22ste Jaargang
DONDERDAG 27 NOVEMBER 1930
No. 6757
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
KERKNIEUWS
BINNENLAND
3)e SeidóelieGou/tai/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week
Bij onze Agenten 20 oent per week
Franco per post
f 2.50 per kwartaal
f 2.60 per kwartaal
f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
De oogen op ons gevestigd
't Is gemakkelijk te applaudisseeren, als
er gesproken wordt over het katholieke
leven.
En 't is gemakkelijk te spreken of te
schrijven over het katholieke leven.
Waar 't op aankomt isde daad van
het Katholiek-zijn....
De daad wordt geëischt van alle Ka
tholieken, vooral van hen, die maatschappe
lijk vóóraan staan, moet het daadwer
kelijke katholieke leven in bijzondere
mate duidelijk en Haar zijn, lichtend
over hun omgeving.
Prof. dr. F. Weve O.P., van de Katholie
ke Handelsschool te Tilburg, heeft bij de
opening der jongste algemeene vergade
ring van de R. K. Werkgeversvereniging
een betoog gehouden, waarin hij wees op
de geweldige verantwoordelijkheid der ka
tholieke werkgevers, wijl zoovele oogen op
hen gevestigd zijn, om te zien, of in hun
sociaal gedrag de goede vruchten van den
goeden boom zich openbaren. „Economi
sche actie is noodzakelijk", riep hij uit,
„maar meer dan dat, duizendmaal meer is
het noodzakelijk, dat de katholieke ge
dachten in het zakenleven zooveel mogelijk
tot werkelijkheid worden".
Er volgde naar het verslag zegt
op deze inleiding een daverend applaus.
De vergadering onderstreepte daarmede
de sterke dingen, die door piof. Weve wa-
En dit houdt een groote belofte in voor
heden en toekomst, merkt het „Cen
trum" op.
Want het spreekt vanzelf, dat men het
niet bij een applaus, hoe daverend ook, zal
laten, nooh willen lal en.
Allerminst in een tijd, die zóózeer be
hoefte heeft aan katholieke daden en
een katholiek zakenleven, als de onze.
Zooals men gisteren in onze courant
heeft kunnen lezen bedraagt het aantal
Katholieken over heel de wereld 341.430.900
In Europa alleen 208.882.000.
Als ètl deze inderdaad Katholiek
zouden leven, althans ernstig daarnaar
zouden streven, wat zou de wereld er an
ders uitzien.... zoo zullen velen onzer ver
zuchten I Een verzuchting als deze is ech
ter min of meer misplaatst, min of meer
huichelachtig, als men niet zelf tracht de
katholieke beginselen te beleven....!
VOLKENBOND
DE ECON. VOLKENBONDS
CONFERENTIE
Laatste beslatten.
De economische volkenbonds-conferentie
heeft gisteren haar werk vrijwel beëindigd. He
en morgen zullen alleen nog twee formeele
slotvergaderingen plaats vinden.
De conferentie heeft gisteren de regeeringen
uitgenoodigd, de kwestie vaü de in krachttre-
ding van de conventie-Colijn over de afschaf
fing van de in- en uitvoerverboden opnieuw in
overweging te nemen.
Voorts heeft zij haar waardeering uitgespro
ken voor het werk van 't economische volken
bondscomité met betrekking tot niet-tarifaire
kwesties en heeft daarom den wensch uitge
sproken, dat vooral die vraagstukken spoedig
zullen worden voorbereid, zoodat een interna
tionale conferentie daarover mogelijk zal zijn
die uitzicht biedt op internationale overeen
stemming.
Gistermiddag is de tweede commissie der
economische conferentie bijeengekomen om de
wenschen te behandelen van de Oosl-Europee-
sche landbouwstaten met betrekking tot de
voorkeurrechten.
De behandeling van deze aangelegenheid
heeft weinig reden tot tevredenheid voor die
staten opgeleverd. Weliswaar heeft een onder
commissie eenige principieele regelen vastge
steld, die in acht genomen moeten worden
bij onderhandelingen over voorkeurrechten,
doch daarbij is uitdrukkelijk erkend, dat voor
keurrechten alleen verleend kunnen worden
met goedvinden van alle uitvoerstaten, die m
het bezit van de. meest-begunstigingsclausule
zijn, zooals met betrekking tot den graan-uit-
voer het geval is met Amerika, Canada en Ar
gentinië.
Daar het zeer onwaarschijnlijk is, dat deze
staten hun goedkeuring zullen geven aan voor
keurrechten van Europeesche staten voor de
landbouwproducten uit Oost-Europa, heeft de
zaak practisch haar beteekenis verloren.
Bovendien bleek bij de discussies in de com
missie, dat Frankrijk Italië en Oostenrijk in
geen geval bereid zijn, op het denkbeeld van
de Oost-Europeesche staten tot het verleenen
van voorkeurrechten in te gaan.
