22ste Jaargang DINSDAG 14 OCTOBER 1930 No. 6719 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND 3)e £eicbelve Gou/fccmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Eet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit drie bladen FEUILLETON Wij beginnen morgen met een nieuw feuilleton een werk van den Engelschen schrijver Victor Bridges. 't Is de geschiedenis van iemand, die met zijn dubbelganger overeenkomt zijn euatp qrao3{uaai3Ao jaSuuSisqqnp uCtz qara terwijl hij daarbij een ernstig gevaar voor zijn leven beloopt. In deze avontuurlijke roman zit gezon de humor. De Pall Mall Gazette schreef ervan: ,,'t Is uiterst moeilijk aan te nemen, dat die boek het eerste boek is van den heer Bridges. Het is in ieder geval een van de beste romans, die wij in langen tijd gele zen hebben". En de Daily Mail: „Een uitstekende roman, vol van de stoutste avonturen." „TUSSCHEN DE BOEKEN DER WET" Wij maken vandaag een aanvang met een serie Artikelen, waarin op duidelijke wijze een overzicht wordt gegeven van wat ieder weten moet van het Nederlandsche Recht speciaal ook ieder als kranten lezer, om de verschillende termen enz. in verslagen van rechtszaken te verstaan. Bestrijding der pornografie Gewetenloos slecht is het bedrijf derge nen, die, uit winstbejag, geschriften druk ken en verspreiden, welke het kennelijk doel hebben, de goede zeden te ondermij nen, de zonden zoo verleidelijk'mogelijk te propageeren. De pornografie de vuilschrijverij vindt ten onzent nog geen voldoende be strijding. Gemakkelijk is deze bestrijding niet, zoo zegt de „Standaard": „Ook al niet, omdat men te doen heelt met gewetenlooze lieden, die aan verhard heid in het kwaad gewoonlijk ook een groote mate van slimheid en brutaliteit paren. En die zich waarlijk niet laten af schrikken door een boete van een paar honderd gulden. Het verblijdt óns, dat de Minister van Justitie veel aandacht wijdt aan de be scherming van ons volk en in het bijzonder van de jeugd tegen het gif, dat met zoo kwistige hand blijkt te worden verspreid. Dit blijkt uit de Begrooting van Justitie waarin de post, die betrekking heeft op de bestrijding van ontuchtige uitgaven, is verhoogd. De Minister zegt in zijn Memo rie van Toelichting, dat bij de raming van dien post rekening is gehouden met uit oefening van een recherchedienst, welke zal geschieden met het oog op het bren gen van meerdere eenheid in de bestrij ding van den handel in en de verspreiding van ontuchtige uitgaven hier te lande, als mede op een krachtige bestrijding van dit euvel." Tot zoover genoemd antirev. dagblad. Wij willen hierbij even wijzen op een bepaalde manier, waarop men het kwaad der pornografie kan bestrijden een ma nier, die herhaaldelijk is voorgehouden ge worden, en die, door alle weidenkenden toegepast, wel niet volledig succes zal be reiken, maar zeker niet zonder effect blijft. Wij doelen op de zoo dikwijls voorgehou den leuze, om in dergelijke winkels niet te koopen. Dergelijke winkels moeten worden ge boycot. Dat is een middel van bestrijding, hetwelk niemand mag verzuimen toe te passen, zoo hij daartoe in de gelegenheid komt. Politiek zonder politiek! Zaterdagmiddag heeft ten kantore van mr. Van Doorne te Utrecht een vergade ring plaats gehad, waaraan heeren uit DOOR HET COMITÉ TER BEHARTIGING DER BELANGEN VAN DE LIMBURGSCHE IN DUSTRIE is deze week een excursie georganiseerd door de industriegebieden van Limburg. Vanaf het dak N.V. Kristal-, Glas- en Aardewerkfabriek „De Spinx" te Maastricht bekijken eenige leden van het gezelschap de schoorsteenen der Limburgsche fabrieken verschillende deelen van het land en van verschillende levensrichting hebben deel genomen, ter bespreking van de middelen, .die kunnen worden aangewend om de ver politieking van ons land