22ste Jaargang
MAANDAG 23 FEBRUARI 1931
No. 6829
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
3)e £eicbeli&
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone ad vertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Het „Volk" over het Vasten
mandement van den Aarts
bisschop.
Een met kinderen gezegend gezin heeft
buren, die ook kinderen hebben. Die buren
worden onder verschillende opzichten ge
waardeerd en gerespecteerd, maar, naar
het oordeel van de ouders van eerst-be-
doeld gezin, hebben zij één groote fout:
zij laten hun kinderen in alles veel te veel
vrijheid. En dit is een reden voor die
ouders, om hun eigen jongens en meisjes
af te houden van een geregelden omgang,
van vriendschap met de buur-jongens en
-meisjes, opdat in deze ook niet een, huns
inziens, verkeerde drang naar meerdere
vrijheid ontstaat. En zij doen dit met de
vereischte tact en wijsheid, daarbij elk on-
noodig krenken en grieven van hun buren
consciëntieus vermijdend.
Ieder zal erkennen, dat zulke ouders
goed, verstandig handelen.
In zijn Vastenbrief houdt de Aartbis
schop van Utrecht den ouders voor, welke
atmosfeer er in een christelijk gezin moet
heerschen.-En Z. H. E. zegt o.m.:
Met nauwgezette waakzaamheid moe
ten worden geweerd alle elementen, wel
ke de atmosfeer, waarin de kinderen le
ven, zouden kunnen besmetten, zekere
dienstboden, huisgenooten, vrienden en
vriendinnen, bloedverwanten en buren,
zekere spelen, ontspanningen, lectuur, ge-
illustreerde bladen, zekere radio-uitzen
dingen, kortom allen en alles wat de
christelijke opvoeding in gevaar kan bren
gen. In uw huis met Christus' geest ver
vuld moet gij brengen en behouden een
atmosfeer van degelijken godsdienstzin,
christelijke, liefde, vrede, waarheid,
kuischheid.
Wijmeenden, dat ieder, Katholiek of
niet-Katholiek, dit vermaan als gegrond en
redelijk zou waardeeren, zooals ieder, van
zelfsprekend, de handelwijze van de ouders
in het hierboven door ons gegeven voor
beeld respecteert. De ouders toch hebben
den plicht, om aan hun kinderen dat te
geven, wat, naar hun heilige overtuiging,
goed is voor het verdere leven, èn van hen
te weren dat wat, naar hun eerlijke mee
ning, voor die kinderen slecht is
Het „Volk" echter heeft in de hierboven
afgedrukte passage uit het bisschoppelijk
mandement ergernis gevonden!
Eerst spreekt het socialistisch orgaan
zijn waardeering uit voor het Vastenman-
dement van den Aartsbisschop. .En het
doet ons om meerdere redenen heel veel
genoegen hier het volgende uit het
„Volk"-artikel te mogen citeeren:
Het vasbenmandement van den aarts
bisschop van Utrecht is ditmaal gehee!
gewijd aan de opvoeding van het kind
langs den weg der karaktervorming. Ook
andersdenkenden" zullen dit herderlijk
schrijven met genoegen kunnen lezen en
het waardeeren om zijn logischen bouw,
helderheid van betoogtrant en diepen
ernst.
Wij erkennen gaarne, dat de aartsbis
schop menige belangwekkende opmer
king maakt, waarmede ieder ouder zijn
voordeel kan doen. Want ongetwijfeld
heerscht in dezen tijd op opvoedkundig
gebied groote nood. Er wordt in de we
reld der paedagogen héél veel gepraat
en geschreven, er zijn gedachten en stel
sels in overvloed, het kind verheugt zich
in een belangstelling, grooter dan wel
licht ooit het geval was, maar of nu wer
kelijk ook een evenredige vooruitgang is
bereikt, dat is een vraag, waarop wij niet
voetstoots e^n bevestigertd antwoord
zouden durven geven.
Velen hebben hun heil verpand aan
het vergunnen van een groote mate van
vrijheid aan de jeugd en alweder rijst de
vraag of de vruchten daarvan zooveel
edeler waren dan de uitkomsten van
oudere opvoedkundige opvattingen Ze
ker, er valt winst te boeken, waar schijn
deugd en onoprechtheid werden versla
gen. Maar, wanneer men dieper op het
vraagstuk ingaat, kan men dan nog vol
houden, dat het thans opwassend ge
slacht ons een generatie belooft van men-
schen, die krachtens hun opvoeding be
ter en blijder zullen zijn dan hun voor
gangers en gedragen worden door nobe
ler gedachten?
Het „Volk" maakt hier eenige behartens-
waardige opmerkingen.
