22ste Jaargang
VRIJDAG 6 FEBRUARI 1931
No. 6815
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e£eicboke0oti^ai4'
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededechngen wordt
het dubbele van bet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Meeloopende menschen.
In het „Volk" schrijft een journalist:
„Het vak van den journalist komt in
verval. De moderne krant vraagt in
steeds mindere mate naar de meening
van den journalist, die voorheen geroe
pen was om leiding te geven aan de
openbare meening, om de historie te
schrijven van zijn tijd. De moderne
krant is koopwaar geworden: zij
vraagt in de eerste plaats naar de ver
langens en wenschen van haar lezers
en eischt van den journalist onderwer
ping aan dit belang. Deze ontwikkeling
drukt den journalist omlaag, de liefde
voor het vak verdwijnt. Routine-men-
schen vraagt de moderne krantde
overtuiging van den journalist vroe
ger met zooveel hartstocht, met zoo
veel vuur verdedigd, geraakt op den
achtergrond".
De krant vraagt routine-mensohen
Wij zijn er van overtuigd, dat ook meer
dere socialistische collega's van dengene,
die deze meening neerschrijft, het met hem
niet eens zijn
Ook journalisten zouden dus moeten be
hooren bij den groot en optocht van mee
loopende menschen, welke aan het maat
schappelijk leven z'n sleur gang geeftde
een loopt, waarheen de ander gaat, en,
zooals de eerste stapt, stapt ook de twee
de; hij, die heelemaal vooraanloopt, denkt
en beslist den weg voor allen tegelijk.
Maar gelukkig is het niet de overtuiging
van d e journalisten, dat zij routine-men-
schen zijnHet artikel, dat krant wordt
genoemd, beschouwen wij niet als een
„koopwaar", zonder meer, bij welks aan
bieding wij allèèn maar zouden vragen
naar de verlangens van het publiek, zon
der ons te bekommeren om de leiding der
publieke opinie, zonder om te zien naar be
ginselen
Er wordt al zóóveel verkeerds gedaan en
zooveel goeds nagelaten uit sleur, om
dat de een den ander naloopt en napraat,
dat zeker aan allen, die leiding kunnen en
daarom móeten geven in uitgebreiden of
meer beperkten kring de eisch moet
worden gesteld, dat zij met den meest ern-
stigen toeleg er naar streven, zich van alle
sleur zooveel mogelijk vrij te houden, zich
zelf te zijn, te leven uit en krachtens be
ginselen
Als een journalist aan dezen eisch niet
altijd kan voldoen is 't te vergeven (ho
pen we), maar als hij daaraan niet wil
voldoen, omdat hij meent „routine-mensch"
te moeten zijn, dan is dat niet te verge-
VAN HET VAT1CAAN.
DE RADIO VAN DEN PAUS.
De opening op 12 Februari.
Men meldt uit Rome d.d. 3 dezer aan
de „Msb.":
De H. Vader heeft gisteravond pater G.
Gianfranceschi en senator Marconi in een
bizondere audiëntie ontvangen. De H. Va
der bepaalde daarbij, dat het Vaticaansche
radiostation den 12en Februari tusschen
4 en 6 uur in den namiddag zal worden in
gewijd.
In de laatste dagen hebben, zooals be
kend, herhaaldelijk proef uitzendingen
plaats gehad.
Het Vaticaansche radio-station is ook
met een aantal andere stations, niet alleen
in Europa, maar ook in Amerika in ver
binding getreden.
Bizonder belangrijk waren de proefne
mingen, die in den nacht van 30 op 31 Ja
nuari j.l. gedaan werden door pater Gian
franceschi en senator Marconi zelf.
Zonder de minste moeite en met de beste
resultaten nam het Vaticaansche radiosta
tion onmiddellijk de verbinding met Ame
rika op, n.l. met het station Horn Natbrocs
JKR 159.
Achtereenvolgens werden vier verbindin
gen tot stand gebracht, de eerste tegen 7
uur, de tweede om 10 uur, de derde om 1
uur en de vierde om 2 uur 's nachts.
Hoewel de atmosferische toestanden
dien nacht zeer ongunstig waren, werd in
Nog altijd de strijd tegen Art. 177
der Indische Staatsregeling.
I.
Over dit onderwerp is de laatste jaren,
niet alleen onder Katholieken, heel wat te
doen geweest. Terecht en ten onrechte.
Terecht, wanneer artikel 177 der Indische
Staatsregeling wordt beschouwd als uit
gangspunt of middel voor heeren ambte
naren in Indië om het werk van Christen
leeraren, priesters en zendelingen te be
moeilijken.
