22ste Jaargang ZATERDAG 31 JANUARI 1931 No. 6810 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND 3)e £eicbelve (Bowlcml DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné s ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsllad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTiEPRUS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdedeclingen wordt het dubbele van bet tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit vijfbladen waaronder geïllustreerd Zondags blad. De ontwapenings - leize. Wij, Katholieken, willen geen orlog, ver langen naar ontwapening. Men zal moeilijk een Katholiek Innen noe men, die er anders overdenkt, diiwel oor log wil, die niet verlangt naar otwapening. De S.D.A.P. doet 't daarom ten on chte voor komen, alsof het socialisme voor itwapening is, in tegenstelling met de Kathieken. die daarvoor niet of niet zooveel zoudi gevoelen. Dat is onwaarl De Katholieken zijn voor internionale ont wapening, terwijl zij de nationaleiewapcning zooveel mogelijk willen beperkt :n! De S.D.A.P. in N e d e r 1 a n c wil natio nale ontwapening, onmiddellijk De S.D.A.P. in Nederlandl Want leest nu weer 'ns wat leider der Belgische socialistische partig i s t e r e n op een vergadering van den sociistischen &l- gemeenen Partijraad beeft geze (geciteerd uit het „Volk"): „Wij hebben allen denzelfdtjifkeer van den oorlog en willen allen ntwapening. Maar wij staan voor twee eenloopende methoden om de ontwapening bereiken. Ik vrees, dat dit verschil vameening het gevolg is van het geschil, datusschen de Vlaamsch en Fransch sprekenr in België is gerezen. Inderdaad dient tworden op gemerkt, dat vooral de Vlangen, waar schijnlijk onder den invloed v; Nederland, voor onmiddellijke ontwapeniizijn. Ik zie de quaestie alleen van internanaal stand punt uit. Op voorwaarde, daBelgië zich niet te buiten gaat aan de poek van een militairistischen staat, dreigt opt oogenblik alleen gevaar van de zijde deJitlerianen, die meester van Duitschland nnen wor den. En zooals wij tegen de bienlanische fascisten vechten, zouden wij oook tegen de buitenlandsche fascisten moo verdedi gen. Het Belgische proletariat heelt de laatste halve eeuw rechten en vieden ver overd. Zou het niets hebben Uerdedigen indien die rechten en vrijhededoor een buitenlandsche mogendheid vlen be dreigd? Wij kunnen het Herve-ie, dat de nationale ontwapening voorstaahiet aan vaarden, omdat het tenslotte zqiitloopen op ontwapening van de meest dtcratische staten, die dan machteloos zoin staan tegenover de sterk bewapendeictatuur- staten". Met meer beslistheid kan de nionale ontwapening niet worden verworpei En toch zal de S.D.A.P. in Ned«nd blij ven beweren, dat het socialisme,at d e socialisten de ontwapening, ook tionaal, willen invoeren, niet wachtend op inter nationale ontwapening! VOLKENBOND PORTUGAL EN DE V. B.-RA, Schrijven aan de Volkenbondsst^. De regeering van Portugal heeft tUfa regeeringen der volkenbondsstate>en brief gericht, waarin zij er op wijs(at de ervaring heeft geleerd, dat het Vel niet mogelijk is voor een staat, di«et tot een bepaalde statengroep behoor0t lid van den volkenbondsraad te wordeg. kozen. Met het oog op deze ervaring, wilde Portugeesche regeering het aantal h van den volkenbondsraad van 14 tcg vermeerderen. De Portugeesche regeering heeft hie. trent het advies van alle volkcnbondt ten verzocht. DUITSCHLAND DE NATIONAAL-SOC. AGITATIE. Met revolvers naar school I De Duitsche bladen deelen een st^ staaltje mede van de nationaal-socialii sc he agitatie en terreur. Dit keer niet v „groote-menschen-terreur", maar v. achooljongensterreur. Op de scholen te Altona, zoo luiden toenemende klachten uit ouderkringa neemt de terreur hand over hand toe o; der de scholieren, die slechts noodgedwoi gen met de wolven in het bosch meehuilen, daar zij anders bloot staan aan de ergste „pesterijen" en kwellingen in de klassen. Aan deze toestanden heeft ook het ver bod van den nationaal-soc. scholierenbond geen einde kunnen maken. Het heet zelfs, dat verschillende jongens, die zich tot de aanhangers van Hitier re kenen, geregeld met een revolver in den zak en ander wapentuig bij zich naar school gaan! Arm Duitschland, waar de tweedracht en politieke verdeeldheid al tot de school banken is doorgedrongen. WERKTIJDENREGELING IN DUITSCHE SIGARETTEN-INDUSTRIE. 