22ste Jaargang
ZATERDAG 25 OCTOBER 1930
No. 6729
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE RIJNSTREEK
Ste> £eicbeHe (Bou^cmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 l|
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertenliën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Het debat over de Vlootwet
De Tweede Kamer heeft gisteren de veel
belasterde Vlootwet aangenomen.
Doch niet, dan nadat de communist de
Visser de werkzaamheden een tijd lang had
vertraagd, door schreeuwen en herrie-ma-
ken in de plaats te stellen van betoogen
en argumenteeren men leze het ver
loop daarvan elders in dit blad.
Wie inderdaad eenerzijds ons land niet
weerloos wil maken (tegen een eventueel
communistisch leger b.v.en anderijds
in de uitgaven voor leger en vloot zoo zui
nig mogelijk wil zijn, moest zich met het
wetsontwerp van minister Deckers ver
eenigen.
De geheele Katholieke Tweede Kamer
fractie stemde dan ook voor.
De heer Albarda heeft op het Demon
stratief Congres der S. D. A. P. te 's-Gra-
venhage gezegd, dat, wanneer de r e g e e-
ring de misdaad van den oorlog zou ont
ketenen, de S.D.A.P. ieder middel, dat
doelmatig is, al is het wettelijk ongeoor
loofd, zou benutten, om daartegen in te
gaan.
En hij heeft dezer dagen in de Kamer
verklaard, dat hij die uitlating volkomen
handhaaft, maar... dat men haar niet ver
keerd moest interpreteeren. Hij had ge
sproken vvan: een oorlog ontketenen!
Zeer terecht werd van verschilelnde zij
den opgemerkt, dat die woorden dema
gogisch oftewel volksmisleidend waren.
De heer Albarda weet heel goed, dat
krachtens art. 56 onzer Grondwet de Re
geering geen oorlog kan verklaren, dan na
toestemming van het Parlement.
Een duidelijke open verklaring van ir.
Albarda omtrent de voornemens zijner par
tij, wanneer zulk een geval, dat het Par
lement tot een defensieven oorlog zou
moeten besluiten, zich helaas zou voor
doen, is uitgebleven! Een aanvallenden
oorlog, een oorlog dus, die ons land zou
ontketenen, zal Nederland nooit voe
ren. Dat zal ook zijn overtuiging zal zijn en
daarom waren zijn woorden pure demago
gie, die terecht de geeseling van den
communist de Visser verdiende dit moet
worden erkend, al was de wijze waarop ab
soluut ontoelaatbaar en zeer minderwaar
dig.
Ergerlijk is 't inderdaad als een groote
partij gelijk de S. D. A. P. is in een zoo be
langrijke zaak van actueele politiek als de
landsverdediging geen klaren wijn wil of
durft schenken, zooals nu wéér bij het
Vlootwet-debat in de Tweede Kamer is ge
bleken.
RUSLAND
DE KERKVERVOLGING IN SOVJET
RUSLAND.
Wanneer men op het oogenblik langs de
groote wegen van Charkow, Kiew en an
dere Ukrainische steden reist, dan ont
moet men daar tientallen geestelijken van
de Russisch-Orthodoxe kerk in gescheurde
kleed eren, uitgeput van honger, die met
hun familie onder den blooten hemel over
nachten en aan de voorbijgangers om een
aalmoes vragen. Verschillende geestelij
ken bevinden zich in zulke behoeftige om
standigheden, dat zij in de vuilnisbakken
naar etensresten en broodkorsten zoeken,
om niet van honger om te komen. De po
litie heeft opdracht gekregen om alle be
delaars te arresteeren: in de afgeloopen
weken bevonden zich onder de arrestan
ten wegens bedelarij niet minder dan 143
priesters.
Het Ukrainische Dagblad Dilo bevat
enkele berichten uit Moscou en Leningrad
waarin gemeld wordt, dat de Russische
priesters terwijl de honger uit hun oogen
spreekt, aan de gesloten kerkdeuren staan
en met uitgestrekte hand aan de voorbij
gangers om een aalmoes vragen: „Chris-
tenmensch, ter liefde Gods, een aalmoes
Els 't u blieft!"
CANADA.
BURGERWACHTEN IN CANADA
GEVORMD.
Tegen de „roode elementen".
Naar aanleiding van comunistisohe rel
letjes, die gisteren te Port Arthur (Onta
rio) hebben plaats gehad en een vrij ern
stig karakter hebben aangenomen, heeft
men uitgebreide maatregelen getroffen
ten einde een herhaling te voorkomen.
Er zijn burgetwachten gevormd, die in
samenwerking met de politie, iedere actie
van „roode elementen" zullen tegengaan.
MINISTER IN EEN VECHTPARTIJ
GEDOOD.
