BINNENLAND
KERKNIEUWS
I HEERENBMI
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1930
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 9
HET HOüGE WATER. Even voo rbij den Eltenschen berg is de
groote verkeersweg welke van Zevenaar naar Duitschland loopt,
door liet water meer dan 80 c.M. overstroomd. Een enkele auto
waagt het nog, om dezen hoofdw eg te kiezen daar anders slechts
langs een grooten omweg de plaa ts van bestemming bereikt zou
kunnen worden.
CENTRAAL VERBAND DER
ST. JOSEPHS-GEBELLEN-
VEREENIGINGEN IN NEDERLAND.
Vanwege het Centraal Verband der St.
Josephs-Gezellen-Vereenigingen, woi den
in den loop van December, in verschillen
de centra op plaatsen en data Vs hier
onder aangegeven, cursussen georganiseerd
voor senioren en commissarissen.
Te Alkmaar op Dinsdag 9 en op Dinsdag
23 December in het Gezellenhuis: Vevdrou-
kenoord 12 voor de vereenigingen van Alk
maar, Assendelft, Bergen, Heiloo, Langen-
dijk, Limmen, Uitgeest, Warmenhuizen,
Wormer en Zaandam.
Te Den Haag, op Dinsdag 2 en op Dins
dag 9 December in het Gezellenhuis: Hof-
wijckplein 74 A voor de vereenigingen van
Den Haag, Delft, Kwintsheul, Leidschen-
dam, Losduinen, Rijswijk, Scheveningen,
Schipluiden en Voorburg.
Te Haarlem, op Dinsdag 2 en op Dinsdag
16 December in het Gezellenhuis: Jans
straat 59 voor de vereenigingen van Haar
lem, Bennebroek, Beverwijk, Haarlemmer
meer, Halfweg, Heemskerk, Heemstede,
Hillegom, Langeraar, Schoten, "V elsen-
Noord, IJmuiden, Zandvoort, en Zilk.
Te Hoom, op Woensdag 10 en op Woens
dag 17 December in het Gezellenhuis:
Kerkstraat 24 voor de vereenigingen van
Hoorn, Grootebroek, Hoogkarspel, Lutje
broek en Bovenkarspel.
Te Leiden, op Woensdag 3 en op Woens
dag 10 December in het Gezellenhuis: Ra
penburg 52 voor de vereenigingen van Lei
den, Bodegraven, Boskoop, Katwijk, Lis-
se, Nieuwkoop, Noord wijk, Oegstgeest, Roe
lof arendsveen, Sassenheim, Voorhout, Voor
schoten, Wassenaar, Woerden en Zceter-
woude.
Te Rotterdam, op Donderdag 11 en op
Donderdag 18 December in het Gezellen
huis: Stationsplein 10 voor de vereenigin
gen van Rotterdam, Berkel en Rodenrijs,
Gouda, Hoek van Holland, Oudewater,
Pijnacker en Schiedam.
Alle cursusavonden vangen aan te kwart
over acht (alleen Hoorn te half acht) en
worden resp. gegeven door de Z.Z. E.E.
H.H. Pater P. O. Biesta O.P., Rector Boo
nekamp, Pater L. D. Oorsprong O.P., en
den heer Joh. Sluijter.
De bedoeling van deze cursussen is o.m.
den senioren en commissarissen een uiteen
zetting te geven van doel en wezen der
Gezellen-Vereeniging en hen voor oogen
te houden het essentieele van het werk van
Adolf Kolping, het bevorderen van de ge-
zinógedachte; en uitvoerig te behandelen
de godsdienstige, sociale en cultureele roe
ping der Gezellen-Vereeniging, zooals die
werd uitgedrukt in het Program van 1921.
A. R. K. A.
Aanwas met honderden leden.
Eigen bureau.
In de A.R.K.A. Algemeene Roomscb-
Katholieke Ambtenarenveecniging komt
teefcening ten goede. Tot voor enkele jaren
leek 't wel alsof deze organisatie haar
hoogtepunt bereikt had, alhoewel misschien
evenveel R. K. ambtenaren in dienst der
Overheid nog buiten deze organisatie ston
den als toenmaals haar ledental bedroeg.
