NIEUWJAARS-
ABVERTENTIËli/
22ste Jaargang
DINSDAG 23 DECEMBER 1931
No. 6779
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e £éicbelve (Bou^omt
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
V oor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
b'ranco per post f 2.95 per kwartaal
Act Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935. REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
FRANKRIJK.
MILITAIR ONDERWIJS AAN KLEINE
KINDEREN.
Naar de „Populaire" uit Kamerijk ver
neemt, wordt daar sedert eenigen tijd op de
gemeentescholen militair onderwijs gege
ven, om den kinderen te leeren hoe zich te
verdedigen iegen den gasoorlog. Zij moeten
zich o.a. oefenen in het dragen van gasmas
kers.
De officier, die met de leiding van dit
onderwijs is belast, verklaarde, dat nog
voor 1932 een nieuwe oorlog te wachten
staat.
De burgemeester heeft terstond nadat
hij er kennis van had gekregen, dat dit
onderwijs gegeven wordt, een nader onder
zoek gelast. De gemeenteraad heeft een
tnotie aangenomen, waarin er krachtig te
gen wordt geprotesteerd, dat kinderen van
zes en zeven jaar dergelijk onderwijs krij
gen.
SPANJE.
WAAR DE REBELLEN HEEN
VLUCHTEN.
De Portugeesche regeering heeft, den ont
vluchten Spaanschen vliegofficieren ver
gunning gegeven Portugal tp vevlaten.
Franco en Rada hebben een paspoort ge
vraagd voor Uruguay, daar hen na het sla
gen van hun Atlantische-Oceaanvlucht, het
burgerrecht van Uruguay werd verleend.
Llanos heeft, een paspoort aangevraagd
naar Holland en de overine wijken uit
naar Duitschland.
ROEMENIE
VINTILA BRATIANU OVERLEDEN.
VintiLa Bratianu, oud-minister van Roe
menië, is gisteravond halfacht aaD een
hartverlamming overleden.
GRIEKENLAND
HET GRIEKSCHE KABINET
DEMISSIONNAIR.
Grondige reorganisatie beoogd.
Gisteravond is te Athene een minister
raad gehouden in het verloop waarvan al
le ministers hun portefeuilles ter beschik
king van den premier Vënizelos hebben ge
steld.
Naar men verwacht, zal het ministerie
grondig georganiseerd worden. Venizelos
zal zich daarbij opnieuw met het premier
schap belasten.
DE BOEREN-OPSTAND IN WIT-
RUSLAND
Volgens een bericht van het Poolsche
Telegraaf-agentschap moet de opstand dei-
boeren in de republiek Wit-Rusland zich
uitbreiden.
In de vorige week hebben ongeveer 2000
opstandelingen, die door de boerenbevol
king werden gesteund, meer dan 100 over
vallen uitgevoerd en o.a. 25 Russisohe sol
daten en communisten gedood.
De overheid heeft een belooning uitge
loofd \oor iedere^i opstandeling, die ge
dood bf gevangen genomen wordt.
Tot midden-December moeten 100 opstan
delingen terecht gesteld en ruim 250 naar
Siberië gedeporteerd zijn.
CHINA
TWEEDUIZEND COMMUNISTEN
GEDOOD.
Verbitterde gevechten met de Regeerings
troepen.
-^a verbitterde gevechten van twee da
gen hebben de regeeringstroepen de door
communisten bezette vesting van Toengkoe
in Zuidelijk Kiangsji bestormd.
Tweeduizend communisten vonden in de
gevechten den dood; de gebouwen waarin
de plaatselijke radenregeering haar zetel
had opgeslagen, werden met den grond ge
lijk gemaakt.
Vijfhonderd gevangenen wei-den bevrijd.
De communisten vluchtten naar het Zui
den, achtervolgd door bombardementsvlieg
tuigen.
RUSLAND
RYKOF GEHEEL TERZIJDE GESTELD.
Verlies van zijn overige functies.
Ook Rykofs vrienden van hun posten
ontheven.
Het Centraal Comité en de Centrale
Controle Commissie der Communistische
Partij hebben thans ook Rywof uit t Polit
bureau gezet, evenals uit de Centrale t>om-
missie van. de partij. Tot zijn opvolger m
liet. Politbureau is Orsjonikidse gekozen.
