UITVERKOOP MARTENS VAKKLEEDING HAARLEMMERSTRAAT 245 NIEUWE RIJN 58 NED. OOST-INDIE UIT DE PERS VRIJDAG 16 JANUARI 1931 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD PAG. 10 BUITENL BERICHTEN DE AARDBEVING IN MEXICO. Ook Vera Cruz en omgeving geteisterd. Over de aardbeving, die Woensdag de stad Mexico geieisterd heeft, worden de volgende bijzonderheden bekend: De aardbeving duurde meer dan 2 minu ten. Na den eersten heftigen aardschok, werden gedurende vijf minuten kleinere schokken waargenomen. Op verschillende plaatsen brak brand uit. De „Associated Press" meldde gisteren dat het aantal gewonden wederom met 21 is gestegen. Vele automobielen werden door neerval lende muren ernstig beschadigd. De aardschokken waren over een af stand van 100 mijlen nog waarneembaar. In Mexico, waar zooals gemeld, 60 hui zen instortten, zag men de menschen op straat neerknielen en bidden. Naar de „Associated Press" uit Vera Cruz meldt, is ook die stad door de aard beving geteisterd; de bevolking werd door panischen schrik bevangen. Ook op andere plaatsen in de omgeving van Vera Cruz is de aardbeving waargenomen. De militaire commandant van Oaxaca, generaal Perez, berichtte aan president Rubio, dat aldaar minstens vijf en twin tig personen werden gedood of gewond en dat nog nieuwe slachtoffers uit* de puinen geborgen worden. De geheele stad ligt in puin. De materieele schade is in de verste ver te nog niet te overzien. De aardschok, die drie minuten duurde, heeft onder de bevolking een geweldige paniek teweeg gebracht. De bewoners der stad kampeeren momenteel in de open lucht. Men is een hulpactie begonnen. Hevige koude te Mexico. De inwoners van de stad Mexico zijn Woensdag verrast door een koude, zooals men die daar nog nooit heeft gekend. Zij, die nooit koudere streken hadden bezocht, namen met verbazing de eerste sneeuw in de hand, die zij nooit dichterbij hadden ge zien dan op de toppen van den Popocate petl en den Iztaczehuatl, op 80 K.M. af stand van de hoofdstad. DE TUNNELS ONDER DE SCHELDE. Aanvang van het werk 15 Februari. Uit Brussel wordt gemeld, dat de In tercommunale Maatschappij voor den lin keroever der Schelde, in overleg met de firma Fronkignoul, 15 Februari als datum, voor het aanvangen van het werk aan de dubbele Scheldetunnel te Antwerpen heeft gekozen. Er moeten nog eenige onteigenin gen worden gedaan maar men hopt hier mede binnen een paar weken klaar te ko men. Het werk zal tegelijkertijd op de bei de oevers der rivier worden aangepakt, zoodat de arbeiders op een gegeven oogen- blik elkaar onder de Schelde zullen ont moeten. Groote uitbreidings van New-Yorks haven. Na onderhandelingen, die verscheiden jaren geduurd hebben, is de toestemming van het Amerikaansche ministerie van Oorlog verkregen om pieren in de Hudson- rivier te bouwen, die een lengte van bijna 350 meter zullen hebben en berekend zijn ▼oor de grootste schepen. De kosten wor den op 75 millioen dollar geraamd. Autodief springt uit een vierde verdieping. Een berucht autodief, Schwerdtner ge- heeten, die gisterochtend in zijn woning te Cassel was gearresteerd, stortte zich tij dens zijn verhoor ruggelings uit het open staande raam van de vierde verdieping van het hoofdbureau van politie. Wel slaagde een der beambten er nog in, hem bij zijn jas te grijpen, doch daar het kleedingstuk doormiddenscheurde, stortte Schwerdtner op straat neer. Met zware inwendige kneu zingen en een gecompliceerde schedelbreuk werd hij naar het ziekenhuis vervoerd. Tooneelspeler tusschen hemel en aarde. Gisteren sprong te Praag plotseling een overspannen jongeman, zekere Hadrik, uit het raam van zijn op de tweede verdieping gelegen woning. Gelukkig echter bleef hij hangen aan een