tegen te gaan. Deze vergadering besloot tot het oprich ten van een genootschap, dat met kracht zal optreden tegen verschillende misstan den in ons maatschappelijk leven, die een gevolg zijn van de dictatuur der politieke partijen. Een voorloopig comité zal de sta tuten opstellen, waarna een uitgebreider vergadering zal worden belegd. Wij zijn eenigszins nieuwsgierig, wie nu weer aan het stichten van een partij zijn gegaan. Want dit genootschap beoogt ten slotte een partij te zijn, als alle andere partijenals het nl. iets zou willen berei ken in de politiek, zal het ook natuurlijk aan politiek moeten doen, als alle andere partijn! En als het héél groot zal worden, zal het misschien een „dictatuur" gaan uitoefenen, zooals nu nog niet eenige andere partijWant dat in ons land politieke partijen een „dictatuur" uitoefe nen, hebben wij nog nooit bemerkt! Intussohen zal dit genootschap, als 't er komt, wel weer zijn een politieke partij van menschen die aan politiek willen doen., en in de politiek iets, hoe dan ook, willen bereiken.zonder dat ze 't zeggen! Leeren' van den tegenstander Een boterham smaakt bij tante lekker der dan thuis, ook al is het dezelfde boter ham, die thuis wordt gegeven. Zoo zijn nu eenmaal kinderen. Maar niet alleen kinderen. Eenzelfde geestesgesteldheid kan men ook wel waarnemen bij groote menschen. En vaak is daardoor alleen te verklaren het feit, waarom nog te velen hun eigen katholieke courant achterstellen bij de niet-katholieke, waaraan zij de voorkeur geven, zonder zelf te weten, waarom 't Is goed, te leeren van den tegenstan der! Volgens een mededeeling van het „Volk" is het getal abonné's in de laatste negen maanden met enkele duizenden vooruitgegaan. Zouden al die abonné's het laten we zeggen: neutrale nieuws, dat ze in het „Volk" lezen, ook niet even goed in een ander blad kunnen vinden 1 Waar schijnlijk wel! Maar die duizenden sociaal democraten willen wat lezen over hun be ginselen, over hun partijEn dat is zoo verklaarbaar en zoo redelijk. Nogmaals, aan het adres van bepaalde katholieken: 't Is goed te leeren van den tegenstander! DUITSCHLAND DE NIEUWE RIJKSDAG BIJEEN. Het eerste scheldwoordenidebat. Gistermiddag is de nieuwe Rijksdag voor het eerst, bijeengekomen. Het oudste Rijksdaglid, de 82-jarige Herold, die als voorzitter der eerste zitting optrad, begon met den nationaai-socialist Göhring tot griffier te benoemen, hetgeen door de communisten met ironisch geroep werd begroet, terwijl zijn partijgenooten dit met „HeiP'-geroep beantwoordden. Vervolgens worden de namen der afge vaardigden voorgelezen. Als de naam van dr. Albrecht (nat.-soc.) wordt afgeroepen antwoordt d:ez,e met het gebruikelijke „hier", doch hij voegt er bij „Heil Hitier!" (Groote vroolijkheid). Als de naam Breit- scheid wordt afgeroepen merkt een com munist op „Nog altijd geen minister". Zoo gaat het voort. Wanneer Frick zich meldt, roepen de communisten hem toe „vaan drig Rijksminister Rrüning krijgt' van hen te hooren „de hongerdiotator" en als Goebbels' naam wordt afgeroepen, weer klinkt het van de zijde der communisten: „Weg met den moordenaar Eerst na het aflezen van zijn naam komt dr. Goebbels de zaal binnen. Goebbels wordt door de nationaal-socia- listen met stormachtig gejuich en applaus begroet en terwijl de communisten hem met interrupties betreffende zijn proces overstelpen, antwoordt Goebbels: „Ja, ik saboteer jullie burgerlijke justitie". De Duitsch-nat-ionaal Von Oldenburg Januschau drukt zijn buurman Goebbels de hand en het duurt geruimen tijd alvo rens de kalmte is hersteld. Bij het afroepen van den naam van den nat.-socialist Heine roepen de communisten „de veemmoordenaar". Dit wordt met heil- geroep der Hitler-mannen beantwoord. Op een interruptie van de communistische me- vtouw Arendz antwoordt een nationaai- socialist met een doordringend „kikeriki". Dan komt de naam Mkildenhauer (D.