UIT DE RADIO-WERELD - I.E.ffö.C.0. - RADIO - KINADfeJÊPELS WEEK-END LIED VAN DEZEN TIJD ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1930 DE LE1DSCHE COURANT D PAG. 7 Programma's voor Zondag 28 September. Huizen. Tot 6 uur 298 M. 8.259.20 NCRV. Morgenwijding, met me dewerking Luthersch Kerkkoor. 10.00 KRO. Hoogmis in de St. Dominicus- kerk te Amsterdam. Viering le lustrum v. d. KRO. 12.001.30 Concert door het KRO. sextet. I.302.00 KRO. Lezing over de buitenver blijven der Pausen. 2.002.30 KRO. Debat over de inrichting van arbeiderswoningen. 2.304.30 KRO. Concert door de Schola Gantorum o. 1. v. Hub. Cuypers. .305.00 KRO. Ziekenhalfuurtje. 5.50 NCRV. Dienst in de Geref. Kerk te Katwijk aan Zee. 7.458.10 KRO. Lezing over het Rijksmu- 8.1010.40 KRO. Concert door het KRO- orkest o. 1. v. Joh. Gerretsen. Moderne Fran- sche muziek en populair programma. 9.30 Nieuwsber. 10.4011.00 KRO. Epiloog door Klein Koor Hilversum, 1875 M. 9.00 VARA-uitzending. 12.0112.30 AVRO. Radio Volksuniversi- tit. Dr. K. F. Proost spreekt over „De Volks ontwikkeling, wat zij beoogt". 12.302.00 Concert. AVRO-Oxtet. 2.002.30 AVRO-Boekenhalfuurtje. Jan Engelman spreekt over „Letterkundige Ten toonstellingen". 2.303.15 AVRO. Concert. AVRO-kwintet. 3.154.30 AVRO. Concert. Het Nijmeegsch Vrijwiligerscorps, Kon. Zangvereen. „Nijm. Mannenkoor". Jan v. Duuren, bariton. 4.305.00 AVRO. Gramofoonpl. Sportuit slagen. 5.00 VARA. Voordracht door W. v, Capel- len. Gramofoonpl. 6.00 VARA.-uitzending. 7.00 VPRO. Uit het Gebouw v. d. Ned. Prot. Bond te Heemstede. 8.00 Tijdsein AVRO. Klok. Nieuwsber. 8.10 AVRO. Aansl. van het Concertgebouw te Amsterdam. Concertgebouw Orkest, L. Zim merman, viool. 9.10 AVRO. Voordracht door Gerard Pilger 9.3011.00 Concert. AVRO.-Orkest. Th. Canivez, cello. II.0012.00 AVRO. Gramofoonpl. Daventry, 1554.4 M. 3.50 Kerk-cantate. no. 51 van Bacil. 4.15 Kinderuurtje. 4.35 Concert. Kwintet, W. Watcyns, bari ton. 5.35 Orkestconcert. 6.056.35 Lezing. 8.20 Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheidsoproep. 9.10 Berichten. 9.25 Concert. Orkest. 10.50 Epiloog. „R a d i o - P a r i s", 1725 M. 12.50 Gewijde muziek. I.052.20 Gramofoonpl. 2.20 Gramofoonpl. 4.50 Gramofoonpl. 7.50 Poppenkast. 8.20 Concert. Orkest. Langenberg, 473 M. 7.208.2Q Concert. 8.208.50 Gramofoonpl. 9.2510.20 Kath. Morgenwijding. II.4011.55 Gramofoonpl. I.202.50 Orkestconcert. 4.155.05 Verslag van de voetbalmatch DuitschlandHongarije. 5.056.20 Concert. Orkest, sopraan. 8.30 „Euryanthe" Opera van C. M. von Weber. Daarna tot 11.20: Orkestconcert. II.2012.20 Gramofoonpl. Kalundborg, 1153 M. 12.201.0 Orkestconcert. 3.505.50 Orkestconcert en declamatie. 5.506.20 Kinderuurtje. 6.207.10 Harmonica-duo. 8.208.35 „Familien Hansen" van Jens Locher. 8.3510.05 Zang en voordracht. 10.0511.05 Orkestconcert. 11.0512.50 Dansmuziek Brussel, 508.5 M. 2.50 Verslag van de voetbalmatch België Zweden. 5.20 Dansmuziek. 6.50 Gramofoonpl. 8.35 Kamermuziek. Trio en zangeres. Zeesen, 1635 M. 6.50 Lezing. 7.20 Concert. 8.209.10 Lezingen. 9.10 Morgenwijding, klokgelui. 10.25 Berichten. 11.20 Concert. Orkest, koor en solisten. 11.50 Lezing. 12.20 Orkestconcert. 2.25 Lezing. 2.55 Piano-recital door C. Blum. 3.20 Lezing. 3.50 Concert. Mandoline-Orkest. Intermez zo: Verslag van motorrennen. 6.00 Orkestconcert. 6.20 Concert. Toespraken. (Kerkconcert). 