22ste Jaargang
DINSDAG 30 DECEMBER 1930
No. 6783
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e fteidóohz 6ou/fccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per poet - f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonoé's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
v uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 p
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Een roeping in onze dagen
Gisteren heeft de gemeenteraad van
Leiden twee uur vergaderd om over den
werkloozen-steun te praten te praten,
zonder eenig resultaat.
Te voorzien was, dat geen resultaat be
reikt kon worden, tengevolge van de wijze,
waarop de door de S. D. A. P. aan de orde
gestelde voorstellen door deze partij in
haar politieke actie waren verwikkeld ge
worden. Niemand kan ontkomen aan
den indruk, dat de socialistische Raads
fractie in Leiden den laatsten tijd buigt en
draait onder de vrees voor communisti-
schen invloed onder de arbeiders, op wier
steun zij bij de stembus zoo graag rekent.
De verga-dering van den Leidsohen ge
meenteraad kon gisteren niets anders
zijn, dan een agitatie, opgezet door de
S. D. A. P.!
Wij herhalen wat wij gisteren schreven,
nl. dat het werkloosheids vraagstuk wel
haast het meest van alle vraagstukken de
toegewijde activiteit vraagt van allen.
Ook zeer in 't bijzonder van de burger
lijke Overheid, van Kijk, Provincie en Ge
meente.
Maar men moet niet alléén naar dien
kant kijken. Daarop hebben wij ook reeds
gisteren gewezen.
Kijk, Provincie en Gemeente zullen
onmogelijk zooveel kunren doen, dat
geen particulier initiatief gewenschfc en
noodzakelijk is. Dat is duidelijk.
Dat is duidelijk wat betreft werk
verschaffing. Dat is ook duidelijk ten aan
zien van de steunverleening.
Het particulier initiatief heeft hier een
taak te verrichten, welke niet- kan wor
den overgenomen.
Deze taak, welke aan de zijde der S. D.
A. P. wordt verwaarloosd moet door ons
krachtig worden ter hand genomen.
En nu kunnen wij niet de gedachte on
derdrukken, dat. het zoo jammer is, dat in
Leiden de katholieke charitatieve vereeni-
gingen niet gecentraliseerd zijn. Men kan
over den omvang van den arbeid, welke
zulk een centralisatie zou hebben te ver
richten, verschillend oordeelen wij ge
ven dit onmiddellijk toe maar dat
heelemaal geen centralisa
tie een toestand is, welke moet blijven
voortbestaan, zal toch niemand in ernst
kunnen volhouden.
Als er zulk een centralisatie bestond,
zou vandaar uit bijv. initiatief kunnen
uitgaan voor een buitengewone actie in
dezen buitgenwonen tijd. Deze actie zou
waarschijnlijk doeltreffender kunnen zijn,
dan een pogen van een of andere organi
satie op zichzelf.
Nu zulk een centralisatie echter niet be
staat neme een onzer charitatieve orga
nisaties zulk een actie ter hand een
actie om veel geld in te zamelen, tenein
de veel te kunnen geven in dezen tijd,
waarin velen zoo veel noodig hebben 1
De Gemeente doe zoo veel als mogelijk
ie ter leniging van den heerschenden nood.
En daarnaast sta krachtdadig het parti
culier initiatief.
In deze hebben de Katholieken een roe
ping te vervullen! De katholieke charitas
heeft door alle tijden heen voor bijzondere
nooden bijzondere middelen weten te
vinden. In onze dagen van groote armoede
moge zij ook vooraan staan ter leniging
van dezen nood l
R.-K. KIESVEREENIGINGEN.
Wij herinneren er nogmaals aan, dat
wie volgend jaar als lid der Kiesv. invloed
op candidaatstelling enz. wil uitoefenen,
op 1 Januari lid moet zijn.
Die geen lid zijn moeten zich dus nog
heden of morgen opgeven.
Deze bepaling geldt voor alle Katholieke
Kiesvereenigingen.
FRANKRIJK.
JOFFRES NADEREND EINDE.
Om half zes gisteravond is bij maar
schalk Joffre de bewusteloosheid ingetre
den, die aan den dood voorafgaat.
Twee uren van te voren werd door de
geneesheeren het tweede bulletin van de
zen dag gepubliceerd, waarin word-t ge
zegd, dat de toestand buitengewoon ern
stig is, terwijl de verzwakking de uiterste
grens heeft bereikt.
Te 9 uur we d uit Parijs gemeld, dat de
doodsstrijd nog steeds voortduurde. Slechts
de familieleden en de geneesheeren wor
den bij het bed van den zieke toegelaten.
