Z2sjfe Jaargang DONDERDAG 18 DECEMBER 1930 No. 6775 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND UIT DE OMGEVING 3)e Êcicióclie0oy^omt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt by vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 pet kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2 60 pet kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent pei kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 t DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelmgen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit drie bladen Sympathieke bijval Onder dezen titel lezen we in de „Maasbode" het volgende, wat wij gaarne hier willen over nemen. Een tijd geleden nagelden wij een paar uit latingen van een bekend lyceum-leeraar over het Katholicisme aan den publieken schand paal („potpourri van kinderachtige feiten enz.). „De Nederlander" geeft zijn oordeel hier over als volgt: Wij voor ons willen gaarne zeggen, dat hier blijkbaar iemand aan het woord is uit het gilde, dat de echt-verlichte Chantepie de la Saussaye snerpend typeerde als het gilde der „besefloozen". Wij vragen van een leeraar niet, dat hij het met alles eens is; ook niet, dat hij het met leer en dogma en verrichtingen der Roomsch-Katholieke Kerk eens is. Maar toch wel voor het minst, dat hij iets snapt van hetgeen hij bespreekt; dat hij de grootheid ziet van wat hij verwerpt. Anders is hij geen gestudeerde en kan hij geen leeraar zijn. Dit is inderdaad een: sympathieke bijval! Menige antipapist kan er z'n nut meedoen! Menige antipapist, die niet „de grootheid ziet van wat hij verwerpt". De grootheid van de Katholieke Kerk, de grootheid van het Katholiek Geloof een kun dige en eerlijke niet-Katholiek zal deze groot- heid erkennen. Maar hij moet eerlijk zijn ener wat van weten. En in dit verband willen wij, zij 't dan met slechts 'n enkel woord, onze dankbare vreugde uiten over het houden van apologe tische cursussen, zooals b.v. nu reeds verschei dene jaren in Leiden door pater Hendrichs onder zoo groote belangstelling. Deze cursussen leeren andersdenkenden kennen wat wij Katho lieken belijden en willen beleven, terwijl zij ook zoo hoogst nuttig zijn voor Katholieken-zelf I. BELGIE STUDENTEN MOLESTEEREN EEN PROFESSOR TE GENT Aanval met blauwsel en rotte eieren Prof. Hulin de Loo, hoogleeraar aan de uni versiteit te Gent en tevens aan de Ecole des Hautes Etudes, die tot dusver had geweigerd zijn colleges aan laatstgenoemd' instituut te staken, wilde gistermiddag zijn lessen aan de hoogeschool weer hervatten. Honderdvijftig stu denten van de universiteit hebben hem dit belet. Zij kwamen voor het lokaal, waarin hij les zou geven, cn toen de professor weigerde de zaal te verlaten, werd er met stinkbommen gegooid. De professor begaf zich hierop naar den rector, doch deze was afwezig. De studenten hielden eveneens een betooging voor het rectoraat. Toen prof. Hulin de Loo zich buiten de universiteit begaf, gooiden de studenten rotte eieren en blauwsel naar hem. Tel. FRANKRIJK. POINCARéS ZIEKTE. Aanmerkelijke verbetering. Da gunstige wending, die de toestand van Poincaré heeft genomen, blijft aanhouden. Op nieuw heeft zijn dokter, dr. Boidin, den nacht bij hem doorgebracht, en gistermorgen heeft een nieuw consult plaats gehad, dat twee uur duurde. Na afloop daarvan werd een communiqué uit gegeven, dat voor het eerst weer een hoopvol- len toon te hooren geeft. Naar het schijnt heb ben de nieren hun functie hervat en heeft de verlamming zich voor een groot gedeelte weer hersteld, schoon nog plaatselijke bewegings stoornissen overgebleven zijn. De pers, met uitzondering slechts van de communistische „Humanité" en de royalistische ..Action Francaise", spreekt, onafhankelijk van elke partij-overweging, de hoop uit dat de oud president voor zijn land gespaard moge blijven De stroom van bezoekers blijft aan het woon huis in de Rue Marbeau aanhouden. Het ver keer der voertuigen is gestremd, en na een zeker uur 's avonds worden ook geen voetgan gers meer in de buurt van het huis toegelaten. Slechts de bewoners