Volgens een officieele mededeeling uit
Moskou, heeft het C'enitrale Executieve Co
mité beslgten de drie plaatsvervangende
\oorzitter van den Economischen Raad:
Tosmki, Osinski en Dogadow. van hun
posten te ontheffen.
Zij behooren alle drie tot de kringen cue
Rykof het meest na staan. Door diens val
«as hun positie onthoudbaar geworden.
00K MEVR. K0L0NTAI IN ONGENADE
Mevrouw Alexandra Kolontai, de sovjet-
jezante te Stockholm, is plotseling naar
Moskou ontboden.
Volgens het blad „Nya Dagligt Allehan-
da" is zij teruggeroepen, daar zij in onge
nade is gevallen.
Reeds sedert geruimen tijd moet tus-
sohen haar en Litwinoff een gespannen ver
houding hebben bestaan. Men moet te
Moskou ontevreden zijn over haar al te
burgerlijke levenswijze en ook over het
weinige succes van haai communistische
propaganda.
EERSTE KAMER
Een vergadering van drie minuten
In de gisteravond om half negen geho»
den vergadering, deelde de voorzitter, na
dat de griffier voorlezing had gedaan van
eenige ingekomen stukken, mede, dat de
Centrale afdeeling heeft besloten, morgen
na de openbare vergadering in de afdeelin-
gen te doen onderzoeken de wetsontwer
pen, waarvan de opgave reeds schriftelijk
aan de leden is meje'gedeeld.
Om 3 minuten over half negen werd de
vergadering verdaagd tot. morgen 11 uur.
TWEEDE KAMER
HET TARWE-WETJE.
Bezwaren tegen het menggebod.
- Wordt de broodprijs hooger?
En ook het kippenvoer? De
meel importeurs in 't gedrang.
Voor de behandeling van het „Tarwe-
wetje". het wetsontwerp to,t vaststelling
van bepalingen m het belang van de in-
heemsche tarweteelt. bestond een gewel
dig groote tribunale belangstelling.
Het wetsontwerp vraagt in hoofdzaak
voor de Regeering de bevoegdheid om te
bepalen, dat tarwemeel of tarwebloem, be
stemd om in de bakkerij gebruikt te wor
den, een bepaald percentage inlandsehe
tarwe (tot een maximum van 25 pet-.) moet
bevatten.
Algenieene Beschouwingen.
De heer Van Hellenberg Hu bar
(R. K.) heeft wel eenjg bezwaar tegen
het thans voorgestelde.
De bezwaren van de importeurs van bui-
tenlandsche bloem en meel mogen niet
worden onderschat. Ook met de bezwaren
der molenaars moet rekening worden ge
houden. Zal de minister aan deze bezwaren
tegemoetkomen 1
Ook de bakkers zullen in moeilijkheden
geraken, welke minder worden, naarmate
het percentage van het- voorgeschreven in
landsehe meel genuger wordt. Hij hoopt
dan ook. da-t het voorgeschreven percen
tage aanmerkelijk lager zal worden vast
gesteld clan het maximum.
Spr. gelooft, dat de broodprijs den tar-
weprijs zal volgen, al heeft hij tegen een
geringe verhooging van dien broodprijs
geen bezwaar, gezien de belangen van de
groote groep waarom het. hier gaat. Aan
de bezwaren van de importeurs van bui
tenlandse he bloem en meel zou kunnen
worden tegemoetgekomen door fondsvor
ming.
De heer Knottenbelt (Lib.) is bij
dit ontwerp op verschillende bezwaren ge
stuit, in de eerste plaats den vorm. Het
is een algeheele delegatie van bevoegd
heid aan de regeering. Weliswaar geeft
dat de noorlige vrijheid aan de regeering.
maar de tegenhanger daarvan is de groo
te onzekerheid voor de bedrijven. De be
langhebbenden moeten weten waaraan zij
toe zijn.
Een ander bezwaar is, da-t de handel in
meel en bloem eT ten zeerste door wordt
uitsluitend
bij vooruit-
BETALING
belemmerd. Nauw hangt daarmee samen
de arbeid in de havens, die toch al zeer
te lijden hebben onder de malaise.
