22ste Jaargang VRIJDAG 5 DECEMBER 1930 No. 6764
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
f 2.50 per kwartaal
f 2 60 per kwartaal
f 2.95 per kwartaal
Voor Leiden 19 cent per week
Bij onze Agenten 20 cent per week
Franco per post
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeehngen wordt
bet dubbele van bet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Sint Nicolaas
Het Sint Nicolaas-feest wordt algemeen
Maar o.i. terecht is er dezer dagen
ergens opgemerkt ('t is ons ontgaan, waar
we 't lazen) dat de feestviering, zooals wij
die kennen, met den Heiligen Bisschop en
Belijder van Myra niets te maken heeft.
Er wordt veel gegeven op Sint Nicolaas,
maar: aan het voorbeeld van Sint Nico-
laas> het voorbeeld van weldadigheid
wordt door ons te weinig gedacht!
Dten Katholieken wordt door de Kerk
voorgehouden, de heiligen te vereeren door
hun goede voorbeelden na te volgen.
En in de liturgie der Kerk spreken die
goede voorbeelden tot ons.
Zloo houdt het Epistel morgen de ver
maning in, dat wij weldadig en mededeel
zaam moeten zijn. Vo'gens de geschiedenis
muntte Sint Nicolaas uit in weldadigheid
en daarom houdt de H. Kerk ons deze
deugd op diens feestdag voor.
Ook het Evangelie van den 6en Decem
ber geeft ons de les, dat wij een goed ge
bruik moeten maken van onze bezittingen;
evenals Sint Nicolaas dit deed.
Als w a a r 1 ij k het voorbeeld van Sint
Nicolaas 'ns onze Sinterklaas-viering zou
leiden
DUITSCHLAND
DE NOODVERORDENING.
Een meerderheid verwacht.
Op grond van de beraadslagingen in den
rijksdag neemt men aan, dat de regeering
een meerderheid van ongeveer 15 stemmen
voor het handhaven van de noodverorde
ning zal krijgen.
De sociaal-democraten en de Duitsche
voflkspartij zullen bij de stemming voltallig
aainwezig zijn.
COMMUNISTISCHE RELLETJES.
Ongeveer 250 communisten, die voor een
deel in de roode marine-uniform gekleed
waren, trokken gisteravond langs den Al-
tensteinweg te Hamburg, waar zij in bot
sing kwamen met een aantal politie-agcu-
ten, die zij mishandelden.
Te hulp geroepen politie voerde met
den gummistok een charge uit.
In de buurt van de Grossneumarkt is
met messen naar de politie gestoken
Een hoofdagent kreeg een mossteek in
den hals en in een vinger.
Een afdeelingscommissaris kreeg mes
steken in den rug en werd aan het gelaat
gewond.
Een andere hoofdagent werd dooi een
steek in den halsslagader gedood.
De communisten vluchtten ten slotte en
wisten op twee ij^a in de duisternis te ont
komen.
Te Leipzig hebben gistermiddag com
munistische betoogers getracht, de peh'tie-
afzetting voor het raadhuis te doorbreken.
De politie maakte daarop van de wapens
gebruik en verwondde een 7-tal hunner
met revolverschoten. Toen de schoten ge
lost werden, stoof de menigte naar alle
kanten uiteen.
De politiemacht is versterkt.
Bij een „hongeroptocht" der communis
ten kwam het gisteravond in Plauen voor
een gebouw, waar door nationaal-socialis-
ten een vergadering werd gehouden, tot
een botsing tusschen politie en communis
ten. Bij de ontruiming van de straat Vver-
den verscheiden agenten door steenwor
pen gewond, een zelfs zoo zwaar, dat hij
in bewusteloozen toestand naar het zie
kenhuis moest worden overgebracht. Bo
vendien werd een aantal buitenstaanders
NACHTELIJKE MANOEUVRES DER
NAZI'S.
De politie arresteert 350 deelnemers.
Een troep nat.-socialisten uit Breslau
hadden het plan opgevat in den nacht van
Dinsdag op Woensdag te Jaschkowitz. een
dorp aan de Oder op eenigen afstand ten
Z.O. van Breslau, een „veldoefening'- te
houden.
De politie, die hiervan de lucht had ge
kregen, hield een oogje in het zeil.
