y
21ste Jaargang
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1930
No. 6698
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
Abonnementen
3)e ftzicbofoe (Bou/fcomt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden
het dubbele van
wordt
berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOLKENBOND
DE VOLKENBONDSVERGADERING.
Commissie-werkzaamheden.
De volkenbondsvergadering is gister
middag begonnen met den arbeid harer
commissies.
De derde, de ontwapeningscommissie,
heeft besloten, jhr. Loudon, daar er dit
jaar geen Nederlandsche gedelegeerde in
deze commissie zitting heeft, uit te noo-
digen om, als voorzitter van de voorberei
dende commissie van de ontwapenings
conferentie, toch de bijeenkomsten der
derde commissie bij te wonen en aan de
debatten deel te nemen.
De commissie ia begonnen met de be
spreking van het ontwerp-convientie in
zake financieelen bijstand aan een aan
gevallen staat. De Finsche regeering dien
de verschillende amendementen in, strek
kende tot versteviging der conventie.
Doch Robert Churchill, ondersteund
door Benes Marcilly en professor van
Eysinga, wees er op, dat de tekst een
compromis is en dat het geheele werk in
gevaar zou worden gebracht, indien men
thans weer de discussies over de strijd
punten zou gaan opnemen.
Op voorstel van de Finsche "gedelegeer
den werden de beraadslagingen tot morgen
verdaagd, opdat de Finsche delegatie de
intrekking van de amendementen kan
overwegen.
DUITSCHLAND
NA DE RIJKSDAGVERKIEZINGEN.
Passen en meten.
Het spelletje van „ik wil graag mee-
regeeren, maar nooit met jou", is in Ber
lijn reeds begonnen. Daardoor komt. er een
beetje klaarheid voor de allernaaste toe
komst niet voor lang, want het woordje
„nooit" heeft in de politiek maar betrek
kelijke waarde.
In de eerste plaats valt te constateeren,
dat de libVale volkspartij, die niet meer
met de socialisten wilde regeeren en die
er van verdacht werd eventueel wel met
de nationaal-socialisten te willen samen
gaan, deze laatste veronderstelling heeft
afgewezen. De Nationaal-Liberale Korres-
pondenz, het officieele orgaan van de
Duitsche Volkspartij, spreekt zich uitdruk
kelijk uit tegen een samenwerking met de
nationaal-socialisten en verlangt toenade
ring tusschen de middenpartijen.
Het tweede feit is het aanblijven der
regeering-Brüning. De verzwakte minder-
heidsregeering blijft dus aan.
Minister Wirth heeft daarop in een rede
voor de radio zijdelings commentaar ge
leverd. Hij zei 'o.a.:
Het radicalisme heeft den slag gewon
nen maar het klinkt paradoxaal de
regeering beheerscht het slagveld d. w. z.
zij regeert, zij blijft aan, zij gaat voort de
sociale en oeconomische problemen nauw
keurig te overwegen. Wij zullen de ge
legenheid aangrijpen om in de volgende
weken de kiezers te zeggen, naar welken
kant onze voorstellen wijzen. Wij ontgaan
de vraag niet, of wij met de krachten,
die op het oogenblik achter ons staan,
voorwaarts kunnen gaan. Het is ons be
kend, dat aan een meerderheid, die 289
stemmen moest tellen, 80 stemmen ontbre
ken. De oppositie zonder de socialisten
omvat 226 stemmen. Er ontbreken de re
geering dus ook als de socialisten volle
dige neutraliteit in acht nemen, nog altijd
1? stemmen. Neutraliteit van de socialis
ten ie dus niet voldoende de regeering
voor een motie van wantrouwen te be
hoeden.
Moskou ziet de revolutie al!
Naar uit Moskou gemeld wordt, bespre
ken de officieele Sovjetbladen „Iswestija"
en „Prawda" Woensdag voor het eerst den
uitslag der Duitsche verkiezingen. De
„Iswestija" verklaart, dat het kapitalisti
sche Duiischland het evenwicht tusschen
te binnenlandsche krachten heeft verloren,
'^e binnen- en buitenlandsche politiek wor-
len verward. Zelfs wanneer de nationaal-
socialisten geen zitting zullen hebben in
iet nieuwe kabinet, zal het moeilijk vallen
Ie huidige buitenlandsche politiek voort
to zetten. De uitslag der verkiezingen zal
cker den stoot geven tot nieuwe ernstige
cbeurtcnissen in Duitschlarid.