En het blad schrijft verder om., dat het
„ten volle met den aardtsbisschop (kan)
med# gaan, wanneer hij de ouders laakt,
Wederom is Duitschland door EEN ERN STIGE MIJNRAMP getroffen. Op de
„Echweiler reserve" heeft Zaterdagmorgen een mijngas-ontploffing plaats gehad,
waardoor 29 mijnwerkers om het leven kwamen en velen gewond werden. Van den
schachttoren der betreffende mijn -hangt de rouwvlag.
die geen tijd hebben voor hun kinderen of
die door te groote toegeeflijkheid verzuim
den het kind zelfbeheersching en zelfbe
dwang bij te brengen".
Maar dan komt de critiek los in deze
passage
Afwijzend moet echter onze houding
worden, wanneer wij de beduchtheid ga
deslaan, waarmede de steller van het
mandement iederen invloed van anders
denkenden op het kind wil afweren.
Wordt hier niet juist de weekheid be
vorderd, die men zoozeer schuwt? Wordt
hier niet een broeikas-atmosfeer gescha
pen, waarin planten opgroeien, die wel
gedijen zoolang zijn in hun kunstmatige
omgeving worden gehouden, maar niet
voldoende gehard zijn om te midden van
de ruwe levenswerkelijkheid tot hun
recht te komen? En getuigt het wel van
diepen gemeenschapszin, wanneer men
gelijk de aartsbisschop dit doet aan
spoort om andersdenkende vriendjes en
vriendinnetjes, bloedverwanten en bu
ren, huisgenooten en dienstboden ve.-re
van het kind te houden, wijl deze de at
mosfeer, waarin het leeft, zouden kunnen
„besmetten"?
't Is heel jammer, dat het „Volk" de be-
critiseerde passage zelf uit het bisschop
pelijk mandement (zie hierboven) haren
lezers niet- voorlegt Deze lezers hadden
dan moéten constateeren, dat de para
phrase, de omschrijving, welke hun blad
daarvan geeft, feitelijk niet eerlijk 'is!
De Aartsbisschap spreekt niet van
„iederen invloed van andersdenkenden
op het kind"; maar over die invloeden
o.a. van vrienden en vriendinnen, van lec
tuur, van radio-uitzendingen welke d e
christel ij ke opvoeding in gevaar
kunnen brengen!
En er moet toch worden toegegeven,
dat zulk 'n waarschuwing volkomen lo
gisch is in den „logischen bouw" van het
Vastenmandement! En het is toch waarlijk
wat al te erg in strijd met rede en feite
lijkheid, als het „Volk" in dit verband,
spreekt van het scheppen van een „kunst
matige omgeving" en van een „broeikas-
atmosfeer"
Het „Volk" constateert, dat er „een
schreeuwend gebrek bestaat" „aan gave
persoonlijkheden, in wie de geestelijke hoe
danigheden van den mensch op waarlijk
harmonische wijze samengaan".
Maar het zou toch heelemaal niet van
„diepen ernst" getuigen, indien men meen
de, dat zulke persoonlijkheden zouden wor
den gevormd door de kindex-en bloot te
'stellen aan allerlei tegenstrijdige, tegen
elkaar aanbotsende, opbouwende en afbre
kende invloeden!
't Spijt ons, dat het „Volk" zijn waardee
ring voor het vastenmandement van den
Aartsbisschop zoo leelijk heeft willen be
duimelen door onlogische critiek!
VOLKENBOND
DE ONTWAPENINGSKWESTIE.
Informaties naar den bewapeningsstand
Het secretariaat van den volkenbond heeft,
ter voorbereiding van de ontwapeningsconfe
rentie tot de verschillende regeeringen een cir
culaire gericht, waarin inlichtingen worden ver
zocht omtrent den stand der bewapening.
Een datum voor de beantwoording is in de
circulaire niet vastgesteld, zoodat niet te ver
wachten is, dat de raad van den volkenbond
reeds in Mei in het bezit van de gegevens zal
zijn en zich een beeld over den omvang der
bewapening en de betrouwbaarheid der gege
vens zal kunnen vormen.
Waarschijnlijk zullen dan ook de raad en de
plenaire vergadering van den volkenbond zich
op zijn vroegst in September met de ontvangen
inlichtingen kunnen bezig houden.
Met de circulaire is ook het ontwerp voor de
ontwapeningsconventie aan de verschillende
staten toegezonden, evenzoo de rapporten en
besluiten inzake het ontwapeningsvraagstuk, die
de volkenbond in de vergadering vein Januari
heeft behandeld.