letter van een metalen reclame, van uit welke positie hij tot de toegestroomde menigte "n redevoering hield, waarin hij uit eenzette, dat alle menschen tooneelspelers zijn en dat hij derhalve ook zij rol speelde. De gealarmeerde brandweer ondervond heftigen tegenstand bij haar pogingen om den jongen man op den beganen grond te brengen, hetgeen niet gelukte, alvorens zij hem geheel gebonden had. Hij is naar het ziekenhuis overgebracht. Afschuwelijke roofmoord. Naar de bladen uit Warschau verne men, is in de buurt van het plaatsje Traki een afschuwelijke roofmoord gepleegd, waarvan het echtpaar Muller, benevens de 25-jarige dochter en de 12-jarige zoon het slachtoffer zijn geworden. De dader een Poolsche deserteur, is ge arresteerd. Het geroofde bedrag van eenige duizend zloty werd nog op hem gevon den. Goudvondsten op Cuba? In verband met geruchten, dat er goud gevonden zou zijn, zijn honderden perso nen vertrokken naar de bergen der Cu- baansche provincie Oriente. Deze week brengen wij speciaal lage prijzen voor Al onze vakkleeding munt uit door goede pasvorm en nette afwerking Manchester en Engelsch leer Mansbroeken2.58 Overalls, alle maten 3.68 Amerikaansche Werkhemden, Khaky en grijs1.18 Prima Manssporthemden, 109, 89 Blauw Keper fflansjassen, alle maten extra prijs 1.58 Lange witte Kappersjassen 2.48 Gestreepte Werkoverhemden 89 Molton Manshemden 98 Blauw keper Mansbroe ken ongekénd lage pr. 1.48 Drill mansboezeroenen 1.18 Witte Kruideniersjassen 2.48 mmwmr MALARIA-EXPLOSIE. 450 gevallen geconstateerd. Aneta seint uit Djember: Te Poeger (res. Besoeki) is een malaria- explosie uitgebroken. Er werden 450 geval len geconstateerd. Dr. J. Overbeek uit Soerabaja is de be strijding begonnen door toediening van kinine. DE MERAPI. Balong en Klampean ongestoord ontruimd. Aneta seint uit Magelang: De ontruiming van de dessa's Balong en Klampean is zonder incidenten geschied. De kiaji is gisteren bij den assistent weda- na van Sroemboeng gekomen, waarna hij zich per auto naar Magelang begaf, alwaar hij een onderhoud had met den resident, den regent en den psychiater dr. van Andel. De kiaji weigert positief Hoog-Javaansch te spreken ofschoon zijn houding noch on beleefd noch onbeschaafd genoemd kan worden. Toen hem gevraagd werd, welken gods dienst hij beleed, antwoordde hij, dat zijn godsdienst was: goed eten, waarop hem werd medegedeeld, dat het gouvernement zorgt, voor eten, gronden, etc., waarmede de kiaji zich ten volle tevreden verklaarde. Hierop werd hem medegedeeld dat hij, wanneer hij zich rustig hield, zich bij zijn olgelingen mocht voeegn. Tntusschen wa ren de volgelingen door overreding door den assistent-wedana, naar Sroemboeng gevoerd, waar zij direct naar den kiaji vroegen. Toen hun werd medegedeeld, dat de kiaji zich te Magelang bevond gingen de menschen zonder verdere bezwaren ver der naar beneden, waarna zij met wagons van de N.I.S. naar Magelang werden ver voerd, waar zij thans, met den kiaji, zijn ondergebraeht in een goedang, naast de woning van den assistent-wedana, die nauw lettend toezicht op hen houdt. Getracht zal worden hen met andere vluchtelingen samen te brengen teneinde hen uit het iso lement van geestdrijverij te krijgen. De resident zond heden oen rapport an den Gouverneur van Midden-Java over de maatregelen van het B.B. neerkomende op de vestiging van alle daklnoze gezinnen, circa 1050, hetzij in het regentschap Te- manggoeng, hetzij in het regentschap Ma gelang. De regenten zijn reeds bezig gron den op te koopen van de bevolking, het geen tot dusverre een vlot verloop heeft in het Temanggoengsche, dat niet dicht be volkt is. In het Magelangsehe is de streek wel dicht bevolkt, doch de randdessa's bie den