22ste Jaargang
MAANDAG 9 MAART 1931
No. 6841
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e £eidóelteGou/fca/n£
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent'per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Het Ge-llustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
regel.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
heb dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur «n
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier bladen
Het gebruik van de radio.
Vele uitvindingen van de techniek kun
nen het leven waarlijk mooier, vrucht
baarder maken, indien wij ze welen te
schatten op de juiste waarde en cv een
goed gebruik van maken. Wij denken er te
weinig aan, dat in die uitvindingen, welke
ons levens-gemakken en levens-genoegens
schenken, ons gegeven kan zijn een mid
del om op te heffen, om mooier en beter
te maken ons geestelijk en óók zeHs ons
zedelijk leven.
In de uitvinding van de radio spreekt
deze waarheid en deze les nog al erg dui
delijk maar toch dringt het niet diep
genoeg tot ons door!
En 't is daarom gced en nuttig voor hen,
die van de radio „profiteeren", speciaal
voor de katholieken, de rede, Zaterdag
gehouden door den Aartsbisschop van
Utrecht bij de inwijding van de nieuwe
studio's van den K. I!. te Hilversum, 'ns
aandachtig te lezen. Velen zullen deze
rede reeds hebben gehoord, toen ze werd
uitgesproken, maar bij het overlezen zal
wellicht de logische samenhang en opbouw
der daarin verwerkte gedachten hun lich
ter voor den geest komen te staan.
De Aartsbisschop roemde de goede ga
ven van de radio verspreid door den K.
B. O. er op wijzend, hoeveel „ontwikke
ling van ons volk op godsdienstig, redelijk
en maatschappelijk gebied" zij heett ge
bracht.
Maar de Aartsbisschop waarschuwde óók
met den diepst en ernst voor de gevaren,
voor geloof en zeden, welke de radio met
zich voert en hij nep ill de katholieken van
Nederland toe: „Maakt steeds een goed
gebruik van de radio!"
„Allen, zoo sprak mgr. Jansen
„moeten er zich sterk van bewust blijven
dat het een zeer gevaarlijke, over
moed is, om bij zichzelf te denken, voor
mij kan het geen kwaad, als ik luister
naar wat indruischt tegen de ka'holieke
leer of tegen de goede zeden; op mij heb
ben die theorieën en die zinnelijke voor
drachten geen verkeerden mvlued."
En dan willen wij hier nog de volgende
woorden van den Aartsbisschop gaarne
onderstreepen.
„Reeds veel goeds heeft de K. R. O.inde
vijf jaren van haar bestaan onder ons volk
gesticht. De vruchten zullen des te over
vloediger worden naarmate de Katholie
ken haar steunen".
't Zou grenzeloos oppervlakkig zijn, zoo
wij niet begrepen, van welk een over-groot
belang is het bezit van een krachtige
vol-waardige organisatie van onze
eigen omroep -r- in de feitelijke omstandig
heden, waarin wij verkeer en!
OOSTENRIJK
PROTECTIE IN OOSTENRIJK
AANGEKONDIGD.
Rede van den Bondskanselier.
De Oostonrijksche bondskanselier, dr.
Ender, heeft in den Nationalen Raid een
rede gehouden over de bestrijding der
werkloosheid.
Dr. Ender betogde, dat het noodzakelijk
is, dat het Oostenrijksche economische le
ven zich aanpast aan de door den oorlog
ontstane wijziging in den toestand. Slechts
door hard werken en door verandering der
tot dusver gevolgde financieele politiek kon
men den buidigen toestand te boven ko
men.
Ook de handelspolitiek is hier van be
slissende beteekenis. De regeering zal de
veveischte maatregelen nemen tot bescher
ming van het economisch leven en der in
dustrie, welke laatste tegenwoordig zoo
zwaar te lijden hee!t van de buitenland-
sche concurrentie. Voorts za! de regeering
trachten voor de Oostenrijksche producten
een gunstiger afzetmogelijkheid in het bui
tenland te verkrijgen.
Te- Hilversum heeft Zaterdag de plechtige inzegening plaats gehad van de NIEU
WE STUDIO'S VAN DE K. R. O. door Z. D. H. Mgr. J. H. G. Jansen, aartsbis
schop van Utrecht.