6.50—8.30 Lezingen. 8.30 „Euryanthe". Opera van C. M. von Weber. Daarna tot 12.50: Dansmuziek. Programma's voor Maandag 29 Sepiember. Huized, Tot 6 uur 298 M. Uitsl. NCRV.-uitzending. 8.159.30 Gramofoonpl. 10.3011.00 Korte Ziekendienst. 11.0011.30 Lezen van Christel, lectuur. 12.301.45 Orgelconcert door Jan Zwart. 2.002.35 Lezing over Joh. Maurits van Nassau, de Braziliaan. 3.153.45 Knipcursus. 4.005.00 Ziekenuurtje, Mej. de Jager, zang met orgclbegel. 5.006.30 Concert. 6.40 Gramofoonpl. 6.45 Engelsche les. 7.008.00 Christel. Philosophische cursus door Dr. P. Stegenga. 8.0010.45 Concert door het Christel. Ra dio-orkest o .1. v. P. v. d .Hurk. Mevr. Soph. Both-Haas, sopraan. Rede van J. v. d. en A. Stapelkamp v. d. Ned. B. v. Chr. fabr. en transp. arb. 10.00 Persber. 10.45 Gramofoonpl. Hilversum, 1875 M. 'Uitsluitend A.V.R.O.-uitzending. 8.019.55 Gramofoonpl. 10.0010.15 Morgenwijding. 10.2012.00 Concert. Haarl. Orkestvereen. 12.15*..00 Concert. AVRO-Kwintet. Nita v. Os-Pool, zang. 2.303.30 Gramofoonpl. 3.304.30 Orgelconcert dooi A. v. d. Horst Louise Wijngaarden, viool. 4.305.30 Kinderuurtje. 5.306.45 Concert door de huiskapel van Theater Tuschinski te Amsterdam. 6.457.15 AVRO-Boekenhalfuurtje. Dr. P. H. Ritter Jr.: „Sine Nomine" van Jan En gelman en „Voor vrij contact" van Viruly. 7.157.45 Gramofoonpl. 9.019.15 Concert. Concertgebouw Trio, Het Liederen- en Oratorium Kwartet. 9.159.45 Concert. AVRO-Orkest. 9.45—10.00 Piano-duetten door Else Nolt- henius en A. v. d. Rosière. 10.00 Persber. 10.1010.30 Vervolg Orkestconcert. 10.3010.45 Vervolg Piano-duetten. 10.4511.00 Vervolg Orkestconcert. 11.00 Gramofoonpl. 12.00 Sluiting. Daventry, 1554.4 M. 10.35 Morgenwijding. 11.05 Lezing. 12.20 Orgelspel door E. T. Cook. P. James, mezzo-sospraan. I.352.20 Orkestconcrt. 2.20 Berichten. 2.30 Uitz. voor scholen. 3.40 Dansmuziek. 4.35 Concert. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Voordracht en Nieuwsber. 7.00 Orgelspel door E. D'Evry. 7.20 Lezingen. 8.05 Piano-recital door E. Lush. 8.20 Concert. Symphonie-orkest. 10.00 Berichten en Lezing. 10.40 Concert. Sextet, E. Greene, tenor. II.2012.20 Dansmuziek. „Radi o-Pari s", 1725 M. 12.502.20 Gramofoonpl. 4.05 Gramofoonpl. 8.20 „Eugenie Grandet" van De Balzac. 9.50 Concert. Viool en piano, zangeres en cello. Langenberg, 473 M. 7.208.20 Gramofoonpl. 10.3511.35 Gramofoonpl. 12.30 'ramofoonpl. I.252.50 Orkestconcert. 5.506.50 Orkestconcert. 8.209.20 Concert. Muziek en zang. 9.20 Bach-concert. Orkest en solisten. Daar na tot 12.20: Orkestconcert. Kalundborg. 1153 M. II.3512.05 Uitz. voor scholen. 12.202.20 Orkestconcert. 3.555.55 Orkestcpncert en zang. 8.209.20 Solisten-concert. 9.3510.36 Koor- en solistenconcert. 10.5511.26 Viool-recital door T. B. An dersen. Brussel, 508.5 M. 5.20 Trio-concert. 8.35 Orkestconcert en zang. Zeesen, 1635 M. 6.057.20 Lezingen. 7.207.50 Gramofoonpl. 10.5012.50 Lezingen. 12.501.15 Gramofoonpl. 1.152.20 Berichten. 2.202.50 Gramofoonpl. 2.504.50 Lezingen. 4.505.50 Concert. 5.508.20 Lezingen. 