De „Prawda" ziet in het resultaat der
verkiezingen een aanwijzing voor de ko
mende revolutie in Duitschland.
Het verdrag van Versailles.
De bladen van den Amerikaanschen
krantenmagnaat Hearst, meer dan twintig
in geheel Amerika, publiceeren een hoofd
artikel over het resultaat van de verkie
zingen voor den Rijksdag in Duitschland.
Na een inleiding over de overwinning
van de radicale vleugelpartijen wordt ge
zegd: „Een gevaar, dat thans zelfs een
half blinde ziet, had Europa reeds lang
geleden moeten zien. Het Verdrag van
Versailles, dat bestemd was om het Duit
sche volk te onderdrukken, is even dom
als onjuist. Het zuigt jaarlijks honderden
millioenen uit de Duitsche industrie. Het
beteekent langen arbeidstijd voor eiken
Duitscher, ontmoediging voor volk en in
dividu. Geen volk zal dit op den duur uit
houden. Niemand kan het uithouden. Wan
neer de geallieerden in Versailles goed
overlegd voornemens zijn geweest het
bolsjewisme in Duitschland te brengen,
dan hadden zij het niet beter en met niet
meer succes kunnen doen. Thans staat het
aan den tijd de dwaasheid en de misdaad
van het Verdrag van Versailles aan den
dag te brengen en den zwaren ondragelij
ke n last van den rug van het Duitsche volk
af te nemen. Het zal te laat zijn wanneer
Duitschland zich met Rusland en de bols
jewistische politiek verbonden heeft".
Kloppartij tusschen „Nazi's" en „Sozi's".
Te Ulm hebben gisteren de nationaal-so
cialisten een ommegang door de stad ge
maakt, waarbij het tot bloedige botsingen
is gekomen met soc.-democraten. De aan
voerder der Hitlerianen, de rijksdagafge
vaardigde Dreher, werd zwaar gewond.
Verder werden nog een twaalftal vechters
bazen gekwetst, die allen naar het zieken
huis gebracht moesten worden.
De ruiten van de bureaux van de soc.
krant „Donauwacht" werden ingeworpen.
De raddraaiers konden worden gearres
teerd.
BRITSCH-INDIE
BR.-INDIE'S VERZET TEGEN
ENGELAND.
De Mohammedanen en de Brvlndische
conferentie.
In Indië worden op het oogenblik pogin
gen in het werk gesteld, de vertegenwoor
diging van de Mohammedanen op de En-
gelsch-Indische conferentie onder één lei
ding te brengen.
Om dit mogelijk te maken, moeten even
wel eerst de tusschen de Mohammedaan-
sche leiders bestaande tegenstellingen op
geheven worden. Daarvoor zal een geza
menlijk program uitgewerkt worden, dat
o.a. de volgende belangrijke punten bevat:
geen compromis met de Hindoes, handha
ving van de vriendschap met Engeland, die
belangrijker is dan goede betrekkingen met
de Hindoes en doorvoering van bestuurs
maatregelen in Indië, die de waardigheid
van de Mohammedanen in de centrale en
de provinciale regeeringen waarborgen.
De spreker der Mohammedanen op de
conferentie zal Aga Khan zijn.
Spoorwegaanslag bij Allahabad.
De „Times" meldt uit Allahabad dat
gistermorgen pogingen gedaan zijn om den
mailtrein uit Bombay te doen ontsporen. De
rails waren over een gedeelte van de lijn
ongeveer 15 mijlen buiten Allahabad ver
wijderd. Gelukkiger wijze evenwel werd
dit ontdekt voor de mailtrein er langs
kwam, doordat er een goederentrein ont
spoorde. De locomotief en twaalf wagons
kantelden daarbij doch er is geen verlies
aan menschenlevens te betreuren.
CHINA
BRITSCH-CHINEESCH ACCOORD.
Inzake schadeloosstelling wegens
Bokseropstand.
Tusschen den Britschen ambassadeur en
Wang, den minister minister van buiten
landsche zaken, is overeenstemming be
reikt omtrent de bestemming van de scha-
devergoedingsgelden van den Bokserop
stand. Zij zullen worden gebruikt voor de
voltooiing van de spoorlijn KantonHan-
kou.
