22ste Jaargang
MAANDAG 17 NOVEMBER 1930
No. 6748
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
WAT IS DE GRAAL?
BUITENLAND
3)e £eicbelve 0ou^omt
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2 60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
De waarde van het collectief
arbeidscontract
Ook de Bond van katholieke drukkers
patroons heeft nu het compromis, waardoor
het drukkerij-conflict is kunnen voarko-
men worden, aanvaard. Men krijgt wel
sterk den indruk: omdat 't niet anders
kon; volstrekt niet met instemming. Zoo
althans was klaarblijkelijk de stemming
van de meerderheid, die eerst dat compro
mis had verworpen, maar een week later
j.l. Zaterdag haar besluit weer heeft ge
wijzigd en het heeft aanvaard de nood
zakelijkheid van dat retireeren had men
o.i. kunnen en moeten voorzien en daarom
voorkomen.
De hier bedoelde minderheid der katho
lieke drukkerspatroons voelt na het voor
gevallene niet veel meer voor het cllec-
tief arbeidscontract. Niet alleen om eeni-
ge concrete bepalingen daarin,
maar meer neg en vooral om het collec
tief contract zelf als zoodanig. W.at
heeft men er aan, wanneer zich tóch con
flicten voordoen, als dat nu heeft ge
dreigd? Men kan dan even goed, veel
beter zonder collectief arbeidscontract
werken. Zoo wordt er gedacht en gespro
ken en geschreven. Wij citeeren hier ter
illustratie uit een artikel van de „Geld."
van 12 November.
Het drukkersconflict loopt alzoo op
'n eind. üok al vergadert de katho
lieke Bond nog 'n keer, hij kan toch
niet anders meer dan het compromis
aanvaarden. Het drukkersconflict loopt
op een einde, doch velen zijn een illu
sie armer geworden. Men heeft ge
meend mede te bouwen aan een ar
beidsgemeenschap en oin het verschil
van elk jaar 'n cent loonsverhooging
in drie jaar of het eerste jaar twee,
het tweede jaar nul en het derde
weer een cent, om dat verschil ont
stond er de oorlogstoestand. In een
arbeidsgemeenschap, waar patroon
en werkman de belangen van het be
drijf verstaan, gebeuren zulke dingen
niet; de bouw van een arbeidsgemeen
schap is naar veler meening mislukt.
Patroon en arbeider zijn herleefd als
tegenstellingen. Dat verklaart de om
mekeer in de slemmin0 der Utrecht -
sche vergaderingen, en dat zal, vree
zen wij, de ontwikkeling der organisa
tie in liet drukkersbedrijf den verkeer
den kant uitdrijven.
Nu moet men toch wat is voorgevallen
niet op de spits drijven. En daarop gaat
het o.i. wel 'n beetje lijken.
Om het verschil van slechts één cent
voor één jaar is een oorlogstoestand ont
staan; dat is waar. Maar hoe is dat ge
komen? Omdat men dien éénen cent met
alle geweld opeischte of omdat men dien
éénen centmet alle geweld weigerde?
De schuldvraag in deze is o.i. voor een on
bevooroordeelde niet zoo gemakkelijk te
beantwoorden.
Dit zij voorop gesteld.
Maar dan willen wij er toch wel verder
op wijzen, dat de voordeelen in een collec
tief contract, als zoodanig, voor ops
toch heel reëel zijn, óók na wat er nu is
voorgevallen in het drukkersbedrijf.
Eerstens, omdat gedurende de perio
de, welke het collectief contract duurt, er
in ieder geval rust in het bedrijf is; in
dien zin, dat staking is uitgesloten.
Vervolgens, omdat gedurende die periode
de werknemers rechtszekerheid hebben,
zekerheid omtrent de arbeidsvoorwaarden
in uitgebreiden zin. Dat kan in de onder
nemingen den vrede doen heerschen, kan
althans ernstige oneenigheden, ernstige
botsingen van velerlei aard voorkomen. En,
vervolgens, die zekerheid omtrent de ar
beidsvoorwaarden is voor het menschwaar-
dig, het tevreden leven van de werknemers
van zeer groote waarde. En voor dat stof
felijk en geestelijk goed zullen toch kafcho-
liéke werkgevers als werkgevers
en méér nog als Katholieken niet onver
schillig zijn; integendeel!