Naar de politie mededeelt, zal de geheele
kolonie Albaneesche emigranten uit Oostenrijk
worden gezet, daar zij de aan de politie gedane
belofte, niets tegen koning Zogoe te zullen on
dernemen, niet zijn nagekomen.
BELGIE
DE BEGRAFENIS VAN GENERAAL
BERNHEIM
De urn met de asch van generaal Bernheim
is Vrijdagmiddag, uit Parijs te Brussel aange
komen. Zij werd naar het Paleis der Acade
miën gebracht en aldaar in een Chapelle Ar-
dente in een der zalen ten toon gesteld,
s Avonds werd gedurende twee uur door be
langstellenden voor de urn gedefileerd.
Zaterdagmorgen had de nationale begrafenis
plaats.
Sommige bladen doen in verband met de in
cidenten rond de verassching opmerken, dat
Bernheim Israëliet en Vrijdenker was.
Van katholieke zijde heeft mij zich vrij al
gemeen van het bijwonen dezer begrafenis
plechtigheid onthouden.
OOSTENRIJK
DE AANSLAG OP KONING ZOGOE
Het politierapport deelt nog over den aan
slag op koning Achmed Zogoe van Albanië te
Weenen mede, dat nog gedurende den nacht
verscheidene Albaneesche emigranten werden
gearresteerd en dat in hun woningen huiszoe
kingen werden verricht.
Bij hun verhoor verklaarden de daders, twee
Albaneesche officieren, slechts uit politieke be
weegredenen te hebben gehandeld.
Het blijkt thans, dat koning Zogoe zelf heeft
teruggeschoten niet een browning, welke hij in
zijn zak droeg. Toen hij uit zijn auto stapte en
het theater betrad, had hij het wapen nog in de
hand. Zoowel de koning als zijn gevolg waren
dus blijkbaar volkomen doordrongen van het
gevaar, waaraan zij zich ondanks de geduchte
politiebescherming blootstelden wegens de aan
wezigheid van talrijke belangstellenden.
RUSLAND.
GAAT STALIN HEEN?
De Berlijnsche correspondent van de „Daily
Telegraph" verneemt uit Russische bron, dat
de leden van den rechtervleugel van de bolsje
wistische partij, die de oppositie vormen tegen
de regeerders in het Kremlin, nog nooit zoo
overmoedig zijn" geweest als in de laatste dagen
Zij zeggen, dat de overwinning, die Stalin
onlangs op hen behaalde, slechts een Pyrrus
overwinning is en dat zijn dagen als dictator
geteld zijn.
Zij zijn overtuigd, dat het niet lang meer zal
duren, of het bolsjewisme zal een essentieele
verandering ondergaan.
Vele markante trekken van de tegenwoordige
bolsjewistische politiek zullen geheel verdwij
nen en andere zullen sterk gewijzigd worden.
In Sovjet-Rusland zelf heeft de oppositie,
naar men zegt, haar hoop gesteld op drie man
nen, Syrtsow, generaal Blucher en Menzhinski.
De twee eersten werde.. eenige maanden ge
leden genoemd als de hoofdleiders van een sa
menzwering tegen Stalin.
Dat zij deel uitmaken van een of ander com
plot, om den dictator ten val te brengen, is
thans vrijwel zeker.
Niettemin werden zij niet gestraft en zelfs
niet tol zwijgen g-bracht.
Op het oogenblik vertoeven zij, naar men
zegt, vrijwillig in Siberië, waar de boeren veel
welvarender zijn dan in Europeesch Rusland en
vandaar ook sterker gekant tegen Stalin's „col-
lectiviseerings" politiek.
Menzhinski is het hoofd der Gepeoe en als
't waar is, dat hij aan de zijde staat van de recht-
sche oppositie, dan zou dit op zich reeds een
voldoende verklaring zijn van het feit, dat Syrt
sow en Buc' er vrij hun propaganda tegen Sta
lin kunnen voortzetten.
In het buitenland staat de rechtsche opposi
tie in nauw contact met de Bessedowsky-groep,
wier leider beschouwd wordt als de toekomsti
ge Russiche minister van buitenlandsche zaken.
Zooals bekend wordt de kern van deze groep
gevormd door de club der ter dood veroordeel
den, waarover dezer dagen reeds een en ander
werd gemeld.
Naar wordt medegedeeld door Russen, die
Berlijn in dienst der sovjets bezoeken, is de
rechtsche oppositie, als zij aan de regeering
komt, van plan, om het recht op privaat eigen
dom in Rusland te herstellen.
De boeren zouden het land, dat zij vroeger
bezaten, wederom in eigendom terugkrijgen
binnen de grens van vijf en twintig „dessiatini"
(ongeveer 70 morgen). De rest van de lande
rijen zou worden geconcentreerd in een „staats
fonds" en gebruikt worden voor de kolonisatie
van boeren, die geen land bezitten.
