3)e £eicbelre (Eou/fccwt
22ste Jaargang
VRIJDAG 2 JANUARI 1931
No. 6785
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
KERKNIEUWS
STADSNIEUWS
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2-60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verbuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Een fout van 1922
Er is in 1922 een fout gemaakt bij de sa
menstelling van het Ministerie, toen men
Landbouw afscheidde van Handel
en N ij v e r h e i d, en in tweeën
splitste, wat één geheel had moeten blij-
Deze fout wreekt zich nu op geduchte
wijze, constateerde de „Msb." Woensdag
avond.
„En" zoo vervolgt dan het blad
„anderzijds wreekt zich hier de sinds ja
ren toegepaste averechtsche zuinigheid,
waardoor zoowel de afdeelixug Landbouw
als de afdeeling Handel en Nijverheid zoo
slecht geoutilleerd zijn, dat degelijke, des
kundige en goed-doordaehte arbeid er on
mogelijk van verwacht kan worden.
Men heeft aldus wellicht eenige tiendui
zenden guldens uitgespaard voor de schat
kist; daardoor echter zijn voor het Ne-
derlandsche volk millioenen guldens ver
loren gegaan".
Wat er nu gebeuren moet?
„Herstel van de in 1922 begane fout. Wij
moeten weer terug krijgen een Ministerie
van Landbouw, Handel en Nijverheid, op
dat de economische zaken en de handels
politiek weer in een hand komen. Een
krachtige hand moet het zijn, om een ein
de te maken aan'het ambtelijk gemier tus-
sohen de afdeelingen Landbouw eenerzijds
en Handel en Nijverheid anderzijds.
En dan moet dit Departement goed be
zet en deugdelijk geoutilleerd zijn."
Maar waarom zou dat niet al lang ge
beurd zijn? De Minister var. Financiën
krijgt hiervan de schuld:
„De Minister van Financiën moet lee-
ren begrijpen, dat de beste zorg voor de
schatkist is de doelmatige zorg voor het
economisch leven van ons volk.
Wij achten dit een zoodanig groot lands
belang, dat wij daar wel een crisis aan
Financiën voor over zouden hebben.
En dan kan het getreuzel met allerlei
min of meer deskundige commissies uit
stekend gemist worden."
Wij hebben steeds gemeend, dat de
Minister-President, die Binnenland en
Landbouw onder zich heeft, zelf niet zoo
de noodzakelijkheid inzag, van wat nu
door de „Msb." wordt bepleit. Maar de
schrijver van het „Msb."-artikel is goed
ingelicht minister Buys is nu zeker va-n
meening veranderd, en alleen minister De
Geer schijnt nog niet voor een dergelijke
wijziging in de samenstelling van het Mi
nisterie te gevoelen.
Het gewenschte en noodzakelijke daar
van is nu toch ook wel, in dezen tijd en
onder de huidige omstandigheden, zonne
klaar.
Personen, met landbouw-toestanden op
de hoogte, hebben al zoo lang er op aan
gedrongen, dat 't in 1921 genomen besluit
inzake Landbouw radicaal zou worden in
getrokken. Herhaaldelijk is dit bepleit
bijv. op vergaderingen van de R. K. Ka
mer Centrale Leiden.
Lat het nu dan ook eens gebeure!
De „Msbd." zegt het èrg sterk, namelijk
door verkeerde zuinigheid „zijn voor het
Nederlandsche volk millioenen gulden ver
loren gegaan". Misschien is dat tè sterk
gezegd. Maar in ieder geval, 't landsbelang
eischt. dat op het besluit van 1922 wordt
teruggekomen 1
DUITSCHLAND
HET NOODJAAR 1930.
Een terugblik van Brüning.
In verband met het einde des jaars heeft
Rijkskanselier dr. Brüning een lange bood
schap gerioht tot de bevolking.
Hij zeide daarin o.a., dat millioenen
Duitschers de verzuchting zullen geslaakt
hebben: „Gelukkig dat het om is!" Want
PRINSES JULIANA bracht 1 Januari de. Nieuwjaars-
visite aan H. M. de Koningin in haar paleis te Den Haag.
H. K. H. verlaat na het bezoek het paleis.
1930 is voor Duitschland een zwaar jaar
geweest, waarin eenige millioenen Duit
schers werkeloos zijn geworden en ver
scheidene Duitsche Staten en gemeenten
in financieele en economische moeilijkheden
zijn geraakt.
Slechts met den blik op de toekomst en
door eendrachtige samenwerking tusschen
alle burgers zal men de huidige moeilijk
heden te boven kunnen komen.