nog de mogelijkheid om circa 250 ge zinnen onder te brengen, terwijl ook de streek Goenoeng Gembol gelegenheid biedt voor de vestiging van 250 gezinnen. Er zijn geen gronden beschikbaar voor gratis afstand door het gouvernement. ST. PETER KANIS JUBILEERT! (28 Jan. 1926—28 Jan. 1931). Een blik in het verleden, het heden en de toekomst, bij gelegenheid van het eerste lustrum. Het verleden. De directe oorzaak van de opriohting der Kath. Jonge Middenst. Ver., was de dringende noodzakelijkheid van organise tie der Katholieke Middenstandsjongeren; de aanleidend© oorzaak, de snelle en on- verhoedsche dood van de H. I. K. d.w.z. „Hanze in 't klein", een vereeniging, die beoogde de Hanzejongehngen onder één banier te verzamelen. De al te beperkte opzet van deze organisatie was de oor zaak, dat de vereeniging na weinige maan den „ad patres" of liever „ad matres" ging. Hiervoor in de plaats kwam de Katho lieke Jonge Middenstandsvereeniging „St. Peter Kanis die op 28 Januari1926, op een regenachtigen winteravond, in een der bovenzalen van het restaurant „In den Vergulden Turk" ter wereld kwam. De geestelijke vader van dit jonge, wicht was de volijverige Pater v. d. Donk, thans pastoor te Wychen. Wij zullen niet in den breede verhalen, wat al Pater v. d. Donk met het bore- lingske had uit te staan, dat rijkelijk begif tigd bleek met weerbarstige haren. Pater v. d. Donk was echter de man niet om ziob spoedig te laten ontmoedigen. Met taaie wilskracht arbeidde hij aan de moeilijke taak, de ongetemde Midden standsjongelingen eenig elementair besef van organisatie bij te brengen. Immers, de inzet de Katholieke Jonge Middens an ders te maken tot flinke, principiëele ke rels was wel eenige inspanning waard. In hoeverre hij hierin slaagde, ligt niet aan ons ter beoordeeling; wel weten wij, dat in de jaren van zijn moderatorschap, hij zijn taak niet als een sinecure heeft opgevat. De vereenigingsverslagen uit de eerste jaren zijn de stille, maar toch wel sprekende getuigen, hce hij mei geheel zijn priesterhait deze jonge menschen trachtte te doordringen van de waarheid, dat zij een taak in de samenleving hadden te vervullen: een taak, die door hun katho liek zijn, een bijzondere beteekenis kreeg. Dat de resultaten der eersle jaren des ondanks niet erg verblijdend zijn geweest, mag zeker niet te zijnen laste aangevoerd worden. Dit had geheel andere oorzaken. Op de eerste plaats was men in dien tijd niet doordrongen van de beteekenis van de Ka tholieke Jonge Middenstandsorganisatie, als zoodanig. Voor zeer velen was deze vereeniging een aardige gelegenheid om over allerlei gebeurlijkheden des dage- lijkschen levens een allergenoegelijksten „boom op te zetten". Dat het lidmaatschap van St Peter Kanis ook nog andere ver plichtingen met zich mede bracht, was iets, waarover men zich niet al te druk maakte. Een zeer voorname factor die deze be denkelijke mentaliteit ten zeerste bevor derde, was het milieu, waarin de vereeni ging .noodzakelijkerwijze moest bijeenko men. Wij weten het allen wel, dat het milieu van café of restaurant niet het meest ge schikte is, om de groote principiëele ge dachten van het katholicisme naar waar heid te beleven. 