Het officieele bulletin van 9.45 gister
avond zegt dat Joffre uiterst zwak is en
dat er zich thans ademhalingsmoeilijkhe
den voordoen.
Gisteravond om half twaalf is een d-oor
prof. Leriche onderteekend communiqué
gepubliceerd met betrekking tot den toe
stand van maarschalk Joffre. Naar dit
communiqué mededeelt, is de maarschalk
's avonds elf uur uit zijn bewusteloozen
toestand ontwaakt. Hij heeft eenig voed
sel tot zich genomen en enkele woorden
gesproken. De toestand van den patiënt
blijft niettemin hoogst ernstig.
TURKIJE
GROOT COMPLOT IN TURKIJE.
Meer dan 1000 arrestaties.
Volgens een bericht uit Constantinope!
heeft de Turksche politie een groot com
plot ontdekt, dat zich ten doel stelde, de
tegenwoordige, regeering omver te werpen.
De samenzweerders stonden in verbinding
met de leiders van den opstand in de pro
vincie Smyrna.
De beweging moet zich over een groot
gedeelte van Turkije hebben uitgebreid.
Onder de samenzweerders bevinden zich
ook verscheidene hooggeplaatste ambte
naren.
In het geheel zijn in verschillende ste
den meer dan 1000 personen gearresteerd,
onder wie zich ook talrijke Vrouwen be
vonden.
Een infanterie-regiment aan welks be
trouwbaarheid getwijfeld werd, is ontwa
pend terwijl de officieren gearresteerd zijn.
Kemal Pasha had een langdurige confe
rentie met de leden van het kabinet, dden
chef van den generalen staf en verschil
lende afgevaardigden.
Naar verluidt, moet daarbij beraad
slaagd zijn over het eyentueele afkondigen
van den staat van beleg in de provincie
Smyrna.
Ook moet het voornemen bestaan, het
parlement bijeen te roepen dat buitenge
wone maatregelen ter onderdrukking van
den opstand zou moeten goedkeuren.
De regeering heeft een wetsontwerp in
gediend, dat bijzondere maatregelen tegen
de aanstokers van reactionaire bewegingen
inhoudt.
Uit verscheidene plaatsen worden nieu
we arrestaties gemeld.
Na een onderzoek door den minister van
binnenlandsche zaken ter plaatse gehou
den, zijn de gouverneurs vaai Smyrna en
Mani&s afgezet.
BRITSCH-INDIE
EEN HEVIG GEVECHT IN BURMA.
De opstandelingen omsingeld.
Tussc-hen de regeeringstroepen en de op
standelingen in Burma is thans, naa-r uit
Rangoon gemeld wordt, in het Tharrawad-
dy-distriot een hevig gevecht aan den gang.
Tot dusverre hebben de opstandelingen
zich in hun stellingen weten te handhaven,
hoewel zij met artillerievuur beschoten
worden. Hun verliezen zouden zeer groot
zijn. De sterke rook van een in brand ge
raakt dorp verhindert het verdere opruk
ken der Britsch-Indische troepen. Het ka
nongebulder is op vele kilometers afstands
hoorbaar. De Engelsche troepen hebben de
inboorlingen in een grooten boog omsin
geld, zoodat dezen niets anders overblijft
dan een doorbraak te probeeren of hun
stollingen tot het laatste toe te verdedi
gen.
Naar de Times" uit Rangoon verneemt,
is thans gebleken, dat achter den op
stand in het Tharrawaddy-district geen
diepgaande politieke' strooming steekt. De
rebellen, die ongeveer 500 man sterk zijn,
houden zich op in een woeste bergstreek,
waar zij zich een versterking hebben ge
bouwd, welke zij onneembaar achten. De
leider noêmt zichzelf „Gouden Kraai" en
heeft zich tot koning van Tharrawaddy
uitgeroepen. Hij hoopt echter de kroon van
Burma te veroveren, en dat is dan ook het
doe.l dezer beweging.
Gevangen genomen rebellen zeggen, hun
leider nooit gezien te hebben en niet te
weten, waar hij vandaan komt. Hij schijnt
evenwel een stamhoofd der Shans te zijn.
Er bevindt zich onder de rebellen klaar
blijkelijk een aantal geoefende soldaten.
Zij hebben ten minste bewezen gediscipli
neerde flankbewegingen te kunnen uitvoe
ren en beschikken bovendien over een
goed georganiseer den spionnagedienst. Zij
zijn stoken in een blauwe uniform en elk
hunner draagt op de mouw de afbeelding
va-n een sperwer, terwijl zij voorts een
amulet om den hals dragen ter bescher
ming tegen kogels.