DE FRANSCH—DUITSCHE
TOENADERING.
Een artikel van Herriot.
In het nieuwjaarsnummer van de „Vossi-
sche Zeitung" publiceert de vroegere Fran-
sche ministerpresident, Herriot een artikel,
waarin hij .a. zegt:
Nog steeds huldig ik de opvatting, die
ik steeds verdedigd heb, d.w.z. den wensch,
dat er een innige en ernstige samenwerking
moge bestaan tusschen Duitschland en
Frankrijk.
Het doet mij genoegen, mij thans na ver
loop van zes jaar te kunnen herinneren,
dat ik de eerste was, die met de Duit>
schers de grondslagen voor een verdrag
moest bespreken.
Ik ben niet van meening, dat het jaar
1930 gunstig geweest is voor een toenade
ring tusschen beide volken. Het jaar 1931
zal van zeer groote, zoo niet beslissende
beteekenis zijn.
De desillusies verminderen echter onze
koelbloedigheid en volharding niet. Ik zie
heel goed in. dat Duitschland gebukt gaal
onder ernstige economische lasten en de
Fransche democraten zouden zeker allen
bereid zijn, Duitschland te helpen, als hun
een middel aan de hand werd gedaan.
Ook zie ik in, dat er gewichtige politieke
vraagstukken tusschen ons bestaan, maar
meer dan ooit geloof ik, dat een loyale sa
menwerking ze -al k' en oplossen.
FRANKRIJK.
JOFFRE'S DOODSTRIJD.
Weer een ongunstige keer.
Maarschalk Joffre heeft van 31 Decem
ber op 1 Januari een rustigen nacht gehad
hij was voortdurend bij volle bewustzijn.
Gisterochtend echter trad opnieuw een
ongunstige wending in. Des middags half
vijf werd door den Staf het volgende bul
letin uitgegeven:
Maarschalk Joffre is sedert gistermorgen
11 uur buiten kennis, ademhaling 35, pols
140. (w.g.) prof. Ler-iche, dr. Fauer, Labbé,
Boulin en Fontaine.
Om halfacht 's avonds deelden de doc
toren mede, dat de maarschalk nog steeds
ademde, doch dat het wel vast stond, dat
het einde niet lang meer zou uitblijven.
Sedert gistermorgen verkeerde de zieke
in een toestand van coma; doch het krach
tig gestel blijft zich tot het uiterste te
gen den dood verzetten.
Caillaux over de economische crisis.
De oud-minister van Financiën, Caillaux,
heeft op Oudepaarsavond een rede gehou
den over de economis e .eld""iris
Caillaux verklaarde dat de crisis hoofd
zakelijk het gevolg is" van de economische
stoornissen, die door den oorlog zijn ont
staan. In den tijd. voor den oorlog zijn in
Europa talrijke fouten gemaakt en deze
zijn door den oorlog nog verscherpt. Zoo
is het bijvoorbeeld een foul "cveest.
Caillaux, Europa zonder rekening te hou
den met de ecunomir e vr n 1
talrijke staten te verdeelen. Een tweede
ernsiige lout is het geweest, u. -■*»»»a nic
terstond het probleem der nerstelbctalin
gen en het vraagstuk der oorlogsschulden
definitief heeft geregeld.
Caillaux verklaarde voorts, dat het on
juist is geweest van Duitschland zooveel te
eischen en hij zeide ten slotte, dat er
slechts één middel bestaat om aan den hui-
digen toestand een einde te maken, n.l.
door een economische en politieke vereeni-
ging van Europa
BRITSCH-INDIE
DE ONRUST IN INDIE.
Omsingelde rebellen.
't Verzet der opstandelingen in Burma
duurt voort. Niettegenstaande zij door de
Engelsche troepen omsingeld zijn, is het
den rebellen toch nog gelukt, den spoor
wegbrug van Inyna te bombardeereu, zoo
dat het verkeer over deze brug des nachts
gestaakt moest worden.
De verdediging der opstandelingen is
zeer goed georganiseerd, waaruit blijkt, dac
de leider van de opstandelingen over wiens
persoon men nog steeds in het onzekere
verkeert een goede militaire opleiding
moet hebben genoten. Hij heeft een offi
cierencorps en een staf georganiseerd en
voorts een uitstekend werkend waarne-
mings- en seinsysteem ingevoerd, zooals dat
ook in den wereldoorlog bestond.
Ernstige onlusten te Bombay.