De congressen stonden vaak in het tee-
ken van ontevredenheid over hare onvol
doende outillage en trage uitbreiding van
het ledental, niettegenstaande reeds lang
de tijd rijp was voor meer intensiviteit,
zoowel naar binnen als naar buiten.
Het was inderdaad eene gelukkige ge
dachte van hen, die meenden dat het be
reiken van het doel alle Roomsche amb
tenaren in Overheids- of semi-Overheids-
dienst in de A.R.K.A. te vereenigen al
leen kon worden bereikt door 't brengen
van offers; offers tot versterking der geld
middelen verhooging van contributie
offers ook aan tijd en arbeid om onze ka
tholieke confraters te bereiken en hen
naar de propagandavergaderingen te voe
ren.
Gelukkig heeft de organisatie deze vin
gerwijzing begrepen en opgevolgd, want
de juistheid dezer inzichten is door do
feiten achterhaald, immers thans plukken
we de vruchten.
Om te beginnen: A.R.K.A. kreeg de be
schikking over een confortabel pand, ge
legen aan de Koningin Mariastraat no. 11
te 's-Gravenhage, waarin thans hare bu
reaux zijn gevestigd. De inrichting is na
genoeg gereed, terwijl aan de outilleering
krachtig wordt gewerkt; vertrouwd mag
worden, dat deze weldra eene vergelijking
met die der zusterorganisaties zal kunnen
doorstaan. Niet-Hagenaars gelieven te
onthouden dat althans momenteel nog
de kantoren, zoowel van het Holland-
sche als het Staatsspoorstation met lijn 4
gemakkelijk zijn te bereiken.
Van niet minder beteekenis zijn wijders
ook de vruchten der propaganda. Alhoe
wel van verschillende rayons de resultaten
nog niet bekend zijn, mag toch nu reeds
van zeer beduidend succes worden ge
waagd, want meerdere honderde nieuwe
leden zijn gewonnen en nog dagelijks wordt
dit getal soms met tientallen tegelijk ver
groot. En wanneer wij ons rekenschap ge
ven van de offers door onze mannen aan
tijd en arbeid gebracht, dan zijn we voor
deze werkers met respect en dankbaarheid
vervuld; inmiddels zijn uit den aard der
zaak wel de belangrijkste aanwinsten ten
bate van de meer katholieke milieux in
het Zuiden te boeken.
Wanneer enkele onzer zusterorganisaties
zich aan onze propaganda ergeren en wan
neer „Het Volk" het Bisschoppelijk ver
maan omtrent de organisatiewijze onz9r
roomsche ambtenaren natuurlijk sma
lend becritiseert, dan kunnen we reke
nen op 't goede pad te zijn en wordt onze
vooruitgang in ledental daardoor tevens
bevestigd.
Een omvangrijk en misschien wel ingrij
pend werkprogram staat de A.R.K.A nog
te verwezenlijken, want laten we 't maar
eerlijk zeggen, dat nog slechts de eerste
stappen zijn gedaan op den langen weg,
welke voeren moet naar de vervulling onzer
idealen.
Nog steeds ervaren wij dat soms de ka
tholieke ambtenaar met tegenwerking in
zijne carrière te kampen hee'ft.
Nog steeds zijn er openbare lichamen,
waar 't katholieke element als ware 't
besmet geweerd wordt; zal dan het
stokpaardje van den zoogenaamden ach
terstand 't katholiek intellect nooit voor
goed op stal komen?
Nog steeds wordt in meerdere inrichtin
gen geen, of in meerder of mindere mate
onvoldoende rekening gehouden met al
gemeene katholieke belangen
Allerminst zullen we in gebreke blij
ven te juister tijd en plaats daartegen op
te treden. Om echter iets te bereiken moe
ten we sterk zijn, en weten en kunnen uit
dragen, dat alle katholieke ambtenaren
achter ons staan. Zóó bezien, werkt het
lidmaatschap der A.R.K.A. ook mede, tot
verhooging van het katholieke saamhoorig-
heidsgevoel en naastenliefde.