Nog meer troebelen.
In verband met ontevredenheid onder
landbouwers hebben in den Britsch-Indi-
sohen staat Berar- wanordelijkheden plaats
gehad, waardoor groote schade is aange
richt. Verscheiden liuizen zijn door de
woedende menigte geplunderd en in brand
gestoken. Tal van personen zijn gearres
teerd. De rust is thans hersteld.
Nieuwe ongeregeldheden te Bombay.
Terwijl de twee groepen van de leiders
der congrespartij elkaar onderling hevig
bestrijden, waardoor de leiding der partij
in het algemeen sterk werd verzwakt, heb
ben er heden toch weer nieuwe ongere
geldheden plaats gehad. De „oorlogsraad"
van de congres-partij te Bombay trachtte
ondanks het verbod der regeering een
vlagdemionstratie te houden op de breede
esplanade der stad, waar de politie zich
reeds vroeg in den ochtend had gepos
teerd.
Kort na acht uur werden vijf leden van
den „oorlogsraad", o.w. zich twee vrou
wen bevonden, die probeerden de nationa
listische vlag te hijschen, gearresteerd.
Nadat zij in hechtenis waren genomen,
weigerde de groote TStnigte, die zich had
verzameld, uiteen te gaan en de aankomst
van een kleinen optocht van vrouwen met
vlaggetjes verhoogde de opwinding. Eerst
om .negen uur kon de esplanade worden
ontruimd, doch niet dan na talrijke char
ges der politie. Toen deze zich terug be
gon te trekken, liet de menigte een regen
van steenen op haar neerdalen. Hierdoor
werden nieuwe charges noodig, waarbij
ongeveer 20 politie-agenten door steenwor
pen werden gewond en ongeveer 250 der
demonstranten eveneens verwondingen
opliepen.
EERSTE KAMER
Ingekomen is o.a. een bericht van ver
hindering van den heer Oudegeest wegens
ziekte.
De voorzitter deelt mee, dat de
Centrale afdeeling heeft besloten morgen,
onmiddellijk na de openbare vergadering,
in de afdeelingen te doen onderzoeken hel
wetsontwerp-Tarwewet.
De heer v. Embden (V.D.) vestigt er
de aandacht op, dat het ontwerp-Pachtwet
reeds 12 Nov. door de Tweede Kamer is
aangenomen en nog steeds niet in de afdee
lingen is behandeld. Spr. vraagt waarom
dit ontwerp zoo lang uitblijft.
Voorts merkt spr. aangaande de Tarwe-
wet op, dat het raadplegen der Handelin
gen van de Tweede Kamer niet mogeiijk
is, daar zij door de feestdagen nog mee
volledig verschenen zijn. Kennisneming
daarvan is noodzakelijk om de den Minis
ter gestelde vragen en de antwoorden
daarop te kennen. Spr. verzoekt de behan
deling te bepalen op 7 Januari.
De voorzitter deelt mee wat onge
veer de plannen zijn. De volgende week zal
de Rijksbegrooting in de afdeelingen wor
den behandeld, ongeveer veertien dagen
daarna zullen de Gemeentewet en andere
wetsontwerpen van belangrijken aard in
openbare vergadering worden behandeld en,
vóór de algemeene beschouwingen over de
Rijksbegrooting, zal in de afdeelingen de
Pachtwet worden behandeld. Spr. stelt
zich voor, dat aldus ongeveer het verloop
van zaken zal zijn; er kunnen intusschen
echter omstandigheden zijn, die het moei
lijk maken zich daaraan te houden.
Wat betreft de Tarwewet deelt spr. mee,
dat de moeilijkheid, dat de leden niet meer
kennis zouden kunnen nemen van de Han
delingen der Tweede Kamer, is ondervan
gen door deze niet naar hun woonplaatsen
te zenden doch ze hier te houden ter uit
reiking aan de leden. Spr. stelt er prij3
op, dat het besluit van de centrale afdee
ling wordt gehandhaafd.
De heer v.Embden repliceert.
De Kamer vereenigt zich met het besluit
der centrale afdeeling.
De vergadering wordt verdaagd tot Dins-
11 uur.
JUVENAAT IN HET BISDOM
HAARLEM.
Jeugdleiderscursus
voor de Jongenspatronaten.