Tsjecho-Slowakije gaf een ontwijkend ant
woord, Zwitserland heft geen beschermende
rechten op granen, zoodat van de staten, die
het meest in aanmerking kwamen voor het ver
leenen van voorkeurrechten aan Oost-Europa,
alleen Duitschland overblijft, dat zich bereid
heeft verklaard, in onderhandeling met die
staten te treden, onder de voorwaarde dat Ar
gentinië, Canada en de Vereenigde Staten van
Amerika, zich niet daartegen verzetten.
De eenige winst, die voor de Oost-Europee
sche staten uit deze economische conferentie
dus is voortgevloeid, bestaat hierin, dat de con
ferentie een aanbeveling aan het financieele
volkenbondscomité heeft aangenomen een aan
beveling om met grooten spoed en ernst de
kwestie van het landbouwcrediet in studie te
ENGELAND
VREEMDE BEZOEKERS BIJ
SOKOLNIKOF
Moest de Sovjet-gezant terug naar Moscou?
Te Londen heeft zich, naar de „Daily Mail"
meldt, Dinsdagavond een opzienbarende epi
sode afgespeeld, welke in verband schijnt te
staan, met de jongste geheimzinnige gebeur
tenissen in Sovjet-Rusland. Het blad ver
neemt, dat na de ontdekking van zekere feiten
door de Gepoc drie personen in het begin van
de vorige week naar Londen zijn gezonden met
de opdracht, den Sovjet-gezant aldaar, So-
kolnikof .naar Moskou terug te brengen. Naar
verluidt, was bedoelde ontdekking gedaan door
middel van het onderscheppen van brieven en
documenten, welke door Sokonikof waren ge
richt aan den voorzitter van den raad van
volkscommissarissen Rykof en aan andere te
genstanders van Stalin.
Soko'.nikof echter was door vrienden van de
kcmst dezer personen verwittigd en schijnt ze
kere voorzorgsmaatregelen te hebben genomen,
welke hem in staat hebben gesteld, de „gas
ten" uit Moskou in het gebouw van het gezant
schap gevangen te houden. Zij bevinden zich
daar nog steeds zoo verzekert het Londen-
sche blad en zullen eerst weer in vrijheid
worden gesteld, wanneer omtrent de huidige
situatie in Rusland meer licht zal zijn ver
spreid.
'i i_. lu/iiERDAM is men bezig met de restauratie van de öt.
Laurenstoren, een lastig karwei, dat op een hoogte van 64 meter
wordt uii voerd. Een van de werklieden in zijn hoogen schommel
NOORWEGEN
KONING HAAKONS REGEERINGS-
JUBILEUM.
Communisten verstoren de orde.
Gisteravond vond ter eere van het regee-
ringsjubileum van Koning Haakon te Oslo een
fakkeloptocht plaats. Een optocht van ruim
15.000 personen trok, terwijl de sneeuw zacht
viel, met brandende fakkels door den donkeren
nacht naar het koninklijk slot.
Kort te voren hadden de communisten in de
stad een betooging tegen den koning gehouden.
Op het Youngsstorr waren zij bijeengekomen
en hadden zij redevoeringen aangevoerd tegen
het Koninklijk Huis, waarbij volgens de poli
tie de menigte geprovoceerd werd tijdens den
fakkeloptocht een paniek te veroorzaken. Met
den gummistok joeg de politie de communis
tische betoogers uiteen.
Inmiddels hadden zich in de hoofdstraten en
in de Carl Johannstraat duizenden verzameld,
terwijl ook duizenden voor het koninklijk slot
een plaats hadden gezocht, zonder dat de po
litie den weg voor den fakkelstoet vrij kon
houden. Er ontstond een vreeseijk gedrang en
bereden troepen moesten tenslotte de menigte
uiteendrijven en ruimte voor de fakkelstoet
maken. Het scheen eenige minuten, alsof er
werkelijk een paniek was ontstaan, doch vrij
spoedig was de orde hersteld en de rust te
ruggekeerd. In volle pracht kon vervolgens de
fakkeloptocht plaats hebben De duizenden
fakkels wierpen een fantastischen gloed op
het fraaie en mooi gelegen slot. De koning
verscheen met den kroonprins op het balcon
en hield een korte toespraak. Tenslotte zong
de om het slot geschaarde menigte van 30.000
menschen het Noorsche volkslied,
naar de stad terugkeerde.