Wijl over dit onderwerp, zoowel in de
Roomsche pers als in ons vakblad o.i.
reeds voldoende is gescheven, zullen wij
ons hier verder van beschouwingen over
de wenschelijkkeid voor katholieke amb
tenaren in Overheids- of semi-Overheids-
dienst om tot het lidmaatschap der A.R.K.
A. toe te treden, onthouden. j
Wel moge andermaal tot hen eene op-
wekking uitgaan om thans niet langer te
dralen en in elk geval, wanneer onze pro
pagandisten zich aandienen, hen welwillend
in de gelegenheid te stellen hunne beweeg
redenen nader te kunnen ontwikkelen.
J. L. P. HEIJTVELDT.
EEN NATIONAAL R. K. FILMCONGRES
Reeds eerder werd medegedeeld dat op
14 October door de Katholieke Filmcen
trale een Nationaal Katholiek Filmcon
gres zou worden gehouden.
Door bijzondere omstandigheden kon
echter deze datum niet gehandhaafd wor
den.
Thans is als datum definitief daarvoor
vastgesteld 10 December a.s.
Het congres zal gehouden worden in het
gebouw Amicitia, Westeinde Den Haag.
Door het bestuur der K. F. C. zullen
binnen enke'e dagen eenige stellingen ge
publiceerd worden, die op het congres
kunnen besproken worden en door het be
stuur zullen verdedigd worden. Het ligt
in het voornemen 2 vergaderingen te hou
den n.l. een des morgens om half elf en
een 's middags om 2 uur.
Programmaboekjes en toegangskaarten
kunnen worden aangevraagd aan de Ad
ministratie der K. F. C., S'teenschuur 17,
Leiden.
ESPERANTO-RADIO.
Den laatsten tijd boden zich jaarlijks
diria- tot vierhonderd ca-ndidaten voor het
Esperanto-examen aan, dit jaar zelfs
ruim 600. Honderden volgden den Espe-
raato-cursuis van den K. R. O. De schrifte
lijke cursus van Nijmegen had reeds ruim
15000 leerlingen, terwijl er nu weer 5000
dien cursus volgen. Nu mag men toch wel
aanpemen, dat er onder die ruim 20000
nieuwe esperantisten pl.m. 5000 Katholie- j
ken zijn. En dan vragen we ons af: „Waar
blijven die menschen?" 't Is niet genoeg
Esperanto te leeren, men moet er ook mede j
werken! En dat kan men alleen goed, als
men lid wordt van de Katholieke Espertan-
to-Vereeniging. Het is toch al dikwijls ge- I
noeg van bevoegde zijde herhaald: „Om
iets goeds tot stand te brengen, moet men
zich vereenigen: de éénling vermag niets!" I
De neutrale vereenigingen leggen een acti
viteit aan den dag om van te watertan
den: gaan dan de nieuwe Esperantisten
alleen die gelederen versterken? Laat dit
toch niet gezegd zijnEsperanto zelf is
slechts een middel; doel is: De wereld-
hulptaal zooveel mogelijk dienstbaar te
maken aan de Katholieke Kerk; en hoe
sterker wij zijn, hoe meer de belangen en- i
zer Moeder de H. Kerk bevorderd worden
Va-n andere zijden gebruikt men Esperanto
voor alle mogelijke doeleinden, laten wij j
dus hetzelfde, je beter doenKomt dus,
sluit u bij ons aan. Geeft u spoedig op bij i
de R. K. Esperanto-Club uwer inwoning,
of, zoo er geen is, bij J. A. Leibbnand, Ro- 1
zenstraat 12, Tilburg. Het kost u slechts
2 a 3 gulden en u ontvangt gratis het
maandschrift, u blijft van alles op de hoog- j
te: examens, congressen, enz., u bevordert
de Esperanto-beweging, de vredesbeweging
maar vooral, u kunt zoodoende medehei-
pen aan de verdediging en uitbreiding i
van de Katholieke Kerk. Heeft Kardinaal
van Rossum niet gezegd: „Esperanto van
dr. Zamenhof zal aan de Kerk groote dien
sten bewijzen!", terwijl Z. H. Pius X niet
aarzelde te verklaren: .„Ik zie in Espe
ranto eèn waardevol middel tot bewaring
der éénheid onder de Katholieken der ge-
heele wereld!".