Dr. Ayala. ex-president van Paraguay
en tegenwoordig minister van Financiën,
werd zwaar gewond in het onderlijf in 'n
vechtpartij te Asuncion, waarbij hij een
ambtenaar van de Landbouwbank ver
moordde.
De vechtpartij was uit een persoonlijke
kwestie ontstaan.
Een later bericht zegt, dat ex-presi
dent Ayala 's middags overleden is.
Duitsch stoomschip beschoten.
Toen het Duitsohe stoomschip „Baden"
van de Hamburg-Amerika-lijn met post
en passagiers aan boord de haven van Rio
de Janeiro wilde uitvaren werd het door
het fort Copacabana onder vuur genomen.
Het schip keerde onmiddellijk naar Rio
de Janeiro terug, waar de 18 personen die
door het artillerie-vuur gedood of gewond
werden het nauwkeurige aantal slacht
offers is nog niet bekend aan land
werden gebracht. Het schip was van Bue
nos Aires op den terugweg naar Hamburg
De minister van justitie van de nieuwe
Braziliaansche regeering heeft zijn leed
wezen van het incident uitgesproken^ en
schadevergoeding toegezegd.
BRAZILIË
DE REVOLUTIE ZEGEVIERT.
De regeering is gevallen.
VOORLOOPIG BEWIND TE RIO
GEVORMD.
De revolutionairen in Brazilië hebben
getriomfeerd, doordat gisteren vroeg in
den ochtend het grootste gedeelte van de
federale troepen, welke in de hoofdstad
gestationneerd zijn, naar de revolution-
nairen zijn overgegaan. Hierdoor werd
president Washington Luis genoopt af te
treden.
Hem werd een ultimatum gesteld, waar
in hij tot tien uur den tijd kreeg om zijn
houding vast te stellen. Om kwart voor
tien deelde hij zijn besluit om heen ie
gaan mede, nadat ook het garnizoen van
het fort Copacavana zich tegen hem had
verklaard, welk voorbeeld gevolgd werd
door het derde regiment.
Er wordt een voorloopig bewind inge
steld onder leiding van generaal Menna
Barreto. Deze nieuwe regeering moet
van zijn plan .het Congres te ontbinden.
Naar „United Press" verneemt, heeft
generaal Barreto medegedeeld, dat hij
met zijn violg<elingen naar de revolutio
nairen is overgegaan, om noodeloos bloed
vergieten te voorkomen en aan den broe
derstrijd een einde te makén.
CHINA
DE ONTVOERDE GEESTELIJKEN.
Fransche kanonneerbooten naar Kian.
Fransche kanonneerbooten te Sjanghai
en Hankau hebben order gekregen zich
naar Koekiang te begeven om bijstand te
verleenen voor het verkrijgen der invrij
heidstelling van de Fransche missionaris
sen, die tot de veertien geestelijken be-
hooren, te Kian door de communisten ge
vangen genomen.
DE LITURGISCHE DAG
TE LEIDEN
In ons vorig artikel wezen we erop, hoe we
onzen individueelen plicht van godsvereering
zoo goed mogelijk en op zoo verheven moge
lijke wijze vervullen, als we bij het H. Misoffer
tegenwoordig zijnde, ons vereenigen en mee
leven met de handelingen, die daar in de kerk
aan het Altaar geschieden. Dan maken we ons
zeiven tot mede-offeraars van Christus, die in
de H. Mis Zich voortdurend voor ons opoffert,
Zijn bloedig kruisoffer voortdurend voor ons
vernieuwdt, zij het dan ook op een onbloedige
wijze.
Eiken dag nu roept de H. Kerk ons te sa
men rond het middelpunt der liturgie: de H.
Mis. Dagelijks noodigt ze de geloovigen uit
deel te nemen aan dit H. Offer: tot het uit
oefenen van onze verheven taak, van onze
waardigheid van medeofferaar van Christus
Hoeveel zou ons zieleleven er niet bij win
nen, als wij telken dage weer de H. Mis bij
woonden, met de Kerk en Christus meebaden!
Pius X z.g. heeft het zoo duidelijk gezegd: „de
eerste en meest onmisbare bron van den ecjjt
christelijken geest der geloovigen is: de werk-
dadige deelname aan de hoogheilige geheimen
en aan het openbaar en plechtig gebed der
Kerk".
De H. Mis zou voor ons worden de bron,
wier wateren de ziel verfrisschen, en reinigen,
die het vuur der begeerlijkheid in ons zouden
blusschen; ze zou worden voor ons als een
goudmijn, waaruit voor ons de schatten zouden
kunnen worden bedolven tot afbetaling van
onze zondeschulden tot aankoop van hemel-
sche goederen, zij zou voor ons worden als het
werktuig om aan God op de meest volmaakte
wijze onzen lof en dank te brengen; ze zou
voor ons worden de gouden schaal, waarin de
gouden vruchten aan het kruishout gerijpt,
worden opgevangen en toegereikt aan allen
die slechts de hand ernaar willen uitstrekken!