'Het bestuur zag destijds reeds heel dui delijk deze moeilijkheid in. Maar, wat kan men beginnen, als het ledental niet bo ven de dertig of veertig uit wil of zooals het na een paar jaar gebeurde, zoo om de twintig blijft schommelen? Een „Eigen Huis"! Dolgraag natuurlijk 1 Maar dat kostte geld en dat was er niet. Derhalve geen vergadergelegenheid in een passend milieu. De leden moesten dus noodgedwongen bijeenkomen in een omgeving, die voor jonge menschen wel eens ernstige bezwa ren opleverde. Dit was een der grootste belemmeringen waardoor het ledental zoo verre beneden verwachting bleef. Kans op spoedige- verandering was er niet en on danks de ijverige bemoeiingen van mode rator en bestuur, die vele pogingen in het werk gesteld hebben, de belangstelling in en buiten de vereeniging aan te wakkeren bleef de organisatie een kwijnend be staan leiden. De sombere voorspellingen uitgesproken door den secretaris in zijn jaarverslag deden voor het vereenigings- jaar 1328 het ergste vreezen. En inder daad scheen het jaar daarop het roemloo- ze einde te brengen voor een vereeniging, die toch zoo allerdringendst noodzakelijk was en die toch werkelijk in een stad als Leiden alle reden van bestaan had. Tot overmaat van ramp werd Pator v. d. Donk tot pastoor te Wychen benoemd en hiermede verloor de K. J. M. V. een zijner beste vrienden. Inderdaad was de toestand zeer kritiek en Pater Mulder, de nieuwe moderator stond voor de allesbehalve aangename taak de vrijwel doodgebloede vereeniging nieuwe krachten in te storten. Zijn over stelpende drukke werkzaamheden brach ten echter met zich mede, dat hij onmo gelijk die aandacht aan P. K. kon schen ken, welke met het oog op den benarden toestand hoogst noodig ware geweest. Toch heeft Pater Mulder weten te be werkstelligen, dat een groepje jongelui, die zich buiten de katholieke Jonge Midden standsvereeniging georganiseerd hadden, besloten zich in het P. K. verband te la ten opnemen. En teen in December 1929 rector Timp in Leiden kwam en in een vonkenspattende rede de bijzondere wen- sohen van den katholieken Jongen Mid denstand uiteenzette, werden de laatste wijfelaars overtuigd van hun plicht tot toe treding. Het ledental werd hierdoor ruim ver- dubbe'd en vormde thans een basis, waar op de heropbouw van P. K. met kans op suoces begonnen kon worden. Hiermede begon tevens de tweede phase in de ont wikkelingsgang van de vereeniging. Het heden. Het heden van P. K is feitelijk begon nen in 't jaar 1930. De toevoer van zooveel nieuwe krachten had een weldadigen in vloed op de vitaliteit van de vereeniging. Het bestuur, waarin verschillende pas toe getreden leden gekozen waren, vatte zijn taak ernstig op. Mgr. Aengenent had de nieuwe richting aangegeven, die ingesla gen moest worden, en had als zijn bijzon deren wensoh te kennen gegeven, dat overal in het Bisdom Kath. Jonge Midden stands Vereenigingen moesten worden op gericht. Leiden bleef niet achter en het hernieuw de P. K. deed in de volgende maanden herhaaldelijk van zich hooren. Nadat het winterseizoen met een reeks gedegen le zingen was begonnen, werd de Katholieke Middenstand in Mei verrast met een pro- paganda-feestavond in den schouwburg. Voor het eerst was het bestuur er in ge slaagd een tooneelafdeeling op te richten, die levensvatbaarheid bezat. Het verslag in de Leidsche Courant van Woensdag 28 Mei 1930 begint met de woorden: St. Peter Kanis durft 1 Ja, inderdaad, wij hebben gedurfd. Maar toch willen wij eerlijk bekennen, in die da gen van voorbereiding wel eens met eenige vrees gedacht, te hebben: Wat moeten we doen, als deze avond eens mislukt. De begroeting was geheel afgestemd op een succes. meet u weten! Wij hadden geen rekening gehouden met een {te ba cl e Maar gelukkig, de katho lieke middenstand heeft zijn jongeren niet in den steek gelaten! De avond werd een succes; de vele moeiten aan de voorberei ding besteed, waren niet te vergeefsch ge- Intusschen brak de zoanersobe periode aan en een tijd lang hoorde men niet veel meer van P. K. Maar al hoorde men niets, gewerkt werd er des te harder. Het bestuur had een nrooaganda-commissie in het le ven gèroeoen. want. het ledental moest verhoogd worden. De secretaris zette het veldtochtplan ineen. Het aanvalsmateriaal werd s*men cestoid en in den vorm van circulaires ete. bij de aanstaande P.K.