Het bestuur van het Juvenaat had Za
terdag en Zondag een jeugdleiderscursus
georganiseerd, die gehouden werd voor een
honderdtwintig deelnemers uit alle deeien
van het Diocees in de Bisschoppelijke
Kweekschool te Beverwijk.
De bedoeling van dezen cursus was niet
alleen een theoretische uiteenzetting te ge
ven van vele wetenswaardigheden, maar
veel meer de scholing van den jeugdleider
op den voorgrond te stellen; hoe hij zelf
op het godsdienstig leven van den jongeren
invloed kan uitoefenen; hoe hij het maat
schappelijk leven en vraagstukken daarom
trent begrijpelijk kan voorstellen; hoe hij
in verschillende omstandigheden (sport,
spel, reizen) kan omgaan.
Zaterdag.
De cursus werd Zaterdagmiddag ge
opend met een Lof in de kapel der school,
waarbij door den voorzitter van het Juve
naat, Deken J. M. Lucassen, een korte toe
spraak werd gehouden, waarin werd uiteen
gezet het hoogere doel van het katholieke
Jeugdwerk.
Daarna hield Rector B. de Groot, voor
zitter van het centraal comité een boeiende
en zeer interessante inleiding over de bij
zondere methodiek van het patronaats-werk
volgens het nieuwe werkprogram, waarbij
de volgende stellingen werden ontwikkeld.
1. Om in de vrije jeugdvorming massa-
organisatie naast kernvorming te verwe
zenlijken, zijn een systematische indeeling
en practische werkmethode noodzakelijk.
Deze beiden vinden haar oplossing lil
een verplichte groepindeeling en vrij club
systeem.
In de nieuwere vormen van jeugdwerk
wordt deze methode zoo goed als ovCral
gevolgd, zij het dan op'eigen wijze en aan
gepast aan den aard van eigen werk.
2. De vrije clubvorming is er op berekend
in vrij verband de jeugdigen bijeen te bren
gen naar aanleg, uitgesproken vaardigheid
of liefhebberij en door de georganiseerde
en goed geleide ontwikkeling daarvan te
vens belangstelling en waardeering voor
het eigen milieu der vrije jeugdvereeniging
bij de jongeren te wekken.
3. De verplichte groepindeeling heeft een
meer direct algemeen vormend karakter
Zij is de kern van het werk der vrije jeugd
vorming, waarbij door persoonlijk contact
en individueele leiding de leider(ster) de
jongeren ten goede moet beïnvloeden.
1. Gezond prikkelende zelfwerkzaamheid
en een gematigde vorm van zelfbestuur zijn
krachtige middelen ter zelfopvoeding door
de jeugdvereeniging en te gelijk van ge
wicht om belangstelling voor en trouw aan
de jeugdvereeniging bij de jongeren te
trekekn.
2. Ook de inrichting van het eigen milieu
en het scheppen van een eigen sfeer in de
jeugdvereeniging, waarbij naast orde en
tucht en regelmaat ook frissche en jeugdi
ge levendigheid haar plaats vinden, ver-
hoogen de aantrekkelijkheid-van de jeugd
vereeniging.
3. Daarenboven zullen vlag en lied, aan
kleeding, herdenking van eigen hoogtijda
gen, en waardige viering van officieele ge
beurtenissen in eigen kring den band tus-
schen jeugdigen en jeugdvereeniging doen
hechter worden.
4. Doch bovenal is noodig, een eigen
levensprogram, een pakkend ideaal, dat in
concreten vorm den jeugdigen wordt voor
gehouden, in hen voortdurend bewust voort
leeft en daardoor hun tot practischen gids
wordt in him leven.
Des avonds was het woord aan den
Zeereerw. heer J. Th. v. Galen, centraal
praeses der St. Josephs Gezellen-Vereeni-
ging, die speciaal de godsdienstige vorming
van den leider en zijn invloed daardoor op
den jongen besprak en de volgende stel
lingen ontwikkelde.
1. De taak van den leider ia opvoeden.
Opvoeden is doen-groeien. Behalve het le
vende wezen zelf is Gods bijstand de al
leen-onmiddellijke oorzaak van het leven
en den groei. De leider is slechts een der
uiterlijke factoren van den groei.
2. Daar de jeugdleider slechts is aan
vulling, zoo moet hij zich ook storen aan
alle wetten en wetmatigheden van het le
ven en den groei. Ontwikkelingshulpleer
opvoedingsleer veronderstelt levensleer, mo
raal, wereldleerdogma en groeileer, asce-
tiek.
3. Uit de kennis dezer leer volgt de prac-
tijk. Deze practijk ia de vrucht van eigéu
godsdienstige vorming-zelfheiliging.