Omstreeks 200 leden van de „storicaf-
deeling" verlieten, ieder afzonderlijk, te
gen den avond Breslau, om zich buiten de
stad aaneen te sluiten. Allen waren gewa
pend, gekleed in veldtenue, en zelfs de
ziekendragers ontbraken niet. Meermalen
werd geschoten en er werden ook vuurpij
len afgestoken.
Kort na middernacht arriveerden de
troep in het park van Jaschkowitz, waar
zij door een andere troep werden ontvan
gen.
Op een kasteel in de buurt, eigendom
van den grondbezitter v. Olffen, was vopr
450 personen nachtlogies gereed gemaakt.
Weldra verscheen een afdeeiing politie,
die onmiddellijk overging tot de arresta
tie van 350 nat.-sociaiisten.
Bij het verhoor, dat men hen deed on
dergaan, ontkenden allen, deel te hebben
genomen aan een velddienstoefening, maar
verklaarden, dat zij slechts gevolg hadden
gegeven aan een uitnoodiging van v. Olffen.
Ook betwistten zij, dat zij wapenen bij zich
zouden hebben gehad.
De politie deelde mede, dat de arrestan
ten inderdaad geen wapens bij zich had
den, doch dat deze onder stroo verborgen
lagen. Zij nam n.l. een aantal karabijnen,
brownings e.a. revolvers, pistolen, drie
handgranaten, munitie enz. in beslag. Ver
der werden nog 1000 stalen helmen gevon
den.
- Op een der deelnemers aan de nachte
lijke wandeling vond de politie een onder-
teekend bevelschrift, waarin de opmaisck
met onbekend doel, te houden in veldtenue,
werd gelast.
Bij de arrestatie loste de politie alleen
eenige schoten met loskruit, daar een aan
tal nat.-sociahsten door de lamen van bet
kasteel trachtten te vluchten.
Bij het krieken van den dag werden de
aangehoudenen met vrachtauto's naar
Breslau overgebracht, waar het publiek bij
hun aankomts op het politiebureau groote
belangstelling toonde. Een gioot aantal
hunner werd gisteren in den loop van den
dag weder op vrije voeten gesteld.
Von Oelffen, die met twee zijner bedien
den eveneens is aangehouden verklaarde
dat men in den nacht van Dinsdag op
Woensdag voor een Putsch vau links vrees
de, die volgens hem geircht was tegen de
nationaal-socialisten. Hij had op grond
hiervan het verzoek ontvangen den natio
naal-socialisten gastvrijheid te verleenen.
FRANKRIJK
MINISTERCRISIS IN FRANKRIJK.
De senaat brengt Tardieu len val.
Het kabinet Tardieu is gisteren door
den Senaat tot aftreden gedwongen De
dagorde zonder vermelding van vertrou
wen in het gouvernement dooi het kabi
net afgewezfen werd met 147 tegen 139
stemmen aangenomen. De ministers ver
lieten daarop de zaal. De uitslag bleek
een verrassing te zijn ook voor den senaat
zelf. Een eigenlijke strijd is mei geleverd.
Senator ïléry hield een waar requisitoir,
waarin alle grieven opgesomd werden, die
de radicalen tegen Tardieu hebben, doch
hij sprak weinig over de buitenlandsche
politiek en Tardieu hield een uitvoerige
verdedigingsrede, waarna om zeven uur de
zitting geschorst werd. Na de heropening
kwam het eerst de dagorde zonder toevoe
ging in stemming overeenkomstig het re
glement. Zooals vermeld, werd zij aange
nomen.
Het debat was ingeluid, zooals gezegd,
door senator Hery, in verband met zijn in
terpellatie over de algemeene politiek der
ergeering.
De senator bracht ter motiveering van
zijn interpellatie alle argumenten te berde,
die de pers van het linksche kartel al we
ken en maanden tegen de regeering-Tar-
dieu aanvoert.
Hij verklaarde in verband met de aan
vallen van rechts dat hij inderdaad voor
de ontruiming van het Rijnland gestemd
had, wijl immers de bezetting geen voor
waarde was voor Frankrijk's veiligheid en
het vredesverdrag ze niet duurzaam had
De bezetting, aldus Hery, is geen waar
borg geweest, maar slechts een dwangmaat
regel tegenover Duitschland, om zijne ver
plichtingen na te komen.
Men is van meening geweest, dat men
geen dwangmaatregelen meer noodig had.
De gebeurtenissen in het Rijnland hebben
ongetwijfeld in dit opzicht een ontgooche
ling gebracht, en de verwachtingen der re
geering zijn ijdel gebleken
De rede van Hery was geen betoog, be
doeld om het kabinet neer te vellen, doch
veel meer stembuspolitiek, met anticlerica-
lisme doorspekt, ze maakte hoegenaamd
geen indruk op den senaat.