-leden in de bus pestoof Ook de donateurs wer den niet vergeten. Het resultaat was: veertig nieuwe leden en evenveel dona teurs En terwijl de tooneelafdeeling zijn Mil- lioenenstuk er in reoeteerde voor den tweeden Schouwburgavond in October 1930, werkte het. Bestuur naarstig voort aan een plan. dat al maanden, eigenlijk jaren, dringend om een oplossing 'vroeg: Het Eigen Huis! Zou men ditmaal slagen? Voorzitter en secretaris hebben in dien tijd heel wat localiteiten bezichtigd, maar meestal ha perde er iri een of ander opzicht iets aan. Vooral financieelOnderhandsche bespre kingen met de sociale organisaties ter stede leidden ook niet tot een resultaat. En toch. P. K. moest en zou een Eigen Huis hebben. Het Eieen Huis kwam er! U weet het immers, Breestraat 157. De dag van de plechtige opening, was er een van groote voldoening voor allen, die aan de totstandkoming er van hadden meegewerkt. Rector Reijnen verrichte de ontroerende plechtigheid der Intronisatie van het H. Hart. En hiermee waa weer een mijlpaal een voorname nog wel bereikt in het vereenigingsleven van P. K. Tusschen deze bedrijven door waa P. K. weer zonder moderator gekomen. Pater Mulder nam voorloopig de honneurs nog waar. Het was echter geen prettige ge dachte voor het Bestuur, niet te weten wie nu officieel moderator van P. K. was. Den dag na de plechtige opening van het Eigen-Huis waren we uit de onzekerheid verlost en voorzitter en secretaris stapten vol verwachting naar de Pastorie aan den Heerensingel, waar de nieuwe moderator verblijf hield. De kennismaking met kap. Gudde ver liep vlot en na een kwartiertje wisten wij het al, dat wij het met onzen nieuwen mo derator wel zouden kunnen vinden. De vlotheid, waarmee enkele kwesties opgelost werden, deed ons het beste ho pen op een prettige en aangename samen werking in de toekomst. Onze verwaohtingen dienaangaande zijn niet teleurgesteld. Integendeel. Zoo heeft P. K. nu zijn derde modera tor en zonder ons aan voorbarige lof spraak schuldig te maken, kunnen wij de vereeniging geluk wensohen met dezen priestervriend, die in zijn kortstondig mo deratorschap verschillende malen reeds blijk heeft gegeven het goed en oprecht met P. K. te meenen. Thans gaat P. K. zijn eerste lustrum vieren. Dat dit onder zoo verblijdende omstandigheden zou ge beuren, had de grootste optimist een goed jaar geleden niet kunnen noch durven ho pen. Te denken, dat nauwelijks dertien maan den geleden de vereeniging op het punt stond te verdwijnen en dat nu het eerste lustrum gevierd zal worden op een wijze zooals het een bloeiende vereeniging be taamt, klinkt, haast ongeloofelijk. Dat wij hiervoor hebben moeten werken en hard werken is een feit, maar evenzeer is het een feit, dat Gods zegen in het laat ste jaar op de K. J. M. V. St. Peter Kanis heeft gerust. Hierdoor zien wij thans met vertrouwen het jaar 1931 tegemoet. De toekomst. Daar wij niet. aan waarzeggerij doen, zal dit deel van onze beschouwing uiter aard kort zijn. Alleen dit? De K. J. M.-V. St. Peter Kanis telt thans een honderdtal leden; heeft een Eig- Huis met biljart, leestafel etc., heeft een eigen band de Pe- kaneezen-kras; die zoo langzamerhand in Leiden naam begint te maken en heeft DE LANDBOUWCRISIS EN GENèVE. Onder dit kopje schrijft Het Huisge zin: Landbouw-deskundigen uit de geheele wereld hebben te Genève vergaderd. Gesproken wérd natuurlijk over de land bouwcrisis. i En nu is het teekenend men denkt on- willekeurig aan den schoolvos uit Lafon- taine's fabel, die eerst een groote rede voering tot den in het water gevallen jon- i gen hield en hem daarna aan den kant bracht dat de