Voorts wordt gemeld, dat de tegenvoor
stellen, eenige dagen geleden met betrek
king tot de exterritorialiteit door den Brit
schen ambassadeur ingediend, de graduee-
le opheffing der exterritorialiteit beplei
ten, alsmede de vestiging van speciale
rechtbanken, daar waar groote Britscbe
belangen zijn.
Naar verluidt heeft de commissie voor
buitenlandsche aangelegenheden het ac-
coord inzake de gelden van den Bokserop
stand goedgekeurd, doch haar afkeuring
uitgesproken over de Britsche tegenvoor
stellen inzake de exterritorialiteit.
JAPAN
JAPAN EN HET VLOOTVERDRAG.
De geheime raad zou zijn tegenstand
opgeven.
Uit bevoegde bron meldt men, dat de
commissie uit den Japanschen geheimen
raad, belast met het hooren van de leden
van het kabinet inzake het vlootverdrag
van Londen, besloten heeft den raad aan
te bevelen, het verdrag aan te nemen.
Men verwacht, dat de raad Maandag
bijeen zal komen en zich dan met de aan
beveling zal vereenigen.
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer kwam gisteren in
openbare vergadering bijeen ter benoeming
van de commissie voor huishoudelijke aan
gelegenheden. Een voorstel tot uitbreiding
dezer commissie werd verworpen.
Tevens werden benoemd de commissies
voor de stenografie en voor de verzoek
schriften.
WEGENVERBETERING OVER 1931.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot vaststelling van de be
grooting van inkomsten en uitgaven van
het Wegenfonds voor het dienstjaar 1931.
Blijkens de Memorie van Toeliching be
draagt het eindcijfer van deze begrooting
30.740.000 of 5.290.000 meer dan dat van
de begrooting voor het dienstjaar 1930. Dit
hoogere bedrag wordt voornamelijk veroor
zaakt door den wensch van de Regeering
om de wegen verbetering en met name den
bouw van onze rivieroverbruggingen zoo
veel mogelijk te bevorderen. Voor zoover
de hiervoor hoogere uitgaven niet uit de
gewone inkomsten van het Wegenfonds
kunnen worden bestreden, zal daarin door
het verleenen van ruimere voorschotten
aan dat fonds dan aanvankelijk in de be
doeling heeft gelegen, moeten worden
voorzien.
Voor de wegen is in 1931 uitgetrokken
17.847.000 en voor de bruggen 3.750.000.
In de verschillende provinciën wordt de
verbetering van verschillende wegen voort
gezet.
Gelden zijn uitgetrokken voor verderen
grondaankoop langs den rijksweg V e 1-
s e nA 1 k m a a r en voor verbetering van
den rijksweg AlkmaarNieuwediep.
Voor den aanleg van den rijksweg A m-
s t e r d a mZ u i d-H ollandsche
grens richting Sassenheim
wordt 130.000 aangevraagd voor grond
aankoop en 80.000 voor den aanleg van
de aardebaan van Amsterdam tot Schip
hol. Voor den bouw van de brug te Sloten
over de Ringvaart van de Haarlemmer
meer, waarvan de aanbesteding vermoede
lijk eerst in het laatst van 1930 zal kunnen
volgen is 10.000 opgenomen.
Teneinde met den aankoop van voor den
aanleg van den rijksweg Amsterda m
Z u i d-H ollandsche grens, rich
ting Gouda, benoodigde gronden te
kunnen beginnen is 15.000 opgenomen.
Het ligt in het voornemen den aanleg
van het wegvak bewesten Oegstgee't
krachtig ter hand te nemen, alsook de
voortzetting der geleidelijke verbetering
van den bestaanden rijksweg Den Haag
N oor d-H ollandsche grens.
Met de verbreeding van de klinkerbestra
ting op den Rijksweg Haagsche Schouw
L e i d e nB odegraven zal worden
voortgegaan.
Afkoop van tollen.
De uitgaven betreffende den afkoop van
tollen zijn afhankelijk van nog te voeren
onderhandelingen. Er is voor dit jaar,
evenals voor 1930 300.000 uitgetrokken.
Wegenaanleg en -verbetering,
kapitaaldienst.
