22ste Jaargang
DINSDAG 4 NOVEMBER 1930
No. 7637
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
KERKNIEUWS
STADSNIEUWS
De Liturgische dag
3)e £eicbcHe (Bou/fcomt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week
Bij onze Agenten 20 cent per week
Franco per post
f 2.50 per kwartaal
f 2.60 per kwartaal
f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VAN HET VATIC AAN.
NIEUW TELEFOONTOESTEL VOOR
DEN PAUS.
Dezer dagen overhandigde ir. Pilade
Leoni, onder wiens leiding het nieuwe te
lefoonnet in de Vaticaansche Stad werd
aangelegd, het huldeblijk van de interna
tionale telefoon- en telegraafmaatschdppij
van New York, n.l. een gouden telefoontoe
stel, aan den Paus.
Het kostbare geschenk staat thans op
het bureau van den H. Vader in zijn privé
bibliotheek.
Het toestel is, zooals men weet, geheel
van goud en rijk versierd met zilver en
email, waarin de symbolen der vier Evan
gelisten en het wapen van Z. H. Pius XI
zijn gedreven.
De H. Vader betuigde ir. Leoni Zijn
blijdschap over dit prachtig geschenk en
sprak tevens Zijn voldoening uit, over de
onberispelijke uitvoering van den modern
ingerichten telefoondienst in de Vaticaan
sche Stad.
De pauselijke hoffotograaf, Felici, kreeg
verlof, een foto van den H. Vader te ma
ken, gezeten aan Zijn bureau, waarop het
kostbare telefoontoestel staat.
VOLKENBOND
DE A.S. ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
Engelsche voorstellen?
In volkenbondskringen te Genève loopt
het gerucht, dat de Britsche delegatie mei
twee interessante voorstellen op de voor
bereidende ontwapeningsconferentie zai
verschijnen.
Het eene beoogt de stichting van een
permanente volkenbondscommissie zooals
bijv. de -.nandatenoommissie, welke com
missie een soort van toezicht zai houden
op de naleving van de toekomsnge outwa-
perungsconventie en hiervan ïegelmatig
rapport aan den volkenbondsraad zal uit
brengen.
Het tweede voorstel heeft betrekking
op de vlootontwapening en heeft ten doel,
een subcommissie te benoemen van mari
nedeskundigen, die gelijktijdig met de ont
wapeningscommissie zal zitting hebben,
doch deze onderconimissie zal moeten
trachten overeenstemming te bereiken in
zake de methode van beperking van bewa
pening ter zee, zooals die in Londen tus-
sohen de vijf groote zeemogendheden tot
stand is gekomen, tusschen alle zeemo
gendheden, ten einde in de toekomstige
ontwapendngsconventie op te nemen.
DUITSCHLA ND
BRüNING OVER DE
BUITENLANDSCHE POLITIEK.
Frankrijk's teleurstellingen ongegrond.
De „Petit Parisien" brengt vanochtend
een uitvoerige verklaring van den rijks
kanselier Brüning, waarin deze in efen
tekst, waarvan zelfs de vertaling zorgvul
dig geverifieerd is, het standpunt van de
Duitsche regeering op het stuk van de
Duitsche buitenlandsche politiek uiteen
zet.
Omtrent den uitslag van de verkiezingen
van 14 September zegt de rijkskanselier,
dat men dien niet moet opvatten alJ een
kreet van haat of als een oorlogsdreiging,
maar als een uiting van een volslagen ge
deprimeerd, maar niettemin krachtig volk,
dat wortselt voor zijn nationale toekomst.
Wanneer men zich er in Frankrijk over ver
baast, dat de concessies, die men gedaan
heeft door een verlichting van den last der
herstelbetalingen en een vervroegde mili
taire ontruiming, in Duitschland blijkbaar
'~f meer gewaardeerd worden, dan na
wijst dit, dat men daar van die in gemeen
schappelijk overleg genomen maatregelen
te veel heeft verwacht. Men heeft er den
ernst van de Duitsche economische crisis
niet beseft, die veel grooter verliezen ver-
oorzzaakt dan goedgemaakt wordt door de
vermindering der herstelbetalingen, en
kele honderden millioenen op zoovele mil-
liarden.
