pn
kVATil K
1 WIJ BRENGEN EENE UITGEBREIDE SORTEERING TRICOT ONÊM
HAARLEMMERSTRAAT 130-/1
1361
BINNENLAND
Agenda
ZONDAGSBLAD
KERKNIEUWS
DINSDAG 7 OCTOBER 1930 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD PAG. 2
f voor DAMES, HEEREN en KINDEREN. y
Alle Tricot-Goederen van JANSEN TILANUS véi*|irijg
baarj
TOESPRAAK VAK DEK BISSCHOP.
Ka de H. Mis richtte Z. D. H. mgr. Aen-
genent zich tot de aanwezigen.
Allereerst vroeg mgr. zijn medebroeders
in het Priesterschap, om met. hem God te
danken voor dezen heerlijken dag. God ze
gent het Bisdom zichtbaar door de pries
ter-roepingen te vermenigvuldigen, zoo
dat de muren van het Groot-Semiparie een
te nauwe omgrenzing vormden voor het
aantal studenten, en dit nieuwe Seminarie
is gebouwd moeten worden, waar nu aan
de philosophic en aanverwante vakken een
diepere en breedere studie zal kunnen wor
den gewijd, overeenkomstig de tijdsbehoef
ten.
Wij gevoelen ons, aldus mgr., gerust, in
de overtuiging, dat degenen, die na ons
het gezantschap voor Christus zullen over
nemen, op waardige wijze zijn voorbereid.
Mgr. verheugt zich ook over het feit
van de aanwezigheid zooveler priesters,
omdat deze er in geslaagd zijn, door vele
geldelijke offers de bouw van dit Seminarie
mogelijk te maken; en hij herinnert aan
de woorden van Koning David: „Het volk,
dat hier aanwezig is, zie ik met groote
vreugde, omdat het voor U, o God, offer
gaven heeft aangebracht''.
Hierna richt de Bisschop zich tot de stu
denten, voor wie het heden ook een dag
van groote vreugde is.
Is het geheele Seminarie een huis, een
tempel van God gelijk iedere bewo
ner zijn eigen kamer heeft, zoo heeft ook
nu God hier zijn eigen vertrek, waar Hij
in de toekomst werken zal aan het groote
doel, dat Hij met u beoogt-, n.l. u onder
Zijn zorgen te doen opgroeien tot vol
maakte mannen.
Hij, Die hier in deze kapel voortaan zal
wonen, is „vol genade en waarheid".
Waarheid en genade hebben de studen
ten noodig.
Zij moeten zich verwerven de kennis der
wetenschap, zij moeten de waarheid bestu-
deeren, om die anderen te kunnen mede-
deelen; zij moeten zich verwerven genade
om allereerst zelf heilig te worden en an
deren te heiligen.
De wetenschap der philosophie staat
hoog boven alle andere wetenschappen,
omdat zij doordringt tot de oorzaken, de
innerlijke wezenheid en het doel der din
gen der stoffelijke en onstoffelijke din
gen. Maar zij is ook een moeilijke weten
schap, zóó zelfs dat wijsgeerige dwalingen,
die der Dosifcivisten en- agnosticisten. ont
kenden, dat de mensch tot het wezen der
dingen kan doordringen. Bij de studie de
zer moeilijke wetenschap zullen de stu
denten in de kapel -hun toevlucht moeten
nemen tot Hem, Die is „vol van waarheid".
Thomas van Aquino getuigt, dat hij meer
dan door eigen arbeid door de voorlichting
van Christus zijn wetenschap heeft ver
kregen.
Hij, Die hier woont, is ook „vol van ge
nade''. In het streven naar de volmaakt
heid hebben de studenten tot steun het
voorbeeld hunner ouders, hunner leera
ren op het Klein-Seminarie, het voor
beeld hunner professoren, de regels van het
huis, de omgang met elkaar. Doch dit alles
is nog niet genoeg, om hart- en zinnen, die
geneigd zijn tot het kwade, en om den
zwakken wil te richten naar het goede.
Daarvoor is noodig God-zelf, de bronaar
van alle genaden. Die hier in de kapel te
genwoordig zal zijn.
Mgr. besluit met een gebed tot den H.