Duidelijkheidshalve voor de lezers van
de „L. C." laten laten wij hier Art. 177,
(vroeger art. 123) volledig volgen. Het art.
luidt:
lo. „De Christen-leeraars, priesters en
zendelingen moeten voorzien zijn van eene
door of namens den Gouverneur-Generaal
te verleenen bijzondere toelating, om hun
dienstwerk in eenig bepaald gedeelte van
Nederlandsch-Indië te mogen verrichten.
2o. Wanneer die toelating schadelijk
wordt bevonden, of voorwaarden daarvan
niet worden nageleefd, kan zij door den
Gouverneur-Generaal worden ingetrokken.
Priesters en zendelingen hebben dus voor
de uitfoefening van dienstwerk in Indië,
een bewijs van toelating noodig, door of
namens den Gouverneur-Generaal. Dat
„namens" komt neer op de ambtelijke ver
tegenwoordigers van den G.-G. En die hee
ren, of althans enkele hunner hebben tot
in den laatsten tijd toe, ik herinner slechts
aan het gebeurde te Sibalga waar een
R.-K. Pastoor op onbesohofte manier den
toegang tot de Bataklanden werd gewei
gerd van hun positie en bevoegdheid wel
eens misbruik gemaaktdoor op min of
meer gezochte gronden een R.-K. Missio
naris of Priester, den toegang in een be
paald gebied te ontzeggen.
Nu is het een feit, dat gevallen als het
genoemde, in den lateren tijd zich nog
slechts zelden voordoen en bovendien na
éen rachlig protest van Katholieke zijde,
spoedig tot het verleden gaan behooren.
Wat niet wegneemt, dat art. 177 in de han
den van onwelwillende ambtenaren en
Indië is een Ambtenaren-Staat, „bureau-
cratius" is er almachtig heel dikwijls tot
onaangenaamheden, speciaal voor de Ka
tholieke Missie aanleiding heeft gegeven.
Op heden echter vindt art. 177 onder de
welwillende houding van den G.-G. een heel
soepele toepassing. En aangezien er van
art. 177 in bepaalde omstandigheden ook
wel iets goeds gezegd kan worden, staat
de R.-K. Staatspartij althans wat de lei
ding betreft over 't algemeen minder mi
litant tegenover het artikel. Hierbij komt
nog, dat het percentage Katholieken in
Indië onder de bevolking nog heel gering
is. Er is voor de Missie arbeidsterrein in
overvloed, terrein waarop voorbereidende
actie voor meer positieve resultaten kan
geschieden.
Een en ander wil natuurlijk niet zeg
gen, dat wij Katholieken ooit hebben te
berusten in een positie van minderwaar
digheid, ons door ambtenaren opgedron
gen krachtens een „voorzichtig'heidsarti-
kel" in de I. S.; noch dat wij ooit zullen
vergeten onzen plicht welke voortvloeit
uit de woorden van Christus, gesproken
tot de Apostelen en daardoor tot hunne
opvolgers; „Gaat en onderwijst alle vol
keren...." Maar, wie gelooven haasten
niet. De omstandigheden bewerken soms
„über nacht" waar de Staatkunde mach
teloos bleek. Er zijn in het Verre Oosten
krachten gewekt en geesten in actie ge
bracht, die in den Volksraad van Neder-
landsoh Indië aangeduid werden met den
naam: verwording.... Deze woorden
werden uitgesproken bij de behandeling
der plaats gehad hebbende koelie-aan
slagen. Bij deze aanwijzing zullen wij het
laten. Maar het komt ons wel voor, dat
het zedelijk-goede, ongetwijfeld ook aan
wezig in de inheemsche cultuur, toch
niet bij maohte zal blijken den voortgang
der verwording te stuiten.
Intusschen heeft schrijver dezes het
verslag der rede van prof. dr. C. C. Berg,
gehouden voor de leden der R. K. Stu
denten vereeniging „St. Augustinus" met
belangstelling gelezen. Het is mij echter
niet mogelijk de rede van den hoogge
leerden prof. hetzij met allen eerbied
gezegd over haar geheel te appreciee-
ren. Het ia- mij te geleerd. En veel pas
sages in deze rede komen mij voor met
de Missie in Indië slechts in verwijderd
verband te staan, of er heelemaal naast
te zijn.
Zoo d&kr, waar prof. Berg le kolom al.