Maar, helaas, hoe weinig voordeel trekken
wij uit ons „Mishooren", dat we zoo vaak doen
zij het dan ook meer of minder met goede ma
nieren! Zou niet daarin juist de reden moeten
gezocht worden van ons weinig geestelijk
voordeel, dat we uit de H. Mis trekken, dat
we, om het zoo eens te zeggen: „hoorders zijn
van het woord en geen daders, ons zeiven be
driegend"? Laten we niet al te vaak de plech
tigheden die aan het altaar verricht worden
aan ons voorbijgaan als een onbegrepen mys
terie? Bidden we onder de H. Mis niet al te
vaak litanieën en andere gebeden, die zeker
zeer goed en stichtend cünnen genoemd wor
den, maar die we op stuk van zaken even goed
thuis konden bidden, terwijl we niet meebid
den die verheven gebeden en smeekingen ons
door de H. Kerk voorgeschreven in haar Mis
saal? In één woord: zouden de weinige vruch
ten van ons Mis-hooren niet hierdoor veroor
zaakt kunnen worden, dat we te veel ons
bezig houden met particuliere devoties en te
weinig ons bewust zijn van onze taak en
eenigszins ook van onzen plicht, die we als of-
ficieele medeofferaars te vervullen hebben?
En dat weinig medeleven met hetgeen er op
het altaar geschiedt, zou dat zijn oorzaak niet
kunnen vinden in onze groote onbekendheid
met de beteekenis van de gebaren en ceremo
nieën, die daarbij plaats grijpen? En zou ook
hierop niet van toepassing kunnen zijn: „On
bekend maakt pnbemind"? Zouden er mis
schien daarom velen gevonden worden, voor
wie het „gaan naar de H. Mis" een wekelijks
terugkeerende kwelling word'., die ze zich nog
wel willen getroosten, omdat ze nu eenmaal
Katholiek zijn en toch nog als praktiseerende
Katholieken willen beschouwd worden? Zou
daardoor ook misschien niet verklaard kunnen
worden de door sommigen bij de H. Mis aan
genomen oneerbiedige houding? Het zijn maar
vragen, maar mogen die vragen ons aanleiding
worden te verbeteren, wat er in ons te verbe
teren valt.
Doordringen we ons van de verhevenheid
van onze waardigheid als medeofferaars, maar
beijveren we ons ook die taak zoo goed moge
lijk te vervullen, doordat we ons best doen,
zoo goed mogelijk in te leven in de beteekenis
van hetgeen aan het altaar geschiedt en plaats
grijpt. Grijpen we daarom de gelegenheid, die
ons op Dinsdag, den 4den Novmber geboden
wordt, met liefde aan in het belang van ons
eigen geloofs- en zieleleven. Begeven we ons
dien dag des morgens om half elf naar de St.
Petruskerk (Ruïne), gelegen aan de Lange-
brug, ten einde daar', voorzien van een pro-
rammaboekje, dat ook de uitvoerige misgebe-
den van dien dag zal bevatten, de H. Mis bij
te wonen, die daar in vollen liturgischen luis
ter, in volle ontplooiing van plechtigheden aan
God zal worden opgedragen. Luisteren we dan
met aandacht naar de woorden, waarmede u
dcor een zeer bekwamen spreker zal gesproken
worden over liturgie en derzelver heerlijkheid;
stichten we ons door het dubbele gebed van
de gregoriaansche zang („Wie zingt, bidt dub-
Foto van het huldeblijk, dat
hedenmiddag door een depu
tatie uit de Leidsche Burgerij
ten Paleize Het Loo aan H.
K. H. Prinses Juliana werd
aangeboden als een herinne
ring aan Haar studiejaren
Het klokje is vervaardigd van ebbenhout,
opgelegd met ivoren randen. Boven het
uurwerk is de koninklijke kroon in goud
aangebracht. De wijzerplaat is van ivoor
en goud de wijzers voeren den naamletter
der Prinses. Om de wijzerplaat is een rand
van topazen, die de minuten aangeven; de
plaat wordt omringd door vier oranjetak
ken, waarvan de vruchten topazen zijn.
Onder de plaat is een cartouche bevestigd,
omringd door topazen, waarin de jaartal
len 19271930. Rechts het wapen van Lei
den links de gehelmde Minerva, waarbo
ven en beneden oranjetakken met topazen.
Op de zijkanten 4e naamletter der Prinses,
waarboven de Kroon. Aan de achterzijde
op een gouden plaat de opdracht onder een
versiering van oranjetakken met de Leid
sche sleutels.