Wij wilden ons alleen veroorloven er voor
te waarschuwen, dat een na een mee-
ningsversohil verklaarbare geest van
eenigen wrevel niet verblinde voor het
juiste inzicht in de waarde van het collec
tief arbeidscontract, als zoodanig.
De irfrichting en organisatie.
Nu de Graal in ons Bisdom steeds meer
uitbreiding gaat krijgen, zal het velen wel
interesseeren eens iets naders te vernemen
ovér de eigenlijke «inrichting en organisa
tie van de Graalbeweging. Mgr. Aengenent
heeft de Graal onder leiding gesteld van
de Vrouwen van Nazareth, een congrega
tie van leekenapostelen. Hoewel de leden
geen religieuzen zijn, worden aan haar
geestelijk leven dezelfde, zoo niet zwaar
dere eischen gesteld, als aan de Zusters
in de verschillende ordes en congregaties.
Hieruit volgt, dat men, om Vrouwe van
Nazareth te worden, wel degelijk geroe
pen moet zijn tot het religieuse leven. Om
haar bovendien goed voor te bereiden
voor de vele en bijzondere moeilijkheden,
die het leekenapostolaat haar ongetwijfeld
brengen zal, zijn alle leden verplicht, ge
durende ten minste twee jaren een streng
noviciaat door te maken. Na afloop hier
van leggen zij een eed van absolute gehoor
zaamheid af aan de Algemeene Overste,
doen gelofte van kuischheid en apostolische
armoede en stellen verder voorgoed al
haar kunnen en hebben in dienst van het
werk der Congregatie, hier te lande of in
de overzeersche Missiën. De Vrouwen van
Nazareth, zoo geheel opgeleid tot haar
zware en veelomvattende taak, vormen
de kern van de geheele Graalbeweging. Zij
houden onder Directie van Z. D. H. Mgr.
Aengenent de hoofdleiding in handen. Doch
het is geenszins de bedoeling, dat nu ook
alleen de Vrouwen van Nazareth in de
Graalbeweging leiding zouden nemen.
Neen, om haar heen geroepeeren zich een
korps van jeugd eiusteis, die, elk naar
hare aard en ontwikkeling, een eigen
plaats in de bewegiug bek eeden, en de
leiding nemen ovei een gedeelte van het
werk.
„Hulpcathecisten".
Daartoe behooren op de eerste plaats de
z.g. hulpcathecisten. Dit zijn zij, die niet
in de gelegenheid zijn als lid toe te tre
den, om haar leeftijd of andere reden,
ma&r bereid zijn a 1 haar tijd en talenten
in dienst te stellen van de „Graal". Zij wo
nen in de huizen der Vrouwen van Naza
reth, leven zoo veel mogelijk met haar
mee, en staan ook onder gehoorzaamheid
der Alg. Overste. Na een jaar proeftijd in
het volle werk, worden zij door deze offi
cieel aangenomen. Zij kunnen dan alle
functies der Vrouwen van Nazareth in de
Organisatie vervullen.
„De Jonge Garde",
Een tweede groep, die haar krachten
wijdt aan de groei en bloei der Graal, is
de Jonge Garde. De Jonge Garde leden
vormen een elite-corps van hoogstaande
jonge vrouwen van beschaving en ontwik
keling. Men moet ze wel onderscheiden van
de „leidsters" der verschillende clubs. De
Jonge Garde staat onmiddellijk onder het
hoofdbestuur van de „Graal" en stelt
haar kracht ben dienste aan de Cen
trale Organisatie en Propaganda.
De leden nemen een deel van ;t werk op
zich, dat met haar aanleg en ontwikkeling
het beste strookt. Er zijn er die lezingen
geven, anderen die door een proefschrift
of door het. schrijven van een boek bijdra
gen leveren tot de kennis van het op
groeiende meisje, haar moreele of econo
mische toestand enz. enz.
Om dat alles te kunnen doen in den
geest van „De Graal", ia het noodig, dat
zij jaarlijks deelnemen aan een gesloten
retraite van 8 dagen, die speciaal voor
haar gegeven wordt, en dat zij tenminste
éénmaal den driemaandelijksche cursus
voor jonge Garde-leden (wel te onder
scheiden van de jeugdleidsters-cursus) heb
ben meegemaakt. Als zij deze voor een
groot deel godsdienstige opleiding heb
ben gevolgd, en zoo eenigszins zijn door
gedrongen tot de diepere grondslagen van
de beweging, dan zijn zij ook bereid en
geschikt, om zich dooi het Centra'e Graal-
bestuur te laten rondzenden voor de zede
lijke en godsdienstige, wetenschappelijke
en artistieke leiding der meisjes. Altijd
echter is haar werk van meer algemeenen
aard, en staat 't geheel onder Centrale lei
ding. Zoo stellen zij zich dus op hare wijze
zooveel zij kunnen met haar gaven en ta
lenten in dienst van het apostolaat.
