Wassenaarsche Nijverheids-, Land- en
Tuinbouw-Tentoonsteliing.
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 193L
DE LEIDSCHE COURANT
fWEEDE BLAD PAG. 8
Gistermiddag heeft de plechtige opening
plaats gehad van de Wassenaarsche Nijver
heids- en Land- en Tuinbouwtentoonstel
ling.
Om 12 uur werden de leden van de pers
ontvangen door den heer W. M. Lankhorst,
voorzitter van het Uitvoerend Comité voor
de Nijverheidstentoonstelling, die de hee-
ren rondleidde over de terreinen der ten
toonstelling. Begonnen werd met de af-
deeling Tuinbouw, waar de tuinaanleg van
de Gebrs. Zoetemelk een zeer fraaien in
druk maakt, evenals de rotsgroep der kwee-
kerij „A-lpina" en de zending coniferen
en rozen van den heer N. Groenendijk
welke in Engelschen stijl is opgesteld. De
groep van den heer A. C. van Tol trekt
zeer de aandacht door de aardige opstel
ling van perkplanten in den vorm van een
anker, opzibtenden hond, molen, mand, zoo
ais deze heesters op groote buitenplaat
sen uit de 19e eeuw veel werden aange
troffen.
Vervolgens werd een bezoek gebracht
aan de 3 tenten waarin deze afdeeling in
hoofdzaak is ondergebracht. De gemengde
groep van den heer de Gans trekt direct
de aandacht, in welke inzending prachtige
bloemen en planten zijn verwerkt. Deze
inzending werd gedaan door een groep
tuinbazen.
De bloemen en planten.
Speciaal vermelding verdient vervolgens
hier een eetkamer en een bruidskamer,
waarvoor het meubilair en de tapijten afge
staan zijn door de firma Mutters en het
servies door de firma Hoyting. De feest-
disch is op chitterende wijze met groen
en bloemen opgemaakt. Ook de inzending
der bloembollenkweekers ie de moeite
waard. Buiten de tenten vindt men ver
schillende kassen opgesteld, waarvan die
van den heer Pool wel extra aandacht
verdient.
Hierin wordt tevens een fraaie collectie
cactussen tentoongesteld.
De tent der Floraliavereeniging bevat de
inzendingen der schoolkinderen welke jon
ge planten en stekjes ter verzorging heb
ben gekregen en hiervan in het algemeen
bijzonder werk hebben gemaakt en er veel
zorg aan hebben besteed. Heb werk van
de leerlingen van den bindcursus ziet er
verder ook zeer verzorgd uit en bevat o.m.
een sierlijk opgemaakten feestdisch (ser
vies van de firma van der Geest) prachtige
kransen, schilderijen, stilleves (opgemaakt
van bloeemn en vruchten) kussenc, een
waaier enz.
De inzending van den heer J. Ander
son maakt een zeer keurigen indruk met
een fraaie collectie planten en vruchten.
Aardig gevonden is ook de groep van den
heer M. Sjouke welke den tuinaanleg van
Backershaegen met als achtergrond het
heerenhuis „Backershaegen" tentoon stelt.
Door de Florigaze worden kussens met
bloemen beschilderd geëxposeerd, het werk
van een Haarlemsche dame, welke hierme
de altijd veel succes oogst.
In den tweeden tent der Floralia-ver
eeniging vindt men de eenjarige planten
ingezonden door de kinderen en door oude
ren gekweekt zoowel als meerjarige plan
ten.
Een geweldige Fuchsia en een zeer om
vangrijke geranium trokken vooral de aan
dacht.
De kippen en konijnen.
Ook de afdeeling pluimvee en kleinvee
mag er hoewel niet groot in aantal wat
gehalte betreft wezen.
Verschillende toornen kippen van diverse
rassen benevens een uitgebreide collectie
konijnen zoowel oud en jong, waarbij zeer
mooie exemplaren, zijn het bezichtigen
overwaard. Voor beide groepen zijn dan
ook diverse bekroningen toegekend.