RUSLAND
DIENSTPLICHT VOOR VROUWEN
IN RUSLAND
Men schrijft ons: Op grond van de beschik
king van het Russische ministerie van oorlog
van 15 Juli 1.1. is de wettelijke dienstplicht in
gevoerd voor vrouwen, die gezond en zonder
kinderen zijn. Dezen zijn verplicht een maand
in oefenkampen op te komen, teneinde voor
den militairen dienst te worden afgericht. Zij,
die lid zijn van de Komsomola (communisti
sche jeugdorganisatie) en die den verplichten
militairen cursus reeds hebben gevolgd, behoe
ven slechts twee weken op te komen. Zooals
men weet, was tot nu toe het toetreden van
vrouwen in den militairen dienst vrijwillig en
werden de uit vrouwelijke vrijwilligers opge
richte militaire afdeelingen door mannen ge
commandeerd. Het is de bedoeling, dat in de
toekomst ook vrouwelijke aanvoerders zullen
worden opgeleid.
CHINA.
MGR. SOGIU f
De Italiaansche legatie bevestigt, dat de
Apostolische prefect van Hinganfu, mgr. Gio
vanni Soggiu, van de conventueelen, die den
lsten Augustus 1928 gewijd werd, door bandie
ten is vermoord.
NIEUWE BESTUURSFUNCTIE VOOR
TSJANG HSU-LIANG?
Het telegraafagentschap Indo-Pacifique
meldt uit Sjanghai, dat berichten uit Nanking
bevestigen, dat maarschalk Tsjang-Hsu-Liang
afstand gedaan heeft van de. post van gou
verneur-generaal van Mandsjoerije, ten gunste
van zijn oom Tsjang Si-siang. Tsjang-Hsu-liang
zal het bestuur van de gebieden ten Noorden
van de Gele Rivier in handen nemen.
AMERIKA
CANADEESCH STAATSMAN LAAKT
AMERIKA'S POLITIEK
In een rede te Ottawa, zeide sir Robert Bor-
da, die tijdens den oorlog Canadeesch eerste-
minister is geweest, dat, ofschoon dt Ver. Sta
ten ongetwijfeld het recht hebben om de terug
betaling te eischen van de oorlogsleeningen,
de resultaten bewezen hebben, dat de toestand
van dit land en van de geheele wereld veel
minder benepen zou zijn, indien zij er van af
gezien hadden. De geheele wereld zou veel
welvarender zijn, indien de oorlogsschulden
10 jaren geleden waren kwijtgescholden.
ARENTINIE.I PARAGUAY, URUGUAY
Hernieuwen, in Lujan's heiligdom, hun
vriendschapsverdrag.
In het in heel Zuiden Amerika beroemde
Mariaheiligdom van Lujan (Argentinië) heeft,
naar men meldt uit Montevideo, hij gelegenheid
van het derde eeuwfeest van het genadebeeld
der Moeder Gods, een treffende plechtigheid
plaats gevonden.
De regeeringen van Argentinië, Paraguay en
Uruguay hernieuwden er, onder de bescher
ming van de H. Maagd, het accoord van trou
we vriendschap, hetwelk deze drie republie
ken vereenigt en den hechten band vormt tus-
schen hun volken, welke zich één voelen door
rasse-bewustzijn, taal en godsdienstig leven.
Tienduizenden geloovigen, vertegenwoordi
gers der drie landen, gingen bij die gelegen
heid naar Lujan, niet enkel, om bij deze plech
tigheid officieel tegenwoordig te zijn. doch ook
om zich persoonlijk, tegelijk met hun land,
onder de bescherming te stellen van de H.
Maagd.
Aan den apostolischen Nuntius le Buenos
Ayres, het Episcopaat van Argentinië, de aarts
bisschoppen van Montevideo en Assumption
waren de eereplaatsen afgestaan bij dit natio
nale feest: er waren vertegenwoordigers der
regeeringen en uit de provincies, heigeen aan
geheel deze plechtigheid een officieel karakter
gaf.
De pauselijke nuntius droeg de pontificale
H. Mis op in het heiligdom, waar een geweldi
ge menigte geloovigen en de duizenden regee-
ringsafgevaardigden en provinciale autoriteiten
hadden plaats genomen.
De feestrede werd uitgesproken door den
aartsbisschop van Montevideo. Na een roeren
de lofprijzing van de H. Maagd, schetste de
prelaat de beteekenis van deze daad die een
nieuwen band legt tusschen de drie republie
ken.
De akte van toewijding werd alsdan voor
gelezen door de afzonderlijke kerkelijke auto
riteiten. uit de drie landen, terwijl de klokken
der basiliek de lucht vervulden met hun blijde
bronzen klanken en overal in de straten de
vlaggen wapperden der drie landen die hier,
bij Maria, van hun onderlinge vriendschap ge
tuigden.
NAAR DE MISSIE.
Zusters Dominicanessen.