45 Uur loon voor 42K uur arbeid. De overeenkomst tusschen het rijksver- bond van werkgevers in de Duitsche si garettenindustrie en de vijf bij de collec tieve arbeidsovereenkomst betrokken vak- vereenigingen, waarbij, zooals gemeld, in dezen tak van industrie in geheel Duitsch land de vijfdaagsche werkweek wordt in gevoerd, omvat in totaal 28.000 arbeiders en treedt op 1 Maart a.s. in werking. Van dien datum af zal per week slechts 42 y, uur worden gewerkt tegen thans 48 uur. Ten einde echter een gedeeltelijke compen satie met betrekking tot het loon te schep pen, is tevens bepaald, dat 45 uur arbeid per week zal worden uitbetaald. >,Tel." FRANKRIJK. LAVAL VOOR DE KAMER. Een meerderheid van 54 stemmen. Gisteren heeft Laval de regeeringsver- klaring in de Fransche Kamer voorgele zen, welke een zeer goede ontvangst vond bij da rechtsche kamerhelft. Het kardinale punt in zijn verklaring was, dat betreffen de de laiciteit, ten aanzien waarvan een nieuwe formule verwacht werd, die het uitgangspunt kon zijn van een pacificatie. Lavals mededeeling, dat de laiciteit moest worden opgevat zooals de groote re publikeinen, die haar invoerden, haar heb ben opgevat, n..l niet als strijdmiddel, doch ais waarborg van de gewetensvrijheid van allen, oogstte bij de nationalistische par tijen een geweldig applaus. De kartellisten demonstreerden op zeer heftige wijze hun verbolgenheid en vat- ter de verklaring van Laval als een ver raad aan de republikeinsche gedachte op, terwijl ook eenige anticlericalen van de kleine middenpartijen een wantrouwende houding aannamen. De regeeringsverklaring werd gevolgd door een groote politiek debat, dat bijna acht uur duurde. Iedereen besefte, dat do binnenlandsche politiek een keerpunt heeft bereikt. Tegen elf uur werd het beslissende vo tum bekend. Laval eischte een vertrouwensvotum zon der toevoeging. De regeering behaalde met 312 tegen 258 stemmen de overwinning, een meer derheid van 54 stemmen dus en grooter dan iemand verwacht had. SPANJE. SPANJE'S TOESTAND. Politieke onzekerheid. De regeering heeft een communiqué aan de pers uitgegeven, waarin opnieuw volle dige vrijheid bij de verkiezingen wordt ge garandeerd, terwijl de regeering belooft, dat zij geen beinvloeding der vrije stem ming zal toelaten. Tegelijkertijd wordt algeheele opheffing van den staat van beleg en censuur op de dagbladen, zoomede herstel van de vrij heid van vergaderen en propaganda, in uitzicht gesteld. Aan deze beloften verbindt de regeering den dringenden eisch aan die politieke kringen, welke zich van deelneming aan do verkiezing willen onthouden, onder geen beding hun kiezersplicht te verzaken, aan gezien de normale politieke toestand slechts terug kan keeren door de samenstelling van een nieuwe grondwet door de Cortes, waarin alle politieke partijen moeten ver tegenwoordigd zijn. Dit schijnt de laatste poging der regee ring te zijn om de sabotage der politieke partijen te verhinderen. Deze zwenking in de houding van Be- renguer wordt verklaard in verband met het Woensdag door de constitutioneelen genomen besluit, zich bij de verkiezingen eveneens van deelneming te onthouden. Een zonder deze partijen samengestelde Cortes zou nog minder belang hebben dan de voormalige nationale vergadering tij dens het regiem van Primo de Rivera. Naar in welingelichte kringen verluidt, zal de koning, indien het meerendeel der partijen zich van deelneming aan de ver kiezingen zou onthouden, het decreet tot uitschrijving der verkiezingen niet onder teekenen. Dit zou dan het aftreden der regeering- Berenguer beteekcnen, waarmede in vele kringen ernstig rekening wordt gehouden. PERZIE BUITENLANDERS IN PERZIE GEHANDICAPT. Volgens een bericht uit Londen is in Perzië een wet ingediend, waarbij het aan buitenlanders verboden wordt, onroerende