van de straat en hun be zoekers mogen de afzettingen passeeren. SPANJE. WEDER RUST TE MADRID. Echter nog sterke politieposten opgesteld. De te Bordeaux verschijnende „France de Bordeaux" meldt uit Hendaye, dat aldaar uit Madrid aangekomen rezigers mededeelen, dat de toestand kalm is, maar dat op de voornaam ste punten van de stad sterke politieposten zijn opgesteld. Onder het strengste voorbehoud deelt het blad nog mede, dat volgens aan de grens aangekomen reizigers in Valencia drie hoofd-officieren door stakers zijn gedood en dat in Saragossa een tiental gendarmes door opstandelingen zijn doodgeschoten. Uit Madrid wordt verder gemeld, dat 320.000 man zijn gemobiliseerd en naar de woeligste steden van Spanje zijn gezonden, om tot eiken prijs de orde te handhaven. De regeering zou van plan zijn de uitlevering van Franco te* vra gen .In alle provincies is thans het telefoonver keer hersteld. In Santander duurt de algemeene staking nog voort. Verder wordt gemeld, dat een regiment uit San Quintin naar Barcelona is gezonden. De conservatieven hebben een manifest»' ge publiceerd, dat gedrukt is op papier in de nationale kleuren en waarin zij krachtig pro testeeren tegen de revolutionairen. In het manifest wordt o.a. gezegd: „Wij zullen onze woningen en kinderen beschermen tegen de roode golf, waardoor wij overweldigd kun nen worden. Wij zullen ervoor zorgen, dat zij nimmer slaven zullen worden onder de zweep van een sovjet-dictatuur, zooals in Rus land bestaat. Wij tellen 2.700.000 man en zijn bereid de wet te steunen, den weifelenden moed te geven en de onverschilligen met trompetgeschal op te wekken. Wij zijn verte genwoordigers van het verstand en den ar beid, doch ook van de kracht". Communiqué van den Minister van Binnenlanasche Zaken. De minister van Binnenlandsche Zaken heeft gisteravond aan de pers een uitvoerig communiqué verstrekt, waarin een aantal vroeger mededeelingen over den toestand in het land rechtgezet worden. Van de vijftig Spaansche provincies waren er 27 niet door de revolutionnaire beweging aangetast, ter wijl er voorts in tien der hoofdplaatsen een algemeene staking was uitgebroken. Deze sta kingen waren echter in hoofdzaak van kalmen aard, al hebben zich in verschillende steden gewelddadigheden voorgedaan. De „Times"-correspondent te Barcelona heeft een onderhoud gehad met den leider van de revolutionnaire beweging aldaar, die nog steeds niet gearresteerd is en die uitvoe rige inlichtingen heeft gegeven over de plan nen, welke, zooals bekend, mislukt zijn door het te vroeg uitbereken der revolutie in Jaca. Bovendien wisten twee post-beambten uit Jaca te ontsnappen. Zij begaven zich per auto naai' Huelva en ontmoetten onderweg een afdeeling van de guardia civil, die direct den spoorweg opbrak en de regeerirg op de hoogte stelde, welke niet alleen naar Jaca, maar ook naar andere steden versterkingen zond. Hij gelooft, dat voorloopig een opstan dige beweging niet meer kan slagen, ook al omdat Franco zich door zijn vlucht zeer on populair heeft gemaakt. De voorloopige regeering, die het bewind van de koninklijke regeering zou overnemen, zou uit 12 leden bestaan, o.a. Alcala Zamo- ra, die als premier zou optreden, en verder Miguel Maura en Alexander Lerroux, die resp. Binnen- en Buitenlandsche Zaken op zich zouden nemen. Van deze drie werden Alcala Zamora en Miguel Maura te Madrid gevangen genomen, benevens Alvara Alber- nos, die eveneens tot het directoraat behoort. De overigen zijn of in de provincie gearres teerd of houden zich aldaar verborgen. Aan de Fransch-Spaansche grens schijnt een verbetering te zijn ingetreden en men kan met een gewonen pas weer de grens pas seeren. Ook goederen worden weer doorge zonden, doch Fransche bladen worden niet toegelaten. De Spaansche grensbewoners ko men in grooten getale naar Frankrijk, om zich door middel van de Fransche bladen op de hoogte te stellen van de gebeurtenissen In een beschouwing, die de „Times" aan den opstand wijdt, zegt het blad o.a., dat dui delijk blijkt, dat 't moreel van het leger sterk heeft geleden. Opmerkelijk