5 verslag L. C. bezig is een misverstand
uit den weg te ruimen en er de aandacht
op vestigt, dat: „Het ideaal der Hollan
ders in Indië is langen tijd geweest en is
nog dikwijls de volle geldzak, in zoo kort
mogelijken tijd gevuld. De art. 123 en 177
zijn voortgevloeid uit de volmaakte on
verschilligheid voor het geestelijke leven
der Indonesische volkeren, een onver
schilligheid waarover de geschiedenic
zelf zal oordeelen. Doch de tijd om onze
(der O. I. Compagnie) fout van vroeger
te herstellen, is nu verstreken en in de
huidige totaal veranderde omstandighe
den zou opheffing van het artikel, naar
sprekers meening een even groote fout
zijn als- vroeger de afkondiging".
Wat de spoedig te vullen geldzak be
treft kan ik het met Prof. Berg eens zijn.
Niet met zijn conclusie. Lang voor Prof.
Berg heeft de in Indië, algemeen hoogge
achte Inheemsche Vorstendochter Raden
Adjeng Kartini, wat de geldzak betreft,
hetzelfde als een grief der Javanen tegen
de Hollanders uitgedrukt in de woorden,
dat het den Hollander er alleen om be
gonnen is spoedig rijk te worden en dan
zoo gauw mogelijk het „apenland" te ont
vluchten. In het woord „apenland" ligt al
de bitterheid dezer fijngevoelige Javaan-
sche versoholen over den stommen supe
rioriteitswaan van menigen blanda, tegen
over haar land en volk.
Maar dat het te laat zou zijn die fout te
herstéllen en zelfs dat art. 177 daar iets
mee te maken heeft, meen ik beslist te
mogen ontkennen.
Integendeel, de tijd voor herstel, of lie
ver voor krachtiger arbeid aan de ophef
fing van het cultureele leven der Inheem
sche bevolking is meer dan ooit geboden.
En het is alleen het doordringen der Chris
telijke beschaving welke Indië voor verde
re „verwording" nog zooveel mogelijk kan
behoeden.
Het is de taak der Kerk, niet het minst
der Katholieke Kerk, dit te bewerken. Het
zedelijk goede dat de inheemsche cultuur
bezit, zal daarbij geen gevaar loopen. Het
zal eerder in het Christendom zijn vervol
making vinden. Terwijl, wat de Katholie
ken betreft, de vrees van Prof. Snouck
Hurgronje voor „dwangkerstening" heele
maal misplaatst geacht kan worden. De
tijden van Karei de Groote zijn lang voor
bij.
A. H. J. E.
Amerika het Vaticaansche radiostation
zeer duidelijk gehoord.
Naar verluidt, zullen zich de openings
plechtigheden met het oog op de kleine
ruimte, die beschikbaar is, achtereenvol
gens op twee verschillende plaatsen afspe
len.
Eerst zullen de lokalen van het radio
station plechtig worden ingezegend en
geopend; daarna zal in de groote zaal van
de pauselijke academie van wetenschap
pen in het „palazzino" van Pius IV in de
Vaticaansche tuinen, een feestvergadering
worden gehouden, waarop senator Marconi
de feesrede zal uitspreken en tevens als lid
in de pauselijke academie zal worden opge
nomen.
Ook deze plechtigheid, wordt, zooals
overigens alle plechtigheden, waarbij do
H. Vader tegenwoordig is, met een toe
spraak van Zijne Heiligheid besloten.
De geheele plechtigheid zal door het
Vaticaansche radiostation over de geheele
wereld worden uitgezonden, niet alleen de
toespraken, maar ook de kroniek van het
Vaticaansche radiostation en zoo mogelijk
in verschillende talen.
Of ook de H. Vader zelf voor de micro
foon zal spreken is nog niet bekend en zal
eerst op het laatste moment worden mede
gedeeld.
Daar ook in het „palazzino" Pius IV een
microfoon werd opgesteld, ontvangt hei
Vaticaansche radiostation de rede van den
H. Vader in ieder geval woordelijk, zoodat
zij eventueel zal kunnen worden uitge
zonden.
Het Vaticaansche station is naast de an
dere radiostations der wereld geclassifi
ceerd onder de letters „How Hcy".
Zondag, 1 Februari j.l., bracht Zijne
Heiligheid in een klein gezelschap een be
zoek aan het radiostation, waar hij ontvan
gen en rondgeleid werd door den directeur,
pater Gianfranceschi.
De H. Vader bezichtigde nauwkeurig
alle machines en toestellen en liet zich de
werking daarvan verklaren.
ENGELAND
NACHTZITTING VAN HET LAGERHUIS
Conservatieve oppositie bij de landbouw-
wet.
