22ste Jaargang DINSDAG 18 NOVEMBER 1930 No. 6749 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Sureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND Gemeentelijke steun van woningen bij het verkrijgen in eis BINNENLAND 3)e £eicbelve Gou/to/nt DE ABUNNfcMEN ISPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week Bij onze Agenten 20 cent per week Franco per póst f 2.50 pei kwartaal f 2 60 per kwartaal f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden het dubbele van Mededeehngen wordt bet tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 j)it nummer bestaat uit twee bladen Leekenapostolaat 'n Mooi woordMaar de daad is mooier de daad van bet leekenaposto laat is zoo mooi, omdat daarin de mensch zich vertoont in de schoonheid, die hij be zit als geschapen naai Gods beeld God is het Zichzelf schenkende Goed. En de mensch, die als apostel naar zijn medcmenschen gaat, wordt gedreven door den drang, om aar anderen te geven het beste, wat hij zelf bezit! Het leeken-apostolaat hoe moeben wij dat beoefenen? Och, verscheidene vormen kent iedereen. Hoe het leekenapoostolaat kan worden beoefend van persoun tot persoon, behoeft niet te worden uiteengezet. Maar wij bedoelen het leekenapostolaat in het groote maatschappelijke leven. Hce moet dat worcen beoefend? En dan willen wij hier met 'n enkel woord wijzen op een heel uiooi boekje, clat een dezer dagen ofJ onze schrijftafel is te recht gekomen: „Vers'agboek Zesde Lira- burgsche Sociale Studieweek. Te Rolduc,* 35 Aug. 1930 En de innuiid daarv*:n is: Leekenapostolaat op kerkelijk terrein door prof. dr. Seb. Tromp S J., te Rome; Leekenapostolaat op wereldlijk terrein door prof mr E. J. J. van der Heyden te Nijmegen; Leekenaposto'aat en Stands organisatie door Henri Hermans, lid van de Tweede Kamer te 's Gravenhage; Lee kenapostolaat en de Vrouw Ao. 1930, door prof. dT. Jac. van Ginneken S. J., te Nij megen; Leekenapostolaat en de moderne arbeiderswereld door prof. dr. J. B. Kors O. P., te Nijmegen; Leekenapostolaat en Caritas dcor mr. G. G. .1. D. kr< :i:an, e Amsterdam; Leekenapostolaat en.Politiek door jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck te 's GravenhageLeekenapostolaat en pro paganda door prof. J. Jacobs M. S. C., te Stein. Wij recommandeeren dit boekje dat uitgegeven is bij het Limburgsch Dagblad, te Heerlen aan allen, die m 'i openba:e leven een taak, dus een apostolaat, hebben te vervullen VOLKENBOND DE ONTWAPENING. Fransch voorstel aangenomen. In de voorbereidingscommissie vóór do ontwapeningsconferentie is gisteren hot voorstel der Fransche delegatie aangeno men, dat de commissie van budgetaire desr kundigen, die reeds drie jaar geleden aan het werk is geweest, haar taak zal hervat ten om aan de ontwapeningsconferentie bepaalde concrete voorstellen in te die nen omtrent de beste methode van beper king der militaire uitgaven voor de land macht. Daarna heeft de commissie besloten, de kwestie betreffende de vlootbeperking te behandelen in een onder-commissie, die eveneens door den heer Loudon zal gepre sideerd worden en waarin alle staten, die in de voorbereidingscommissie zitting hob- ben, het recht hebben vertegenwoordigers te zenden. Deze sub-commissie, die eveneens in h"t openbaar vergadert, is reeds gistermorgei' met de eerste bijeenkomst begonnen, waar op voorstellen door de delegatie van Sov jet-Rusland, Spanje en Zweden werden in gediend tot amendeering van de vorige week ingediende voorstellen der vijf groote zeemogendheden, om de besluiten der Lon- densche vlootbeperkingsconferentie