Op Vrijdag 28 Nov. a.s. zullen zich per
s.s. „Colombia" naar de West-Indische
Missie begeven de volgende Zusters van
de Congregatie der Dominicanessen van
Voorschoten: Zr. Amelia Peterbroers en
Zr. Digna Westhuis, beiden van Schiedam,
Zr. Magdala Havermans van Baarle-Xas-
sau en Zr. An ton ia van Marrewijk van
Kwintsheul. De eeiste drie zullen zich via
Curasao naar Aruba begeven; de laatste
naar St. Martin.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De laatste besluiten der economische
volkenbondsconferentie.
Zal de DO X den Oceaan oversteken?
(Luchtvaart, 2e blad.)
BINNENLAND.
De onderwijs-begrooting in de Tweede
Kamer. (1ste blad).
De winkelsluitingswet in de Eerste Ka
mer. (1ste blad).
Het hoog water rond Lobith. (Gem. Be
richten, 3de blad).
Werkloozenrelletjes te Haarlem. (Gem.
Berichten, 3de blad).
Te Linne is een schip tegen den stuw
van de Maas gevaren en gebroken. (Gem.
Berichten, 3de blad).
EERSTE KAMER
Verschillende wetsontwerpen.
Z. h. s. worden aangenomen de wetsont
werpen: wijziging art. 440 Wetb. v. Straf
recht; onteigening noodig voor aanleg van
havens met bijkomende werken in den
Binckhorstpolder in de gemeente 's-Gra-
venhageonteigening noodig voor de ver
betering en den aanleg van een gedeelte
van den weg van de Meern naar Oude Wa
ter in de gemeenten Linschoten, Monifoort
en Willeskop; onteigening noqdig voor de
verbetering en den aanleg van een weg
van Weurt naar Druten in de gemeenten
Berningen, Ewijk en Druten vaststelling
slot rekening Curasao over 1926.
Arbeidsbemiddeling.
Aan de orde is het wetsontwerp tot wet
telijke regeling van de arbeidsbemidde
ling.
De heer Gelderman (V. B.). consta
teert dat blijkens de memorie van toelich
ting dc Regeering zelf niet overtuigd is
van de groote noodzakelijkheid van dit
wetsontwerp, dat de minister van zijn voor
ganger heeft ovorgenomen Spreker deelfc
de bezwaren, die de heer Colijn in de
Tweede Kamer naar voren heeft gebracht.
Met name moet hij opkomen tegen het uit-
sie-vingssysteem van particuliere ar
beidsbeurzen met winstoogmerk. We) zou
hij zich hebben kunnen vereenigen met een
scherpe controle op die particuliere instel
lingen, waarvan er nog 154 bestaan, name
lijk 64, die zich voornamelijk bezig hou
den met de bemiddeling voor dienstperso
neel, 50 voor .C" nkunstenaars en amuse
mentsbedrijf, 29 voor het scheepvaart be
drijf en eenige diversen. Daar de vergun
ningen worden beperkt tot de vóór 1929
opgerichte, zouden die instellingen dus
vrijwel uitsterven. Toch zijn er vele onder
die uitmuntende diensten bewijzen en
met hun ingeschrevenen uitstekend weten
om te gaan. Spr. zal het antwoord van den
minister afwachten, alvorens definitief zijn
stem te bepalen.
De heer De Bruyn (R.-K.) wijst er op,
dat slechts enkele werkgevers- of werlcne-
meis-organisaties zich met de arbeidsbe
middeling bezig houden. Door de openbare
«'be. sbeurzen werden in 1928 niet min
der aan 237.364 personen geplaatst tegen
over slechts 16.472 door de niet-openbare
d.i. cr.gevter 6 pet. terwijl het aantal aan
biedingen bij de laatste niet meer dan 8.07
pet. van die der openbare bedroeg. De
overheid heeft er goed aan gedaan, zelf
arbeidsbeurzen in het leven te roepon
De hen Danz (S.D.A.P.) acht de rege
ling noodzakelijk, daar het particulier ini-
"i cf volkomen heeft gefjald.
De heer I oil ema (C.-H.) vraagt waar
om het pl eigenlijk noodzakelijk is, de ar-
beidsbemidelmg, zooals die was 'geregeld
bij a!g. maatregel van bestuur, in een wet
telijke regeling op te nemen. De eenige re
den zou zijn, de particuliere bemiddeling
met winsi oogmerk aan banden te leggen
en daarmee zou spreker accoord gaan, doch
hij ziet 'ïiei in, dat daarom het geheele
instituut der arbeidsbemiddeling wettelijk
moet worden geregeld. Spreker erkent
den plicht tot arbeiden, maar niet den
overheid«r 'iebt om ieder, die zulks wcnschfc
aan arbeid te helpen.
De heer Kranenburg (V. D.) zal van
harte voorstemmen, daar de noodzakelijk
heid van een wettelijke regeling door de
praciijk is bewezen.
De Minister van Arbeid, Han
del en N ij verheid, mr. Ver
schuur, is van meening, dat de Staat zich
geroepen kan achten, in een materie als