SPANJE
ARBEIDERS TE MADRID DOOR
STAKERS AANGEVALLEN.
Talrijke gewonden.
Nabij het bouwwerk van de nieuwe uni
versileit te Madrid zijn ernstige inciden
ten voorgevallen doordat stakende commu
nislische bouwvakarbeiders hun collega's
op een naburig bouwwerk bij de staking
wilden betrekken. Deze laatsten weigerden
hieraan gevolg te geven, waarop tusschen
de beide partijen een vechtpartij ontstond.
Aanvankelijk dienden de talrijke bakstee-
nen tot projectielen; later trokken de com
munislen hun revolvers, waarmee zij onge
veer 50 schoten op hun tegenstanders los
ten. Talrijke arbeiders werden gewond, van
wie één zeer ernstig.
RUSLAND.
STALIN'S STALEN ARM.
Omvangrijke deportaties.
Naar de „Osservatore" uit Boekarest
verneemt, hebben in het Donetsbekken de
zer dagen tal van arrestaties plaats ge
had onder de mijnwerkers. Het aantal van
deze arrestaties staat nog niet vast.
Volgens berichten, die in Boekarest zijn
binnengekomen, schijnt het aantal gearres
teerden alleen reeds in de stad Loegansk,
vijftig te bedragen.
Onder begeleiding van een sterk escorte
van agenten der Gepeoe zijn deze arbei
ders naar Noord-Rusland getransporteerd,
om lerstond in de concentratiekompen van
de Solowky-eilanden te worden opgeslo
ten.
Omtrent de reden van deze nieuwe re
pressaille-maatregelen meent men te we
ten, dat de arbeidersorganisatie in Zuid
Rusland zich steeds meer en meer tegen
de politiek van Stalin verzet.
In de stad Dniepropetrowsk heeft de Ge
peoe een ontzaglijk aantal vlugschriften ge-
confiskeerd waarin het programma van de
nieuwe anti bolsjewistische arbeidersorga
nisatie wordt uiteengezet.
O.a. wordt geëischt, dat Stalin en de
geheele sovjet regeering zal aftreden. Deze
moet geheel vervangen worden door perso
nen, die niet alleen de communistische be
weging vertegenwoordigen, maar ook de
verschillende oppositie partijen, die thans
vervolgd worden.
In deze vlugschriften wordt ook gezegd,
dat de uitvoer van graan en van anders
producten, die noodzakelijk zijn, om de
voorpaamste behoeften te bevredigen, v. on-
bepaalden tijd moet gestaakt worden, daar
de bevolking van sovjet-Rusland juist tenge
volge van dezen gedwongen uitvoer gebrék
lijdt aan allerlei levensmiddelen.
RUSLAND VERBIEDT DEN INVOER
VAN GODSDIENSTIGE WERKEN.
Naar de „Osservatore" uit Riga ver
neemt, heeft de raad van volkscommissa
rissen op .voorstel van den bond van „actie
ve godloochenaars" een decreet uitgevaar
digd, volgens hetwelk de invoer van uitgar
ven van het Oude en Nieuwe Testament,
alsook van alle werken, die een godsdien-
stigen inhoud hebben, verboden wordt.
Dit decreet heeft betrekking op de boe
ken van alle godsdiensten, maar in het bij
zonder op het Engelsche genootschap ter
verspreiding van den. Bijbel.
Dit genootschap was er in den laatsten
tijd in geslaagd, in de sovjetunie 'ruim een
millioen exemplaren van de H. Schrut te
verkoopen-
De douanekantoren van de sovjet-unie
hebben opdracht ontvangen, om alle boe
ken, die op godsdienst betrekking hebben,
te confiskeeren.
DOODSTRAFFEN IN T MENSJEWIKI-
PROCES GEEISCHT.
Vrijdag heeft Krylenko na een redevoe
ring welke 5 1/2 uur duurde de doodstraf
geëischt tegen de beklaagden Groman,
Schor, Jakoenowitsj, Ginsburg en Soecha-
nof. Tegen de overige beklaagden eischte
hij langdurige gevangenisstraffen. De eisch
werd door het talrijke publiek met bijval
begroet. In zijn redevoering had Krylenko
betoogd, dat de verhooren het bewijs had
den geleverd, dat de beklaagden hoogver
raad gepleegd en gepoogd hebben de Sov
jet-regeering omver te werpen.