„Plaatselijke leidsters" en
„groepleidsters".
Voor de leiding der verschillende clubs
heeft de Graal een groot aantal „plaatse
lijke leidsters", die zich allen eens of. meer
malen per week geven aan het practische
werk in de clubhuizen van „De Graal. Het
zijn allen jonge vrouwen van eenige ont
wikkeling, die voelen voor het werk onder
de meisjes. Zij hebben de jeugd eidsters-
cursus van de plaatselijke Graal bezocht,
en zijn na een proeftijd van zes maanden
in het volle werk als leidster ingewijd. De
leidsters zijn weer in verschillende groepen
onder te verdeelen. Zoo zijn er b.v. onder
wijzeressen, die zich heel nuttig maken
door het geven van lessen ter algemeene
ontwikke ing van de leden. Het is niet ge
zegd, dat iedere onderwijzeres een goede
clubleidster is. Daa. jr moet zij doorge
drongen zijn in den echten Graalgeest, en
deze in haar hebben opgenomen. Nu komen
wij vanzelf aan een volgende afdeeling, en
wel die leidsteis. die geregeld den vacantie-
cursus meemaken. Zij hebben pas goed
begrepen het doel der beweging, zij zijn
op de hoogte van de wezenlijke middelen
om dat doel te bereiken en van haar kan
dus verwacht worden, dat zij de meisjes
bezielen zu.len, door haar eigen diep en
levend geloof en door haar vurig idealisme.
De Graal kent de z.g. dadenclubs zoowel
voor de leidsters als voor de leden. De
leidsters, die eenigen tijd lid van zoo3n club
zijn geweest, behooren tot de derde groep.
Om tot deze groep te worden toegelaten,
is een nieuwe proeftijd van 3 maanden en
een tweede inwijding noodig. Deze leid
sters kunnen nu ook „ernstige avonden"
geven en helpen m de Dadenclubs, die de
Graal doen leven en groeien, met den
hechten godsdienstigen grondslag waarop
het heele werk rust. Zij hebben in de da
denclubs geleerd, hoe de deugd aantrek
kelijk is te maken en te beoefenen en zij
zullen van deze gelukkige ondervinding
graag meedeelen aan de anderen. Bond
deze groepen, die allen meer of minder
in leidende functie zijn, scharen zich de
gewone leden. Maar aangezien „de zelf-
regeering" een der Graalprinciepen is. 're
den uit deze meisjes weer een aantal naar
voren, die „groepleidster" zijn Elke club
heeft zoo'n door haar zelf gekozen groep
leidster, die o.a. aansprakelijk is voor de
orde en geest in haar club, die zorgt voor
het innen der contributie enz.
„Nieuwelingen".
De meisjes van 1315 jaar hebben nog
niet het volledig lidmaatschap, maar zijn
in dien tijd nog „nieuwelingen Zij heb
ben op de vergaderingen geen stem. Zoo
werken alle geledingen van de Graal har
monisch samen; en deze innige samenwer
king deze eenheid van structuur en werk
wijze, bezield <loor een giootsch ideaal,
maakt de Graal tot wat ze is: een frissche,
levenskrachtige, eendrachtige beweging van
meisjes en jonge vrouwen. Mogen zij onder
de eminente leiding van onzen Bisschop
groeien en bloeien, tot zegen van de meis
jes van heden, en de vrouwen en moeders
van de toekomst.
ENGELAND
DREIGENDE MI JN\X ERKERSSTAKING IN
ENGELAND
Verklaring van Cook.
Reuter seint uit Londen:
Cook, de secretaris van de mijnwerkersfede
ratie, heeft in een rede te Folkestone gezegd,
dat, tenzij de regeering vóór 1 December tus-
schenbeide kwam, een stopzetting onvermijde
lijk was in 16 kolend-strictan. waarbij bijna
650.000 man zijn betrokken -»n ongeveer twee
derden van de tonnage van alle kolengebieden
De voorstellen der werkgevers houden o.a.
in loonsverlagingen van 3 tot 12 shilling per
week.