in het ontwerp-algemeenen ontwapeningsccnven- tie te belichamen. Litwinoff's voorstel eenstemmig verworpen. De voorbereidende commissie voor de ontwapeningsconferentie heeft gistermid dag behandeld het voorstel van Litwinoff, dat in de conventie zou vastgelegd worden de eisch van een procentsgewijze vermin dering der vloten van alle landen. Lord Cecil verklaarde, een voorstender van vermindering en niet slechts van sta bilisatie der vloten te zijn, doch desniette min het voorstel van Litwinoff niet te kun nen aannemen. Ook generaal de Marinis bepleitte ver mindering van sterkte der vloten, doch Een huis met tuin in-eigendom te bezit ten is een der grootste wenschen, misschien wel de grootste wensch van velen, vooral ten plattelande. Voor een eigen huis heeft de bewoner een veel grooter liefde dan voor èen huurwoning.-De wensch een eigen huis te bezPten spoort den mensch tot sparen aan. Liefde voor woning en grond (tuin en moestuin) wordt door het verkrij gen in eigendom bevorderd. Als het beste middel om de inwoners in de gelegenheid te stellen hun levenswijze moreel zoo hoog mogelijk te houden, wordt dan ook beschouwd de verstrekking in eigendom van goede gezonde woningen. Door het Rijk wordt dit den laatsten tijd ook ingezien. De Regeering heeft dan ook reeds te kennen gegeven, dat er in het algemeen geen bezwaar is om met Rijks voorschot gebouwde woningen in eigendom van do bewoners te doen overgaan. Sedert eenige jaren volgt de Regeering dan ook den regel, dat zoogenaamde woningwetwo ningen met hare toestemming aan particu lieren kunnen worden verkocht, mits die verkoop geschiedt o.a. onder voorwaarde, dat de woningen zullen worden bewoond door den kopore, zoolang deze metterwoon in de gemeen'e gevestigd is, en de om standigheden, die voor ieder geval afzon derlijk beoordeeld moeten worden, zóó zijn, dat de overdracht van den eigendom aan den kooper-bewoner economisch ver antwoord is. Ter bereiking van het doel heeft de Re geering onlangs voorv,'aarden gesteld, die zooveel mogelijk waarborgen, dat de wo ning niet voorwerp van minder gewenschte exploitatie wordt. Het zijn alweer de gemeentebesturen, die in dez'è een taak hebben te vervullen Ter vergemakkelijking van de bemoeiin gen van de gemeentebesturen in deze heeft de regeering een. leidraad doen samenstel len, waarbij ook in aanmerking is geno men de omstandigheid, dat de kooper den vollen kostprijs niet aanstonds, maar wel in termijnen uit eigen middelen kunnen be talen. In verreweg de meeste gevallen zal de koopsom niet in contanten kunnen wor den voldaan. De gpmeente kan dan bij den verkoop dc behulpzame hand bieden, door het ver strekken van een voorschot, clat behou dens vervroegde aflossing ter beslissing van burgemeester en wethouders moet wor den terugbetaald in ten hoogste 30 gelijke annuïteiten, of in 30 gelijke jaartermijnen, vermeerderd met de verschuldigde rente. De 'woning wordt met den daarbij be hoorenden grond verkocht, ingeval zij nieuw gebouwd is, tegen kostprijs en in andere gevallen tegen een door drie des kundigen te bepalen prijs. De woning kan echter voor een proef tijd van ten hoogste een jaar aan den be langhebbende worden verhuurd tegen een huur gelijk aan het bedrag, dat een kooper, die tot den vollen kostprijs voorschot zou ontvangen, zou moeten betalen. De aflos sing, die in betaalde huur is begrepen, komt dan te zijner tijd in mindering op de koopsom. Burgemeester en Wethouders zullen vor deren, dat een kooper ten minste 10 net. van de koopsom bij het sluilen van den koop