De amendementen op de nieuwe land-
bouwwet hebben het Lagerhuis Woensdag
tot diep in den nacht bezig gehouden. Te
een uur verlangden Lloyd George en
Chamberlain schorsing van de zitting,
aangezien, naar zij verklaarden, ook het
menschelijk uithoudingsvermogen zijn gren
zen had. Hun voorstel werd echter verwor
pen en de besprekingen sleepten zich
moeizaam verder. Vele Honourable Mem
bers sliepen in hun banken in en slechts
eenige ministers behielden hun levendig
heid. Den geheelen nacht duurde de zit
ting voort, voorzoover nog van een zitting
kon worden gesproken. In de koffieka
mers en in de gangen zag men het langza
merhand weer licht worden tot het Cham
berlain gistermorgen tegen half acht te
bar werd en hij opnieuw protesteerde. Het
motief, dat men in den loop van den nacht
eenige malen had gebruikt, namelijk dat
er geen autobussen, treinen of underground
meer liepen, kan men op dit uur van den
morgen niet meer volhouden. Zijn voorstel
de discussies te schorsen werd opnieuw
verworpen.
Eerst nadat een conservatief amende
ment op de landbouwwet verworpen was
werd de discussie bot gisteravond ver
daagd. Te kwart over acht gingen de La
gerhuisleden, voor zoover zij zulks nog niet
eerder hadden gedaan, naar huis, om een
welverdiende „nacht"-rust te genieten.
Een ander bericht zegt, dat men sprak
over het wetsontwerp dat ten doel heeft,
van voor landbouw geschikte landerijen
ten behoeve van bestrijding der werkeloos
heid een nuttig gebruik te maken. De con
servatieven pasten toe, om de beraadsla
ging te rekken.
ITALIË
SAMENZWERING TEGEN
MUSSOLINI?
De geruchten, welke Woensdagavond te
Rome de ronde deden en volgens welke een
samenzwering zou zijn ontdekt tegen het
leven van Mussolini, vonden gisteren hun
bevestiging in een officieel communiqué,
waarin werd medegedeeld, dat een zekere
Michele Schirru was gearresteerd, die in
het bezit was gevonden van twee zeer
scherp ontplofbare bommen, waarmede hij
klaarblijkelijk voornemens was daden van
politieke terreur te plegen.
Uit het door de politie ingestelde onder
zoek is gebleken, dat Schirru van geboorte
Siciliaan is en in Maart" van het vorige
jaar uit Amerika naar Europa is vertrok
ken. Aangezien hij bij de politie bekend
stond als gevaarlijk anarchist werden zijn
bewegingen nauwkeurig nagegaan, doch
hij reisde door verschillende Europeesche
landen, alvorens hij poogde Italië binnen
te komen. Den vijftienden Januari is hij te
Rome gearriveerd, waar hij zijn intrek nam
in een der beste hotels aan de Via Venti
Settembre. Hoewel het de politie wel be
kend was, dat hij zich te Rome bevond,
heeft zij Schirru niet gearresteerd, ten
einde te weten of hij met iemand te Rome
in relatie stond.
Schirru is een knap uitziend, athletisch
gebouwd man en nog jong. Hij scheen goed
van geld voorzien en leidde een vroolijk
leven. Hij was een geregeld bezoeker vaa
de nachtelijke dansgelegenheden van Rome.
Schirru schijnt Italië te zijn binnenge
komen met behulp van een Amerikaan-
sche pas, waarvan echter niet bekend is, of
deze werd afgegeven door de Vereenigde
Staten of door een der Zuid-Amerikaan-
sche republieken. Bij de ambassade der
Vereenigde Staten is in ieder geval nog
geen bericht ontvangen over de arresta
tie van een onderdaan.
Op het hoofdbureau van politie weiger
de Schirru eenigerlei verklaring af te ge
ven. Op alle hem gestelde vragen bewaar
de hij een streng stilzwijgen. Het is dan
ook nog niet bekend, wat zijn voornemens
waren met de beide bommen, die in zijn
bezit zijn gevonden. Het verdient in dit
verband echter de aandacht, dat het ho
tel, waar de gearresteerde verblijf hield,
gelegen is aan de Via Venti Settembre, waar
Mussolini dagelijks per auto langs komt
op weg van zijn bureau naar zijn woning
en vice versa. Het is dus geenszins onwaar
schijnlijk, dat Schirru een geschikte gele
genheid afwachtte om de bommen uit zijn
venster naar Mussolini te werpen.
TS JECHO-SLOW AKI JE
COMMUNISTISCHE ONLUSTEN IN
BOHEMEN.
