22ste Jaargang
ZATERDAG 1 NOVEMBER 193t
No. 6735
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
S)e Êeidóelve Gou^a/nl'
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten ,20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Principiëele organisatie
Deze week heeft de Leidsche neutrale Mid
denstandsvereeniging haar jaarvergadering ge
houden. In het verslag daarvan, dat wij aan
troffen in het „L. D.", neemt verreweg de
grootste plaats in een rede van den voorzitter,
mr. A. J. Romijn, getiteld: „Neutraliteit en
Eenheid".
De heer Romijn zeide o.m. het volgende:
Voor het geestelijk leven van den mensch
is de godsdienst van onschatbare waarde,
voor den mensch in de maatschappij is een
bepaalde politieke overtuiging noodzakelijk,
ja zelfs plicht. Maar voor den middenstander
in zijn doen en laten als middenstander is
deze slechts een betrekkelijke bijzaak. Maar
anderzijds heeft dat relatieve weer het ge
lukkig resultaat, dat die verschillende ge
aardheid en opvatting de waarborg geeft,
dat bij het zoeken van een oplossing in de
middenstandsvraagstukken niet enkel gelet
wordt op alleen economische waarden, doch
dat bij de beraadslagingen en besluiten ook
de levende mensch zelf valt terug te vin
den. En daarom hecht spr. aan het alge
meen karakter van de vereeniging.
't Zal aan ons liggen, en niet mogen worden
toegeschreven aan gemis aan klaarheid bij
den geachten spreker: Wij begrijpen niet goed,
wat hier wordt gezegd; 't is ons, eerlijk ge-
«•gd, héél erg vaag en wazig!
Eerst wordt er verklaard, dat godsdienst
voor den middenstander als zoodanig „slechts
een betrekkeijke bijzaak" is. En verder wordt
dan de stelling opgezet, dat „bij het zoeken
van een oplossing in de middenstandsvraag
stukken niet enkel gelet wordt op alleen eco
nomische waarden, doch dat bij de beraad
slagingen en besluiten ook de levende mensch
zelf valt terug te vinden".
Maar.... als „die levende mensch" bij de
oplosing van middenstandsvraagstukken naar
voren treedt of „valt terug te vinden", dan
spreekt 't voor ons vanzelf, dat ook de
godsdienstige overtuiging van den
mensch daarbij méér dan „een betrekkelijke
bijzaak" is! Want: de „levende mensch" leeft
zoo hij waarlijk en ernstig er naar streeft,
om godsdienstig te zijn in alles naar de
beginselen van den godsdienst!
Als dat voor den voorzitter van de neutrale
Middenstandsvereeniging niet vanzelf sprekend
is, dan mogen wij hier misschien opmerken,
dat naast de vele zaken, waarover hij heel vrij
kan praten, omdat hij er verstand van heeft,
déze is, waarover hij niet dan met hier pas
sende voorzichtigheid mag spreken, bij gebrek
aan voldoende klaar inzicht: de plaats, die de
godsdienst inneemt, móet innemen in het leven
van een Katholiek, want genoemde spreker
zeide, zijn opmerkingen te maken, naa. aan
leiding van een propaganda-geschrift voor de
Katholieke Middenstandsvereeniging te
Leiden.
Wij weten wel, dat in de middenstands
organisatie vraagstukken naar voren komen van
neutralen aard, zelfs zóó neutraal als reken
sommetjes. Maar wij weten óók, dat er andere
vraagstukken zijn, waarin om met genoem
den voorzitter te spreken „de levende
mensch", düs de godsdienstige mensch, mee
beslist; en dat ook bij vele schijnbaar volko
men neutrale vraagstukken nog dikwijls in de
w ij z e w a a r op door verschillende personen
de oplosing wordt gezocht, een verschil in
godsdienstige overtuiging valt te onderkennen.
Wat wij hier zeggen van de godsdienstige i
overtuiging, kan ook in meerdere of mindere
maten worden verklaard van de politieke over
tuiging, welke niet onafhankelijk staat van deze
godsdienst.
Doch daar is nog veel meer wat den voor
zitter van de neutrale middenstandsver. wel
licht, helaas, ten eenenmale is ontgaan!
In een katholieke standsorganisatie van
middenstanders, van landbouwers of van ar
beiders kunnen ook acties voor de directe
godsdienstige belangen der leden worden ge
voerd; acties, die juist ddar op haar plaats
zijn, zegenrijke resultaten kunnen hebben! En
dat daar niets tegen is, maar alles voor
dat spreekt ook alweer voor ons vanzelf.