Daarentegen was het antwoord van Tar
dieu zakelijk. Hij gaf een beknopt over-
zicht van zijn regeeringsbeleid, v\ ees op de
vergiftigde atmosfeer en vroeg een stem
ming, die klaarheid zou brengen
Zijn rede impressioneerde den senaat
zoodanig, dat men tijdens de pauze het
crisisgevaar geweken oordeelde, doch de
radicalen verzamelden hun mannen.
Even voor de stemming kwam de leider
der radicalen in den senaat en de J(.uve-
nel verklaren, dat zij tegen het kabinet
zouden stemmen, aldus een wachtwoord
gevend, waarop de oppositie zich kon her
stellen. Deze was als een man opgekomen,
terwijl bij de regeeringspartijen enkele se
natoren ontbraken.
Dit werd Tardieu noodlottig, hij kwam
8 stemmen te kort.
Het succes van den aanval cvertrof de
verwachtingen der radicalen, die even snel
uit de wandelgangen verdwenen als Je le
den der regeerings-partijen.
Ook in de wandelgangen van het paleis
Bourbon was iedereen verdwenen. Men
haastte zich, cm te dineeren en de avond
besprekingen, in de verschillende groepen
te gaan meemaken.
Tardieu riep zijn ministers om half ne
gen bij elkaar voor den ontslagbrief dien
hij om negen uur aan Doumergue overhan
digde.
In de parlementaire kringen is men over
tuigd dat men wel afgebroken heeft, doch
dat het opbouwen zeer moeilijk zal zijn.
Een lange ingewikkelde crisis in een on
gelukkige atmosfeer en bij verwarde par
tijen staat het land. te wachten Men kan
geen naam noemen van den senator of van
het kamerlid, dat door de omstandigheden
de aangewezen man zou zijn, om Tar.lieu's
opvolger te worden.
ENGELAND
DE ALGEMEENE STAKING IN
ENGELAND VERWORPEN.
De conferentie der afgevaardigden van
mijnwerkers heeft het voorstel tot het
afkondigen eener nationale staking met
230.000 tegen 209.000 stemmen verworpen.
SPANJE.
DE AANSLAG OP BERENGUER.
De dader schoot in de lucht.
Volgens nadere mededeelingen omtrent
den moordaanslag op minister-president
Berenguer schoot Ilizo, de dader, in de
lucht. De kogel drong in het plafond van
het vertrek door. Berenguer, die van zijn
broer vergezeld was, trad op Ilizo toe;
Berenguers breeder ontrukte hem het wa
pen, terwijl Berenguer hem vo slagen kalm
vroeg: „Wat wilde u doen, u schoot im
mers niet op mijl" Ilizo antwoordde, ge
lijk reeds gemeld, dat hij tegen het regime,
dat Berenguer vertegenwoordigde, wilde
protesteeren, zonder bloedvergieten echter.
Berenguer verklaarde tot de journalisten
dat het incident geen enkele bcteekenis
heeft en dat er geen verdere gevolgen aan
zullen worden gegeven.
PORTUGAL
REVOLUTIONAIR COMPLOT IN
PORTUGAL.
20 arrestaties.
Vo'gens een bericht uit Lissabon, heeft
de po.itie aldaar Inch- gekregen van een
revolutionair complot, in verband waar
mede 20 personen gearresteerd zijn.
Ook zijn ruim 100 bommen, die voor een
aanval op de kazernes bestemd waren, in
bes'ag genomen.
Verschillende leden van politieke par
tijen, die met radicale elementen in ver
binding stonden, moeten bij het complot
betrokken zijn. -
Het onderzoek duurt nog voort.
POLEN
P0LENS NIEUWE KABINET.
Pilsoedski aan „Oorlog".
De Poolsche president heeft gisteren
het ontslag van het kabinet Pilsoedski
aangenomen en tegelijk de leden der nieu
we regeering benoemd.
Premier is Slawek en Pilsoedski treedt
weer op als minister van oorlog. De be
richten, dat Pilsoedski zich uit de politiek
zou terugtrekken, b eken dus weer voor
de zooveelste maal onjuist te zijn.
TWEEDE KAMER
BINNENLAND§CHE ZAKEN EN
LANDBOUW.