Thomas van Aquino. Gij, die de Kerk door
uw wonderbare wetenschap nog steeds
verlicht en door uw heilig leven op aarde
nog steeds bevrucht, bescherm alle bewo
ners van dit huis. Mogen zij begrijpen de
wetenschap, die Gij op bijzondere wijze
hebt geleeraard en mogen zij ook navol
gen het heilig leven, dat Gij op aarde
hebt gehad.
Na het afsmeeken van Gods zegen over
dit Seminarie en zijn bewoners eindigt de
Bisschop zijn predicatie.
IN DE BESTUURSKAMER.
Na afloop van de plechtigheid in de kapel
had in de bestuurskamer van het philoso-
phicum een bijeenkomst plaats, waar, be
halve Mgr. Aengenent, de kanunniken en
de professoren, ook de burgerlijke autori
teiten en al degenen, die bij den bouw van
het philosophicum betrokken waren, aan
wezig waren.
Hier heeft de directeur van de nieuw©
instelling, prof. J. H. Kiekel, het woord
tot Monseigneur gericht.
Van al de consecraties, zoo zeide hij, wel
ke Gij hebt te verrichten, zult Gij deze
wel met de meeste voldoening hebben ge
daan. Dikwijls legt Gij met die consecra
tie de laatste hand aan iets waarvan Gij
zelf niet de bouwheer zijt.
Hier vanochtend hebt Gij geconsacreerd
een kapel waarvan Gij zelf wel de bouw
heer zijt, waarvan Gij de financieele zor
gen hebt gedragen, waarvan Gij de plan
nen hebt gewogen. Daarbij geldt het hier
een kapel, bestemd voor de jeugd, aan wie
Gij, zooals wij weten, uw hart hebt verpand
en nog wel dat deel van de jeugd van Uw
bisdom, die in zich meent te bespeuren
de roepstem Gods tot het H. Priester
schap.
Dat U Mgr. ook zelf de beteekenis van
deze consecratie hebt gevoeld bewijst wel,
dat Gij hier vandaag hebt uitgenoodigd Uw
Vicaris, de leden van Uw Kapittel en al
len, die in de bouw hun aandeel hebben
gehad.
Moet ik U danken, Mgr.? Neen, geluk-
wenschen, en niet voor U zelf maar voor
het. heele. Diocees is het een vreugdedag.
Toch past hier wel een speciaal dank
woord, omdat Gij ons deze kapel ten ge-
bruike hebt gegeven.
Wij zijn U daar van harte dankbaar
voor alsmede voor de heerlijke woorden,
welke Gij hedenmorgen na afloop der
plechtigheid tot ons hebt willen richten.
Mgr. naan hierna ook zelf nog eens het
woord om zich nu te richten bijzonder tot
de aanwezige leekeu. Waarlijk, zoo zeide
Mgr., deze dag is voor mij een dag van
groote blijdschap, omdat wij hier zoo'n
groot gebouw hebben kunnen zetten voor
liet onderwijs in de wijsbegeerte, voor wel
ke wetenschap ik altijd nog een praedilec-
tie heb na 24 jaren daarin te hebben ge
doceerd. Die jaren herinner ik mij altij4
nog met vreugde en ik zie hier tot mijn
voldoening ook prof. Beijsens, dien ik hier
reeds aantrof toen ik voor 26 jaren als
„Professortje" mijn intrede deed. Voor hem
die deze wetenschap door zijn werk zoo'n
groote vooruitgang heeft bezorgd, moet
de inw ijding van dit huis ook een groote
vreugde zijn.
De groote belangstelling der leeken is
voor mij ook een groote vreugde. Ook
van de niet-Katholieken met wie ik tijdens
mijn verblijf te Warmond zoo vriend
schappelijk mogelijk heb samengewerkt.
Mgr. dankt dan in het bijzonder het be
stuur der gemeente en de verschillende
gemeentelijke instanties, den oud-burge
meester de heer Schölvinck, architect Jan
Stuijt, die weer een bouwwerk heeft neer
gezet, dat door ziju eenvoud en schoon
heid voldoet, alsmede den aannemer, den
lieer de Vreede, die liet bestond in 1 jaar
tijds dit groote complex te doen verrijzen.