De middenstanders, verscheiden georganit
seerd naar hun beginselen als mensch, kunnen
vele middenstandsbelangen gezamenlijk behar
tigen en volstrekt niet met minder succes,
dan wanneer zij allen in één organisatie zou
den zijn vereenigd.
Getrennt marchieren, vereint schlagen,
gescheiden optrekken, samen overwinnen
heeft indertijd dr. A. Kuyper opgemerkt met
betrekking tot naar beginsel gescheiden so
ciale organisaties.
VOLKENBOND
HET ECONOMISCH VOLKENBONDS-
COMITé.
Nederland's politiek uiteengezet.
Het economische vokenbonds-comité heeft
zich gisteren bezig gehouden met de meest-
begunstigingsclausule en met het rapport van
Van Langenhove (België) over de toekomstige
economische onderhandelingen aan de hand
van de beschouwingen, die het comité in het
begin van zijn zitting hierover gehouden heeft
en van de antwoorden der regeeringen op de
desbetreffende vragenlijst.
Dr. Nederbragt heeft zoowel bij het meest-
begunstigingsprobleem als bij het rapport van
van Lagenhove de politiek der Nederlandsche
regeering uiteengezet, die zoo liberaal mogelijk
is. Deze politiek biedt Nederland nieuwe voor-
deelen, anders had zij deze volgens dr. Neder
bragt reeds lang laten varen.
Dr. Nederbragt meent, dat aan een land als
Nederland ter erkenning van zijn liberaliteit
van handelspolitiek en ook, om voortzetting
van deze politiek te vergemakkelijken, speciale
concessies moeten worden verleend, zonder dat
het verplicht wordt tegenconcessies te doen.
Wat betreft de specificatie van douanecon
tingenten en dumping, veroordeelt Nederbragt
alle specificaties in verdragen, die leiden tot
ontduiking der meestbegunstigingsclausule.
Hij veroordeelt in principe het geheele sys
teem der douanecontingenten.
Dr. Nederbragt erkent het recht, maatrege
len te nemen tegen regeeringsdumping, mits
men zich in een meestbegunstigingsverdrag het
recht daartoe voorbehoudt.
Andere antidumpingsmaatregelen, die tot
ernstige gevolgen zouden leiden, moeten wor
den verworpen,
Dr. Nederbragt acht Unilaterale verdragen
voor oplossing der economische moeilijkheden
voor het oogenblik verkieselijk boven multi
laterale, aangezien de materie nog te ingewik
keld is. Later zal men dan tot multi-laterale
verdragen kunnen komen.
Spr. wenscht dan ook de tariefverlaging
voor bepaalde soorten artikelen te beperken
tot bepaalde landen, terwijl daarentegen de
Engelsche deskundige deze tariefverlaging wil
toepassen door overeenkomsten tusschen alle
landen.
Dit geschilpunt maakt een besluit van het
economisch comité ten aanzien van dit onder
deel der toekomstige economische onderhande
lingen vrij moeilijk.
ITALIË
DE GESPANNEN VERHOUDING MET
FRANKRIJK.
Hugh Gibson, wien president Hoover ver
zocht heeft pogingen in het werk te stellen
een overeenkomst tusschen Frankrijk en Italië
inzake de vlootontwapening te vergemakkelij
ken, bevindt zich sedert eenige dagen, naar
thans uitlekt, te Rome. Hij is incognito gearri
veerd en is de gast van den Amerikaanschen
ambassadeur.
Te Parijs heeft dit verblijf te Rome reeds
de achterdocht gaande gemaakt. Parijs ver
wacht de volgende week in de voorbereidende
ontwapeningscommissie te Genève een nieuwe
Italiaansche manoeuvre. Men gelooft, dat de
Italianen zeer wel in staat zijn de Duitsche
aanspraak op pariteit met Frankrijk op het
gebied der bewapening te land, gelijk de Ita
lianen zelf de pariteit ter zee eischen, open
lijk te steunen.
Wat dit laatste punt betreft schijnen de po
gingen van Gibson, die met een speciale op
dracht naar Parijs was gekomen, te zijn mis
lukt, daar hij naar Rome is vertrokken zonder
dat de nieuwe concessies, welke hij voorstelde,
en die de Fransche marine-deskundigen on
aannemelijk achtten, werden aanvaard.
BULGARIJE
HET VORSTENPAAR TE SOFIA.
Gloriease ontvangstgroote geestdrift.
In het voor al het andere treinverkeer ge
sloten en met vlaggen en bloemen versierde
station te Sofia is gistermorgen te tien uur
de koninklijke trein met koning Boris van Bul
garije en zijn jonge Italiaansche bruid Gio-
vanna en gevolg aangekomen.