geleerde economen nogal meer wilden studeeren, nogal meer onder werpen en onderdeelen van onderwerpen onder de loupe wilden nemen, zoodat de voorzitter eindelijk een beetje verdrietig 1 de opmerking moest maken, dat men niet bijeen was om allerlei wetenschappelijke kwestie uit te pluizen, maar om tot prac- I tische resultaten te komen. Er zijn geleerden, die eerst de wereld zouden laten vergaan en daarna met voor stellen tot hulpverleening zouden komen. Op de conferentie te Genève kwam na tuurlijk de kwestie van vrijhandel of pro tectie ter sprake. De Nederlandsche deskundige pleitte, bijna in volkomen eenzaamheid, voor vrij handel, tegen schier alle overige deskun digen in. Het heeft ons al meer verwonderd, dat de Nederlandsche stem te Genève zoo goed als uitsluitend den vrij hand el ski ank laat hooren, zoodat het buitenland wel, en ten onrechte, in den waan moet komen, dat in ons land louter vrijhandelaars worden ge vonden, terwijl in werkelijkheid het aan tal der dogmatici, der door-dik-en-dmi- vrij hand el aars voortdurend afneemt. Het is aan geen twijfel onderhevig, dat de groote graanproducenten in de andere werelddeelen de Vereenigde Staten, Ca nada, Argentinië, Australië en Britsch-In- dïë ten volle in de behoefte aan graan van Europa voorzien, Er zou dus in ons werelddeel geen kor rel graan geteeld behoeven te worden, even- s men ook kan beweren, dat er geen sui kergebrek zou komen, indien men zich tot rietsuiker bepaalde en de heele Europee- sche bietencultuur opruimde. Maar het is uit economisch, sociaal en ook politiek oogpunt toch wat veel verlangd, en ook niet zonder ernstige bedenking, dat Europa van den graanbouw zou afzien en zich uitsluitend uit de vreemde werelddee len liet bedienen. Mocht al de Nederlandsche deskundige het pleit voeren voor den vrijhandel, de anderen beschouwden het behoud en dus de bescherming van den landbouwstand als een kwestie van volstrek levensbelang. Zonder bescherming zou in al van lan den de landbouwstand in de grootste el lende geraken. En men kan dezen stand toch niet aan het belang van het scheepvaartverkeer en van een handvol importeurs opofferen. Zoo lag het voor de hand, dat de Euro- peesche deskundigen felle verwijten richt ten tot de vertegenwoordigers der overzee- sche landen, die overdreven grooe hoeveel heden graan tegen abnormaal lage prijzen op de Europeesche markt wierpen en zoo den landbouwstand daar ernstige schade deden. Of e-en practisch resultaat werd verkre gen? Neen; de voorzitter kon niet meer dan als wensch in het verschiet stellen, dat een internationale regeling tot stand zou ko men, waarbij de overzees-: staten zouden toezeggen, dat zij de tegenwoordig naar Europa uitgevoerde hoeveelheden in geen geval zullen vermeerderen. En die tegenwoordig uitgevoerde hoe veelheden hebben den landbouw in Europa reeds aan de grens van den ondergang ge bracht! Er zal niets anders op zitten dan dat de landen zich zelf weren en helpen, want de landbouw is, stellig ook voor ons land, een bak van volkswelvaart, die niet in het mag blijven. Man, ik geloof, dat er dieven zijn. Ben je wakker. N-e-e-e-e! een eigen tooneelafdeeling, die in haar kortstondig bestaan bewezen heeft er te mogen zijn. Verder heeft St. Peter Kanis zich de steun en sympathie weten te verwerven van zeer vele Katholieke middenstanders, als donateurs en donatrices. Dit vooral fe voor de vereeniging var niet geringe be teekenis; omdat hieruit blijkt, dat men tegenover P. K. met meer waardeering is gaan staan. Dit alles bij elkaar maakt, dat de toekomst met vertrouwen tegemoet ge zien kan worden. Daarom: Hoog P. K. en met God voor uit! H. E.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1931 | | pagina 10