Nog eens: Komt ons helpen in onzen
nuttigen arbeid; toeft niet langer: „N e-
derlanda Katoliko" wacht u.
Frater WIGBERTUS VAN ZON,
Reus el 1930.
„De Hanze" is er weer vlug bij.
Gisteren is in de Eerste Kamer der Sta- i
ten-Generaal de Winkelsluitingswet aange- j
nomen en heden berichtte ons het Centraal j
Hanze-Bureau te Utrecht, dat reeds thans
ter perse is een volledige handleiding „De
Winkelsluitingswet" waarin niet alleen de
geheele wet is opgenomen, maar waarin
ook tal van vragen over de toepassing dei-
wet worden beantwoord.
Het boekje is van de hand van den heer
J. P. de Brabander, directeur van het Cen
traal Hanze-Bureau te Utrecht en zal
reeds binnen eenige dagen verschijnen.
Audiëntie.
Z. D. H. de bisschop van Haarlem zal de
volgende week Woensdag en Donderdag
geen audiëntie verleenen.
GEMENGDE BERICHTEN
ONGELUKKEN
SLACHTOFFERS VAN HET VERKEER.
Door een auto aangereden
en gedood.
Een 77-jarige man is gisteren te Am
sterdam tegen een auto opgeloopen. Of
schoon de chauffeur nog sterk remde, was
een aanrijding niet te voorkomen. De man
is naar het Wilhelmina-gasthuis vervoerd
waar hij bij aankomst bleek te zijn overle
den.
Auto te water. Een doode,
een ernstig gewonde.
Gisterovond raakte te Wildervank de
auto van den heer Engelkes, rustend land
bouwer, te water. De passagiers konden
slechts met veel moeite worden gered. De
heer F. Veenhuizen uit Veendam werd in
ernstigeq toestand naar hel ziekenhuis te
Groningen vervoerd de beide andere pas-
hagiers kwamen met den schrik vrij. De
heer Engelkes zelf werd dood opgehaald.
Auto van een dijk gereden.
Donderdagavond was een familie uit La
ren in twee auto's op weg naar een brui
loft van een familie te Westenholte bij
Zwolle. De chauffeur van den eersten auto
kende den weg, de chauffeur van den
tweede, de heer Kuypers uit Laren, echter
niet. In de bocht bij het Frankhuis, dichtbij
de bestemming, waar de weg loopt over
den Zwartewaterdijk, kwamen uit de an
dere richting twee of drie auto's, waarvan
de eerste zijn licht dempte, de volgende
niet. De chauffeur werd hierdoor verblind,
waardoor de auto de bijna drie meter hooge
dijkglooiing afreed. De auto sloeg twee
maal over den kop en kwam in een kolk
terecht, maar bleef gedeeltelijk hangen
op de daar liggende houtvlotten. Met groo
te moeite slaagde de bestuurder, er in de
overige vijf inzittenden te redden Een
meisje van 20 jaar had haar pols gebroken,
een meisje van 15 jaar een sleutelbeen
Verder had men slechts lichte kneuzingen
opgeloopen. De marechaussee stelt een on
derzoek in naar den autobestuurder, die
zijn licht niet zou hebben gedempt.
KAMPIOEN VENDELZWAAIEN. De
heer H. A. Derksen, kapitein vendelzwaaier
der Smit Gangulphus en Sint Laurentius
gilden, is in den ouderdom van 73 jaar te
Huissen overleden. Hij was de oudste ven
delier in den lande en was begiftigd door
H. M. de Koningin met de gouden medaille
van Oranje Nassau.
Door een auto gegrepen.
Vrijdagmiddag is op den Veldensohen
Weg te Venlo een ernstig auto-ongeluk ge
beurd.
De 68-jarige heer H. Offergeld uit Ble-
rik die per fiets links overstak naar den
Genooierweg, waar een luxe auto van den
heer A. van Geffer passeerde, gegrepen.