De in vrijheid gestelden waren 65 vrou
wen, die gedurende twee minuten zwijgend
voor de poort der gevangenis bleven ver
toeven ter eere van Gandhi. Vervolgens
ontplooiden zij een Congres vlag en ver
trokken in vrachtauto's, die haar door de
politie waren verstrekt.
ZUID-AMERIKA
NIEUWE JUNTA TE LIMA.
Met kolonel Gustavo Jimenez als presi
dent is een nieuwe tijdelijke junta ge
vormd, waarvan verder deel uitmaken ko
lonel Roberto Lopez en kapitein ter zee
Diaz Dulanto. De toestand is kalm en de
stemming optimistisch.
BRITSCH-INDIE
GANDHI'S ACC00RD MET IRWIN.
Voorlegging aan nationalistisch congres.
Op een openbare vergadering heeft
Gandhi verklaard, dat hij aan het te Ka-
ratsji te houden congres de overeenkomst
met den onderkoning ter goedkeuring zal
voorleggen. Indien het .echter mocht blij
ken, dat het accoord voor het land niet
aanvaardbaar is, zou het congresbestuur
een motie van afkeuring kunnen indienen.
Zij die deze motie steunen, kunnen dan zei.'
het werk van de congrespartij voortzetten.
Indië's Europeanen verheugd over het
accoord.
In de wetgevende vergadering verklaar
de Arthur Moore namens de Europeesche
groep, dat de onderkoning en Gandhi een
nieuw tijdperk hebben ingeluid in de ge
schiedenis van het Britsche rijk, een tijd
perk van vrijheid en glorie. De opmerking
van lord Irwin in Juli j.l. over een won
der, dat de geheele atmosfeer zou veran
deren, is in vervulling gegaan. Moore ver
zekerde, dat de Europeanen allen mogelij
ken steun zullen verleenen om het slager,
der nieuwe grondwet te verzekeren.
VIJF EN ZESTIG VROUWEN IN
VRIJHEID GESTELD.
In overeenstemming met het tusschen
Gandhi en den onderkoning van Britsch-
tndië, lord Irwin, tot stand gekomen ac
coord is Zaterdag de eerste groep van die
politieke gevangenen, die zich niet aan
gewelddadigheden hebben schuldig ge
maakt, uit de gevangenis van Jerowada
ontslagen.
EEN ROUWDIENST, GELEID DOOR
DE KONINGIN.
In de koninklijke kapel op het Loo.
In den ouderdom van 50 jaar is na
langdurig lijden ten paleize Hei Loo overle
den mcj. H. W. Stegeman, opzichteres van
het office der hofhouding van H. M. de Ko
ningin.
In de kapel in het paleis is Vrijdag
avond een plecluig samenzijn gehouden
ter nagedachtenis van mej. Stegeman,
welke plechtigheid onder leiding stond
van H. M. de Koningin en H. K. H. Prin
ses Juliana en werd bijgewoond door leden
der hofhouding, leden van het personeel
van H. M. de Koningin te Het Loo, Den
Haag en Amsterdam, familie en eenige
kennissen van de thans ontslapene.
Geopend wer<l mei gezamenlijk zingen
van een gezangvers, beginnende aldus:
O Vredevorst, Gij kunt gebieden de vrede
op aarde en in mijn ziel.
Vervolgens las de Prinses een toepas
lijk gedeelte uit den Bijbel voor.
Weer werd gezongen, waarop H. M. de
Koningin het woord nam.
H. M. sprak dank tot degenen, die mej.
Stegeman tijdens haar .ziekte hadden bij
gestaan, zooals dr. Pot, zr. Smit en de
familie G. Peters, concierge ten paleize
Het Loo.
H. M. gewaagde er van hoe heerlijk het
was, dat mej. Stegeman was verscheiden
in de hope des Eeuwigen Levens.
Nog werd een lied gezongen, waarop de
Koningin de plechtigheid sloot met het
bidden van het Onze Vader.
De lijkkist, die in de kapel opgebaard
stond, was bedekt met bloemstukken
de koninklijke familie.