Aan de regeering en aan de mijneigenaars
is meegedeeld, zeide Cook, Jat welke ook de
gevolgen zouden zijn, er op 1 December niet
zou gewerkt worden tegen verlaagde loonen.
SPANJE.
ALGEMEENE STAKING TE MADRID
De arbeiders te Madrid zijn in staking ge
gaan om te protesteeren tegen het optreden
der politie bij de begrafenis der slachtoffers
van het dezer dagen gemelde bouw-ongeluk.
Ofschoon de algemeene staking eerst tegen
Maandag was afgekondigd begon zij reeds
Zaterdag. Dientengevolge heerschte er Zondag
te Madrid een onrustige stemming. Reeds
vroeg in den voormiddag verdrong het publiek
zich in de straten, waar de stilte voor het ove
rige slechts verbroken werd door het paarden
getrappel der patrouilles van de guardia civil
en door de kreten der ve.-Koopers van de
„A.B.C.", vrijwel de eenige kiant, waarmede
nog gevent mag worden.
De staking der bakkers deed reeds spoedig
een nijpend gebrek aan braod gevoelen. Voor
eenige bakkerijen, waar door soldaten en vrij-
wiligers gewerkt werd, vormden zich queues
van honderden mannen, vrouwen en kinderen,
terwijl maatregelen werden genomen voor het
aanvoeren van brood uit de omliggende plaat
sen naar Madrid. Enkele winkels in de bui
tenwijken, alsmede de groentenmarkten waren
gistermorgen vroeg nog open, doch de stakers
wisten ocveral spoedig de sluiting te bewerk
stelligen.
Over de geheele stad zijn op strategische
wijze afdeelingen der Guardia Civil verdeeld,
opdat in geval van wanordelijkheden nnmid-
dellijk kan worden ingerepen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Algemeene staking te Madrid.
De Poolsche verkiezingen.
De communistische gruwelen in China.
BINNENLAND.
De stounverleening aan den landbouw.
(3de blad).
Brutale poging tot berooving bij Eindho
ven. (Gem. Berichten, 3de blad).
Verschillende branden (Gem. Berichten,
3de blad).
OMGEVING.
Brand te Zoetermeer. (1ste blad).
Het verkeer staat geheel stil. met uitzonde
ring van dat op den ondergrondschen spoor
weg. Het aantal particuliere auto's, dat zich
op straat vertoont, is slechts ering.
Later op den dag kwam 't tot inciien'.en in
de Hermosilla-straat, toen een bakkerij we
gens het uitgeput geraken ■•an den voorraad
gesloten werd, terwijl hondenden nog op brood
stonden te wachten. Ei werd met steenen naar
den winkel geworpen, waarop de politie een
charge uitvoerde. Een soortgelijk incident deed
zich voor op den hoek van Ie Alcala-straat en
de Francisco Moreno straat, waar 2000 raen-
schen stonden te wachten ap de aankomst van
militaire vrachtauto's met br"od.
De stakers hebben in vele gevallen de ban
den der particuliere auto's ve nield.
Naarmate de dag vorderde werd het in de
straten voortdurend stiller. Men vreest, dat
de staking Maandag ^al voortduren, en dat
dan ook in de omgeving van Madrid gebrek
aan brood zal komen. Ten stadhuize ver
klaarde men echter, dat er genoeg voorraden
aanwezig zijn om de bevolking der stad ge
durende tien a twaalf dagen van levensmid
delen te kunnen voorzien.
In totaal werden tot dusver dertig personen,
o.w. twee meisjes, gearresteerd. Gisteravond
werd door studenten de roode vlag uitgesto
ken van een gebouw der medische faculteit,
terwijl zij met steenen naar de politie wierpen.
De vakvereenigingen hebben een proclamatie
uitgevaardigd, waarin verklaard wordt, dat
het conflict tot Madrid beperkt dient te blij-
Minister-president Berenger heeft verklaard
dat alle maatregelen genomen zijn voor de
levensmiddelenvoorziening van de hoofdstad.
HET REDDINGSWERK en het zoeken naar sla-chtoffers, die on
der de puinhoopen te Lyon bedol ven zijn, is nog steeds in vollen
gang en nog durft men niet met zekerheid het aantal der dacht-
offers te bepalen. De redders aan het werk.