Ook de teleurstelling in Frankrijk we
gens de geringe erkentelijkheid voor de
vervroegde ontruiming van het Rijnland is
ongegrond. Die was immers al zoo lang
toegezegd en telkens weer uitgesteld; bo
vendien zijn er nieuwe lasten en eischen
aan verbonden. Toch is die ontruiming met
vreugde begroet wegens de faciliteiten, die
ze zou kunnen geven voor de wederzijd-
sche verhoudingen. Maar wie er meer van
verwacht hebben, moeten bedenken, dat
heb veiligheidsprobleem blijft en dat het
in hooge mate onbillijk is, met twee ma
ten te meten, door Duitschland de ontwa
pening voor te schrijven, terwijl het door
tot de tanden gewapende buren omringd is.
De recente diplomatieke conventies, die
een belangrijken stap vormen bij de liqui
datie van den oorlog, kunnen eerst haar
volle uitwerking hebben, indien Frankrijk
en Duitschland doorgaan in vreedzame sa
menwerking met de nabuurstaten het ter
rein te bewerken van een oprechte over
eenstemming en met beslistheid voort
schrijden op den weg, dien zij tezamen
hebben ingeslagen.
Men is in Frankrijk over het algemeen
van oordeel, zoo besluit de rijkskanselier,
dat men zich ten aanzien van Duitschland
niet te toeschietelijk moet betoonen, om
dat het dan altijd weer met nieuwe eischen
komt. Maar Duitschland heeft ook nog
zooveel doeleinden na te streven, en zijn
positie is nog zoover verwijderd van de
volle souvereiniteit, die beantwoordt aan
zijn positie van groote mogendheid. Zoo
lang deze toestand, die niet natuurlijk is,
voortduurt, zal Duitschland met alle vreed
zame middelen waarover het beschikt,
streven naar de wijziging van voor Duisoh-
lancl nadeelige voorwaarden en opkomen
voor zijn wettige eischen, welker inwilli
ging, verre van tot troebelen aanleiding
te geven, slechts den vrede beter verzeke
ren zal.
SPANJE.
DE SPAANSCHE TROEBELEN.
De rol der Vrijmetselaars.
Ondanks alle optimisme, van regeerings-
zijde zoo vaak reeds gedeclareerd, blijft
een niet onaanzienlijke minderheid van het
Spaansche volk het land in onrust houden,
door stakingsactie nu hier dan daar, in de
fabrieken en aan de universiteiten, mits
gaders door betoogingen tegen het koning
schap, welke gemeenlijk gepaard gaan,
openlijk of bedekt, met een felle auimosi-
teit tegen de Kerk of haar leiders.
In een particulier bericht uit Madrid
wijst men ons, ter verklaring van deze bij
na chronische onrust, in de richting der
vrijmetselarij, die meer dan alle oppositie
partijen samen, woelt en wroet, alsof ze
haar uur gekomen zag
De Vrijmetselarij heeft trouwens altijd
in de politiek van Spanje een groote rol
gespeeld. Maar, terwijl er in 1923 in Spanje
„slechts" 43 vrijmetselaarsloges waren, tel
de men er in 1929 reeds 130.
Deze groei is voor een niet gering deel
toe te schrijven aan de onverschilligheid,
waarmede Primo de Rivera en de zijaen
stonden tegenover deze geheimzinnige or
de; men beschouwde ze als ongevaarlijk.
En men heeft geducht van die onverschil
ligheid geprofiteerd.
Langzamerhand wist ze overal door te
dringen en invloed te krijgen bij de profes
soren der iniversiteit, onder de directeuren
van fabrieken, in financieele kringen.
De vrijmetselarij richt zich vooral tegen
de monarchie en tegen de Katholieke Kerk.