De broodprijs zal door deze wet aan
merkelijke stijging ondervinden en ook het
kippenvoer wordt er duurder door.
Beter dan Vïen.- 'naris voorges: elden
maatregel acht spr. directen steun uit de
schatkist- aan de tarwe-verboirwers. Met dit
voorstel zal spr. niet mee kunnen gaan.
De heer Boon (V. B.) zou aan een teelt-
premie de voorkeur hebben gegeven. Hier
wordt echter een dictatoriale macht aan
de regeering gegeven. Daarbij wordt het
bedrijf van de buitenlandsche importeurs
te gronde gericht.
De heer v. d. Sluis (S. D. A. P.) zegt,
dat de boer niet afdoende te helpen is. Op
zichzelf heeft spr. ook bezwaar tegen het
voorgestelde, dat een economische dwaas
heid is. Er is goedkoope buitenlandsche
tarwe van prima kwaliteit. Maar de re
geering zegt. blijf er af. De broodprijs
wordt verhoogd.
Ondanks alles zou spr. over zijn be
zwaar heenstappen, ware het niet, dat
e-r een ander middel is om de tarwever-
bouwers te helpen, n.l. de productie-pre
mie. die ook wel bezwaren heeft, maar niet
in die mate. Spr. dient een motie in om
een productie-premie toe te kennen op den
voet van de in 1930 bebouwde oppervlakte,
waarbij dan maatregelen moeten worden
genomen tegen loonsverlaging.
De heer L o c k e f e e r (R. K.) meent
dat, alvorens wordt overgegaan tot een
maal- en menggebod. moer worden nage
gaan of geen andere middelen mogelijk zijn.
Tegen dat voorstel bestaan bij spr. ern
stige bezwaren, voornamelijk omdat het
zeer ten nadeele strekt van de imoort-eurs.
Bovendien is de bloem een kwaliteitspro
duct, waarop de bakkers staat- moeten ma
ken Het ontwerp brengt bevoorrechting,
fraude en prijsopdrijving. Spr. kan zijn
stem nog niet bepalen en vraagt of de mi
nister vervoer wil toestaan va-n onver
mengde bloem.
De heer B i e r e m a (V. B.) meent-, dat
wanneer er geen maatregelen worden ge
troffen. een groot deel van den cultuur
grond braak zal komen te liggen. In dit
verband wil spr. dit ontwerp aanvaarden.
Met- een productiepremie zal men niet- be
reiken, wat men hier bereikt, n.l. een
nieuw afzetgebied. Intusschen hoopt spr.
dat de minister nog aan verschillende be
zwaren zal willen tegemoet komen.
De heer Van Voorst lot Voorst
(R. K.) is de regeering dankbaar voor de
indiening van dit ontwerp. Door de reeds
ingediende wijziging is reeds, aan verschil
lende bezwaren tegemoet- gekomen. De in
landsehe tarwe krijgt- een nieuw afzetge
bied. Broodprijs verhooging behoeft- men
z.i. niet te vreezen tenzij slechts mini
maal.
De heer E b e 1 s (ID.) betoogt, dat nu
deze maatregel van tijd el ijken aard moet
zijn en, hoewel er bezwaren zijn, het ont
werp beter is dan een invoerrecht.
De heer De Visser (C. P.) zet het
standpunt der communisten uiteen tegen
over de crisis in den landbouw.
De heer Am^nt CR. K.) meent dat de
indiening van dit ontwerp alle toejuiching
verdient. Verschillende bezwaren acht hij
overdreven, met name dat- van eventueele
verhooging van den broodprijs. Vele coö
peratieve bakkerijen, w.o. socialistische,
IANAF HEDEN TOT EN
MER 28 DECEMBER AS.. IS
DE GlH^GENHEID OPENGE
STELD: ONS BUREAU.
BEZORGER&JN DE STAD. EN
bij onze Agenten, om in
het nummer ran 31 de
cember den oebruike-
lijken nieuwjaarsgroet
te plaatsen. de prijzen
dezer advertentien j
1— 4 REGELS f o3
5-8 1—
9-12 1.50
1316 „2.-
DE ADMINISTRATIE
hebben den broodprijs abnormaal hoog ge
houden om maar veel dividend te kunnen
uitkeeren. Spr. za! gaarne voorstemmen.