- Volkspartij) en de nationalisten roepen „30.000 Mark". Hilferding wordt door de nat.-socialisten en Munchmeyer wordt door de sociaal-democraten met hoonger iep ontvangen. Als de naam van den commu nist Maddalena wordt, afgeroepen, roepen zijn partijgenooten „Die zit in de gevan genis, die heeft geen maagkwaal zojals Goebbels". Nadat- alle namen zijn voorgelezen, roept de communist Pieck driemaal „Rotfron'". waarmede de andere communisten instem men. Vervolgens leest de sociaal-democraat Taubade] onder de interrupties der na- tionaal-socialisten en communisten de in gediende voorstellen en moties voor. De communist Torgler stelt voor het- commu nistische voorstel, om den afgevaardigde Maddalena uit- de hechtenis te ontslaan, nog heden te behandelen. Voorzitter He rold verklaart, dat dit voorstel slechts be handeld kan worden, wanneer daartegen geen bezwaren kenbaar worden gemaaxt. Hij constateert daarop, dat niemand be zwaren heeft on stelt derhalve vast, dat het voorstel is aangenomen. Een tweede communistisch voorstel tot het doen terug trekken van de politie uit de omgeving van den Rijksdag stuit op verzet bij de burgerlijken, hetgeen bij de communisten rumoer doet ontstaan. Herold stelt voor de eerstvolgende zitting Woensdag te hou den en op de agenda het sociaal-democra tisch voorstel te plaatsen tot verlaging van de vergoeding der Rijksdagafgevaardig den met 20 pet. Dit voorstel noodigt de regeering bo vendien uit, bij den Rijksdag een voorstel in te dienen, betreffende een zelfde korting op de salarissen van den Rijkspresident en de rijksministers en op de pensioenen der ministers, waarbij bepaald moet worden, dat deze pensioenen een bedrag van 12.000 Mark per jaar niet mogen overschrijden. De communist Torgier protesteert er tegen, dat Dinsdag geen zitting wordt ge houden. Frick, die daarop het woord neemt, wordt door de communisten luide toege- joeld, zoodat van hetgeen hij zegt slechts weinig kan worden verstaan. Hij verzet zich echter tegen het communistische voorstel. De D.-Na-tionaal dr. Everling stelt voor op de agenda voor de eerstvolgende zit ting het voorstel zijner fractie te plaat sen inzake een amnestie. Inmiddels its het in de zaal tusschen nat.-socialisten en communisten tot een luidruchtigen twist gekomen. De commu nist Leow is dicht bij de nationaal-socia- listen gaan staan, waarop een hunner hem toeroept: „Hou toch je bek". Herold ver zoekt den afgevaardigden plaats te willen nemen, waaraan na lang dralen gevolg wordt gegeven. Met de stemmen der com munisten tegen werd daarop besloten de eerstvolgende zitting Woensdagmiddag drie uur te doen plaats vinden. Op de agenda staan de voorzitterskeuze en het sociaal-democratisch voorstel tot korting van de vergoeding der rijksdagafgevaar digden. Voorstellen van socialisten en Duitsch-nationalen. In den Rijksdag hebben de sociaal-de mocraten het volgende voorstel ingediend: 1. de presentiegelden der leden van den Rijksdag worden met ingang van heden met 20 pet. verminderd; 2. de Rijksregeering wordt verzocht den Rijksdag binnenkort een voorstel te doen om de salarissen van den Rijkspresident en de Rijksministers, evenals de ministers pensioenen, met een evenredig bedrag te verminderen, met dien verstande, da-t geen enkel pensioen, met. inbegrip van de an dere inkomsten, de 12.000 mark mag over schrijden. De Duitsch-nationale Rijksdagfractie heeft- verschillende voorstellen en inter pellaties ingediend, waarin een verder blijven van Duitschland in den Volkenbond als doelloos voorgesteld wordt. De. regee ring wordt verder verzocht de gedachte te VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Gistermiddag is de