Het amendement-Vliegen op de begroo
ting van Onderwijs, K. en W. om het sub
sidie voor het orkest te Maastricht te ver-
hoogen met 2000, wordt thans verworpen
met 45 tegen 39.stemmen.
Het betreffende artikel en de begrooting
worden hierna z. h. st. goedgekeurd.
oortgezet wordt de behandeling van de
afd. Landbouw der begrooting van Bin-
nenl. Zaken en Landbouw.
De heer Bra at (P. B.) betreurt dat de
commissie-Lovink nog weinig adviezen aan
de Regeering schijnt te hebben gegeven.
De heer Bakker (Chr. H.) bepleit o.m.
verlaging van vrachttarieven voor produc
ten voor export bestemd. Wanneer men
dat doet, schaadt men de binnenschipperij
niet.
De heer v. d. Sluis (S. D.) dient een
motie in vragende aanstelling van een di
recteur-generaal van den landbouw.
De heer Vos (R.-K.) bespreekt o.m. de
lage suikerprijzen en meent, dat het com-
penseerend invoerrecht die prijzen niet
voldoende aanvult. De regeering zorge er
voor, dat onze suikerbietenteelt, die zoo
veel menschen werk verschaft, niet ten on
der ga. Spr'. hoopt, dat het ontwerp-tarwe-
wet spoedig kan worden behandeld.
Spr. dringt er op aan aardappel-poot-
goed te brengen onder de landbouwuitvoer-
wet.
De heer Weitkamp (Chr. H.) betwij-
feit of de regeering volledig met de land-
bouwtoestanden op de hoogte is.
De heer E b e 1 s (V. D.) dringt aan op
her-taxatie van boerenplaatsjes, die krach
tens de landarbeiderswet in tijden van
hoogconjunctnur uitgegeven zijn.
De heer Til anus (Ohr. H.) zegt, dat
hij zeer ingenomen is met het plan om 10
nieuwe land- en tuinbouwscholen te stich
ten en dringt er in dit verband op aan dat
het zevende leerjaar mag worden doorge
bracht op een land- en tuinbouwschool,
evenals dat ook toegestaan is voor stads
kinderen, die naar de ambachtsschool gaan.
De heer B i e r e m a (V. B.) acht direc-
ten steun voor den land- en tuinbouw noo-.
Hij wil de vrijhandelspolitiek handhaven,
maar.... excessen afwijzen voor bepaalde
takken van bedrijf. Verlaging der spoorweg
tarieven acht spr. noodzakelijk.
De heer v. d. Heuvel (A. R.) wenscht
den minister geen directeur-generaal op te
dringen. Veel beter acht spr. een ministe
rie van landbouw en een directeur-gen.
zou een zoodanig departement in den weg
staan.
Spr. steunt het betoog van den heer Ti-
lanus inzake wettelijke regeling van het
land- en tuinbouwonderwijs.
De heer v. Z a d e 1 h o f f (S. D.) dringt
aan op een verbod tot het vangen van
zangvogels, die bij tienduizenden de grens
overgaan, hetgeen spr. een schande acht.
Mevr. B a k k e r—N o r t (V. D.). sluit
zich daarbij aan.
Do heer Lockefeer (R.-K.) zegt, dat
de crisis de geheele Zeeuwsche welvaart
dreigt te vernietigen. Spr. wenscht steun
aan de bietenteelt. Geld wil hij o.a. vinden
in verhooging van het invoerrecht op siga
retten.
De heer L o v i n k (Chr. H.) pleit voor
de wetenschappelijke voorlichting van
Aalsmeersche kweekers.
De heer Z ij 1 s t r a (A.-R.) meent, dat
geen enkel gebied zóózeer door de crisis
getroffen is als de Groningsche en Drent-
sche veenkolonies. Hij hoopt, dat spoedig
crisismaatregelen te wachten zijn.
De heer Floris Vos (Middenp.) pleit
voor een afzonderlijke departement van
landbouw. Als alternatief wenscht spr. een
directeur-generaal.
Bij verlaging der spoortarieven bestaat
de kans, dat de binnenschipperij wordt be
nadeeld. Spr. is voorstander van steun met
baar geld aan den landbouw. Hij geeft
daaraan de voorkeur boven een maal- en
menggebod.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Comrr.unistenrelletjes in Duitschland..
Het kabinet-Tardieu door den Senaat
ten val gebracht
Te Delft is een Loidenaar rret een auto
te waier geraakt en verdronken.