In den nacht op Donderdag is het te
Bombay tot ernstige onlusten gekomen.
175 personen werden gewond.
CHINA
MGR. CONSTANTINI OVER CHINA.
Eigen cultuur en nieuwe ideeën.
Men schrijft uit Rome aan de „Msb.":
Aan het uitvoerig verslag, dat mgr. Con-
stantini, de pauselijke deelgaat in China,
over den toestand aldaar gaf, ontleenen wij
de volgende bizonderheden:
De Chineezen willen hun eigen cultuur
opnieuw beleven, aldus de prelaat. In de
scholen van het Westen hebben de jonge
Chineezen echter de wetenschappelijke re
sultaten der oude wereld leeren kennen en
willen dezen thans ook in hun eigen vader
land verwezenlijken. Ook de democratische
gedachten van het Westen willen zij aan
hun eigen politieke leven ten grondslag
leggen.
Natuurlijk kan deze „inenting" van nieu
we ideeën op de eeuwenoude Chineeschc
civilisatie niet zonder omwentelingen
plaats grijpen.
De eerste acte van dit vreeselijke drama
had achttien jaar geleden plaats toen de
dynastie Tziug van den troon gestooten
werd.
Daarop volgde een tijd van anarchie, het
geheele land zuchtte onder den druk van
het militarisme, totdat de partij der
Koeomintsjang er in slaagde, althans for
meel de macht in handen te krijgen en een
nieuwe regeering in Nanking te stichten.
Deze regeering werd ook door de buiten-
landsohe mogendheden erkend.
Zij zou het land den zoo vurig gewensch-
tei vrede brengen en de orde herstellen. De
regeering begreep, dat de passieve massa
van het C'hineesche volk dit alles van haar
verwachtte en legde ten aanzien van ge
heel de wereld verklaringen af van vér
strekkende. beteekenis.
Ook de "bekeering van president Tsjang-
Kai-Shek tot het Christendom is een nieuw
bewijs van het ernstig streven der regee
ring om haar beloften ten uitvoer te bren
gen en het bolsjewisme met man en mao'it
te bestrijden.
Het Chineesche volk heeft een goed ka
rakter en is ook moreel gezond.
De pauselijke delegaat is van meening,
dat de Chineezen het vreedzaamste volk
ter wereld zijn. Het volk is arbeidzaam en
heeft geen andere verlangens dan in vrede
te kunnen werken; het interesseert zich
weinig of niet voor de politieke en demo
cratische ideeën, die slechts een kleine
intellectueele minderheid bezig houden.
Niettemin hebben de wanorde na de oor
logen, die in China gevoerd werden de hon
gersnood en andere rampen in China den
bodem wel voorbereid voor revolutionnaire
ideeën en vooral voor het banditisme. China
is echter een land van enorme uitgestrekt
heid. Vandaar dat in tal van provincies
volkomen vrede heerscht, terwijl andeie
provincies door burgeroorlogen worden ge
teisterd.
Zooals vanzelf spreekt heeft de missie
in China door deze oorlogen veel geleden.
Tal van missionarissen werden gevangen
genomen; velen stierven den marteldood.
Ondanks deze zware verliezen bloeit het
Katholicisme in China.
Het lijden der missionarissen geeft alie
hoop, dat, wanneer de stormen eenmaal
voorbij zijn, de heerlijke vruchten van den
marteldood van zoovele geloofsverkondi
gers zullen worden geoogst.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Maarschalk Joffre's doodstrijd.
Mgr. Constantini over China.
Miss Amy Johnson maakt weer een solo
vlucht naar Peking. (Luchtv., 3de blad).
BINNENLAND.
Een Comité tot bestrijding van de ge
volgen der werkloosheid te Haarlem, waar
van Mgr. Aengenent voorzitter is. (2de
blad).
Overleden is de zeereerw. heer H. Ver-
degaal, pastoor te Diemen. (Kerknieuws,
lste blad).
Ernstige auto-ongelukken op Nieuwjaar
te Lisse en Sassenheim. (Omgeving, 2de
blad).
PASTOOR VERDEGAAL. t
Gisteravond is in het Maria Pavilloen te
Amsterdam na een kortstondige ongesteld
heid overleden de zeereerw. heer H. Ver-
degaal, pastoor te Diemen.
De overledene, die 59 jaar oud was, is
in 1895 priester gewijd en was sedert 1917
pa-stoor te Diemen bij Amsterdam.
AFSCHEID J. A. VERHOOG.
