22ste Jaargang
DINSDAG 28 OCTOBER 1930
No. 6731
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
3)e £cidóelte6oii/fccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bi]
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Het koningschap
„Het Volk" citeert met. ingenomenheid
uit een artikel van prof. Veraart in. het
tijdschrift „Roeping", welke citaat het so
cialistisch dagblad heeft gevonden in „Het
Huisgezin". Het is het volgende:
De hoogleeraar stelt vast, dat van
socia'istischen kant tegenover het ko
ningschap ernstige fouten zijn ge
maakt.
Intusschen meent prof. Veraart ook
te moeien vaststellen, dat ook de te
genstanders der S. D. A. P. in deze
aangelegenheid „ernstige fouten" heb
ben gemaakt.
Zoo wraakt de hoogleeraar het zin
gen van het „Wilhelmus" bij rechtsche
stembusoverwinningen als „meer dan
een brooddronkenheid".
Maar er is meer, vervolgt de heer
Veraart.
En dit „meer" blijkt te zijn „de
schorre schreeuw, die aan het einde
der troonredeplechtigheid. generaal
Duymaer van Twist telken jare in de
Ridderzaal uitstoot", niet alleen een
onaeslhetisch bedrijf, maar „een door
socialisten en anderen niet tre aan
vaarden opschroeverij van de waarde
van ons nationaal koningschap."
„Het Volk" merkt hierbij dan op:
Men kan hieruit afleiden, dat ook in
burgerlijke kringen het sedert de in
trede van socalisten in het parlement
ingestelde gebruik, om de koningin
hcera's achterna te roepen, geen on
verdeelde bewondering vindt.
Maar men geneert zich er een einde
aan te maken.
Volledigheidshalve had het orgaan der
S. D. A. P. er bij künnen vermelden, dat
het Katholieke dagblad, waaraan 't het bo
venvermeld citaat ontleent, uitdrukkelijk
daarbij verklaarde, het héélemaal niet met
het ex-Kamerlid Veraart eens te zijn.
Ook wij gevoelen voor de opvatting van
prof. Veraart bijzonder weinig! Van een
onverdeelde bewondering voor zijn mee
ning is bij ons volstrekt geen sprake
Als in een samenkomst of bij een ge
beurtenis, die een nationaal karakter
draagt, erkenning wordt uitgesproken voor
het wettige gezag, eerbied voor de hoog
ste dragers is daar iets tegen?
Hebben niet zij en uitsluitend
zij ongelijk, die zich daaraan ergeren?
Zij, die er niet aan mee willen doen, mo
gen ook in deze hun vrijheid behouden,
maar zij kunnen er toch niet de minste
aanspraak op maken, dat' anderen zich
richten naar hen
Als wij in deze de socialisten zouden
ontzien, zou een verwijt van aan den lei
band te Joopen of iets dergelijks niet heele-
maal misplaatst kunnen worden geacht!
Erkend mag intusschen wel worden, dat
ook in deze, natuurlijk, overdrijving moge
lijk is. De Nederlanders zijn over het alge
meen te nuchter voor de hier bedoelde
overdrijving. Maar toch, 'n enkele keer
wordt mischien toch wel 'ns toegegeven
aan een uitsloverige overdrijving waar
bij dan niet zelden de bedoeling voorzit,
om zelf voor het voetlicht te komen
Ten slotte zij aan „Het Volk" verze
kerd, dat wij de door prof. Veraart be
doelde uitlatingen van erkenning van en
eerbied voor wat feitelijk het hoogste gezag
is in den Staat volstrekt niet met hem
wraken als iets verkeerds. En wij durven
hieraan wel toevoegen, dat prof. Veraart
in deze opvatting niet velen onder ons aan
zijn zijde zal vinden
ITALIË
MUSSOLINI IN VUUR.
Weg met den schijn-vrede!
Mussolini heeft gisteren ter inleiding
van de herdenking van den fascistischen
opmarsch teg>en Rome, die negen jaar ge
leden op 28 October piaats had, een rede
voor de leiders der fascistische provinciale
vereenigingen uit geheel Italië gehouden.
Hij verklaarde, daf, evenals op het
oogenblik ook in de toekomst de geheele
macht aan het fascisme en bel fascisme
alleen zal zijn.
Het fascisme strijd tegen een ondergaan
de wereld. Iedere oorlog zal aan de grenzen
van Italië de voorbereiding van een oor
log tegen het fascisme bespoedigen. Italië
zal zich bewapenen doch ook ontwapenen,
naar mate de andere landen dat doen.
Zijn zomerrede had ten doel, het schijn
heilige Europa, dat te Genève den vreed
predikt en daarbij overal den oorlog voor
bereidt, het masker af te rukken.
Deze rede is als een oorlogsverklaring
opgevat, doch men vergeet, dat er groe
pen en partijen zijn, die sedert acht jaar
oorlog tegen de fascistische heerschappij
voeren.