uit ei'-'en middelen betaalt. De wo ning wordt bij de overdracht hypothecair voor het restant van de koopsom verbon den. Bovendien rusten, zoolang het voorschot niet volledig is afgelost, op den kooper nog eenige verplichtingen, die ook gelden voor iederen volgenden verkrijger. Hij moet de woning zelf bewonen of, met goedkeuring van Burgemeester en Wethouders, dgen bewonen door familiele den. Hij moet, ten genoegen van Burgemees ter en wethouders, de woning behoorlijk onderhouden, haar tegen brandschade ver zekeren en de grond- en andere lasten tij dig voldoen. Hij mag de woning niet veranderen a# afbreken, noch haar vervreemden or oe- zwaren of er zakelijke rechten op vestigen zonder toestemming van het gemeentebe stuur, dat daaraan voorwaarden kan ver binden. Het gemeentebestuur kan dus toestem ming geven, de woning te vervreemden of over te dragen aan een ander; in dat ge val moet de verkooper den nieuwen ver krijger zich bij de acle doen ve;Tjin<Ien tot dezelfde verplichtingen, waartoe de aanvankelijke kooper zich bij den koop heeft verbpnclen, met inbegrip van de ver plichting om ook op zijn beurt bij verdere vervreemding of overdracht deze bedingen te maken. Ook is nog een verplichting, dat né het overlijden van den kooper de woning be woond moet worden dcor een of meer van diens erven of door zijn weduwe of door bloed- of aanverwanten in de rechte linie van één der hier genoemde personen. De verkoop van een woning met steun van de gemeente geschiedt voorts onder bepaling, dat, indien de koo-er zich van zijn bezit wenscht te ontdoen en na zijn overlijden, de gemunte bevoegd zal zijn, de woning over te nemen voor een door drie deskundigen te bepalen bedrag. Wanneer de gemeenten willen meewer ken, zal dus menig inwoner aan een wo ning in eigendom geholpen kunnen worden. En ook al deelt men niet het beginsel, dat de bewoner der woning eigenaar moet worden, toch zal men den maatregel uit een oogpunt van verbetering der volksge zondheid en volkshuisvesting met warmte moeten toejuichen, omdat daardoor regel recht het ongetwijfeld meest voor de hand liggende doel der woningwet, het bouwen van goede woningen, gepaard gaande met de opruiming van krotten, wordt bevor derd. geen percentsgewijze vermindering, daar deze de bestaande krachtsverhoudingen intact zou laten. Na bestrijding ook door Frankrijk, Ame rika en Spanje werd het sovjet-voorstel eenstemmig verworpen. ECONOMISCHE VOLKENBONDS CONFERENTIE. Opening door Colijn. Gisterochtend is begonnen de fweede volkenbondsconferentie in het belang vau een gemeenschappelijke internationale ac tie op economisch gebied. De heer Colijn heeft de conferentie ge opend en medegedeeld, dat alle Eur ipee- sche staten, behalve Albanië, die lid van den volkenbond zijn, op deze conferentie zijn vertegenwoordigd. De conferentie zal in de eerste plaats bespreken de inwerkingtreding van de üan- delsconventie van Genève van Maart van dit jaar en daarna behandelen de mogelijk heid om te komen tot een geleidelijke ta riefverlaging, waarvoor voorstellen door Engeland en Nederland zijn ingediend, als mede de mogelijkheid om de conventie-Co- lijn voor afschaffing der in- en uitvoerver boden alsnog te doen in werking treden. Wellicht zal de conferentie zich ook weer bezig houden met de kwestie van de eco nomische behandeling van buitenlanders. Met betrekking tot de handelsconventie kon de heer Colijn meedeelen, dat thans 9 staten deze hebben geratificeerd, n.l. Bel gië, Denemarken, Engeland, Finland, Let land, Luxemburg, Noorwegen, Zweden cn