is het, dat bet vliegveld van de hoofdstad, gelegen nabij het grootste militaire kamp van het land, vier uur bezet kon blijven. De grootste beleedi- ging, die de koning in zijn lange bewinds periode heeft ondergaan was echter wel, al dus de „Times", dat hij heeft moeten toezien, dat vliegtuigen van zijn leger, voorzien van de roode vlag, gedurende drie uur boven zijn paleis (en zijn hoofdstad opruiende geschrif ten uitwierpen. ITALIË TWEE GENERAALS GEARRESTEERD Wegens beroep op den koning. Het „Journaal des Débats" meldt uit Mi laan: Vernomen wordt, dat de generaals Ca- viglia en Giardini dezer dagen zijn gearres teerd wegens een memorandum, dat zij koning Victor Emanuel van Italië hadden doen toe komen en waarin zij diens aandacht er op vestigden, dat de officieren van de fascisti sche militie begunstigd worden ten nadeele van de officieren, uit het leger. Van dit me morandum werd aan Mussolini kennis gege ven, die bevel gaf tot de onmiddellijke arres tatie der opper-officieren. POLEN MISHANDELING VAN POOLSCHE OPPOSITIE-LEIDERS. Opzienbarende interpellatie in den Landdag. Eenige minuten voor het einde der nacht zitting van den Poolschen Landdag werd door den afgevaardigde van het contro-linksche blok een interpellatie ingediend, waarin de vreeselijke behandeling wordt geschilderd, welke de oppositioneele afgevaardigden in de militaire gevangenis van Brest Litofsk heeft ondergaan. Volgens de interpellatie zijn de oppositie leiders, die zonder gerechtelijk bevel bij be schikking van den minister van Binnenland sche Zaken generaal Skladkowski werden ge arresteerd, in gesloten wagens in onbekende richting weggevoerd. Onderweg werden zij uitgescholden en bedreigd. De socialist dr. Liebermann werd door de polilie-agenten zoo lang geslagen tot hij het bewustzijn verloor. Later bleef de auto in een bosch staan en Liebermann werd door stooten met geweer kolven het bosch ingedreven. Daar werd hij door een politie-chef twee maal in het gezicht geslagen, zoodat hij neer viel, vervolgens ontkleed en zoo hevig gesla gen, dat hij twintig bloedende wonden be kwam. Tegelijk werd hem toegeroepen: „Jij hebt het gewaagd je stem tegen den maar schalk te verheffen". In de gevangenis werden de gevangenen door officieren en gendarmes beleedigd. Zij moesten zwaren arbeid verrichten. Dr, Lie bermann, prof. Prager en de gewezen premier Witos moesten met lappen of vegers privaten reinigen, vloeren schuren etc. Dr. Liebermann kreeg hierbij een hart-aanval. Als zij zich niet aan de gevangenisregel hielden, werden zij opgesloten in een donker hok, "Waar zich niets meer bevond dan een stroozak op plan ken. Als voeding kregen de gevangenen wat brood en warme pekel. De afgevaardigde Pokiel werd op een nacht door gendarmes op een tafel geworpen; men legJe een natte doek op zijn ontbloote rug en bracht hem met een ijzeren staaf, dertig slagen toe. Pokiel verloor hierbij zijn bezinning. AMERIKA OPSTAND IN GUATEMALA. Nieuwe regeering gevormd. De „Associated Press" verneemt, dat uit Guatemala draadlooze berichten zijn ontvan gen, volgens welke daar ter stede een gewa pende opstand is uitgebroken. In de straten der stad hebben bloedige gevechten plaats gehad. Volgens een bericht van de „Associated Press" ontving de gezant van Guatemala te Washington uit Guatemala de tijding dat de regeering van president Palma, die in plaats van den ernstig zieken president Cl acon het presidentschap waarnam, is omvergeworpen. De nieuwe voorloopige regsering staat onder leiding van generaal Orellan. Aan de omver werping der regeering gingen hevige straat gevechten vooraf, waarbij o.a, de minister van Oorlog werd gedood. EERSTE KAMER HET VLOOTPLAN. De Eerste Kamer heeft zich gisteren bezig gehouden met het Vlootplan. Nadat middags verschillende leden over dit wetsontwerp hadden gesproken, is in de avondvergadering de minister aan het woord gekomen. De minister van Defensie, de heer Deckers, heeft in een goed-gedocu- menteerd en keurig-verzorgd betoog de sprekers beantwoord. Waar reeds in de Tweede Kamer dit Vioolplan van alle kanten is