De Middenstands-tent.
Tenslotte werden de Middenstandstent
bezichtigd en een wandeling gemaakt langs
de 28 stands.
Een fleurig en opgewekten indruk ver
krijgt men al direct bij het betreden van
deze afdeeling. Een houten tent van 100
Meter lengte en ter breedte van 15 Meter j
herbergt de verschillende Wassenaarsche
firma's die daarin exposeeren.
Bij den ingang vindt men den grootsten j
stand, die door de firma Riem Co. be- j
nut is om daarin de door haar vertegen
woordigde bekende automerken te demon-
streeren.
De boekhandelaren Hoogeveen en Woest
geven ieder voor zich een zeer goed beeld
van hun branche, waarbij eerstgenoemde
een prachtige collectie luxedoozen post
laat bewonderen eh laatstgenoemde o.a.
een electrisch werkend film projectietoestel
demonstreert.
De firma K. L. Will exposeert een fraaie
collectie huishoudelijke artikelen, benevens
een in werking zijnde electrisch waschap-
paraat. Heeren modeartikelen en bontwer
ken te kust en te keur treft men aan in
de stand der firma Lubbe.
De firma Steinwegs geeft in zijn afdee
ling een mooie sorteering uurwerken en
instrumenten, waarbij een electrisch wer
kende klok, en reclame-roulette, waaraan
een zeer aardige prijsvraag is verbonden.
De firma Vos laat ons een werkelijk
aanlokkelijke sorteering zien van wijnen,
likeuren en gedistilleerd.
Van den Bergh's vleeschwarenfabriek is
op haar gebied vertegenwoordigd met alles
wat "den inwendigen mensch kan verster
ken.
Zeer de aandacht trekt het wapen van
Wassenaar in de origineele kleuren van
gelei en vleeschwaren saamgesteld.
De firma H. W. Steinwegs zorgt voor
een ander deel van 's menschen voeding
in den vorm van kruidenierswaren en de
licatessen.
Ook de firma Bakker blijft in dit op
zicht niet achter en exposeert daarenbo
ven een keur-collectie pluimee-voeder.
De firma Boers laat een mooie sorteering
haarden, kachels, waschmachines etc. be
wonderen, evenzoo de stand van den heer
Goemans die, wat betreft de stand en sor
teering, daarvoor niet onder doet.
De firma's Boddeus, Bourgeois en Loos
exposeeren met electrische apparaten, sa
nitaire artikelen, lampen, stofzuigers en
derg. nieuwigheden zijn te bewonderen.
Zoo viel onze opmerkzaamheid in de
stand van de firma Boddeus op een zeer
handig model liand- en stofzuigertje, lich
ter dan een strijkijzer, waarmede op ge
makkelijke wijze trappen, fauteuils, gordij
nen en kleederen kunnen worden gerei
nigd, terwijl de firma Bourgeois een nieuw
systeem badkamerinrichting van fraaie
uitvoering in emaille en porcelein alsmede
openen en ging daarna over tot 'het ver
welkomen der verschillende autoriteiten,
o.m. den oud-burgemeester, jhr. B. Ph. S.
A. Siorm van 's-Gravenzandg, en zeide,
dat diens aanwezigheid een bewijs was, dat-,
hoewel geen burgemeester meer in functie,
de oud-burgemeester toch nog met hart en
ziel met de gemeente meeleeft. Vervolgens
sprak hij den vertegenwoordiger van den
minister het departement van Arbeid, Han
del en Nijverheid, den heer J. de Jong toe,
en drukte zijn erkentelijkheid er over uit,
dat door de aanwezigheid van den verte
genwoordiger van dit Ministerie het parti
culier initiatief werd gesteund. Den heer
Kuint, secretaris van den Hoogen Raad
van Arbeid, werd tevens een welkomst
woord toegesproken. Ten slotte ook aan de
leden van den gemeenteraad voor zoover
aanwezig.