Bijzonderlijk huldigde Mgr. ook den op-
ziehter-teekenaar den heer Van Galen, als
mede zij die voor de verwarming en ver
lichting van het huis hebben gezorgd.
Ten slotte riohtte Mgr. een heel bijzon
der woord van hulde tot den heer Molken-
boer, die hier weer in het schoonste punt
van het huis, de kapel, blijken van zijn
groote talenten had gegeven.
Ten laatste heeft de heer Ketelaar, de
burgemeester van Warmond, een woord
van gelukwensch gesproken tot den Bis
schop, wiens liefde voor Warmond bekend
is. Hij dankte Mgr. voor het schoone ge-
bou vv, waarmee de gemeente verrijkt is en
hoopte, dat het de eeuwen zou trotseeren
en tot heid der Kerk en tot zegen van Ka
tholiek Nederland zou strekken.
Hiermede was de plechtige inzegening
van het nieuwe philosophicum ten einde.
SPANJE.
van den katholieken doop en de katho
lieke opvoeding ook slechts voor één kind
een uitzondering zou worden gemaakt.
Dit slaat natuurlijk op den eventueelen
troonopvolger, die volgens de Bulgaarsche
grondwet orthodox-katholiek moet zijn.
ITALIË
DE VERLOVING VAN PRINSES
GI0VANNA.
Een telegram van den Paus aan den
koning van Italië.
Men seint uit Rome d.d. 6 dezer aan
de „Msbd.":
Op een telegram van koning Victor Em
manuel, bevattende de mededeeling aan
Z. H. den Paus van de verloving van prin
ses Giovanna met koning Boris van Bul
garije, heeft de H. Vader den koning het
volgende antwoord doen toekomen:
Wij danken uwe majesteit .voor de vrien
delijke mededeeling. Wij bidden en zullen
blijven bidden, dat. alles volgens Gods
raadsbesluit en Zijn H. Wil en met Gods
zegen zal geschieden.
PIUS XI.
De „Osservatore Romano", het officieele
orgaan van het Vaticaan, Brengt het be
richt, dat de volgens het kanonieke recht
voor het huwelijk van prinses Giovanna
met koning Boris noodige dispensatie nog
niet is verleend.
Het blad voegt hieraan toe, dal het
dwaas zou zijn te beweren, dat de dispen
satie zal worden verleend, als ten opzichte
POLEN
DE POLITIEKE SPANNING.
Open brief van Daszynski aan den
staatspresident.
De sejmmaarschalk Daszynski publiceert
een open brief aan den staatspresident,
waarin hij betoogt, dat de voortdurende be
schimping der afgevaardigden ondraaglijk
is. Men mag niet vergeten, dat het dezelfde
lieden zijn, die ia 1920 met vaderlandslie
vende gevoelens onbaatzuchtig de regee
ring steunden.
De arrestatie der afgevaardigden noemt
schrijver het toppunt van willekeur.
De toestand is vooral zoo bijzonder ge
vaarlijk, omdat de regeering niets positiefs
tot stand heeft gebracht.
Het bedrijfsleven ligt terneer.
Alles zou nog eenigszins in orde kunnen
worden gebracht, als men het volk een
kans geeft op vrije en rechtvaardige ver
kiezingen.
Deze hoop is echter zeer zwak. De vrees
bestaat, dat de uitslag der stemming wordt
vervalscht.
Daszynski vraagt den president nog „om
vijf minuten voor 12" een machtwoord te
spreken. Want het volk, dat niet in staat
is, door middel van verkiezingen uiting te
geven aan zijn verlangens, zal andere, ge
vaarlijker wegen vinden om dit te doen.
Nieuwe arrestaties.
De voormalige afgevaardigden Kwapin-
ski (soc.-dem.), Zachidni en dr. Ba ran
(Oekrajiners), Adamowitsj en Szappiel
(boerenpartij) zijn gearresteerd.
In totaal zijn thans 42 oud-leden van de
sejm (dus c.a. 10< pet.) in de vesting van
Brest-Litowsk of in gevangenissen opge
sloten.