besproken, kan deze herhaling in de Eerste Kamer, zooals vanzelf spreekt, niet veel interesse trekken. De minister wees er o.m. nog eens op, dat van uitbreiding van personeel in dit vlootplan geen sprake is, wel van uitbrei ding van materiaal in Indië noodzake lijk voor een eventueele verdediging of handhaving van onze neutraliteit. Vandaag zal de stemming over het re- geeringsvoorstel plaats hebben. TWEEDE KAMER WATERSTAAT. Gistermiddag heeft de Kamer verwor pen het amendement-v. Braambeek om de uitkeering aan het Wegenfonds van 4 op 5 millioen te bgrengen met 37 tegen 32 stem men. De minister van Waterstaat beantwoordde daarna de verschillende sprekers. Wat <1® kwestie één station voor Den Haag betreft, de wensch daartoe kan spr. niet declen. De toestand is in Den Haag niet zoo slecht. Wel geeft het Staatsspoor- station moeilijkheden op het Bezuidenhout. Spr. zal nagaan in hoeverre aan deze be zwaren is tegemoet te komen. Het station Gouda kan den toets der critiek doorstaan. Spr. acht verbetering der spoorwegtoe standen te Arnhem, Leiden, Eindhoven en Tilburg urgent. Er zijn echter millioenen mede gemoeid. In den loop van dit zit tingsjaar hoopt hij tot een bevredigende oplossing over de heele linie te komen. Spr. komt nu op de kwestie der tarieven voor tuinbouwproducten. Deze zaak moet onbevangen beoordeeld worden. Het verwijt, dat de Spoorwegen geen oog heben voor de belangen van land en tuinbouw is overdreven. Spr. heeft een onderzoek ingesteld naar de tarieven voor de land- en tuinbouwproducten. Dit onder zoek beeft uitgewezen, dat die tarieven niet te hoog zijn. Do omvang van den export der tuinbouwartikelen is krachtig ontwik keld. De export is sinds 1920 verdubbeld. Bovendien zijn deze artikelen in het lag® tarief opgenomen. Toch kan spr. niet ont kennen, dat de vrachttarieven, gezien do huidige opbrengst der artikelen, zwaar wegen. Men kan echter die tarieven niet afhankelijk maken van de ups en downs in het land- en tuinbouwbedrijf. Ware dat zoo, dan zouden de tarieven in den tijd, dat die producten goede prijzen oplever den, veel hooger geweest zijn. We moeten hier zéér voorzichtig zijn. Geen lid der Kamer zal terug willen naar de tekorten Qp de Spoorwegen. Wanneer er tekorten zijn, komen ook de personeelbelangen in het gedrang. De Spoorwegen hebben met geweldige concurrentie te kampen. Slechts 15 pet. van het goederenvervoer gaat per spoor. Dit percentage kunnen de Spoorwe gen slechts behouden door zeer lage ta rieven waar concurrentie bestaat met de waterwegen. Gaat men de tarieven nog meer verlagen, dan zal van een sluitend bedrijf geen sprake kunnen zijn. Is het nu billijk tariefverlaging op te dringen aan een bedrijf, dat tooh reeds zeer te lijden heeft door de malaise, ten bate van een ander bedrijf? De ontvangsten gaan reeds in da lende richting en een reductie op de ta rieven van vervoer voor land- en tuinbouw producten van 20 pet. zou 1 1/2 millioen kosten. Dit bedrag zou door de Staatskas moeten worden gedekt. Spr. zal rustig nagaan wat de sprekers hebben gezegd. Indien er maar een zweem van twijfel zal bestaan, dat de tarieven hooger zijn dan noodig is, dan zal de re geering verandering in dien stand bren gen. Spr. zal een commissie instellen, die ten spoedigste deze zaal zal onderzoeken. Met den inspecteur-generaal zal de minis ter bespreken of do speciale tarieven voor de havens ook kunnen worden toegepast op land- en tuinbouwproducten, die geëx porteerd worden. Hierna wordt gerepliceerd. De heer Kampschoer (R.-K.) dient een motie in, waarin de Kamer als haar wenschelijkheid uitspreekt, dat de regee ring maatregelen neemt, die zullen leiden tot tariefverlaging voor tuinbouwproduc ten. De heer B e u m e r (A. R.) zegt dat de mol ie een slap aftreksel is van de gehou den redevoeringen .Spr. gelooft niet, dat de minister sterker staat als deze motie wordt aangenomen. De motie verzwakt den indruk, die de redevoeringen gemaakt heb ben. De heer v. d. Sluis (S. D.). steunt de motie/ Verlaging der vrachttarieven is één der weinige middelen, waarmee de tuin bouw is te helpen. De Minister dupliceert. Spr. heeft niets toe te voegen aan hetgeen hij in eer ste instatnie heeft gezegd. Hij is het eens met den heer Beumer. Spreker's houding blijft dezelfde, of de Kamer de motie aan neemt of verwerpt. De minister zal ech ter den grootst mogelijken spoed betrach ten. De heer Kampschoer trekt hierna zijn motie in. Na nog eenige discussie wordt de be grooting van Waterstaat z. h. s. aangeno men. Aan de orde is daarna de begrooting van Posterijen, Telegrafie en Telefonie. De heer Guit (R.