De heer v. d. Heuvel (A. H.) meent,
dat, de minister alle bezwaren volledig
heeft ondervangen. Wat de meelimporteurs
betreft-, is wel gebleken, -lat deze personen
het meel invoeren op een wijze, die op
dumping lijkt. Zij zijn reeds sterk bevoor
deeld door de premies, die het buitenland
geeft. Wanneer er nu een klein stukje van
deze bevoorrechting wordt- opgeheven, is
dat zoo erg niet.
De heer Loerakker (R. K.) meent,
dat- de bezwaren tegen dit ontwerp wel
wat breed zijn uitgemeten. Door tal van
overheidsmaatregelen is het brood duurder
geworden ten bate vau de positie der bak
kers. Daarom ziet spr. niet in, waarom ten
bate der tarweverbouwers geen maatregel
mag worden genomen, die eventueel het
brood nog iels duurder maken.
De heer C o 1 ij n (A. R.) heeft sympa
thie voor de strekking van het ontwerp,
hetgeen niet het geval is ten aanzien van
het ontwerp zelf. Immers, er zijn tal van
bezwaren tegen aan te voeren. Een dier
bezwaren is wel, dat andere takken van
bedrijf zouden kunnen worden geschaad.
Over het- amendement-Boon wenscht spr.
de meening van den minister te hooien.
Een zeer ernstig bezwaar tegen het ont
werp noemt spr. de bemoeilijking van de
eierproductie. die economisch voor ons
land vele malen belangrijker Ï6 dan de
tarwebouw. De waarde van de tarwepro-
dactie in 1928 was 20 millioenen, die van de
eierproductie 70 millioen, die in Ijet levend
en geslacht pluimvee nog 10 millioen. Wan
neer de minister kan toezeggen, dat de
grondstof voor eierproductie niet za! wor
den getroffen, zal dit het voor spr. minder
moeilijk maken het ontwerp te aanvaarden.
De heer H i em st-ra (8. D. A. P.) zegt.
dat hij de bezwaren tegen dit ontwerp niet
zóó gevoelt als sommige andere leden. Hij
vreest geen brood prijs verhooging van
eenige be teekenis. De minister krijgt hier
door een machtsmiddel in handen om te
voorkomen, dat de landarbeiders hun
schamel loon nog verlaagd zullen zien.
De heer Braat (P. B.) verwacht van
dit ontwerp alle goeds. Alleen betreurt hij,
dat een maximum-percentage van 25 is
vastgesteld.
De heer Oud (V D.) zegt. dat- de thans
voorgestelde maatregel er niet een behoort
te zijn van blijvenden aard. Een te nemen
maatregel mag echter nooit de strekking
hebben een tak van bedrijf kunstmatig in
stand te houden of zelfs uit te breiden.
Dit ontwerp heeft deze strekking nog te
zeer. Spr. heeft daarom een amendement
ingediend om het maximum-peroentage op
15 te stellen.
De heer Kersten (S. G.) pleit voor
vermindering der sociale lasten voor den
landbouw. Wat het ontwerp betreft, daar
tegen zijn ernstige bezwaren. Bovendien
acht spr. dezen maatregel nog totaal on
voldoende.
De heer Bakker (C. H.) behoort ook
tot degenen, die huiveren voor de gevol
gen van dit ontwerp. Laat, de minister
gaan in de richting van het amendement-
Boon.
Minister Ruys de Beerenbrouck
zal heden antwoorden.
De vergadering wordt verdaagd te
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Tweeduizend communisten gedood in
China.
Verschillende dooden bij de ontsmetting
van een ziekenhuis. (Buitoni. Berichten 2e
blad).
De werkzaamheid van de Merapi duurt
voort.
BINNENLAND.
Het Tarwe-wetje in de Tweede Kamer.
(lste blad).
Weer twee gevallen van gasbedwelming.
Twee dooden. (Gem. Berichten, 2de
blad).
Te Oud-Karspel is een bejaarde vrouw
verbrand. (Gem. Berichten, 2de blad).
Eon inbraken-serie. (Gem. fieriohten, 2de
blad).
DE PALEISREVOLUTIE IN DE
A.V.R.O.