Ook is de rechtsche opositie van plan, een
algemeene amnestie af te kondigen, ten einde
de Russische émigrés wederom naar Rusland
te doen terugkeeren.
Deze gegevens worden allen ten volle beves
tigd door een artikel in de „Germania" van
Donderdagavond j.l.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Gaat Stalin heen?
Opstanden in Mexico, Peru en Paraguy.
Het aantal dooden van de mijnramp bij
Escwei.er is tot 32 gestegen. (Buitenl. Be
richten 2e blad.)
BINNENLAND.
De behandeling van de moord aan den
Oostzeedijk te Rotterdam voor het Ge
rechtshof te 's-Bosch. (1ste blad.)
Een verduistering van 50 mille te Am
sterdam. (Gem. Ber. 3de blad).
Doodelijke aanrijding onder de gemeente
Malder. (Gem. Ber. 3de blad.)
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Ned. hockyteam verliest met 3—1
van de Anglo-Indians. (Sportblad.).
Thunberg wereldkampien op de schaats.
Van der Scheer vijfde in het alg. klasse
ment. (Sportblad).
Het voorloopig Ned. Voetbalelftal vast
gesteld. (Sportblad).
CHINA
COMMUNISTISCHE AANVAL IN
FOEKIN AFGESLAGEN.
Naar uit Sokiangsoe in het Westen van de
provincie Foekin gemeld wordt; hebben af-
deelingen communisten de regeeringstroepen
aldaar aangevallen. De aanval werd echter af
geslagen, waarbij 200 communisten gedood wer
den. De regeeringstroepen behielden de over
hand, dank zij hun betere artillerie.
Opnieuw is een afdeeling Kwomintsjuuntroe-
pen naar Kioekiang vertrokken. Wanneer deze
troepen zullen zijn aangekomen, zal de totale
troepensterkte aldaar 35.000 man bedragen.
AMERIKA
MEXICAANSCHE BOEREN IN OPSTAND
Stad met plundering bedreigd.
Uit Mexicali'in den Mexicaanschen staat Be
neden Californië, wordt gemeld, dat drie dui
zend boeren dreigen de stad morgen te zullen
plunderen, tenzij men hun onmiddellijk werk
of voedsel verschaft. Soldaten en politie zijn
gealarmeerd.
In de streek van Mexicali heerscht groote
ellende; tal van personen zijn er kortgeleden
van honger omgekomen. Groote scharen vrou
wen en uitgehongerde kinderen hadden zich
voor de levensmiddelen-winkels verzameld en
dreigden deze te plunderen. De plaatselijke
Kamer van Koophandel heeft zulks tot heden
weten te voorkomen door levensmiddelen uit
te deelen.
BLOEDIG GEVECHT TE HAVANA.
Tusschen politie en arbeiders.
Zaterdagavond zijn bij een hevig gevecht tus
schen politie en arbeiders te Havana zestig
personen gedood of ernstig gewond. Het ge
vecht ontstond, toen 'n pplitiemacht een arbei
dersvergadering uiteen trachtte te drijven, wel
ke in het hoofdkwartier van den radicalen ar
beidersbond werd gehouden.
Reeds vroeg in den morgen had een sterke
politiemacht zich op bevel van den minister van
Binnenlandsche Zaken naar het hoofdkwartier
van den arbeidersbond begeven. De politie deed
echter niets om het houden van de vergade
ring te beletten. Eerst toen de bijeenkomst
reeds geruimen tijd aan den gang was en ver-
schilende sprekers het bewind van Machado
heftig hadden aangevallen en de arbeiders tot
revolutionaire actie hadden aangespoord, rukte
de politie de zaal binnen en werd den aanwezi
gen bevel gegeven uiteen te gaan.
De arbeiders antwoordden hierop onmiddel
lijk met revolverschoten uit alle hoeken der
zaal. Een aantal politiemannen stortte neer. De
leiders der vergadering zonden een dringende
boodschap naar hun parlijgenooten om hulp,
waarop een groep arbeiders binnenstormde om
deel te nemen aan het gevecht, dat een half
uur duurde. Tot de zestig dooden en gewonden
behooren tien politiebeambten. Meer dan zes
tig arbeiders werden gearresteerd.
Reeds vroeger op den dag waren eenige be
stuursleden van het studentencorps der uni
versiteit van Havana gearresteerd. Tot hen be
hooren dochters en zonen van vele vooraan
staande Cubaansche families, o.m. de dochter
van den commandant der afdeeling politie, die