Zwitserland.. Voorts heeft Italië reeds me degedeeld te willen ratificeeren. Uit de rondvraag bij de andere delega ties bleek, dat Duitschland, Frankrijk, Grie kenland en Nederland aan hun parlemen ten de ratificatie der conventie zullen voor stellen, of reeds hebben voorgesteld. Vermoedelijk zal de conferentie beslui ten, den oorspronkelijk vastgestelder ter mijn van ratificatie van 1 November te verlengen tot 10 Januari waarna dan aan het eind van Januari opnieuw zal worden beraadslaagd, of voldoende ratificaties voor de in werking treding der conventie zijn binnengekomen. SPANJE. DE ALGEMEENE STAKING TE MADRID. Te Madrid staken thans sedert Zater dagmiddag als protest tegen de bloedige botsing tusschen arbeiders en politie 100.000 man. De regeering dreigt met de afkondiging van den staat van beleg en schijnt beslo ten strenge maatregelen te zullen nemen, als de staking zich mocht uitbreiden. Ook te Bilbao en te Villadolid is de al- gemeene staking geproclameerd. DUITSCHLAND TAMME REDE VAN HITLER. Van hoera-patriotisrre en oorlog afkeerig. Adolf Hitler heeft gisterenavond te Bie lefeld voor een vergadering van ongevror 6000 personen een rede over den tegen- woordigen politiekcn toestand van Duitsch land en de gesteldheid van het Duitsche volk, zooals deze in het nationaal-socialis- me tot uitdrukking komt, gehouden. Zijn rede was zeer gematigd en Hitier verklaarde met nadruk, dat de nationaal- socialisten geenszins voornemens zijn, de wereld in vuur en bloed te dompelen. Ais frontsoldaten hebben zij het hoera-pa- triotisme geheel vaarwel gezegd. Juist om dat zij den oorlog hebben leeren kennen, houden zij niet van den oorlog. Hitier weet den economischen nood aan de politieke onmacht van Duitschland, welke onmac it weer veroorzaakt wordt door de tegenstel ling tusschen nationalisten en socialisten. De groote vraag der toekomst is derhal ve, hoe deze tegenstelling overwonnen kan worden. Dit kan slechts geschieden, indion men zich op geheel neutraal standpunt zal weten te plaatsen en daartoe is in de eerste plaats de frontsoldaat geschikt, die niel- voor een partij of stand, doch voor het ge- heele volk zijn leven heeft gewaagd. ENGELAND INDISCHE VORSTEN VOOR EEN FEDERATIE. De voorwaarden vastgesteld. Een speciale correspondent van de Te legraph meldt, dat de Indische vorsten overeengekomen zijn onder welke vooi- waardeu zij bereid zijn onmiddellijk tot een Pan-Indische federatie toe te treden, wanneer het daartoe mocht komen. De voorwaarden zijn: le. dat de onderkoning in Indië zal blij ven als vertegenwoordiger van den Engtl- schen Koning; 2e. dat alle dynastieke-kwesties als: op volging, huwelijk, de macht der vorsten binnen hun grenzen, enz. uitsluitend aan hun zelf worden overgelaten en de feJe- rale regeering dus geen macht daarover zal hebben; 3e. dat zij een billijk aandeel zullen krij gen in alle staatsdiensten, als: spoorwegen, kanalen, douane, irrigatie enz.; 4e. dat het leger onder den onderkoning zal blijven staan, die de staatstroepen ge bruiken kan, waar en wanneer hij dit noo- dig mocht achten; 5e. dat de bestaande verdragen zullen blijven bestaan en niet veranderd zullen worden in nieuwe overeenkomsten met de Pan-indische regeering; 6e. dat het disciplinaire gezag, dat nu uitgeoefend wordt door den koning, in ze kere gevallen van wanbestuur, verkwisting van staatsfondsen en dergelijke voortaan zoo noodig aan den Raad der Vorsten ter behandeling zal komen. Alleen de vertegenwoordiger van don Izan van Haidera scheen tegen deelneming aan de federatie ernstige bezwaren