Een batterij loste bij den aankomst 101 sa
luutschoten. De koning steeg het eerst uit, ge
kleed in generaalsuniform en hielp vervolgens
Giovanna bij het uitstappen, waarna beiden
den minister-president begroetten en de ko
ning de overige ministers en de leden van het
presidium van de Sobranja aan zijn gemalin
voorstelde.
Op het station stond een eerecompagnie ca
detten opgesteld.
In een met vier paarden bespannen open
koets hield de koning zijn intocht in Sofia.
Onder leiding van den commandant der politie
werd de stoet geopend door een gala-escadron
bereden politie, vervolgens een escadron van
de lijfgarde des koning, gekleed in rood hu
zaren-uniform en witte mutsen van schapen
vel.
Ter weerszijden van het koninklijk rijtuig
reden te paard de garnizoenscommandant en
de commandant van de lijfgarde.
Op den galakoets, waarin het bruidspaar
had plaats genomen, volgde wederom een af-
deeling van de koninklijke lijfgarde, die den
koninklijken standaard met zich meevoerdee,
In den tweeden wagen hadden de broer en
zuster van koning Boris, prins Ciryllus en
prinses Eudoxia plaats genomen en in de vol
gende rijtuigen het gevolg.
De ministers hadden zich rechtstreeks naar
de kathedraal begeven.
Onder gejubel van de menigte, die in dichte
rijen langs den weg gedrongen stond, reed de
bruidstoet langzaam langs de Boulevard Maria
Louise.
Slechts met de grootste moeite kon de po
litie de menigte tegenhouden.
Onder den 16 M. hoogen triomfboog werd
even halt gehouden om Giovanna bloemen aan
te bieden.
In de kathedraal hadden inmiddels zij, die
de plechtigheid zouden bijwonen, plaats ge
nomen, het kabinet, de volksvertegenwoordi
ging, de generale staf, de vertegenwoordigers
der verschillende ver?^r, Vagen en van alle
openbare lichamen.
Met veel praal vond de orthodoxe huwe
lijksplechtigheid plaats. Na afloop daarvan
werden opnieuw 101 kanonschoten gelost. Te
gelijkertijd begonnen alle klokken te luiden.
Bij aankomst in het koninklijk slot werden
door den koning en de koningin afdeelingen
van alle troependeelen, die aan de parade
deelnamen, geinspecteerd.
Van alle openbare gebouwen waaien de Bul-
gaarsche en Italiaansche kleuren.
In de straten is ongeveer 20.000 M. aan vlag-
genguirlandes opgehangen en 150.000 lampjes
zijn gebruikt voor de illuminatie.
Van tallooze huizen, waar de stoet moest
passeeren, heeft men de gevels met tapijten
versierd.
De regen, die stroomde tijdens de huwelijks
plechtigheid in Assisië, werd goed gemaakt
door de stralende zon, die bij deze plechtig
heid de feestelijke stemming verhoogde.
Het is het buitenland verspreide bericht, dat
Donderdag een aanslag op den trein zou zijn
gepleegd, waarin koning Boris en zijn gemalin
zich bevonden, wat in de buurt van Philippo-
pel zou hebben plaats gehad, wordt officieel
ten sterkste tegengesproken.
POLEN
WEDEROM OEKRAJIENSCHE LEIDERS
GEARRESTEERD.
In Lemberg werd de -leider van de Oekra-
jiensche Nationaal-Democraten, een vooraan
staand politicus en leider, de vroegere afge
vaardigde dr. Lewicki, gearresteerd. Ook de
secretaris-generaal der partij, Makaroeschka,
werd door de Poolsche autoriteiten in arrest
gesteld.
Lewicki, die op de lijsten van den Generalen
Staf als leider van het Wit-Russische blok
staat aangegeven, wordt voor den meest op
den voorgrond tredenden politicus der Oost-
Slavische minderheden in Polen aangezien.
Naar uit Tarnopol wordt gemeld, is in het
dorp Zaleszoycki, dat dicht bij de Roemeen-
sche grens ligt, de vroegere Oekrajiensche se
nator Baranek door de Poolsche autoriteiten
gevangen genomen.
CHINA.
EEN AMERIKAANSCHE LEENING?
Te San Francisco is naar Reuter meldt, aan
gekomen rechter Line, Amerikaansch rechts
kundig raadsman van de Chineesche regeering.
Hij gaat naar Washington in zijn hoedanigheid
van speciaal afgezant van Tsjang Kai Sjek om
met de Amerikaansche regeering te onderhan
delen over een zilverleening ter waarde van
ongeveer 360 millio$n dollar.