8.20 Dansavond. Dansorkest, The Two Jaz- zers. Daarna: Orkestconcert. Mare 104 - LEIOEN - Tel. 1118 lefbon werken. Het allereenvoudigste appa raat voor detectie is het kristal, zooals ko- per-pyrite, zincite, mlybdeen, enz. Hiermede wordt de antenne-energie gelijkgericht en is in de telefoon hoorbaar. Het spreekt vanzelf dat die zwakke energie slechts een nauwe- lijksch hoorbaar geluid kan produceeren. Daarom ook is het kristal onbruikbaar voor goede ontvangst. In plaatsen vlak bij een zen der, zooals 't Gooi, gaat het nog, doch in het Noorden en Zuiden van ons land wordt niets meer gehoord, omdat de kracht van het zend station geregeld afneemt hoe verder men er van verwijderd is. Tegenwoordig geschiedt de detectie uitslui tend met lampen, waardoor tevens een groole versterking van de aanvang-energie wordt ver kregen. De naam detectorlamp kunnen we nu meteen noemen. Dat is de lamp, waarmede de detectie plaats vindt. Behalve deze lamp zit ten er nog 2 of 3 lampen in het toestel. Als le de hoogfrequentversterkingslamp, dan de detectorlamp en vervolgens de laagfrequent- versterkingslamp, soms nog gevolgd door een 4e die hetzelfde werk doet als de 3e. Zoodra de energie dus ontvangen is en af gestemd wordt zij aan de hoogfrequentverster kingslamp toegevoegd. Deze lamp heeft uit sluitend de reeds aanwezige energie krachti ger te maken. Hierbij gaat de oorspronkelijke energie geheel verloren, doch de lamp geeft een veel krachtiger energie van hetzelfde ka rakter terug. De werking van deze lamp kan dus het best voorgesteld worden als een on derdeel in de installatie, die het zendstation dichterbij brengt. Indien b.v. de ontvangst plaats vindt in Groningen van het station Hil versum, zal de oorspronkelijke antenne-encr- gie zeer zwak zijn, b.v. in een cijfer uitge drukt 1. In Utrecht, dat zooveel dichter bij Hilversum ligt, is de antenne-energie 5. In dien in Groningen nu een hoogfrequentverster- sterkingslamp gebruikt wordt zal de energie die deze lamp afgeeft, veel krachtiger zijn en ook 5 of zelfs nog meer bedragen. We hebben dus bereikt, dat de groote afstand die ons van j het zendstation scheidt overbrugd wordt. Voor zij aan de volgende (detector) lamp I wordt toeegvoegd, iroet er echter nog iets j mede gebeuren. Dit bespreken we weder de volgende week. W. P. Vragen op radio-gebied worden voor onze lezers gratis verstrekt door onzen Radio-me dewerker W. Peeters, Amsteldijk 92, Amster dam Z. WAARVOOR DIENT DIT EN DAT? Door afstemming met de spoel en variabele condensator verkrijgen we dus zeer zwakke electrische stroompjes, overeenkomende met die in de zendantenne van het omroepsta- tion waarvan we ontvangen, aanwezig zijn. Met een andere spoel of met dezelfde en een andere condensatorstand wordt de afstem ming gewijzigd en is de in onze ontvang- antenne opgewekte electrische energie weer gelijk aan die van een ander zendstation. Die geringe aanvangsenergie kan voldoende zijn om een telefoon te doen werken. Zouden we echter de telefoon schakelen aan de an tenne, spoel en condensator, we zouden niets hooren. De electrische energie is van een zoo danig karakter, dat zij eerst nog een bewer king moet ondergaan om een telefoon te kun nen doen werken. Deze bewerking noemen we „gelijkrichten" of „detectie". Ik volsta met er van te zeggen, dat de energie die na ont vangst wisselstroom is, d.w.z. geregeld wisselt van plus en min, door gelijkrichting gelijk stroom wordt. Met gelijkstroom kan een te- RUSLAND IN WERKELIJKHEID. De waarheid over de ellende van het Bolsjewisme. I Het is een bekend feit, dat alle berich- ten, die uit Rusland komen, direct of in- I direct onder controle van het secretariaat der Bolsjewistische