Zij zocht al lang aansluiting bij de radi
cale revolutionnairen, die vooral in Cata-
lonië hun operatiebasis hebben, waar de
vereeniging „Sindicabo Unico", die geheel
onder dnarchistischen invloed staat, reeds 1
752 politieke moorden voorbereidde. Den
laatsten tijd wordt ook de toenadering tot
Moskou grooter.
En overal, waar de arbeiders tot op
stand of geweld zich laten verleiden, zijn
zij erbij, om aan de onlusten een anti-gods
dienstige en anti-monarchistische strek
king te geven.
CHINA.
BESTRIJDING VAN DE
COMMUNISTEN.
Een troepenmacht van meer dan 10.000 man.
De nationale regeering is gisteravond
een actie begonnen tegen de communisti
sche en rooversbenden, die al sedert maan
den huishouden in de centrale provincies
ende voornaamste hinderpaal voor Nan
king vormen tot het scheppen van orde.
Infanterietroepen ten getale van meer dan
100.000 man zijn naar de provincies Hoenau
en Kiangsi gezonden met de instructie, de
bevolking van de communisten te bevrijden.
Een eskader bombardementsvliegtuigen is
naar Nantsjang in Kiangsi gezonden om
de infanterie bij te staan, terwijl verschei
dene ka-nonneerbooten de opdracht heb
ben gekregen, zich te begeven naar het in
het binnenland gelegen meer van Byang,
in Kiangsi, en dat van Toengtang, in Hoe-
nan, aan welke oevers de communisten
him activiteit ontplooiden.
BULGARIJE
DE FEESTELIJKHEDEN TE SOFIA.
Tot Zondagavond hebben te Sofia de
feestelijkheden ter eere van het huwelijk
van koning Boris geduurd.
Tot laat in den nacht was het paleis
door een dichte menschenmenigte omge
ven, welke steeds weer in geestdriftig ge
juich losbarstte en de fantastische verlich
ting van gebouwen en wegen bewonderde!
Uit radioluidsprekers weerklonken Bulgaar-
sche liederen en dansen. Op het plein voor
het paleis speelde een orkest nationale
muziek, waarbij volksdansen werden uitge
voerd. Zaterdag is in Bulgarije gevierd als
de dag van dén nationalen heilige Iwan
Rilsky. Van nu af zal deze dag tevens de
naamdag van de koningin zijn. Des mor
gens vond een uitvoering van een Te Deum
plaats, in tegenwoordigheid van het ko
ninklijk echtpaar. Hierbij sloot een défilé
aan van de Sofia'sche schooljeugd door den
slottuin langs het koningspaar, dat staan
de den geheelen stoet, die drie volle uren
noodig had om voorbij te trekken, aan
schouwde. Aan het hoofd van de buiten
landsche scholen marcheerden de Italiaan-
sche schoolkinderen in de kleedij van de
balilla.
Zondag hebben de vereenigingen en de
burgerwacht, van Sofia een optocht gefor
meerd. 's Avonds werden de feestelijkheden
besloten.
AFRIKA.
DE KRONING VAN RAS TAFARI.
Pauselijk schrijven en geschenken voor den
keizer.
Bij gelegenheid van de kroning van den
keizer van Ethiopië zond de H. Vader een
eigenhandig geschreven brief, dien de apos
tolische vicaris van Galla, monseigneur Ja-
rosseau, tegelijk mu verschillende kost
bare geschenken op den vooravond van de
plechtigheden door den inlandschen katho
lieken priester, Abba Petros, den keizer
liet overhandigen.
BRITSCH-INDIE
DE ONRUST IN INDIE.
De Khyberpas gesloten.
De correspondent van de „Daily Tele
graph" te Bombay meldt, dat over den
toestand aan de Noord-Westgrens en over
de houding der Afridis slechts spaarzame
berichten binnenkomen.
Het staat echter vast, dat de Khyber
pas gesloten is en dat de bewegingsvrijheid
van Euorpeanen te Pesjawar zeer be
perkt is.