Boven het geheel verheft- zich op een
bronzen voetstuk een nauwkeurige repro
ductie der Leidsche Academie in goud. Het
fraaie kleinood is uitgevoerd naar een
ontwerp en teekeningen van den wnd. di
recteur der Lakenhal, den heer A. C'oert,
door den heer M. Brinks, goudsmid te Lei
den, Turfmarkt 11.
De bijbehoorende cassette is uitgevoerd
door den heer J. J. Labree, boekbinder te
Leiden, Langebrug 1.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Dc Braziliaansche regeering heeft zich
moeten overgeven aan de opstandelingen.
President Luiz afgetreden.
Het aantal dooden te Alsdorf is tot 262
gestegen. (Buitenlandsche Berichten, 2de
blad).
De begrafenis van de slachtoffers van de
mijnramp .(Telegrammen).
BINNENLAND.
De Vlootwet door de Tweede Kamer aan
genomen. De communist de Visser uit de
Kamér gezet. (1ste blad).
bel"), welke door de Schola Cantorum van het
Seminarie te Warmond zullen worden uitge
voerd en door de overige studenten van het
Theologicura. Enwé zullen het bewustzijn
met ons meedragen, dat we dien morgen veel
aan inwendige zielekracht hebben gewonnen,
dat ons zieleleven veredeld is door hetgeen we
hebben meegeleefd.
C. BERKEMEIJER,
Kapelaan.
NOORDEN.
Kruisverbond. Gisteravond werd in de
St. Franciscuszaal een goed bezochte le
denvergadering gehouden van het Kruis
vèrbond en de Mariavereeniging.
Als nieuw lid tevens geheelonthouder
werd geinstalleerd de heer J. G. Ver
laat, onderwijzer.
Verslag speldjesdag. Verkocht werden
2S3 speldjes a 10 cents is 28.30, aan giften
1.70 wordt 30. De kosten bedroegen ƒ2.32
waarna ƒ21.23 was toegezonden aan het
hoofdbestuur en 6.45 kon worden gereser
veerd voor de eigen kas.
Verslag bloemententoonstelling. De heer
G. Pieterse deelt de hierover beschikbare
gegevens mede.
Verslag Sobriëtas-almanak. 50 exempla
ren werden aangevraagd, welke zoo goed
als verkocht waren.
Verslag Diocesane jaarvergadering. De
heer J. G. Vroonhof heeft deze vergadering
als afgevaardigde bijgewoond en brengt
daar een zeer interessant verslag over uit.
De activiteit van de afd. Noorden was
daar het platteland tot plateland tot voor
beeld gesteld.
Besloten wordt het 10-jarig bestaan van
de Mariavereeniging te vieren op Zondag
23 November a s., des morgens kerkelijk en
des avonds in de zaal. Mevrouw. Huivenaar
uit Amsterdam komt in de zaal een rede
voering houden en brengt een achttal da
mes mede om eenige rei- en gewijde dan
sen uit te voeren. Ook zullen de bestuurs
leden van verschillende vereenigingen als
gast worden genoodigd dien avond.
Na onderlinge bespreking wordt besloten
de propaganda voor dit winterseizoen be
houdens af en toe een huishoudelijke ver
gadering te doen bestaan uit een papie
ren propaganda,1 waarbij tevens gebruik
gemaakt zal worden van de uclingrijke
prijzen-reductie der Sobriëtas-boekhandel
Het bestuur krijgt hierin vrij mandaat.
In den breede wordt besproken de sinds
langer bestaande plannen om in het R.-K.
Sociale Vereenigingsleven meer contact
te brengen.
Besloten wordt op Donderdag 30 Octo
ber de bestursleden van al deze vereeni
gingen tot een bespreking uit te noodigen.
Volksbond. In een uitstekend bezochte
vergadering heeft de Volksbond een dezer
da gen o.m. zijn winterprogramma opge
maakt, dat er welvoorzien uitziet. Twee
cursussen zulen worden gegeven en wel
een over de vraag: begrijpen onze leden
voldoend de beteekenis der .Katholieke ar
beidersbeweging voor Kerk en Maatschap
pij en over: de sociale beteekenis van het
georganiseerd zijn. Ontwikkelingsavonden
zullen georganiseerd worden en mogelijk
ook een ouderavond. In Januari zal men
het tweede lustrum vieren kerkelijk en on
der elkaar. Een humorist zal voor het vroo-
lijke gedeelte worden aangezocht.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Vriendelijk. Gisteravond werd in
wijk Hoorn nabij de firma Oosthoek do
wielrijdster M. v. W. door een haar achter
op rijdende auto aangereden. Haar rijwiel
werd geheel vernield, terwijl zij zelf, behou
dens enkele ontvellingen, met den schrik
vrij kwam. Een andere autobestuurder
nam het meisje mede, teneinde haar in de
gelegenheid te stellen aangifte te doen bij
de politie. De autobestuurder, die de aan
rijding verooraakte, was zoo vriendelijk om
door te rijden.