Een aaneengeschakeld verhaal.
Aan de berichten over de A.V.R.O. kan
de doorsnee-lezer geen touw meer vast -
knoopen. Een aaneengeschakeld verhaal
lijkt gewenscht. Er is belangstelling ge
noeg voor, zegt de „Gelderlander". En het
blad- geeft dan een „verhaal", die wij hier
laten volgen.
We beginnen met 'n dineetje bij Kem
penski, op 'n Zaterdagavond van Novem
ber. Het Dagelijksch Bestuur van de
A.V.R.O. zat er gezellig bijeen, maar Wil-
lein Vogt was gedrukt. Hij was niet zoo
vlot als anders. De artikelen van „De Gel
derlander" lagen hem op de maag.
Air. Van Doorne merkte het en gaf 'n
extra flesch. Het staat alles in de er-
schillende publicaties, die dezer dagen in
de bladen zijn verschenen, maar deze
gegevens liggen verspreid en doorelkaar.
Wij ordenen ze slechts en leggen hier en
daar 'n verbandje.
Mr. Van Doorne gaf een goede flesch en
Vogt knapte op. De stemming kwam er
langzamerhand in en ook de neiging om
elkaar te helpen. Vogt greep het psycho
logisch moment aan en verkreeg van Mr.
Van Doorne de belofte, dat deze de zaak
„in orde" zou maken. Hij zou 'ns naar
„hem" toegaan, naar den man, van wien
men veronderstelde, dat hij het materiaal
verschafte aan „De Gelderlander". Er
moest een eind aan komen.
r Met de hoop in het hart stond men op.
Van Doorne klopte Vogt op den schouder,
maar Vogt, hield hem vast aan de kraag
van z'n jas. Laat het nu geen after-dinner
belofte zijn, drong hij aan. Neen, ant
woordde \an Doorne. een man een man,
een woord een woord-. Zoo verliet men
elkaar.
Mr. Van Doorne ging 'n paai dagen later
op stap om „de zaak in orde" te maken
Maar het geviel, dat op dienzelfden dag in
„De Tijd" een bericht verschoen, dat
Oudegeest en Vogt met elkander overleg
den, hoe zij de V.A.R.A. en A.V.R.O. tot
elkander konden brengen en dat bericht
viel den heer Van Doorne als een koud-
waterstraal op z'n lijf. Hij is van zulk een
samenwerking altijd een verwoed tegen
stander geweest, op Houtrust had men go
zamenlijk den eed gezworen: geen samen
werking met andere omroepvereenigingei
vóór het zendtijd-onrecht is hersteld; d:
heer Van Doorne voelde de samensprekina
Vogt—Oud ogees t als verraad.
Alaar bij was op stap met een opdracht
van den heer Vogtl
Het effect van deze opdracht is echtei
geweest, dat de heer Vogt bezoek kreeg
van den heer Baron Van Lynden ui:
s Gravenhage, die de zaak op 'n heel an
dere manier in orde wenschte te maken,
dan de heer Vogt had gedacht. Hij, Vogl
moest zich laten inbinden. Het lid Baron
Tindal zou uit het Dagelijksch Bestuur van
de A.V.R.O. verdwijnen. De voorzitter, Dr.
Molhuijzen, eveneens. Er moest schoon
schip gemaakt-. En aan het hoofd van de
A.V.R.O. diende een nian te staan, die
naar buiten vertrouwen zou wekken, en die
ook de verbroken banden met do Regeering
zou herstellen.
Deze Barou Van Lynden is van ooi-
sprong een N.O.V.-man.
Alen herinnert zich. dat er voorheen
heeft bestaan een H.D.O., die met ho<
„Handelsblad een contract had inzake de
uitgave van de „Radio-Luistergids". Die
H.D.O. heeft zich zelf als rechtspersoon
opgelost om van het contract met hel
„Handelsblad' af te komen en een nieuwe
rechtspersoon de A.N.R.O. sloot een over
eenkomst met de „Telegraaf", men
herinnert zich deze geschiedenis, 't Is de
historie van het millioen, 200.000 per jaar
voor vijf jaar gegarandeerd. Het waren da
gen van hëftigen strijd tusschen „Telegraaf"