Woensdagmiddag heeft in het bureau
van Gemeentewerken aan de Breestraat-
het afscheid plaats gehad van den heer
J. A. Verhoog, hoofdopzichter van Ge
meentewerken.
Behalve de directeur waren hierbij aJle
opzichters- van hei bureau en overig per
soneel aanwezig. De adj.-directeur was
wegens uitstedigheid verhinderd tegen
woordig te zijn.
De directeur van Gemeentewerken, ir.
A. M. de Blauw, wees er den heer Ver
hoog op, dat eindelijk dus het oogenblik
was aangebroken, dat de heer Verhoog,
na een 30-jarige ambtsvervulling, den
dienst der gemeente ging verlaten.
Spr. wees er op, dat de scheidende
hoofdopzichter zijn taak steeds in hooge
bescheidenheid had vervuld, dat hij een
man was van trouwe plichtsbetrachting en
met een hooge opvatting van zijn taak, vol
ijver voor de aan zijn zorgen toevertrouw
de belangen, dat hij was een man, on
kreukbaar en met een practischen kijk op
de zaken. Jarenlang was hij de rechter
hand van den directeur, diens adviseur en
vraagbaak, die de stad kende tot in alle
hoeken als geen ander. Zijn advies bleek
steeds goed te zijn overdacht en wel
overwogen, blijk gevend, dat de heer Ver
hoog goed van zijn taak op de hoogte
was.
In latere jaren kwamen er hoogere
ambtenaren tusschen den directeur en den
heer Verhoog en dit heeft den thans schei
denden hoofdopzichter wel eens verdro
ten, maar toch is de heer Verhoog zeker
do goede Mnkerhand van den directeur
gebleven eneen directeur kan twee
handen heel goed gebruiken.
Spr. memoreert vervoleens de waardee
ring der gemeente voor het werk van den
heer Verhoog door de toekenning enkele
iaren geleden van een persoonlijke toe
lage.
Als chef van Gemeentewerken bracht
spr. den heer Verhoog vervolgens dank
voor de aan de gemeente bewezen dien-
-
Het huis, Hooigracht 31 te Leiden, waarin
de afdeeling van de Gral zal worden ge
vestigd en de Vrouwen van Nazareth haar
verblijf zullen houden, om het jeugdwerk
onder de katholieke meisjes uit te oefenen.
Zeer spoedig zal de officieele opening
plaats hebben.
sten, terwijl hij hem als aandenken van
het- gezamenlijk personeel een rijwiel aan
bood met den wensch, dat hij er nog vele
jaren gebruik van zou moz°n maken. Ten
slotte zeide de heer de Blauw, dat het-
bureau van Gemeentewerken voor den
heer Verhoog bleef openstaan on uitte hij
den wensch, dat hij hem vee' daar terug
zon mogen zien, want ziin advies zou nog
wel eens worden gevraagd.
Bii het geschenk was een Unaie oor-
tonde gevoegd, vermeldende de namen
dpreenen. die aan hef geschenk hadden
biirredragèn.
De heer Verhoog sprak vervol trens een
woord van dank, waarin hij deed uitko
men het besef van te^^rfVorp'n^n in de
'-e*-v"lliner van ziin tank. Spr. wees pr op,
dat bii dez°n dag juist 30 imr 7"— t k
ha'1 vervuld, een taak. dip zi«h ste« >--'t.
breidde, naar gelang de stad groeide. In
het korf gaf sor. een opsomming van de
versehil^nde werken, die steeds onder
zijn leidiner stonden en vraagt zich af
waar die 30 jaar zijn gebleven, denkend
aan het lied:
Uren. da een. maanden, jaren
Vlieden als een schaduw heeat
Sor. vraagt dan vc-zeving voor de te
kortkomineen en voor hetzeen hii verkeerd
gedaan heeft en zegt. dat hij inderdaad
in opstand kwam bii de invoering der re-
orzanisatie van Gemeentewerken. Hij
voelt inderdaad ongeluk gehad te hebben,
want hij weet nu, dat hij al dat werk niet
had kunnen volbrengen.
Spr. hoopt, dat 't de directeur met. zijn
staf van ambtenaren gegeven moge zijn
nog lange jaren voort te arbeiden aan den
opbouw en oobloei van de stad.
Hierna richt spr. zich noz persoonlijk
tot den heer de Goederen, die zijn taak
zal moeren overnemen, tot den heer Ba-
rendse, den heer Snlinter e. a., waarna
ten slc-tte de heer Pc-errin opn kort per
soonlijk woord tot den heex Verhoog
richtte.