Europeanen mogen 's nachts njet buiten
de stad blijven. Europeesche vrouwen mo
gen overdag slechts door Europeanen be
geleid op straat loopen en dan nog alleen
in de hoofdstraten.
Pater dr. Jac. v. d. Veldt.
Onze landgenoot pater dr. Jac. v. d.
Veldt, lector in de Philosophie aan het
Franciscaansch College te Rome. is tevens
benoemd tot professor in de Psychologie
en de Theodicee aan het College der Pro-
BENOEMINGEN.
Bisdom Haarlem.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
de volgende W.W. E.E. heeren benoemd
tot kapelaan:
te den Helder (H.H. Petrus en Paulus):
fr. G. Verhaar O.F.M.;
Sassenheim: J. Velthuyse;
Dordrecht (H. Antonius van Padua):
W. N ijs sen;
Noordwijk: G. Heemskerk, die ka
pelaan was te den Helder (H.H. Petrus en
Paulus).
De 16e Liturgische Dag in dit Bisdom
is heden in deze stad met groote plechtig
heid gehouden.
Het wemelde vanmorgen in de straten
van eerw. heeren, voor 't meerendeel theo
loganten ran het Groot Seminarie.
PLECHTIGE HOOGMIS.
De dag werd ingezet met een Plechtige
Hoogmis in de St. Petruskerk, die door
vele priesters en geloovigen werd bijge
woond. Het H. Offer werd opgedragen
door den hoogeerw. heer A. H. M. J. Ho-
mulle, Deken v. Leiden met assistentie van
eerw. heeren theologanten. In het priester
koor hadden plaats genomen de hoogeerw.
heeren mgr. H. J. M. Taskin, president
van het Groot-Seminarie en mgr. Th. M. P.
Bekkers uit Voorschoten.
Predikatie.
Na het Evangelie hield de hoogeerw.
heer M. W. A. Wijtenburg, kanunnik en
regent van het Seminarie „Hageveld" de
predikatie.
De predikant had tot tekst gekozen de
94ste psalm, 6e vers: „Komt, laten wij aan
bidden en ons neerwerpen ,voor onzen God."
De eerste vraag van de cabhechismus
luidt: waartoe zijn wij op aarde?
En 't antwoord daarop, u allen bekend, is:
wij zijn op aarde om God te dienen en
daardoor in den hemel te komen.
God dienen dat is dus onze levens
taak, dat is ons doel.
Maar laat niemand denken, dat het die
nen van God alleen gelegen is in 't vermij
den der zonde. Immers, dat is slechts ne
gatief.
God dienen is God prijzen, God verheer
lijken. Zijn groote macht en majesteit er
kennen. God aanbidden dat is de roeping
van den mensch.
Laten wij op dezen dag, zeide spr., den
feestdag van St. Carolus Borromeus, die in
zijn tijd zooveel voor de liturgie deed, ons
deze stelling voor oogen houden: de li
turgie is in haar diepste wezen aanbidding,
en hij, die met de liturgie samenleeft, ver
richt de roeping waartoe hij op aarde is ge
komen de aanbidding het gemakke
lijkst.
De liefde van God den Vader tot den
Zoon en tot den H. Geest dat is de li
turgie in haar volste beteekenis.
Maar tjod wilde zich een tempel b u i-
ten zich: een heelal zichtbaar en onzichtr
baar.
In dit zichtbare heelal, met de kleine
nietige aarde als altaar, zou Hij den
mensch tot priester maken. Zoo ontstond
de paradijs-liturgie. Adam en Eva loofden
God, prijsden en verheerlijkten Hem.
DE VOETBALWEDSTRIJD ZWITSERLAND—NEDERLAND die met
63 overwinning voor Zwitserland eindigde. Een spelmoment.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Zullen de Engelschen voorstellen doen
op de a.s. ontwapeningsconferentie?
Rijkskanselier Brüning over de Duitsche
buitenlandsche politiek.
Nanking bindt den strijd aan met de
communistische benden.
BINNENLAND.
Eervol ontslag aan prof. Baumstark te
Nijmegen. (2de blad).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kern., 1ste blad).