Voor den aanleg van het gedeelte van
den Rijksweg AmsterdamVelsen van de
Hembrug tot zijkrnaal F zal voor 1931
720.000 noodig zijn, terwijl voor den ver
deren bouw van bruggen 212.000 is opge
nomen.
Voor verbetering van den Rijksweg Am
sterdamAmersfoort wordt ƒ.30.000 aan
gevraagd.
De werken tot vervanging van den over
weg over den spoorweg AmsterdamHil
versum door een onderdoorgang zullen
waarschijnlijk in 1930 voltooid kunnen
worden.
Vermoedelijk kan met de overbrugging
van het Merwede-kanaal, waarvan de kos
ten op 2.250.000 worden geraamd, begin
1931 worden aangevangen; voor in 1931
vervallende termijnen wordt 600.000 ge-
Aan het .grondwerk van het in zeer
slecht terrein gelegen deel tusschen Delft
PROF. MR. H. G. P. DUYFJES.
Mr. Hendrik Gerard Pieter Duyfjes, te
's-Gravenhage, benoemd tot hoogleeraar
aan de Leidsche Universiteit om onderwijs
te geven in het Ned.-Indisch Burgerlijk
Recht en in de historische vorming van de
hedendaagsche rechtsinstellingen, werd 2
November 1S78 te Haarlem geboren.
Na daar het gymnasium te heben door-
loopen, werd hij in 1896 aan de Universi
teit te Groningen als student in de klas
sieke letteren ingeschreven, en deed al
daar in 1899 met gunstig gevolgd het can-
didaatsexamen klassieke letteren. Aange
zien hij zich inmiddels meer aangetrokken
voelde tot de studie in de rechten, ging hij
naar Leiden en liet zich aan de universi
teit aldaar als student inschrijven. Hij pro
moveerde aldaar op stellingen tot doctor in
de rechtswetenschap en vertrok inl904, na
met gunstig gevolg het doctoraalexamen
Indisch recht te hebben afgelegd, als rech
terlijk ambtenaar naar Ned. Indië, waar
hij te Pekalongan eerst als griffier en
daarna als ondervoorzitter van den Land
raad werkzaam was. Vervolgens werd hij
voorzitter van den Landraad le Muntok
(Banka) en daarna te Fort de TTocTc.
Na als zoodanig eenigen tijd werkzaam
te zijn geweest, volgde zijn benoeming tot
griffier van den Raad van Justitie te Ba
tavia en vervolgens verbonden aan het
hoofdparket bij het Hooggerechtshof al
daar.
In 1922 werd hij advocaat-generaal bij 't
Hooggerechtshof te Batavia, in 1925 procu
reur-generaal bij dit college, en in 1927 lid
van den Raad van Ned. Indië. In het be
gin van dit jaar keerde hij met pensioen
naar Nederland terug/
Mr. Duyfjes was president-curator van
het college van curatoren van de Batavia-
sche Hoogescholen en lid van de Directie
van het Kon. Bataviasch Genootschap van
Kunsten en Wetenschappen, onder de zin
spreuk „Tot nut van 't Algemeen" te Wel
tevreden.
Hij is ridder in de orde van den Nederl.
Leeuw.
en de Rotterdamsche Schie (Overschie)
van den Rijksweg Rijswijk—Rotterdam zal
met kracht worden voortgewerkt; met de
overbrugging der Rotterdamsche Schie zal
binnenkort worden aangevangen; voor
1931 word 2.530.000 aangevraagd.
Teneinde een begin te kunnen maken
met den grondaankoop voor den Rijksweg
van 's-Gravenhage naar den weg Rotter
dam—Bodegraven en van den aan laatst
genoemden aansluitenden Rijksweg Gouda
Noord-Hollandsche grens wordt resp.
100.000 en 50.000 uitgetrokken.
Bruggen over de groote
rivieren.
Met het maken van den onder- en boven
bouw van de brug over de Bergsche Maas
bij Keizersveer en het grondwerk voor den
toeleidenden weg aan de Zuidzijde wordt
in 1931 voortgegaan; er wordt 773.000
aangevraagd.
Met den bouw van de brug over de Waal
bij Zaltbommel zal worden voortgegaan.
Er wordt in 1931 1.800.000 hiervoor aan-
Nieuwe bruggen bij Vianen,
Arnhem en Nijmegen.