partij staan. Daarom is het niet altijd gemakkelijk om objectief stelling te nemen tegenover de Bolsjewis tische regeeringsmethoden en toestanden. Nu heeft een vroegere communist, Panais Istrati, drie boeken over Sovjet Rusland in het licht gegeven en zegt daarbij in zijn voorwoord, dat hij al zijn mededeelingen van een uitvoerige bronnen-publicatie voorzien heeft, welke bronnen van Regee- ringszijde afkomstig zijn. Laten wij Istrati zelf aan het woord over de Russische toestanden. Wij begin nen met het lot van den arbeider. Hij zegt hierover het volgende: „In de fabriek Karei Marx (Wjasniki Provincie Wladimir). Van de 160 gezinnen beschikt er niet één over de ruimte, zoo- 1 als die wettelijk voorgeschreven is. Het komt voor, dat twee of drie gezinnen, ge woonlijk 8 of 9 personen, in één vertrek wonen. De kinderen drentelen in alle hoe ken rondsamengetaste menschen.. vuil.... ongedierte.... 'n verpestende at mosfeer" (Prawda van 26 Maart). In Sor- mowo 32000 inwoners voldoen meer dan 50 pet. der woningen niet aan de meest primitieve sanitaire eischen". (Prawda van 3 April 1925). „In de textielindustrie van 1 Moskou hebben meer dan 75000 arbeiders en employé's gebrek aan voldoende behui zing". In de goudmijnen aan de Lena zijn de arbeiders ellendig ondergebracht in duistere barakken, gehuwden en ongehuw- den leven onder een. Veeln bezitten geen stroozakken en slapen in hun kleeren. Geen ventilatieongedierte, vuil". In de fabriek Roode Roos. Moskous moeders met kinderen aan de borst leven in vochtige kelders, de man brengt den nacht door in „de gemeenschappelijke slaapzaal". Nog meer stemmen uit de Prawda: „Men slaapt ook op het binnenplein, dat de W.C. vervangt. Dat zijn geen kamers voor arbeiders, dat zijn hondenhokken". Wij zijn van meening dat dit uitknipsel voldoende is. Nu komen wij aan de sociale voorzorgen. Ook hier slechts in korte trekken enkele typische staaltjes van ondersteuningen, be scherming van den arbeid, medische ver zorging, sociale verzekering enz. „De ar- beidsoentra in het Donetzgebied ontberen volkomen de noodige verzorging. In F. be staat voor 1S000 arbeiders geen polikliniek. In G. moet de dokter tot 100 patiënten per dag bezoeken. Hij moet op de hoogte zijn van alle mogelijke speciale ziekte-ge vallen. In zijn consultatie-kamer is niet eens een waschbekken aanwezig en wan neer de dokter 'n geslachtszieke behandeld heeft, gaat hij met de ongewasschen hand over de oogen of den mond van een andere patiënt". (Prawda 4 Febr. 1926). Dergelijke berichten vinden wij ook in andere bladen. Een onderzoek in de mijnen I geeft het volgende beeld: slechts 11 pet. j der mijnen in het Donetzbekken zijn in het bezit van een vcrbandtrommel. Een heele reeks plaatsen heeft niet eens brancards, geen enkele mijn heeft het voorgeschreven aantal flesschen met drinkwater. Men werkt in poelen en drinkt daar ook uit". (Trud van 2 Apr. 1926). In Georgië werken de houtarbeiders 12 uur per dag in moerassige streken zonder eenige sanitaire verzorging. (Tsaria Wo- stoka April 1926). „Een arbeider, met een gekwetste hand, onbekwaam om te wer ken, die den kost moet verdienen voor zijn gezin, dat uit vijf leden bestaat, zonder eenig middel van bestaan, loopt reeds ?e- I dert 6 maanden stad en land af, om zijn 10 roebel, maandelijksche steun te krijgen, echter zonder resultaat. (Rapotschaja