De leening zal worden gebezigd voor het
herstel van China. De millioenen mannen, die
bezig zijn geweest met het oorlogshandwerk
zullen worden gebezigd voor vreedzame pro
ductie.
TWEEDE KAMER
DE PACHTWET.
Bij de behandeling der Pachtwetben is
gisteren in het wetsontwerp een belangrij
ke wijziging gebracht door het optreden
der Katholieke fraotie.
Zonder de bevoegdheid van den kanton
rechter om bij toepassing van pachtverlen-
ging ook den pachtprijs te wijzigen, zou,
naar veler meening het continuatierecht
in de meeste gevallen al heel weinig heb
ben beteekend.
Welnu, nadat door de samenwerking van
Katholieken, Sociaal-Democraten, ditmaal
geholpen door de Communisten en den heer
Floris Vos, het continuatierecht op zich
zelf was veiliggesteld, tegen de door den
heer Ebels voorgestane schadeloosstelling
bij onredelijke pachtopzegging, werd of
schoon zeer tegen den zin der Regeering,
die echter een onaannemelijkverklaring
blijkbaar niet goed aandurfde het amen-
dement-Fleskens in zake de bevoegdheid
tot pachtprijsbepaling bij continuatie aan
genomen. Waarbij de Communisten dit
maal weer eens niet meededen, doch de
R.K. en de S.D.A.P. nu ook behalve door
den heer Floris Vos werden geholpen door
de Vrijzinnig-Democraten, die, nu eenmaal
het continuatierecht was gekozen, ook dat
recht wilden verbonden zien aan de prijs
bepaling.
Zonder veel discussie werd daarop het
wetsvoorstel tot regeling der pachtcom-
missies afgehandeld. Een amendement-
Fleskens, dat de bevoegdheid van deze
commissies nog wat uitbreidt werd door
de regeering overgenomen.
Sprakeloos verwierp de Kamer hierop
met 83 tegen 2 stemmen een ontwerp
pachtwet, waarmee de communisten Neder
land gelukkig wildon maken!
De eindstemming zal plaats hebben op
Dinsdag 11 Nov.
Dat de door de regeering afgewezen mo
tie van den heer Albarda die het in de wet
neergelegde preventief toezicht op radio
uitzendingen afgeschaft wil hebben met 56
tegen 32 stff men werd verworpen, was na
de gehouden besprekingen Donderdag
avond duidelijk. De motie kreeg alleen de
stemmen van Sociaal-Democraten, Vrijzin
nig-Democraten en van den, als steeds on-
berekenbaren heer Floris Vos.
RADIO-CENSUUR.
Door de verwerping de* motieAlbarda
heeft de Kamer uitgemaakt, dat zij de
preventieve censuur gehandhaafd wil zien.
Maar duidelijk is ook gebleken, dat de
Kamer het er over eens is, dat aan de wijze
van toepassing nog wel eens en ander ont
breekt. Wat voor Minister Reijmer een
flinke steun zal zijn als hij, zooals hij be
loofde, met den Voorzitter der Controle-
Commissie zal praten over een meer be
vredigende toepassing.
En wat de kwestie van de politiek in
de aether aangaat, die eigenlijk buiten het
kader der interpellatie viel, doch niette
min een groote plaats bij de discussies
innam, is gebleken, dat er velen zijn, die
de politiek per radio w 1 graag wat zou
den ingeperkt zien en is een nadere discus
sie voorbereid door het onderzoek, dat de
Minister ter zake instelt in het buitenland',
van welk onderzoek de resultaten aan de
Kamer zullen worden medegedeeld.
DE MIDDENSTAND.
Stichting Economisch Instituut
voor den Middenstand.
Dank zij aanzienlijken financieelen steun
van Rijkswege, alsook van de zijde dei-
Kamers van Koophandel en Fabrieken, zal
binenkort de Stichting Economisch In*-»
tuut voor den Middenstand hare wera-
zaamheden kunnen aanvangen.
De commissie van bijstand, die den
Raad van Beheer van advies dient, zal te
gen Maandag 17 November a.s. tot een
eerste vergadering te 's-Gravenhage wor
den bijeengeroepen.
Door de Kamers van Koophandel en Fa
brieken te 's-Gravenhage en te Rotter
dam zijn onderscheidenlijk tot leden der
commissie aangewezen de heeren M. Krop-
veld en J. H. Donner. Verschillende andere
colleges en wetenschappelijke instellingen
zijn eveneens uitgenoodigd zich in de
commisie te doen vertegenwoordigen.
Voorlichting van den Handen-
drijvenden Middenstand.