goederen in het land te bezitten. Buiten landers, die onroerende goederen bezitten, moeben deze binnen drie maanden verkno pen, anders zullen deze tegen schadever goeding worden onteigend. FRAAIE TOESTANDEN IN CHICAGO. Albert Brunker, van het comité van vei ligheid van Chicago, zeide in een rede, dat de bekende misdadiger Al Capone zes dui zend ambtenaren stopt en dat tachtig per cent der magistraatspersonen en rechters van Chicago misdadigers zijn. Verder erkennen de gemeentelijke auto riteiten in Chicago, dat de stad spoedig voor een crisis zal komen te staan, daar er geen geld is, om de salarissen van het gemeentepersoneel te betalen. EERSTE KAMER De wijziging der Gemeentewet is aangenomen De behandeling van het wetsontwerp tot herziening der gemeentewet werd gisteren voortgezet. De minister van Binnenland sche Zaken, Jhr. Mr. Ruvs de Bee- renbrouck, het ontwerp verdedigend, ant woordt den heer De Vlugt, dat de Grondwet het bestuur der gemeente in handen van den Raad heeft gelegd. Wil men in de taak van den Raad wijzigingen brengen «n den zin als de heer De Vlugt hier heeft bepleit, dan zal een Grondwetsherziening moeten vooralgaan, doch hierop is naar sprekers meening thans niet veel kans. Wat de door den heer Kranenburg betreurde handhaving van de uitsluiting var den krijgs man van het raadslidmaatschap betreft, spr. is het hier met den heer Kranenburg niet eens. In de eerste plaats is het gewenscht, de poli tiek zoavee! mogelijk buiten hel leger te hou den, maar ook zouden zich moeilijkheden voordoen, wanneer militairen van verschillen den rang elkander in den raad bekamptsn. Wat de benoembaarheid van de vrouw tot burgemeester betreft, spreker huidigt 't stand punt dat voor de wet man en vrouw gelijk gesteld moeten worden, doch dit neemt niet weg, dat er openbare functies zijn, waar in de geschitkheid voor den man anders is dan voor de vrouw. Het burgemeesterschap nu «telt psychische en physieke eischen, v/aaraan de vrouw minder goed kan voldoen dan de man. Het betreffende, door de Tweede Kamer in gebrachte artikel acht spr. een fout, doch niet een zoodanige, dat het hem aanleiding kon geven tot intrekking van het ontwerp. De burgemeester als zoodanig is niet de vertrouwensman van den Raad en o.a. als hoofd der politie is hij aaD dit college geen verantwoording schuldig. In antwoord op een interruptie van den beer Van Lanschot zegt spr., het recht van den burgemeester te erkennen om te weigeren een of andere motie in den raad in behandeling te nemen. Spr. verzoekt de Kamer met aandrang, het wetsontwerp te aanvaarden. De heer Van Citters (A.R.) wil ter mo tiveering van zijn stem opmerken, dat de be noembaarheid van de vrouw tot burgemeester die door aanneming van het amendement-Boon in het ontwerp is gebracht, een principieele aangelegenheid wordt geoordeeld. Het kan zijn, dat in de praktijk niet veel vrouwen tot burgemeester zullen worden benoemd, spreker acht het zelfs verkeerd, dat de gelegenheid wordt geschapen en hij zal daarom tegen het ontwerp stemmen. Prol. Kranenburg (V.D.) repliceert en zegt nog, meer verantwoordingsplicht van den I burgemeester aan den Raad te wenschen. De heer Rink (Lib.) zegt, da» zijn fractie j van meening is, dat het wetsontwerp een eenigszins gemengd karakter draagt. Een vas te lijn zit er niet in, doch het beva* diverse verbeteringen, om welke redenen sprekers fractie zal voor stemmen. De heer Van Lanschot (R.K.) replicee- rend, zegt, dat het stand van den minister om trent het politioneel beleid van deu ourge- roeester juist is te achten. Minister Ruys dupliceerend, antwoordt dat de Raad den burgemeester verantwoording kan vragen omtrent zakelijke politie-aangele- genheden, bijv. bet aantal agenten enz., doch dat de burgemeester het recht moet hebben, een motie inzake critiek op polit:oneel beleid te weigeren. Het ontwerp, in stemming gebracht, wordt met 25 tegen 11 stemmen aangenomen. (Tegen de A.R. en C.H.) Daarna is na discussie met 1511 stemmen aangenomen het wetsontwerp „Voorziening in het tekort van het Spoorwegpensioenfonds". HERDENKfNGSFEESTEN