Ga- j zeta 10 Juni 1926). Hoe dikwijls pronken de Communisten met de Russische loonverhoudingen en wil- len daarmee bewijzen, dat alleen in de i socialistische bedrijven de arbeider zijn rechtmatig loon ontvangt. Nu is het echter algemeen bekend, dat het arbeidsloon in den tijd vóór den oorlog zeer ontoereikend was. Thans krijgen echter de Russische arbei- ders gemiddeld nog maar ternauwernood I 't loon van vóór den oorlog. Dus is de ver- zekering der Bolsjewistische Regeering, i dat het met de loonverhoudingen beter j geworden is, absoluut onjuist geblekèn. Even zoo is het met den gemiddelden ar beidstijd gesteld. Men berekent dit gemid deld loon, door het getal loontrekkers te verdeelen, d.w.z. men zet een fictief loon op papier, dat zeer afwijkt van het maxi- mum-loon van den eenen en het honger- i loon van den andere. Aldus vernamen wij tenminste in Moskou uit de beste inlich- j tingsbronnen, teen wij wat wilden weten i over het geheim gehouden „gemiddeld loon". Enkele interessante bijzonderheden: I „In een zeer groot gedeelte der indus- trie is het stukwerk ingevoerd. Reeds in 1926 werd volgens hun prestaties betaald: i in de metaalindustrie 68 pet. der arbeiders; in de chemische industrie 64 pet.; in den I mijnbouw 63 pet. enz." (Ekonomischekoje Oborenje Juli 1926). Tenslotte is ieder arbeider verplicht om een abonnement op het communistisch or- gaan Wisti te nemen op straffe van 360 roebel boete. (Prawda van 18 Juni 1925). Hiebij komt nog de slechte, uitbetaling van de loonen, zoodat de arbeiders dikwijls heel lang op hun geld moeten wachten, i Zoo meldt de Prawda van 7 Febr. 1925, dat „de arbeiders nu pas hun loon voor Octo- ber, de employé's voor September ontvan- gen hebben". i „De onderwijzers van den provincie Je- katerinos-low hebben nog achterstallige sa larissen te vorderen uit de jaren 1923 en '24. (Prawda van 30 Mei 1925). „In Moskou moeten arbeiders, op cre- diet koopen en het drievoudige van den prijs betalen, om niet van honger om te komen. Gedurende den tijd, dat zij op hun loon moeten wachten". (Rabatschaja Ga- zeta van 23 Juni 1926). „In de provincie Oeral hebben de met selaars in geen 9 maanden loon ontvan gen". (Trud van 9 Oct. 1926). „De glasfabriek Lenin betaalt haar ar beiders met vensterruiten, die de arbeiders dan maar op de een of andere manier moe ten zien te verkoopen". (Trud van 18 Augustus 1927). „In Biansk wordt slechts om de 5 maan den uitbetaald: sommige arbeiders heb ben 400 roebel te goed en het kan best gebeuren, dat zij in plaats van geld, strijk ijzers ontvangen, die zij op de fabriek ge fabriceerd hebben". (Prawda van 24 Nov. 1924). Hiermede willen wij thans besluiten. Het is wel voldoende bewezen, waartoe net Bolsjewistische regime Rusland en de Rus sische bevolking gebracht heeft. Want niet alleen de arbeidersstand, maar ook de overige beroepsmenschen bevinden zich in 'n wanhopigen toestand. Over het boerenbedrijf is reeds genoeg geschreven. Wij meenden, juist thans, nu het bolsjewisme ook in ons land weer van zich doet spreken nog eens de oogen te moeten openen van hen, die nog geloof hechten aan de fantastische beloften van Communisten en aanverwante partijen. Dr. H.N/NNING'S EETLUST-OPWEJ^ËW" 1.30 p. fl. DE GESLAAGDE GEZAKTE Maar dat moet je meemaken- Een jongmensch uit Nederhorst den Berg, boordevol idealen omtrent zijn toe