Vermelden wij nog, dat het zingen werd
begeleid met orgelspel van den heer Corn.
Wijers, speciaal geëngageerd.
Zaterdagmorgen kwart voor 9 vond een
rouwdienst plaats in dezelfde kapel. Op
verlangen van de overledene was het ds.
C. M. Luteyn, predikant der Ned. Herv.
gemeente van Apeldoorn en Het Loo, die
de lijkrede hield.
De beide Vorstinnen waren wederom
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De eerste vrijlatingen in Britsch-lndië.
Zware aardbeving op den Balkan. (Bri
tenl. Bericjiten,2de blad).
Groote brand te Londen. (Buitoni. Be,
2de blad).
Gevangenisbrand in Amerika, waarbij 1.
gedetineerden omkwamen. (Buitenl. Ber.,
2de blad).
BINNENLAND.
Het K. R. O.-gebouw te Hilversum In-
gewijd. (3de blad).
Noodlottige m.otorbotsing te Kerkrade.
(Gem. Berichten. 3de blad).
Eon slachtoffer van den brand te Assen.
(Gem. Berichten, 3de blad).
Verschillende branden. (Gem. Berichten
3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Ncderlandsch Hockey-elttal speelt
te Leipzig gelijk tegen Duitschland.
(Sportblad).
De kunstturnwedstrijd Nederland—
Duitschland met groot vorschil door de
Duitschers gewonnen. (Sportblad).
tegenwoordig, verder leden der hofhou
ding, personeel, familie en kennissen.
Het lijk werd via de Empire gang het
paleis uitgedragen. Per auto ie het naa.
Amsterdam overgebracht, waar op de
nieuwe Ooster-begraafplaatS de teraarde
bestelling plaats vond.
VACATURE EERSTE KAMER.
De heer Nivard benoemd verklaard.
Het Centraal Stembureau heeft in de
vacature, ontstaan door het niet aanne-
man van zijn benoeming door den heer ir
Feber, als opvolger van wijlen baron van
Voorst tot Voorst in de Eerste Kamer, tot
lid van deze Kamer benoemd verklaard
den heer F. L. D. Nivard, wethouder dor
gemeente Rotterdam.
HET WIT GELE KRUIS.
Vergadering van den Zuid-Hollandschen
Bond.
De Z.-H. Bond van het Wil Gele Kruis
hield zijn jaarvergadering te 's-Graven-
hage.
Wegens ziekte van den voorzitter, werd
de vergadering geleid door den secretaris
penningmeester.
Aan dr. J. L. B. Gribling, die ontslag
heeft gnomen als bestuurslid, wegens, zijn
voorzitterschap van de Diocesane federa
tie van het WiLGele Kruis, werd eert
dankschrijven gezonden voor hei geen hij
voor den Bond heeft gedaan.
Uit het jaarverslag bleek, dat de Bond
telt 32 afdeelingen met bijna 18000 leden-
gezinshoofden.
Aan den speldjesdag was door verschil
lende afdeelingen nog te weinig aandacht
besteed.
Tot provinciale enquètrico was benoemd
Zr. P. A. Jannes. Deze gaat ook twee
bakercursussen beginnen, n.l. één in Den
Haag, die reeds voltallig is en één in Delft,
waarvoor nog een viertal plaatsen open
zijn.
Uit het door Zr. Jannes uitgebrachte
verslag bleek, dat in verschillende plaatsen
weer moedercursussen waren gegeven.
De balans over 1930 gaf aan een baiis
saldo van 50.73.
Tot bestuurslid wordt gekozen W. G
M. Klasens uit Rijswijk, terv R. K.
M. Geerdes uit Schiedam wc .en.
Tot afgevaardigde in de Hand
sche Commissie voor Moedr wèr
benoemd dr. Wè G. M. KI afgr
vaardigde in het Oranje heer J.
G. Nientied.
Het bestuur van d illandsche
Bond is thans als v igesteld: d
W. G. M. Klasens, J. G. Nien
tied, Emmas'.raat 1 aardingen, sc
cretaris-penningmee R. N. M
Geerdes uit Schied N. de Ruyt°
uit Noordwijk en H. L v. Velzen uit Por
dijk, bestuursleden.