Ivwapinski was de voornaamste helper
van Pilsoedski in de geheime militaire or
ganisatie tijdens de bolsjewieksche revolu
tie. Hij werd indertijd door de Russen ter
dood veroordeeld en bracht 10 jaar, van
1907 tot het uitbreken der Russische revo
lutie, in het tuchthuis te Arjol (Orel) door.
De arrestatie van dezen Poolsehen marte
laar heeft in alle kringen groot opzien ge
baard.
DE ONRUST IN N00RD-SPANJE.
Vuurgevecht met communisten te Bilbao.
Naar aanleiding van een vergadering i
van de monarchistische unie, welke Zon
dag te Bilbao gehouden werd, hadden de
communisten a-lle verkeersmiddelen stil
gelegd. Ofschoon de regeering voorzorgs
maatregelen genomen had, konden de
communisten toch niet in het uitvoeren van
hun voornemen verhinderd worden.
Toen de monarchisten na de vergadering
buiten kwamen, werden zij door de com
munisten aangevallen, zoodat de politie
gedwongen was van haar vuurwapenen ge
bruik te maken.
De communisten bestormden daarop een
wapenhandel en voorzagen zich daar van
vuurwapenen.
Het kwam vervolgens tot een vuurge
vecht met de politie in het verloop waar
van verscheidene personen gewond wer
den.
Er bestaat ernstige vrees, dat de alge-
meene staking, welke oorspronkelijk op 24
uur gesteld was, zich zal uitbreiden en de
geheele provincie zal medesleepen.
PORTUGAL
TEGEN DE DICTATUUR.
Demonstraties te Lissabon.
j Uit Lissabon wordt gemeld dat bij de
feesten ter gelegenheid van het 20-jarig
bestaan der Portugeesche republiek, op
j verschillende plaatsen onlusten zijn ont-
staan, doordat zich demonstraties vorm-
den, die tegen de dictatuur betoogden. De
i politie moest eenige malen van haar wa
pens gebruikmaken. De regeering heeft
een verklaring gepubliceerd, waarin zij
zegt, dat de tegenstanders der dictatuur
een revolutie voorbereiden. De regeering
heeft echter haar tegenmaatregelen geno
men.
CHINA
DE VERMOORDE ZENDELINGEN.
Doodgeschoten op vermoeden van verraad.
In verband met bet vermoorden van twee
vrouwelijke Britsche zendelingen door Chi-
neesche bandieten, meldt de correspondent
van Reuter te Kienning, dat een afge
zant op 17 September het communistische
hoofdkwarier in N. Foekien verliet op weg
naar Kienning om een regeling te treffen
met den Britschen consul nopens het los
geld der beide zendelingen. Daar echter
Chineesche troepen op 20 September het
communistische hoofdkwartier hadden aan
gevallen, geloofden de communisten dat
hun afgezant hen had verraden en de aan
stichter was geweest van den aanval, waar
op zij hun gevangenen doodschoten.
CUBA
NIEUWE SAMENZWERING OP CUBA.
Aanslag op den president verijdeld.
Volgens berichten uit Havana heeft de
regeering aldaar een nieuwe samenzwe
ring ontdekt. Tot dusverre zijn 17 studen
ten gearresteerd.
Te Havana is een anarchist gearres
teerd. die een aanslag op president Ma-
chado voorbereid had. Talrijke geweren en
bommen werden te zijnen huize in beslag
genomen.
Op Cuba is de afkondiging van den staat
van beleg, die door het parlement is goed
gekeurd, door de regeering van kracht ver
klaard tot na de verkiezingen in November.
BRAZILIË
DE REVOLUTIE IN BRAZILIË.
Gevaarlijke uitbreiding.
De revolutie in Brazilië,die haar uit
gangspunt in het Zuiden gehad heeft,
schijnt zich, naar uit Rio de Janeiro ge
meld wordt, over het geheele land te ver
breiden.
Porto Alegre, de hoofdstad van den staat
Rio Grande do Sul, is na een beleg van
twee uren door de rebellen, die onder lei
ding staan van generaal do Cunha, inge
nomen.
In Rio zijn 300 personen gtearresteerd. De
toestand is zeer ernstig.
Volgens een bericht uit Rio de Janeiro
heeft de Braziliaansche regeering den staat
van beleg over drie Zuidelijke staten afge
kondigd, daar de opstandige beweging zich
uitbreidt.