NOVARUM TE ROME. Mededeelingen van het Internationaal Comité Het is aan bovengenoemd Comité gebleken, dat enkele reisburaux, op eigen gelegenheid, zonder daartoe opdracht te hebben van R.K. Vereenigingen, van plan zijn reizen te organi- seeren naar Rome tot bijwoning der Rerum Novarumfeesten. Uit naam van het Internationale Comité maakt daarom ondergeteekende bekend, dat allén als pelgrims beschouwd zullen w >rden door dit Comité, zij die deel uitmaken van eene bedevaart, goerganiseerd door, of op last van eene R.K. Vakvereeniging ol Bond, welke als zóódanig door het Internationale Comité erkend is. Die erkenning moet door iedere vereeniging welke bedevaarten voor de bedoelde (eesten organiseeren wil, worden aangevraagd. De Nederlandsche vereenigingen kunnen zich daartoe wenden tot ondergeteekende. Die vereenigingen echter, welke reeds een program of eene uitnoodiging ontvingen tot bijwoning der feestelijkheden te Rome, kunnen zich daardoor als erkend beschouwen en be hoeven dus niet nog erkenning aan te vragen. Uit bovenstaende blijkt, dat pelgrims, die deel uitmaken van reisgezelschappen, op eigen gelegenheid georganiseerd door reisbureaux, dus zonder opdracht van erkende R.K. Ver eenigingen, niet als pelgrims erkend zullen worden door het Internationale Comité, en dus geen pelgrimskaart zullen entvangen en ook van de voordeelen dier pelgrimskaarten uitgesloten zullen zijn. Zij zullen dus o.a niet tegenwoordig kunnen zijn bij de H. Mis van den Paus in St. Pieter, noch bij de grootsche audiëntie van Z. H op den Cortile di San Da- maso, noch bij andere indrukwekkende feeste lijkheden. Mgr. Dr. B. ERAS. Lid van het voornoemd Intern. Comité. Rome, Via Pompeo Magno, No. 1. BESTRIJDING VAN MOND- EN KLAUWZEER Zooveel mogelijk onder gelijke omstandig heden dezelfde voorzorgsmaatregelen. Op de vragen van het Tweede Kamerlid, den heer Weitkamp, betreffende de ongelijke tc-epassing van de verordening op het vervoer der melk van aan mond- en klauwzeer lijdende koeien, heeft de minister van Binnenl. Zaken en Landbouw geantwoord. De minister verklaart dat het hem bekend is, dat niet alleen in de verschillende ambts gebieden van de inspecteurs, maar ook zelfs binnen eenzelfde ambtsgebied de vergunning van het vervoer van melk in gevallen van mond- en klauwzeer niet uniform wordt toe gepast. Dit is toe te schrijven aan het feit, dat, alhoewel in de bestrijding der ziekte een vaste lijn gevolgd wordt, nochtans bij de toepassing van afzonderlijke bestrijdingsmaatregelen re kening dient te worden gehouden met de plaatselijke omstandigheden en het verschil in geaardheid van de smetstof. Bovendien kunnen de voorschriften in de reglementen van de zuivelfabrieken hun invloed doen gelden. De minister is bereid te blijven bevorderen, dat onder gelijke omstandigheden overal de zelfde voorzorgsmaatregelen worden genomen EEN JOURNALISTIEK GEBED TOT ST. FRANCISCUS VAN SALES. De „Standaard" van Brussel bevatte giste ren op St. Franciscusdag, volgend stukje: Heden. 29 Januari, feestdag van den schuts patroon der dagbladschrijvers, vereenigt de redactie zich gaarne met den inhoud van het beminnelijke journalistieke gebed, dat tot Sint Franciscus van Sales pleegt gericht te wor den. Het luidt aldus: „Groote Patroon van een geteisterd ge slacht, verleen ons uwe bescherming; schenk ons, uwe dienaren, een beetje meer van uw critischen geest en een beetje minder aan onze lezers; doe onze abonnenten de genade deel achtig worden van minzaamheid, opdat zij over onze fouten mogen heenzien, de genade van verlichting, opdat zij onze verdiensten mogen onderscheiden; maak hen minder ge voelig voor complimentjes, meer gehard tegen berispingen, minder critisch np drukfouten; maak dat onze talrijke overheden, zoo geeste lijke als tijdelijke, hun terechtwijzingen in aangenamen vorm gieten en er met verder op doorgaan, dan zullen wij, uw toegenegen die naren, steunend op uw bescherming, uw «trijd strijden met blijde harten, den wolf van de deur jagen, den duivel van de kudde en e'kaar ontmoeten in eeuwigdurende vrede. Amen". VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Portugal wil den V.B.