4. De godsdienstig gevormde leider wer-
ke negatief en positief op den jongere. Zijn
persoonlijkheid is beslissend.
De heer J. Dekker, directeur van het
Gem. Sportpark te Hilversum gaf enkele
wenken ter behartiging bij het spel, dat
een integreerend deel vormt van het jougd-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het einde van maarschalk Joffre aan
staande.
Groot complot in Turkije.
De balans van de Merapi-ramp. (Ned.
O.-Indië, 2de blad).
BINNENLAND.
Priesterjubilea in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., 1ste blad).
Het rapport van de Oommissie-Rutgers.
(lste blad).
OMGEVING.
De burgemeester van Lisse zal op 15
Maart a. s. als zoodanig aftreden (2de
blad).
Zondag.
De Zondag werd begonnen met een H.
Mis waaronder pater J. Ligthart S.J. ecu
korte voorbereiding tot de H. Communie
hield.
Na de plechtige Hoogmis was wederom
het woord aan den heer J. Dekker, die nu
aan de hand van enkele spelen sprak over
de practijk der spelleiding. Zijn interessan
te inleiding viel zeer in den smaak.
In de middagbijeenkomst werd het woord
gevoerd door pater A. C. Went S.C.J. over:
de directeur in contact met den jeugdlei
der, waarbij Z.Eerw. duidelijk bewees, hoe
noodzakelijk dit contact is.
De heer M. H. Eeckelaar toonde na een
korte inleiding practisch aan, hoe het con
tact moet zijn tusschen den jeugdleider en
den jongen.
Toespraak mgr. Aengenent.
Te half vijf.werd door Z. D. H. mgr. J. D.
J. Aengenent in de kapel een Pontificaal
Lof gecelebreerd, waarna Mgr. in een har
telijke toespraak zijn vreugde uitte over
het welslagen van dezen goeden opzet en
dankbaarheid tegenover de deelnemers,
wier deelname zoo groot was, dat zelfs 70
leiders moesten worden afgewezen.
Twee zaken waardeerde Mgr. in het mo
derne katholieke jeugdwerk: de godsdiens
tige vorming der jeugd en vervolgens de
jeugd te leiden in nieuwe banen.
Mgr. uitte nogmaals zijn uitdrukkelijken
wensch, dat er eenheid zou komen in het
jeugdwerk.
Na een krachtige aansporing werd deze
goedgeslaagde cursus door Mgr. gesloten.
„Tijd".
DE ACCIJNS-VERHOOGING.
De borrel wordt niet duurder.
Minister De Geer heeft bij de behande
ling van het wetsontwerp tot verhooging
van den accijns op gedistilleerd gezegd, dat,
naar hij meende, de verhooging niet tot
gevolg zou hebben, dat de borrel duurder
wordt.
Naar wij thans uit de kringen van res
tauranthouders en slijters vernemen, laat
het zich aanzien, dat die verwachting inder
daad in vervulling zal gaan. De vorkoopers
willen in dezen tijd van malaise hun arti
kel niet duurder maken.
Zeer groot is voor hen het verschil trou
wens ook niet. De verhooging van den ac
cijns bedraagt 20 per hectoliter of 20
cent per L. Daar uit een liter gemiddeld 25
borrels gaan, beteekent de verhooging nog
geen oent per borrel. Dat is inderdaad
moeilijk op de klanten te verhalen.
Wellicht zullen sommige slijters, als zij
nieuwe glaasjes aanschaffen, iets kleinere
nemen, zoodat de oent verschil wordt ge
dekt.
Maar overigens zal het borrelend pu
bliek er weinig van merken. „Hbld."
DE SPOORWEGONTVANGSTEN.
November 1930 minder gunstig clan
November 1929.
De onzuivere ontvangsten der Nederland-
sche Spoorwegen over de maand November
1930 resp. 1929 bedroegen (de laatste zijn
tusschen haakjes geplaatst):
Reizigers ƒ5.855.500 (5.951.410); bagage
97.200 (105.600); brief- en pakketpost
ƒ340.000 (325.000); goederen 6.174.000
7.314.00); levende dieren en lijken 124.010
(174.890); diversen ƒ321.020 (327.070); totaal
12.911.730 (14.197.970).
Totaal ontvangst van af 1 Januari
161.050.829 (166.171.305).
Gem. aantal K.M. in exploitatie 3701
(3702).
Ontvangst per dag-Iv.M. in 1930 on
zuiver 130.27. in 1929 zuiver 135.17.