Te Dux in Bohemen is het tot bloedige
botsingen gekomen tusschen de gendarme
rie communisten, die aangevoerd wer
den door senator Stransky. In den loop
van deze gevechten werden drie personen
gedood en zes zwaar gewond. Stransky
werd. in hechtenis genomen.
Ook in andere steden van Noord- en
Noordwest Bohemen, zooals Reichenberg,
Gablonz, Karlsbad en Asch hebben de
communisten betoogingen georganiseerd,
welke echter ordelijk verliepen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De opening van het Pauselijk radio-sta
tion op 12 Februari a.s.
Nieuwe aardschokken op Nieuw-Zeeland.
Een nachtelijke zitting van het Engel-
sche Lagerhuis.
BINNENLAND.
Een vrouw te Ovezande dood gevonden
met een geweer naast zich. (Gem. Berich
ten, 3de blad).
De biljartwedstrijden om het Europeesch
kampioenschap begonnen. (Sport, 2de blad)
Pijnenburg en Schön in den
schen wedstrijd te Frankfurt geslagen.
(Sport, 2de blad).
Kapt. Campbell verbetert het wereld-
snelheidsrecord. (Sport, 2do blad).
De a.s. winter-bloerr.bollen tentoonstel
ling te Haarlem. (L. en T., 1ste blad).
BRITSCH-INDIE
WEER ARRESTATIES.
De voorzitter en drie leden van de Werk-
commissie te Bombay van het nationaal
congres en drie congres vrijwilligers zijn te
Bombay gearresteerd wegens onwettig zout
maken. De leden der werkcommissie waren
juist eenige dagen geleden in vrijheid ge
steld.
STRAFBAARSTELLING VAN GODS
LASTERING.
Wetsontwerp in voorbereiding.
Op de vragen van den heer van W ijnber-
gen aan den minister ran Justitie of do na
dere overweging der bij de behandeling dor
jongste Justiticbegrooting zoowel schrifte
lijk als mondeling gehouden gedachten wis
seling over strafbaarstelling van godslas
tering, beschouwd in verband met het sinds
dien voorgevallene, reeds lot een bojiaalde
conclusie heeft geleid, antwoordt minister
Donncr als volgt:
In de Memorie van Antwoord in zake
hoofdstuk IV van de Rijksbcgrooting voor
1931 deelde de ondereeteekende mede dat,
indien men in de uitingen, zooals die des
tijds reeds enkele malen moesien worden
gesignaleerd, niet met een incident ver
schijnsel te doen had, de in de vraag be
doelde aangelegenheid ook, naar zijn oor
deel, de aandacht van den wetgever ver
diende. Eenige voorvallen van den laatsten
tijd schijnen er op te wijzen, dat het
evenvermelde voorbehoud niet langer kan
gelden. De ondergeteekende heeft dan ook
een ontwerp van wet in voorbereiding ge
nomen.
DE VROUW TOCH NOTARIS?
Een amendement van mevrouw Bakker—
Nort.
Op het wetsontwerp, houdende voorzie
ningen door wijziging van de wet op het
notarisambt, tot meer waarborg voor hen,
die belangen toevertrouwen aan notaris
sen, heeft mevr. BakkerNort een amen
dement ingediend met de bedoeling om bui
ten twijfel te stellen, dat dc vrouwelijke
candidaat-notaris benoembaar is tot nota-
Praktijk-Examens voor Ambachtslieden.
De commissie van contact inzake Midden-
standsaangelegei ill eden kwam in het afge-
loopen jaar negenmaal bijeen. In de zeven
de vergadering der commissie dc eer
ste in het nieuwe jaar die gelied werd
door den heer F. K. J. Heringa, chef der af-
deeling Handel en Nijverheid, werd van
gedachten gewisseld over het vraagstuk der
praktijk-examens voor ambachtslideen. Te
vens kwam ter sprake de 'regeling van het
nijverheidsonderwijs en wel inzonderheid
de vakopleiding volgens het leerlingstelsel,
eveneens een vraagstuk, dat. reeds gerui-
rnen tijd de aandacht der commissie van
contact heeft en waarover de besprekingen
worden voortgezet.
Wat betreft de voorlichting van den in-
dustncelen middenstand, werd de wensche-
lijkheid van tijd- en bewegingsstudies be
sproken; een onderwerp, waarvoor in over
leg met de nijverheidiscnnsulenten dc aan
dacht zal woden gevraagd van het Econo
misch Instituut voor den Middenstand.
In de eerstvolgende vergadering van de
commissie van contact zal het werkplan
voor den middenstandsdienst onder de
oogen worden gezien.