De man, die met een hoofdwonde op de
tramrails terecht kwam, is in zorgwekken-
den toestand per politie brancard naar het
R. K. Ziekenhuis vervoerd.
Den bestuurder van de auto treft geen
schuld.
Verdronken.
De vijftigjarige mej. J. H. Apeldoorn
Groenendijk, die thuis hoorde op het in de
Delfshavensche Sohie te Rotterdam lig
gend schip „Johanna", ging Donderdag
avond de stad in, doch zij keerde niet te
rug. Daar men een ongeluk vermoedde,
begon de rivierpolitie te dreggen en Vrij
dagmiddag werd het lijk van de vrouw in
de nabijheid van het schip opgehaald.
Waarschijnlijk is zij bij het aan wal gaan
gestruikeld met het gevolg, dat zij over
boord sloeg en verdronk.
De stuurman de Groot is tijdens
stormweer op de Noordzee over boord van
den IJmuider stoomtrawler geslagen en
verdronken. Hij laat een vrouw en een
kindje achter.
HET HOOGE WATER
DE GELDERSCHE IJSEL.
De toestand bij Deventer
minder gunstig.
Uit Deventer werd gistermiddag gemeld:
De nog steeds aanhoudende was van den
IJsel heeft tengevolge, dat de toestand
in en om de stad thans buitengewoon cri-
tiek is geworden. Den geheelen dag. ver
toonde het waterpeil een stijging van om
veer één centimeter per uur, zoociat om
streeks 3 uur het bedenkelijke peil van
6.38 M. bereikt werd.
Dat de toestand de volle aandacht van
de autoriteiten heeft, blijkt uit het feit,
dat Zaterdag de commissaris der Konin-
ging in Overijsel, mr. A. E. baron van
Voorst tot Voorst, in gezelschap van den
burgemeester en den wethouder van pu
blieke werken de meest boctreigde punten
van de stad zal komen bezoeken. Daarna
zal de commissaris zich waarschijnlijk naar
het overstroomde gebied van de Bolks
beek begeven.
De in aanleg zijnde dijk rondom de Ho
ven de wijk op den linkeroever van den
IJsel begint zwak te worden. Men
heeft thans een bewaking door drie ploe
gen ingesteld zoodat dag en nacht de toe
stand gecontroleerd kan worden en wan
neer hetgeen men zeker meent te kunnen
verwachten, de was van het IJselwater
aanhoudt, dan is het bijna onvermijdelijk,
dat 't nog niet. beklonken dijkslic-haam zal
worden weggeschoven. Vele woningen zul
len dan niet alleen ernstige wateroverlast
ondervinden, maar de meegevoerde mod
der zal zeer zeker nog veel ernstiger scha
de aan meubilair enz. berokkenen.
Op de Welle de groote IJselkade
is thans tusschen Vischpoort en Melkster-
straat geen verkeer of passage meer moge
lijk, terwijl vandaag het water ook Achter
de Muren alles blank zette, zoodat in aller-
l ijl steigers voor de daar staande woningen
moesten worden gebouwd,
j De dijk bij de Wilpsche Klei begint vrij
I veel water door te laten en in verband
I met het feit, dat het lichaam van deze
waterkeering door vroegere hooge water-
I standen reeds sterk doorweekt werd,
i maakt men zich hier ernstig ingerust. Iu-
dien het water hier nog circa 20 c.M.
stijgt, is het geenszins uitgesloten, dat
deze wijk over de geheele lengte begint
I over te ..loopen. Dan zal de woonwijk
Steenenkamer niet gespaard blijven.
De steenfabriek De Vlietberg en Petra
zijn reeds volkomen geisoleerd en hebben
alles losse arbeiders moeten ontslaan.
Ook de overstrooming van de Voorster
Beek neemt een hoe langer hoe ernstiger
karakter aan. De weg van Voorst tot Kla-
renbeek is over een grooten afstand geheel
blank gezet. Op last van den Rijkswater
staat is in verband met den critieken toe
stand in dit gebied de sluis in den rijks
weg DeventerZutphen gesloten.