Wat voor legers zijn niet in de geheele
wereld tegen het fascistische regime ver
spreid. Is hetgeen na de terechtstelling te
Triest geschiedde, niet een bewijs daar
voor, dat de oorlog tegen het fascisme wer
kelijk wordt gevoerd?
Spoedig zal men van ons beweren, aldus
zeide Mussolini, dat wij aan kinderen de
handen afsnijden, evenals men dit in 1914
van Duitschland heeft beweerd, hoewel van
deze verminkte kinderen geen spoor te
vinden is. H't anti-fascisme is niet dood.
De oppositie tegen het fascisme blijft be
staan.
Voorts wees Mussolini op de militaire
voorbereidingen, die tegen Italië zijn ge
richt en verklaarde, dat Italië nooit het
initiatief tot een oorlog zal nemen.
Ook de politiek tot herziening van de
verdragen, welke politiek niet van giste
ren dateert, doch reeds in Juli 1928 in
overweging werd genomen, is er op ge
richt, den oorlog te voorkomen.
Een herziening van de vredesverdragen
is niet in hoofdzaak een Italiaansch be
lang, doch een belang van Europa en van
de geheele wereld.
Een herziening is niet zinloos of onuit
voerbaar, aangezien deze mogelijkheid ook
in het pact van den Volkenbond is gege
ven. Zinloos is slechts de bewering, dat de
vredesverdragen ongewijzigd moeten blij
ven.
Wie overtreo t het pact van den Volken
bond? Dat zijn degenen, die te Genève
twee categorieën van staten hebben ge
schapen en die voor alle eeuwigheid wil
len behouden n.l. bewapende en ongewa
pende staten.
Welke ;nr' 'isehe en moréele verhoudin
gen kunnen er echter tusschen dergelijken
bestaan? Hoe kan men willen, dat deze
comedie tot in het oneindige voortgaat, als
zelfs de voornaamste spelers moede begin
nen te worden?
Met betrekking tot de Donau-politiek
van Italië verklaarde Mussolini, dat deze
politiek door do vitale belangen van Ita
lië wordt voorgeschreven. Wij trachten
van ons gebied tot het uiterste toe gebruik
tc maken, doch ons gebied zal ten gevolge
van de steeds toenemende bevolking spoe
dig verzadigd zijn.
In 1950 zal Italië in eon ontzaglijk ver
ouderd Europa de eenige jonge natie zijn.
Onze vredelievende uitbreiding kan zich
slechts naar het Oosten richten en onze
verdragen var. vriendschap en bondgenoot
schap zijn daarom gemakkelijk te begrij
pen.
Wij yoeren een open politiek, zonder iets
te verbergen, of zonder in het geheim voor
behoud te maken. Iedere door ons aanvaar
de verplichting is ons heilig, wat ook moge
komen.
Het gezegde, dat "et fascisme geen uit-
voer-artikel is, moet' in zooverre worden
gecorrigeerd, dat het fascisme als idee,
leerstelling en werkelijkheid universeel is.
In dezen zin kan met het fascistisch Euro
pa denken, dat zijn instellingen op de leer
en de praktijk van het fascisme opbouwt,
een Europa, dat in fascistische zin het
vraagstuk van den modernen staat, den
staat van de twintigste eeuw, zal oplossen,
welke geheel verschillend is van de sta
gen die voor 1789 bestonden!
Italië zal met zijn vrienden door dik en
dun gaan.
FINLAND
DE WOELINGEN IN FINLAND.
De Burgerwachten gemobiliseerd.
Uit Helsingfors wordt gemeld, dat Za
terdag plotseling de Finsche burgerwach
ten zijn gemobiliseerd.
Deze burgerwachten zijn in aantal be
langrijk sterker dan het Finsche leger.
Nog kort geleden werd op vergaderingen
verklaard, dat de burgerwachten achter de
regeering stonden. In het algemeen wor
den zij slechts opgeroepen voor manoeu
vres, maar op het oogenblik zijn geen ma
noeuvres of oefeningen in het verschiet.
De regeering heeft opnieuw telegrammen
uit Lappo-kringen ontvangen, waarin de
onmiddellijke vrijlating wordt geëischt van
generaal Wallenius, den afgezetten chef
van den generalen staf, die onder zeer
scherpe bewaking gevangen wordt gehou
den.
Errolainen, die zich heeft schuldig ge
maakt aan de ontvoering van twee sociaal
democratische parlementsleden is in de
gevangenis een hongerstaking begonnen.
RUSLAND
ALWEER EEN CONTRA-
REVOLUTIONAIR COMPLOT.
Volgens een Tass-bencht heeft de re
geering een contra-revo'ucionaire organi
satie ontdekt, die voornamelijk uit inge
nieurs bestaat.
Deze organisatie wilde een kunstmatige
crisis veroorzaken en hierdoor interventie
van het buitenland noodzakelijk maken.
De organisatie stond met de emigran
tencentrale in Parijs in verbinding en ont
ving van deze haar bevelen.