Juweelen-diefstal te 's-Gravenhage.
(Gem. Berichten, 3de blad).
De Liturgische Dag in het Bisdom
Haarlem, (lste blad).
Een schoolbouw-kwestie voor Ged. Sta
ten. (2de blad).
Maar met het paradijs ging ook de para
dijs-liturgie verloren. Nu bleef niets anders
over dan de liturgie van den natuur-
mensch. Wij kennen die liturgie uit de of
fers van de aartsvaders. Doch God wilde
iets meer en iets betersiets wat blijdor
perspectieven opende op de toekomst.
Daarom gaf Hij aan Zijn dienaar de Mo
zaïsche wet, die een belangrijk deel vorm
de van de liturgie der Joden. Vijftienhon
derd jaren lang trokken de Joden eerst
naar de tent in de woestijn en later naar
de tempel te Jeruzalem om den God van
Abraham, Isaac en Jacob te aanbidden en
om in de sluier van voorafbeelding te zien,
wat God bewaard had voor de laatste tij
den.
De laatste tijden braken aan: Gods
Zoon daalde op aarde neder.
Hij moest door Zijn lijden en dood eer
herstel en verlossing brengen; Hij moest
de leer verspreiden, die de Vader Hem go-
geven had; Hij moest de Bruid zoeken, die
aan den Vader welgevallig was en deze
Bruid is de H. Kerk.
Hij leerde Haar handelen en bidden in
Zijn geest, want Zij moest de draagster
worden van de nieuwste liturgie.
Daarom gaf Hij Haar het H. Misoffer,
de vernieuwing van het Kruisoffer. Daarom
gaf Hij Haar de zeven Sacramenten, die
als zeven stralen liet middelpunt omgeven.
Daarom gaf Hij Haar den H. Geest, die
altijd met Haar blijven zou.
De liturgie is de stem, waarmede God de
Zoon aan den Vader de lof brengt, die
Hem verschuldigd is.
Zij is de orante, die altijd-biddend haar
handen ten hemel strekt.
Zij is de stem van den Zoon, die aan
den Vader lof, eer en heerlijkheid en glo
rie brengt. Zij aanbidt, dat is haar voor
naamste taak.
Maar ook onze taak wij zagen het in
den aanvang is aanbidden.
Doch wonderlijk, de vrome ziel aan zich
zelf overgelaten, heeft zooveel te bidden
doch zoo weinig te aanbidden. Zij heeft
zooveel te vragen en zooveel goed te ma
ken) dat de aanbidding op den achter
grond wordt geschoven.
Maar wie leeft in de liturgie, aanbidt
tevens. Denkt aan de H. Mis, aan het
„Gloria", luistert naar 't Sanctus. Wat is de
consecratie anders dan de meest verhe
ven act van aanbidding, als de Zoon zich
slachtoffert voor de zonden der wereld.
De feesten van het liturgisch jaar zijn
voor een groot gedeelte niets dan aanbid
ding: Pinksteren, H. Drievuldigheid, Kerst
mis, en de vele feesten ter eere van het H.
Sacrament der altaars.
De liturgie der Kerk staat niet alleen.
Evenals door de gemeenschap der heiligen
de strijdende Kerk op aarde één is met
de zegepralende Kerk in den hemel, zoo is
ook de liturgie van de Kerk één met de li
turgie des hemels.
Deze liturgie des Hemels wordt zoo heer
lijk geteekend in het boek der Openbaring.
Dit is de liturgie, die nimmer eindigt, dat
is de aanbidding, die ecuwig wordt voort
gezet.
Laten wij- medeleven, besloot de predi
kant, met de liturgie der Kerk, in den geest
der aanbidding. Dan kunnen wij de poort
des Hemels binnengaan met de woorden
op de lippen van de Wijzen uit het Oosten:
„Wij hebben Zijn ster gezien in de litur
gie der Kerk en wij zijn gekomen om Hem
te aanbidden."
Na de H. Mis werd het „Laudate Domi-
num" gezongen.