Gelijk bekend, is vanwege de afdeelïng
Handel en Nijverheid van het Departe
ment van Handel en Nijverheid een reeks
bijeenkomsten belegd, welke bedoelt aan
de werkzaamheden der onderafdeeling Mid
denstand van genoemd departement meer
bekendheid te geven. De eerstvolgende
dezer bijeenkomsten, waartoe versohillende
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nederlands handelspolitiek uiteengezet
in het Economisch Volkenbondscomité.
De ontvangst van het Bulgaarsche ko
ningspaar te Sofia.
Een aardschok te Kopenhagen gevoeld.
(Telegrammen).
BINNENLAND.
De Pachtwet afgehandeld door de Twee
de Kamer. (1ste blad).
Mededeelingen omtrent onzen veeuit-
voor naar België. (1ste blad).
Nadere bijzonderheden omtrent de ketel
ontploffing te Andel. (Gem. Berichten, 3de
blad).
vereenigingen op het gebied van den de
tailhandel zijn uitgenoodigd, zal plaats
vinden op Woensdag 5 Nov. a.s. des namid
dags 2 uur, in het gebouw van het Depar
tement.
Vereenigingen, die er prijs op stellen tot
bijwoning van een dezer bijeenkomsten te
worden uitgenoodigd, wordt verzocht daar
van aan den chef der afdeeüng Handel en
Nijverheid kennis te geven.
ONZE VEEUITVOER NAAR BELG IE.
De Belgische regeering voor
schadevergoeding aangespro
ken.
Naar wij vernemen, heeft de exporteur
van het op 16 October uit Leeuwarden
naar België verzonden vee, dat aldaar we
gens het lijden aan mond- en klauwzeer
werd geweigerd, doch bij terugkomst in
Leeuwarden volkomen gezond bleek te zijn,
zich thans tot de Belgische autoriteiten
gewend om schadevergoeding.
Wij herinneren er aan, dat ook de hoofd
inspecteur van den Veeartsenijkundigen
Dienst te Leeuwarden, dr. C. Tenhaeff, ver
klaarde, dat het bedoelde vee, drie pinken
en acht kalveren, gezond bevonden waren
en onder Ned. rijkscertificaat naar België
werden verzonden benevens toen zij op 20
October uit Esschen retour kwamen nog
maals bij keuring gezond werden bevonden.
Zelfs zijn alle elf dieren op 't oogenblik
De Belgische regeering heeft op dit „ge
val" benevens op twee wagons vee uit Rot
terdam, haar invoerverbod voor ons vee
gegrond.
Wellicht uiterlijk 1 Dec. her
opening der grens.
Ten aanzien van den uitvoer van Neder-
alndsch vee in België is te Brussel een
ondehoud gevoerd tusschen een vertegen
woordiger van den Nederland-schen Vee
artsenijkundigen Dienst en het hoofd van
den Belgischen dienst.
Men kwam daarbij tot overeenstemming
omtrent verscherpte maatregelen, in Ne
derland toe te passen met betrekking tot
het voor uitvoer naar België bestemde vee.
In verband hiermede werd in uitzicht
gesteld, dat de wederopenstelling der Bel
gische grens, zoodra het mond- en klauw
zeer in de Belgische quarantainestallen zal
zijn geweken, in gunstige overweging zal
worden genomen.
Op grond hiervan is het niet uitgeslo
ten, dat wellicht reeds uiterlijk 1 Decem
ber de heropening der Belgische grens voor
het Nederlandsche vee kan worden tege
moet gezien.
Aangezien in den regel slechts op den
len en 15en van elke maand het betroffen-
de vee in België kan worden ingevoerd,
zoude in dit geval de invoer slechts één
of ten hoogste twee maal zijn belemmerd.
„Hbld."
DE ACCIJNSVERHOOGING OP
GEDISTILLEERD.
Adres aan de Tweede Kamer.
De Nederlandsche Band van Verlof hou
ders in het Hotel-, Café- en Restaurant
bedrijf, heeft zich met een adres tot do
Tweede Kamer gewend, waarin verschil
lende bezwaren worden geuit ten opzichte
van het bij de Kamer ingediende wetsont
werp tot verhooging van den accijns op ge
distilleerd.
Als voornaamste bezwaar wordt aange
voerd, dat de gezins-inkomsten van de
klein-handelaren in gedistilleerd geheel af
hankelijk worden gemaakt van de geraam
de uitkomsten der staatsbegrooting, zon
der eenig voorafgaand overleg met de or
ganisaties der belanghebbenden.
Verzocht wordt het wetsontwerp niet
goed te keuren.