komstige taak en positie, tijgt naar Utrecht om een beetje examen te maken. Op van de zenuwen natuurlijk. Hij laat zich door een stuk of wat gewichtige hoe ren uithooren over allerlei belangrijke vraagstukken, zooals de bietenteelt in Zuid-Holland, de strategische positie van Buiksloot, de repeteerende breuken, en de Zeven Dirken van het Hollandsche Huis. Hij geeft op al deze belangrijke vragen min of meer duidelijke of vaag omschrij vende antwoorden, of zwijgt met terneer geslagen oogen en gebogen hoofd als het betreffende register in zijn afgepijnigd hoofd zijn diensten weigert. Daarna vertrekt de candidaat voor de hoofdacte op een eenparige knik van de examencommissie en zweeft eenige dagen of weken, al naar gelang de vlugheid der examinatoren, tusschen hoop en vreeze tot de brievenbesteller den uitslag met een bons in de bus laat vallen. Zoo verging het dezen man uit Neder horst den Berg natuurlijk eveneens. En terwijl hij thuis napeinsde over de bereikte resultaten, wiegend tusschen hoop en vrees, telde de examinatoren de punten. De een zei: geslaagd, de andere meen de gezakt. Toen telden zij waarschijnlijk de knoo- pen hunner vesten en de laatste knoop zei: gezakt, waarop in Nederhorst den Berg een brief arriveerde, vermeldend, dat de candidaat voor de hoofdacte een andermaal opnieuw examen zou mogen doen. Een zelfde jongmensch, met dezelfde idealen, toog echter naar Zwolle en hij behaalde op dezelfde wijze hetzelfde aan tal punten. Maar in Zwolle zat één knoop minder aan de vesten der heeren exami natoren, zoodat deze candidaat slaagde. De Utrechtenaar, blijkbaar niets afwe- tend van de quantiteit vestknoopen, vroeg inlichtingen. De Utrechtsche heeren pleeg den overleg en vonden toen, dat de gezakte ook maar moest slagen vanwege de vrij heid en gelijkheid. Zoodat nu de examen commissie zelf gezakt was. En die komt dan ook het volgend jaar weer terug DANIëL. EENHEID IN DE NATUUR Ziezoo, het is met de en den Voor altijd nu gedaan; Je schrijft nu voortaan wat je wilt, 't Geslacht is van de baan. Alleen schrijft de minister voor, Dab een persoon of dier Gehoorzaam blijft aan het geslacht, Naar hooger Staatsbestier. Natuurlijk, 't was al te Die eenheid, die nu komt; Loopt bijna heel de wereld niet Geslachtelijk vermomd? Loopt niet de vrouw gekleed als De rok kort en het haar? En rookt zij niet, gelijk de man, Al is 't nog geen sigaar? Naar aanleiding van de nieuwe ministerieele bepaling betreffende het geslacht der woorden. Waarom dan steeds nog de en dén Voor vrouw- en manlijk woord, Als toch de mensch integendeel Zich aan 't verschil niet stoort? Als bij de mensch zelfs geen verschil Van man of vrouw bestaat, Dan past ook, dat het woordenboek Geen onderscheid toelaat. Maar de minister, die 't bevel Tot deze eenheid gaf, Zonderde toch een dierensoort Van dezen regel af. Zoodra het vrouwtje van een man, Diens naam draagt, maar met in, Blijft zij het vrouwtje, hij de man, Zooals bij het begin. Zoodoende staan nu de leeuwin, Apin en aap en leeuw, Op 't hoogste plan, zelfs boven ons, In deez' verlichte eeuw. Daar is 't natuurlijk onderscheid Nog enkel en alleen, Terwijl het tusschen menschenman En menschenvrouw verdween. De bundel „Oden en Satyren" van Trou-badour prijs van 1.50 verkrijgbaar. TROUBADOUR, eiken boekhandel tegen deu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 7