In een boodsehap aan het congres wordt
meegedeeld, dat op 3 October de opstand
in den staat Rio Grande do Sul is uitge
broken en de opstandelingen de politie
macht hebben gedwongen zich bij den op
stand aan te sluiten.
Uit Montevideo wordt gemeld, dat de
opstandige Brazilianen in den staat Rio
Grande do Sul alle maunen tusschen 21
en 45 jaar hebben opgeroepen om deel te
nemen aan den strijd tegen de regeering te
Rio de Janeiro.
De opstandelingen zijn voornemens Sao
Paulo in te nemen.
Volgens te New York ontvangen berich
ten, die gecensureerd en tamelijk zeldzaam
zijn, moet de opstandige beweging reeds
een vrij groolen omvang hebben aangeno
men.
Ook de marine neemt aan -den opstand
deel.
De Braziliaansche president, Luiz, heeft
van Het congres de beschikking over een
crediet van tien millioen dollar, als fonds
ter bestrijding van den opstand, gekregen.
De revolutie richt zioh in de eerste
plaats tegen den nieuw-gekozen president
Prestes, die in het midden van November
zijn ambt zal aanvaarden.
DE BEHANDELING VAN
NEDERLANDERS IN ITALIË.
De Italiaansche Regeering in haar volste
recht.
Op vragen van het Eerste Kamerlid
Mendels betreffende de behandeling van
Nederlandsche onderdanen in Italië, heeft
de Minister van Buitenlandsche Zaken ge-
antwoord, dat uit de ingewonnen inlichtin
gen blijkt, dat de door den heer Schmidt
en diens reisgezellin in Italië ondervonden
behandeling een gevolg was van de om
standigheid, dat eerstgenoemde bij de Ita
liaansche politie als communist gesigna
leerd stond, hetgeen te verklaren is uit het
feit, dat hij in vroeger jaren lid is geweest
van de communistische partij en hij deel
heeft uitgemaakt van den (thans opgehe
ven) Bond van Revolutionnair-Socialisti-
sche Intellectueelen. Wat overigens de on
dervonden behandeling aangaat, is van de
zijde der Italiaansche Regeering verze
kerd, dat beide personen behandeld zijn
met inachtneming van de faciliteiten, welke
de voorschriften in hun omstandigheden
toelaten. Zoowel de heer Schmidt als me
vrouw Kamerman zijn, blijkens de verschaf
te inlichtingen, wegens het niet beschik
baar zijn van afzonderlijke cellen, onder
gebracht in cellen, die tot de beste der ge
vangenis behooren; daarin bevonden zich
nog drie andere, van lichte misdrijven be
schuldigde personen. Ontkend wordt voorts,
dat de heer Schmidt en zijn reisgezellin
aanvankelijk onderworpen zijn geweest aan
een regime van brood en water; hun is in
de gevangenis van den aanvang af het ge
wone voedsel verstrekt, en na twee dagen
hebben zij hun maaltijd uit de stad, be
trokken, overeenkomstig het reglement,
dat zulks als gunst toestaat.
De Minister is van oordeel, dat er aan
geen Regeering een verwijt van kan worden
gemaakt, dat zij bijzondere maatregelen
treft tegen personen, die zij er op h.i. goe
den grond van verdenkt te behooren tot
een partij of organisatie, die zij als staats
gevaarlijk beschouwt. Tot die bijzondere
maatregelen behoort mede een verscherpte
controle op vreemdelingen, die onder die
verdenking staan.
Indien Italiaansche Staatsburgers, naar
het oordeel der Nederlandsche Regeering,
behooren tot een partij of organisatie, die
door haar als staatsgevaarlijk wordt be
schouwd, zullen zij zich hier te lande heb
ben te onderwerpen aan eventueele ver
scherpte controlebepalingen die te hun
nen aanzien zouden zijn genomen.