De aanvoerders zijn in hechtenis geno
men, waardoor de activiteit onmogelijk is
gemaakt.
De zaak zal binnenkort voor het hoogste
gerechtshof worden behandeld.
DE DUURTE IN SOVJET-RUSLAND.
In het jongste nummer van de „Sow-
jetskaja Toj-gowlja", het officieel© orgaan
van het volkscommissariaat voor handel
en nijverheid in de vereenigde sovjet-repu
blieken, wordt een statistiek gepubliceerd
over de kleinhandelsprijzen gedurende het
tijdvak van 1 Augustus 1929 tot 1 Augustus
1930.
De regeering heeft natuurlijk voor de of-
ficieele regeeringswinkels den maximum
prijs der verschillende artikelen vastge
steld, en zoodoende vertoont deze lijst
s^chts k'eine wijzigingen. Het totale in
dexcijfer van den kleinhandel is in een
jaar tijds slechts 0.4 pet. gestegen; het
indexcijfer voor handelsartikelen is met
1.1 pet. gestegen en het indexcijfer voor
landbouwproducten is met 1.3 pet. ge
daald. Maar daartegenover staat, dat de
indexcijfers van den vrijen handel, die
toch bij de voedselvoorziening van het
volk een gewichtige rol speelt, geweldig
gestegen zijn. Daar is het tota^ index-
ciifer gestegen met 114.4 pet., het index
cijfer voor handelswaren vertoont een
stijging van 105.4 pet. en het indexcijfer
voor landbouwproducten ongeveer 129 pet.
Alleen in de maand Juli is het totale
indexcijfer van den vrijen handel 22.1 pet.
omhoog gegaan. De prijzen van schoenen,
plantaardige oliën en vetten en zuivelpro
ducten zijn sedert Juli geweldig gestegen
(resp. 40.3 pet., 27.2 pet. en 33.6 pet.).
BRITSCH-INDIE
ONLUSTEN TE BOMBAY.
Een groot aantal gewonden.
Sen Gupta die dezer dagen tot voorzit
ter van de congrespartij was benoemd,
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een groote rede van Mussolini.
Getuli Vargas de nieuwe president van
Brazilië.
Het aantal dooden te Alsdorf weer met
twee gestegen. (Buitenl. Berichten, 2de
blad).
Storm en sneeuw in verschillende landen
van Europa. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
Wij geven een uitvoerig verslag van een
te 's Bosch gehouden vergadering van den
Ned. R. K. Boeren- en Tuindersbond in
vorband met den crisis-toestand (2de blad)
De Minister van Arbeid heeft twee hoog-
loeraren bereid gevonden, een onderzoek in
te stellen naar de prijsbeweging (1ste blad)
Spoedige opheffing te verwachten van
het vee-invoerverbod in België. (1ste blad).
Brutale oplichter te Rotterdam aange
houden. (Gem. Berichten, 2de blad).
ter vervanging van Valabhai Patel, is gis
teren gearresteerd, terwijl hij liet woord
voerde voor duizenden aanhangers der ver-
zetactie op een vergadering te Jallianwa-
labagh.
Op de Maidan-esplanade te Bombay zou
op plechtige wijze een saluut worden ge
bracht aan de nationalistische vlag. De
betooging, die onder de auspiciën van den
„oorlogsraad van het congres", e-en on-
wettig-verklaarde organisatie, zou worden
gehouden, werd door de politie met stok
slagen uiteengedreven.
Vo'gens officieele opgave werden daarbij
omstreeks honderd personen gewond en 57
gearresteerd.
De berichten uit de nood-ziekenhuizen
van de congres-partij spreken daarentegen
van 235 gewonden, van wie er 155 ter be
handeling zouden zijn opgenomen.
CHINA
OOK FINANCIEELE ORDE IN CHINA.
Maar hoe komt men aan geld om Feng
te stoppen?
Algemeen wordt aangenomen, dat de
vrede in China, althans voor eenige maan
den verzekerd is. Tsjang Hsu-liang draagt
de douane-inkomsten aan het centrale be
wind af, waarna zij echter weer worden
teruggezonden, onder aftrek van de bedra
gen, noodig voor den dienst der buiten-
landsche schulden.
Nanking heeft evenwel thans geen vol
doende geld om de troepen van Feng Joe-
sjiang, die zich onder het centrale bewind
hebben geschaard, te betalen en evenmin
voldoende voor Feng, die naar het buiten
land wil gaan, na ontvangst der noodige
financiën van Nanking. De minister van
Financiën is naar Canton vertrokken, om
DE MIJNRAMP TE MAYBACH heeft aan bijna 100 personen het leven gekost. Bloed
verwanten en vrienden wachten aan den ingang der schacht
HET HUWELIJK van Koning Boris van Bulgarije met Prinses Giovanna van Italië. Het
bruidspaar verlaat na de plechtigheid het kerkgebouw te Assisië