-K.) komt er tegen op, dat bij het P.T.T.-bedrijf nog zooveel ar- beidscontracfcers werkzaam zijn. Voor be stellers dient de 8-urige arbeidsdag te wor den ingevoerd. De Technische dienst breidt VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Poincaré's herstel houdt aan. Te Madrid is de toestand weer rustig, hoewel nog niet normaal. Opstand in Guatemala. BINNENLAND. De verlaging van de spoorwegtarieven in verband mot de landbouw-rrisis. In- stolling van een Commissie. (Tweede Ka mer, le blad, L. en T., 2de blad). Vergadering van Prov. Staten van Zuid- Hol land (3de blad). De vergadering van het R. K. Werklie denverbond. (3de blad). zich naar spreker meent te veel uit, meer dan noodig is. Voorts acht spr. de toepas sing der psyoho-techniek voor het bedrijf overbodig. De heer T e u 1 i n g s (R.-K.) bespreekt het radio-probleem. We moeten oppassen, dat de lange golf ons niet geheel wordt ont nomen. Een kortegolfzender is noodig maar dubbele zenderbouw is niet te verantwoor den. De vier groote omroepvereenigingen dienen samen te werken opdat het geld beter kan worden gebruikt. De heer v. Hellenbcrg Hubar (R. K.) blijft tegenstander van het gesprekken-- tarief voor de telefoon. Hol is niet geble ken, feat dit systeem stimuleerend werkt op het aantal aansluitingen. Beter is het, het abonnement te verlagen. De Minister meent, dat de leiding van het P. T. T.-bedrijf in krachtige handen is. Op het óogenblik maroheoren de zaken goed. De kwoslie van aanstelling van tech nische en administratieve chefs zal de mi nister bespreken met den directeur-gene raal. Wat do draadtelegrafie betreft wordt overwogen of het gebruik van teletypes bezuinging kan geven. Verlaging der post- tarieven zou buitengewoon gevaarlijk zijn op het ogenblik. De malaise werkt natuur lijk ook door in het P.T.T.-bïdrijf. Met den heer Guit is spr. het niet eens, dat de psychotechniek geen goede resultaten zou hebben opgeleverd. De door den heer v. Hellenberg Hubar aangevoerde argumen ten zal spr. overwegen. Hij kan echter geen enkele toezegging doen. Ook in dit opzicht is voorzichtigheid eisch. De eerste 10 maanden van dit jaar was de opbrengst voor de interlocale telefoon 6C0.000 gulden minder dan verleden jaar. Het totaal aantal arbeidscontracten be draagt totaal 71C0, welk aantal niet groot is. Onnoodig of onredelijk wordt het con tract niet toegepast. Spr. vertrouwt, dat de in 1931 door de regecring ae nemen be slissing inzake de arbeidscontracten een stabielen toestand zal doen ontstaan. Voor de jeugdige arbeiders wordt een vermindering van werktijd overwogen. Inzake de radio neemt spr. het standpunt van den heer Teulings in. De omroepver eenigingen dienen samen te werken. Of spr. het initiatief moet nemen hiertoe zal hij overwegen. Rentevergoeding door den Post-chèque en Girodienst is nog in onderzoek. De begrooting wordt z. h. s. aangeno men. v De vergadering wordt verdaagd tot he den. HOOGMADE. DE NIEUWE KERK. Naar wij vernemen, is de herbouw van de Katholieke kerk in ernstige voorberei ding. De architecten, de heeren v. d. Laan te Leiden, hebben teekeningen en bestekken gemaakt, welke ter goedkeuring aan Z. D. H. den Bisschop zijn gezonden. Als deze plannen zijn goedgekeurd, zal de aanbesteding plaats hebben. Verwacht mag worden, dat de kerk voor 1932 gereed zal zijn. De parochianen, die deze mededeelingeu met blijdschap zullen vernemen, zullen on getwijfeld gaarne bereid zijn, om de plan nen van het Kerkbestuur zoo krachtig mo gelijk financieel te steunen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1