nieuwe Duitsche rijksdag bijeengekomen. Ernstige relletjes in de straten van Berlijn. A.s. Zondag zou de Zeppelin over ons land komen. (Luchtv., 2de blad). BINNENLAND. De burgemeestersbenoeming te 's-Gra- venhage (lstn blad). De Westsluis in Terneuzen door een Engelsch schip aangevaren. (Gem. Ber., 3de blad). Een postzak met 1500 vermist van Pekela naar Winschoten. (Gem. Ber., 3de blad). LEIDEN. De aanhouding van de twee uit Scheve- ningen ontsnapte gevangenen. (1ste blad). overwegen om een herstelbelasting te hef fen van den invoer in Duitschland en voor bereidende stappen te ondernemen voor een herziening van het plan-Young. Ver der worden invoerverboden gevraagd voor landbouwproducten en de opzegging van handelsverdragen in zoover deze he-t uit vaardigen van Duitsch invoerverboden be lemmeren. ERNSTIGE RELLETJES IN BERLIJNS STRATEN. Anti-semietische excessen. Daar er wegens de enorme belangstel ling voor de opening van den Rijksdag een groote politiemacht in de buurt van het Rijksdaggebouw geconcentreerd was, was er voor de omgeving van den Postzdam- mer Platz niet genoeg bewaking. Deze situatie werd door een groote menigte be nut om onder het schreeuwen van: „Duitschland ontwaak" voor de deuren van het groote warenhuis Wertheim in de Leipzigerstrasse en voor andere groote win kels samen te scholen en de ruiten in te gooien. Intusschen hadden ook de demonstraties voor het Rijksdaggebouw een ernstig ka rakter aangenomen. De politie drong de demonstranten, die grootendeels uit natio- naal-socialisten en communisten bestonden, langzamerhand terug naar den Tiergarten en, toen de betoogers de politie met stee- nen bekogelden, kwam ook de bereden po litie in actie. De betoogers werden hoe langer hoe meer in de richting van de bin nenstad gedreven en op den hoek van de Lenne- en Friedrich Ebertstrasse kwam het tot het eerste ernstige incident. Op de zen hoek is het café Tobrin gevestigd, waar de op het terras zittende personen met een semietisoh uiterlijk uitgejouwd werden. Deze laat sten vluchtten naar bin nen, achtervolgd door hun aanvallers. Bij het uiteenjagen van de menigte werden van beide zijden scholen gelost. Behalve bij Wertheim hadden de betoogers hun ver nielzucht ook botgevierd op de étalage vensters van het Kaufhaus Gvünfeld, van Blusen-Oohn en bij Bud Lachmann. Ook de ramen van de Darmstadterbank in de Liepzigerstrasse en van het Kaufhaus Beh rendt. in de Charlottenstrasse werden be kogeld Öm ongeveer half vijf op dat oogen- bük had de politie reeds 80 personen gear resteerd was de situatie voor het Rijks daggebouw vrij ordelijk. Voor verdere on geregeldheden behoefde toen niet ge vreesd te worden. De relletjes hadden zich nu heel en al naar de binnenstad verplaatst en vooral de Ltipzigerstrasse en de Friedrich Ebert strasse waren het tooneel van vele ongere geldheden. Tegen vijf uur bevonden de betoogers zich voor het warenhuis Tietz, waar zij aanstalten maakten om ook hier hun vernielend werk te verrichten. De in allerijl ontboden politieversterking slaagde er in de pogingen der demonstranten te verijdelen. In de geheele Leipzigerstrasse werd door politie te paard en te voet ge patrouilleerd en overal waar zich groep jes menschen bevonden, werden deze uit eengejaagd. De winkels hadden intusschen voorzorgsmaatregelen genomen en de rol luiken voor de vensters neergelaten. Terwijl het bij de sluiting van de Rijks dagzitting niet tot verdere relletjes kwam, hielden de demonstraties in Friedrich Ebertstrasse aan. Tegen halfzes was de oploop daar zóó groot, dat de politie zich genoodzaakt zag in te grijpen. Dit werd zeer bemoeilijkt door het op dat uur zeer drukke autoverkeer, waardoor een goed overzicht van de situatie vrijwel onmoge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1