Hoewel de Minister te allen tijde gereed
is om op te komen voor een behoorlijke
behandeling van Nederlanders in het bui
tenland en hij, voor zoover de door den
lieer Schmidt en mevrouw Kamerman on
dervonden behandeling daartoe aanleiding
gaf, ook in dit geval het noodige vertoog
tot de Italiaansche Regeering heeft ge
richt, is hij van meening, dat het onderha
vige geval niet tot eenige démarche van
algemeene strekking aanleiding kan geven.
mis jvan/hen, die op
ia aanmerking
wenschen te kom^nT v/or £et pntvamgen,
?Jtos'
Gemeentelijke Aankondigingen
K0STEL00ZE GENEES- EN
HEELKUNDIGE HULP AAN
0NVERM0GENDEN.
Burgemeester en jtfefihoudèrs i van Lei
den brengen ter ke"*-- j:-
grond van onvi
te kom^fnf véor Jïet
zoo noodig, van 'Koswlooze gene/s-
heelkundige hulp gedufrendfe he^~jr 1931,
dat zij zich ter verk/jgiiy? vapi het daar
toe strekkend bev iiaC niqften aanmelden
in het Elisabethshgfr'aarr'de Oude Vest op
Dinsdag 14 October 1930 van des voormid
dags half tien tot des middags 12 uur, of
van des namiddags twee tot vier uur.
Het trouwboekje moet worden medege
bracht.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 6 October 1930.
Inenting en herinenting tegen pokken.
B. en W. van Leidei
kennis, dat op de W
October e.k., telkens \lan :des
uur in het Elisabeths
tjelegenheid zal word'
inenting en herinentin
A. VAN DE
brengen te»- algemeene
8, 15 en 22
VAN STRIJ:
Leiden, 7 October 1930.
lags 23
ïofS aan de Oude Vest
gigeven tot kostelooze
en pokken.
DE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
Secretaris.
E*l,
Hinderwet.
B. en W. van Leiden brengen ter algemee
ne kennis, dat door hen de beslissing op het
verzoek van: a. S. Bakhu. zen om vergunning
tot het oprichten vajTVen banketbakkerij in
een gedeelte vai^ he| perceel Oude Rijn no.
55c, Sectie H. n^. 2S&);f b. Gebroeders C. J.
en Pi van der L<jo ofrywergunning tot het op
richten van een viasfhijaAchting op het perceel
Haarlemmerweg po; 3i Sectie K. no. 32 en
c J. v. d. Reydejivom \*gunning tot het op
richten van een róasch- en sjrijkinrichting in
het perceel Vliet «ao. 25, Sectie F, no. 756, is
verdaagd, |f
A. VAN DE S*NDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 7 October 1
LEIDEN.
Dinsdag, Donderdag, Zaterdag, Vinoentius-
Bibliotheek, geopend 's avond6 van
7.30—8.30 uur.
Woensdag, Diocf Vereeniging van R. K.
Bijzondere Onderwijzers, afd.
Leiden en Omstreken, den Burcht,
6.30 uur.
Woensdag, Donderdag, Vrijdag. Triduum
van de Hanze", Kapel S4. Elisa-
beth-ziekenhuis, Hooigracht.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 6 tot
en met Zondag 12 October waarge
nomen door apotheek: P. du Croix, Rapen
burg 9, Tel. 807.
Weekabonné's, die geabonneerd zijn op
het Zondagsblad, worden er aan herin
nerd, dat dit vanaf heden ad 50 cent
betaald moet worden.
DE ADMINISTRATIE.
De uitvoer van melkproducten enz.
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
ingediend tot regeling van den uitvoer
van melkproducten en van gepasteuriseer
de en gesteriliseerde melk en room.
De eerste Nederlandsche nacht
treinen, die gisteravond voor het eerst
naar Groningen en Maastricht liepen, ver
voerden zoowel uit Amsterdam als uit
Rotterdam 10 reizigers.
BENOEMINGEN
in het Bisdom Haarlem.
Z. D. H. heeft tot Kapelaan benoemd
den volgende W. W. E. E. Heeren:
Haarlem (Kathedraal)A. v. d. Ouden
hoven;
Amsterdam (H. Bonifacius) W. Verstee-
gen;
L i s s e (H. Agatha) B. Koopen;
Schoonhoven J. Greitemann, neom.;
Haarlem (H. H. Elisabeth en Barbara)
J. StaiJegaard
MiddelharnisjB. Henning, neom.