Te Nootdorp is een Leidsch ingezetene
per fiets te water gereden en verJronkcst.
BEGROOTING VAN FINANCIEN.
In de avondvergadering van gisteren
was de begrooting van Financiën aan de
orde.
Daarbij werden de volgende moties in-
Een van den heer Ketelaar (V. D.),
luidende:
„De Kamer, v*.n oordeel, dat een afdoen
de verbetering in den toestanu der oude
gepensionneerduii niet mogelijl is zonder
herziening der pensioenwetten gaat over
tot de orde van den dag."
Een tweede van den heer T e r Laan
(S. D.), ook betrekking hebbende op pen
sioensverbetering en strekkende tot wijzi
ging van het K.B. van 22 Juli 1930 in dien
zin, dat met behoud van het maximum van
80 pet. van den grondslag vóór 1920 de be
perkende bepalingen dienen te vervallen.
Nog een motie van den heer E b e 1
(V. D.):
„De 'Kamer, van oordeel, dat de afschaf
fing van den accijns op geslacht gewenscht
is, gaat over tot de orde van den dag."
En e<en van den heer D e Visser (C.P.):
„De Kamer, van oordeel, dat het bande-
rolle-systeem niet langer dient te worden
gehandhaafd, gaat over tot de orde van den
dag."
Met genoegen zal spreker zijn stem ge
ven aan de moties-Ketelaar en -Ter Laan.
Wij willen nog even de aandacht vesti
gen op een pleidooi van den heer F 1 e s-
kens (R.-K.) voor een herziening van den
kinderaftrek voor de inkomstenbelasting op
zoodanige wijze, dat aan de groote gezin
nen meer wordt tegemoet gekomen. Hij
acht daarvoor te meer redenen aanwezig,
wijl de verhouding tusschen den driiV -
de directe en indirecte belastingen in ue
laatste jaren aanzienlijk ten ongunste der
groote gezinnen is gewijzigd. Spreker zou
een progressieven aftrek wenschen, te be
ginnen bij 100 per kind en eindigende
met een maximum van 000 per kind, in
gevolge art. 38 der wet op de inkomsten
belasting en hij zou het maximum bij
11.000 inkomen willen zien ingetreden.
En wij laten hier verder volgen het ant
woord van den minister aan de verschil
lende sprekers.
De Minister van Financ i ën, jhr.
De Geer, de Bprekers beantwoorden
de, zegt overweging teo van wenschen
van de heeren IJzerman en Oud inzake
vermeerdering van vrijstellingen en invoe
ring van halfjaarlijksche plaatjes voor de
rijwielbelasting.
Spr. deelt nog mede, dat de heer Braat
hem heeft doen weten, dat hij de vergade
ring moest verlaten, doch dat hij had wil
len pleiten voor afschaffing van den vlcesch-
accijns met behoud van het invoerrecht op
buitenlandsch vleesch. (Gelach).
Spr. bestrijdt de motie-Ebcls, doch hij
geeft den heer Ebels in overweging, in elk
geval in diens motie neer te loggen de
woorden, dat ook het compenseerend in
voerrecht op vleesch moet worden afge
schaft, daar anders een onzuivere stemming
zou worden verkregen. Intusschen spreker
zal de motie in geen geval Kunnen uitvoe
ren.
Openstelling van belastingbetalingsgele
genheden op de postkantoren heeft geen
opheffing van ontvangkantoren tengevolge,
wel echter van zitdagen, daar anders pen
serie van drie betaalgelegenheclen in plat
telandsgemeenten zou bestaan.
Spr. kan thans niet medewerken aan de
maatregelen, die de inkomsten van den
Staat verminderen; de overschotten van
vorige jaren zijn allang geen overschotten
meer; in zooverre is de Staat te vergelij
ken met een particulier gezin, dat, wan
neer er eenmaal een overschot is, voor vol
gende jaren niet tegelijkertijd duurder kan
gaan wonen en tot gelijken prijs als het
overschot een auto met chauffeur er op na
houden.
Spreker is bereid den door den heer
Knottenbelt geuiten wensch inzake boete
verlaging te overwegen.
De toegezegde herziening van de russi
ficatie van Helmond en Eindhoven wil spr.
antwoordend op een vraag van den heer
Van Poll, gaarne bespoedigen. Trouwens,
ook voor andere plaatsen, waar belang
rijke verschuivingen zouden hebben plaats
gehad, is spr. tot onderzoek bereid.