-raad uitbreiden. Laval behaalt een meerderheid in de Fransche Kamer. BINNENLAND. Afschuwelijk misdrijf te Bilthoven. Eon Indische dame met haar twee kinde ren gedood. (Gem. Ber., 3de blad). HET R.K. WERKLIEDENVERBOND EN DE CRISISWERKLOOSHEID Gisteren vergaderde het bestuur van het R.K. Werkliedenverbond met de 'jesturen der werkloozenkassen van aangesloten Vakbon den, ter bespreking van de bepalingen, door den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid vastgesteld omtrent extra-subsidie aan werk loozenkassen ter verlenging van den regle- mentairen uitkeeringsduur met hoogstens 6 weken. De vergadering gaf in de eerste plaats blijk van hare ontstemming over het feit, dat de regeling in hooldzaak reeds enke e dagen ge leden in de pers werd gepubliceerd, terwijl de kasbesturen ze eerst gisterenmorgen ontvin gen. Door deze wijze van behandeling waren enkele bondsbesturen én tegenover sommige gemeentebesturen èn tegenover uitgetrokken leden reeds in moeilijkheden gekomen. Op de tweede plaats betreurde de vergade ring, dat de regeling zoolang op zich heeft laten wachten, wijl reeds vele leden hun re glementaire uitkeering hebben genoten. Als n eerste tegenvaller werd geconstateerd dat niet de geheele kosten der verlenging voor rekening van de Overheid kunnen worden ge bracht, doch dat de helft van het op 31 De cember j.l. voorhanden zijnde ge'd, hetwelk bijeengebracht is om aan de reglementaire verplichtingen te kunnen voldoen zal moeten worden geofferd voor uitkeering aan crisis- werkloozen. Voorts werden nog enkele andere moeilijk heden en wenschen naar voren gebracht. Besloten werd alle pogingen in 't werk te stellen om alsnog de gewenschte verbeteringen te verkrijgen. Naar wij vernemen is tegen Maandag a.s. namens de drie groote Vakcentrales, het N.V. V., het R.K.W.V. en het C.N.V. een audiëntie bij den Minister aangevraagd. „GAWASA". 29 Jan. 1.1. had in hotel Victoria te Den Haag de tweede nagenoeg voltallige vergadering plaats, van Eere- en Uitvoerend Comité, der Internationale Tentoonstelling „Gawasa" [Gas, Water en Sanitair) welke van 17 t.ra. 26 April 1931 te Den Haag in den Dierentuin wordt ge houden Besloten werd een prijsvraag uit te schrijven voor een door Gas verwarmd voorraad water apparaat, in tegenstelling met het z.g. doorstroomd apparaat (Geyser). Aan deze prijsvraag zijn drie prijzen verbonden. Gouden, zilveren en bronzen medaille. Verder worden verguld zilveren, zilveren en bronzen medail les ter beschikking gesteld voor de mooiste, en voor de meest leerrijke stand, en zal bij de laatste, eventueele demonstraties, een factor der beoordee'ing zijn. Het bestuur der Jury bestaat uit: Voorzitter: de heer O. S. Knottnerus. Leden: Ir. W. J. Harders, directeur Duinwaterleiding, de heer J. C. Mulder, directeur der Haagsche Mij. van Gasdistributie, de heer P. Hijdelaar, directeur Gasbedrijven te Zeist, fr J. G. de Voogd, Technisch leider der Gasstichting te Den Haag, de heer G. Meyer, directeur van het Centraal Bureau van de Vereeniging van Gasfabrikanten, te Den Haag, als secretaris. Door h. g. bestuur zal de jury nader worden gekozen en benoemd. Opvoeding van voogdijkinderen. Z. D. H. de Bisschop van 's Hertogenboscb heeft volgens „St. Janski." aan d Provinciale Overste der Zusters van het Arme Kind Jesus te Maastricht (Boschstraat 69) ver of gegeven tot de oprichting van een succursaalhuis ha- rer congregatie te s Herlogenboi»:h aan het Duhameiplein in de parochie van den H. An- tonius. De zusters zullen zich aldaar wijden aan de opvoeding van voogdijkinderen boven den leer plichtigen leeftijd, die in allerlei huishoudelij ke werkzaamheden zullen worden onderwezen en die een beperkte vrijheid zu en genieten door in dagbetrekking geplaatst te worden. Tevens zal daaraan een pension voor enkele kostdames worden verbonden, om zoodoende de mejsjes gelegenheid te geven, zich te oefe nen in allerlei voorkomende werkzaamheden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1