Pet ligt in het voornemen om in 1931
een aanvang te maken met den bouw van
de brug over de Lek bij Vianen, met den
bouw der brug bij Arnhem en zoo mogelijk,
indien overeenstemming met de gemeente
Nijmegen kan worden bereikt, met den
bouw der brug over de Waal bij die plaats.
Op deze begrooting is hiervoor 1.100.000
400.000 plus 450.000 plus 250.000) uit
getrokken.
Zij, die zich vanaf heden opgeven
als abonné, ontvangen de courant
tot 1 October a.s. gratis
DE ADMINISTRATIE
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Passen en meten in Duitschland na de
rijksdagverkiezingen.
Tusschen Engeland en China is overeen
stemming bereikt inzake de schadeloosstel
ling wegens den Bokseropstand.
Proeven met geheime radio-telefonie
tusschen Nederland en Indië. (Radio).
BINNENLAND.
De moordzaak-Lans in hooger beroep.
(Rechtzaken, 2e blad).
Het wegenfonds en verbetering van we
gen in de omgeving. (Binnenland, le blad).
Een geval van kolendampvergiftiging te
Laren. (Gem. Berichten, 3de blad).
Nieuwe hoogleeraarsbenoemingen (lste
blad).
DE RADIO-CENSUUR.
Protestvergaderingen van de V.A.R.A.
Naar aanleiding van het verbod van de
Radio-controle-commissie om de anti-vloot-
wetbetooging van S.D.A.P. en N.V.V., Za
terdag te 's Gravenhage gehouden, uit te
zenden, alsmede wegens de afbreking van
de oespraak van de V.A.R.A.-voorzitter,
den heer A. de Vries, op Zaterdagmiddag
en ook wegens de censuur dier commissie
in hefc algemeen, hebben de federaties Am-
serdam van de S.D.A.P. en van de V.A.R.
A. en de Amsterdamsche Bestuurdersbond
gisteravond zeer druk bezochte protestver
gaderingen gehouden in he Concertgebouw
en in de Beurs voor den Diamanthandel te
Amsterdam.
In het Concertgebouw spraken de heeren
mr. J. W. Duys, Fr. van de Walle en J. W.
Lebon, in de Beurs de heeren J. Oudegeest,
W. van der Houven en M. Sluyzer.
PROEVEN MET GEHEIME
RADIOTELEFONIE.
Tusschen Nederland en Indië.
Gisteren had van hot hoofdbestuur van
de P. T. T. uit, het eerste geslaagde kruis-
gesprek met Indië plaats, waarbij men ge
bruik heeft gemaakt van geheime telefonie.
De rijkstelegraafdienst is er n.l. in ge
slaagd het gesproken woord in een zoo
danig anderen vorm te brengen, dat dit
voor een mede-luisteraar volkomen onver
staanbaar wordt.
Bij de ontvangst wordt het geluid dan
weder in verstaanbare vorm teruggebracht.
Het systeem heeft het voordeel, dat de
omzetting automatisch tot stand wordt
gebracht en dat geen wijziging aan toestel
len of lijnen noodig is.
De proefnemingen worden voortgezet.
Na den overval op Curagao.
De zaak tegen kapitein
A. F. B o r r e n.
De behandeling voor het Hoog Militair
Gerechtshof van de strafzaak tegen kapi
tein A. F. Borren, destijds commandant
van de troepen op Curasao, die naar het
hof werd verwezen in verband met den
overval op Curasao op 8 Juni 1929, zal een
aanvang nemen op Donderdag 2 October
a.s., des ochtends 10 uur, en zoo noodig
den volgenden dag worden voortgezet.
Er zullen acht getuigen worden gehoord,
ten deele op verzoek van de verdediging.
Ned. Roomsche Reisvereeniging.
Het hoofdbestuur der Ned. Roomsche
Reisvereeniging, gevestigd te Amsterdam,
heeft bericht ontvangen, dat Z. D. H. de
Bisschop van Haarlem heeft goedgevon
den, dat de weleerwaarde heer H. A. C. M.
Wennen, rector van het Gesticht St. Jacob
te Amsterdam, de vereeniging als geeste
lijk raadsman ter zijde staat.
In de j.l. Zaterdag gehouden bestuurs
vergadering is rector Wennen als zoodanig
met een toepasselijke rede door den voor
zitter geïnstalleerd.