te heb ben. POLEN DE VERKIEZINGEN IN POLEN. De officieele uitslag. De officieele uitslag van den Poolschen stembusstrijd is thans bekend. Op grond van dien uitslag is de nieuwe Sejm als volgt samengesteld: Regeeringsblok 248 zetels Nationaal-democraten 65 Oppositie-blok (centro-'inksche) 78 Chr. democraten (Korfanty) 14 Oekrainers 20 Joden 7 Communisten 5 Duitschers 5 Verder behaalden nog de „wilden" twee mandaten. In talrijke districten van het Oosten, in het Oekrainsche en West-Russische taal gebied zijn alle mandaten aan het regee ringsblok gekomen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Hitier houdt een tamme rede. De uitslag van de verkiezingen in Polen. BINNENLAND. Een vliegtuig te Gilze-Rijen tegen een huis gebotst. (Luchtvaart., 2de blad). OMGEVING. Doodelijk ongeluk onder de gemeente Noordwijk. De nationaal-democraten hebben gewon nen en het oppositieblok der oentro-link- schen heeft zich, wanneer men rekening houdt met onge'digverklaring van elf be langrijke lijsten en de gevangenneming van de leiders, goed gehouden. Den groot sten druk hadden de na tionale minderheden te verdragen; zij hebben dan ook de grootste verliezen geleden. De Duitschers b.v. hebben alle zetels in Con grespolen en Pommerellen, drie in Opper- Silezië, twee in Posen en een in Oost-43ali- cië ver'oren. De Duitschers hebben dan ook slechts 5 van de 21 zetels, die ze in den vorigen landdag hadden, behouden. Voor de Oekrainers en de Wit-Russen is het resul taat natuurlijk niet beter. Intusschen, het Pilsoedski-blok heeft nu wel de absolute meerderheid, maar toch nog geenszins de voor de voorgenomen constiturie-wijziging noodige en verhoopte twee derden-meerderheid behaald. De complicaties, welke op binnen- landsch politiek gebied daaruit kunnen voortv'oeien, zijn nog niet te overzien. Tegelijk met. de uitslagen melden de agentschappen nog tal van bijzonderheden over het terrorisme van de Pilsoedski- mannen rond de slembus: Vele Candidabenlijsten der oppositie wa ren, zooa'.s reeds eerder werd gemeld, on geldig verklaard, duizenden kiesgerechtig den waren uit de kiezerslijsten geschrapt, vooral in Opper-Silezië. Op den dag der verkiezing ze'f is het stembusgcheim in vele gevallen niet ge ëerbiedigd. Aan tot de oppositie behooren- de kiezers werden de stembiljetten ontrukt, waarna men hen dwong,'biljetten met den naam van een regeeringscandidaat in de bus te steppen. In het district. Kattowitz alléén zijn 30.600 kiezers uit de lijsten geschrapt. Vermoedelijk zal naar aanleiding van een en ander een pro! est door de Duit schers bij het hoogste gorechtshof te War schau worden ingediend. Van de overige nationale minderheden hebben de Oekrainers in Oost-Galicië, waar de strijd tegen de Ockrainsche min derheid scherp is gevoerd, betrekkelijk toch geringe ver'iezon geleden. Daarentegen leden zij zware verliezen in de meer noor delijke districten waar de regeering bijna, alle lijsten der Oekrainers ongeldig ver klaarde, zoodat de regeeringscandidaten ondanks het kleine aantal stemmen dat op hen werd uitgebracht, gekozen werden in zuiver Oekrainsche of Wit-Russische districten. DE RIJKSMIDDELEN. In October. In October hebben de rijksmiddelen, voorzoover de gewone bronnen van inkom sten betreft, 3.161.000 minder opgebracht dan verleden jaar. Niettemin is er voor de eerste tien maanden nog een acres van 3.369.000. TE BKtJöSEL is het monument voor de „Brahangonne" door Kroonprins Leopold officieel onthuld. De aankomst van Kroonprins Leopold.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1