Het dichten van de bres in den dijk van
de Bolksbeek is gisteren goed gevorderd en
al laat bier en daar deze waterkeering nog
sterk door, toch mag gelukkig gezegd
worden, dat het ergste hier achter den rug
is en althans geen grooter gevaar meer
schijnt te dreigen. Dat een zeer groot ter
rein hier is geïnundeerd, valt natuurlijk
niet ineeDS te verhelpen.
De Rijnvaart wederom
geopend.
Naar wij vernemen, zal de scheepvaart
van Rotterdam naar het Ruhrgebied he
den worden hervat, terwijl de vaart van
het Ruhrgebied naar Rotterdam Maan
dag wederom zal worden geopend.
Val bij Arnhem.
Uit Arnhem wordt gemeld:
Sedert gistermiddag is de Rijn hier gaan
vallen. Om elf uur 's avonds was.de stand
4 centimeter lager dan vanmorgen.
De Beersche overlaat werkt nog.
In den stand van de Maas is in den af-
geloopen nacht weinig verandering geko
men. Sedert gisterenavond negen uur wijst
de peilschaal 11.03 M. aan. Sedert gister
ochtend is er dus 1 c.M. val geweest.
De Beersche overlaat werkt nog krach
tig over de volle lengte met een diepte
van 16 c.M. Op den Elftweg staat nog 98
c.M. water. Sedert Donderdagmorgen vijf
uur is het water hier drie c.M. gevallen.
De commandeerende officieren van de
troepen! uit Venlo en Den Bosch hebben
e-en bezoek "gebracht aan de omgeving va-u
Mars en Wyth en hoewel het gevaar daar
teer plaatse zoo god als geweken is, zullen
te Den Bosch 25 man gereed worden ge
houden om indien zulks noodig zou zijn,
assistentie te verleenen.
DE WERKLOOZENRELLETJES TE
ROTTERDAM.
Het gemeenteraadslid Van Burink
gearresteerd.
Nadat het gisteren gedurende den heelen
middag in Rotterdam vrij onrustig was
geweest, zijn tegen 10 uur weer ernstige
ongeregeldheden ontstaan, doordat het
toen bekend werd, dat het communistisch
gemeenteraadslid, de heer G. van Burink,
gearresteerd was en op het hoofdbureau
van politie aan het Haagsche Veer was
opgesloten.
Deze arrestatie heeft door twee recher
cheurs op den Gondschen Singel plaats ge
had, op last van den commissaris van Ac
tieve Dienst. De oorzaak daarvan zijn en
kele opruiende zinsneden, die de heer van
Burink zich op de vergadering in het Al
gemeen Verkooplokaal heeft laten ontval
len. Hij heeft daar zijn menschen er op
attent gemaakt, dat de landarbeiders in
het Noorden er niet bang voor waren, om
een „knolsmeris" uit den zadel te lichten.
En ook heeft hij hen aangespoord, om over
de Hoogstraat te loopen, waar „mooie rui
ten waren, om in te gooien".
De menigte van werkloozen, waarbij zich
als steeds, vele opgeschoten jongens had
den gevoegd, hebben het de politie naar
aanleiding van dit voorval weer lastig ge
maakt.
De gummistok en de sabel moesten er
weer aan te pas komen, om de joelende
manifestanten uit elkaar te jagen.
Toch hebben zij nog kans gezien om Bij
de firma Metz en in een bakkerij aan de
St. Jacobstraat ruiten in te gooien. In ver
band met dit alles heeft de politie nog
twee arrestaties verricht.
Om half twaalf was alles weer rustig
in de stad.
Nader verneemt de „Msb." nog, dat het
niet onwaarschijnlijk is, dat de heer van
Burink naar het Huis van Bewaring zal
worden overgebracht.
Ofts
Hoeveel fijne
Stopt U uit één.
Hoeveel
Houdt U
Zochten
'X een streeling vgéf den neus
Wie éénmaal
Deed metéén zijn levenskeus
CJiiige DoorfJibo»
ECHTE FRIESCHE
20-50 a PER ONS
Ttleiattge mvt rijpe tabakken.