Spreker memoreerde daarna, dat het
een zware taak is geweest voor de afdee
ling land- en tuinb. onder de moeilijke om
standigheden waarin zij verkeert, wegens
de heerschende crisis en de sombere pers
pectieven, aan deze tentoonstelling deel
te nemen, hetgeen daardoor des te meer
op prijs werd gesteld.
Door de middelen, dié zij heeft gevon
den, om de7,e crisis te boven te komen
en het organiseeren van een dergelijke ten
toonstelling, wordt de energie aangemoe
digd en de kwaliteit der producten opge
voerd, waarvan de tentoonstelling een
beeld geeft.
Immer bevat deze een uitgelezen collec
tie slachtvee, melkvee met hooge melk
productie, schapen van het beroemde
Texelsche ras, varkens voor de bagonijpro-
Toespraak burgemeester
Wiegman.
Hierop nam burgemeester J. J. M. Wieg
man het woord en sprak de navolgende
rede uit:
Volgaarne wil ik voldoen aan uw ver-
eerend verzoek, om met een enkel woord
de Wassenaarsche Nijverheidstentoonstel-
ling te openen en ik doe Jat met te meer
genoegen, omdat de aanleiding tot deze
tentoonstelling is geweest twee heugelijke
feiten, die wij dezen tijd vieren, waarvan
het eerste is de 50ste verjaardag van
Haar, die ik de eer heb, in deze gemeente
te vertegenwoordigen, onze beminde en ge-
eerbiedigde Koningin.
Kan het niet tot mijn taak behooren, om
bij deze gelegenheid uitvoerig te schetsen,
wat onze edele Vorstin tot nu toe voor ens
dierbaar Nederland, voor Haar volk is ge
weest, wel is het mij een groot genoegen
uit te spreken, dat wij vurig hopen, dat
onze Koningin nog heel lang door Haar
trouw Nederlandsch volk op de handen
zal kunnen worden gedragen; trotsch a's
dat Volk is op Haar om Haar eenvoud en
Haar hoogheid, om Haar zielenadel en
haar opofferingsgezindheid, maar vóóral
om de niet te overtreffen wijze, waarop zij
één weet te zijn met haar volk en met dat
volk weet mede te leven in blijde nlaar ook,
en ik zou haast zeggen vooral, in bange
dagen. Moge de goede God aan onze ge
liefde Koningin hiertoe d° zoo noodige
kracht en gezondheid schenken
Ik stel u voor, met mij in te stemmen in
bouwtentoonstelling, die hier zullen verte
genwoordigen een zoo bij uitsteke Holland-
schen tak van het volksbestaan. Het wil mij
voorkomen, dat in onzen modernen tijd
maar alj te veel vergeten wordt, dat ons
nationaal economisch leven het moeilijk
zal kunnen stellen zonder een bloeienden
landbouw en dus zonder een krachtigen
zelfbewusten boerenstand, en dat ook thans
nog ten volle van kracht is de uitspraak:
dat een welvarende landbouw is de rugge-
graat eener natie.
Een gevoel van dankbaarheid eindelijk
jegens den handeldrijvenden Midden
stand, die natuurlijk eveneens een terug
slag van de heerschende malaise onder
vindend, toch niet heeft geschroomd zijn
beste krachten in te spannen om het ver
blijdend resultaat, dat wij straks in oogen-
schouw zullen gaan nemen, te bereiken, en
daarmede te bewijzen, dat, mochten er
vroeger al eens klachten over het niet
concurreerend en laksch zijn der Wasse
naarsche winkeliers reden van bestaan ge
had hebben, er nu een frissche wind waait
door de middenstandsgelederen en de
Wassenaarsche Middenstand, volkomen
gezond en actief, den Wassenaarders alles
kan bieden, wat zij verlangen en zeker
kan concurreeren met den geheelen om
trek.
Mijnheer de Voorzitter, ik wil dan gaan
eindigen en wel met den wensch, dat uw
bestuur zeer veel voldoening van deze
tentoonstelling moge beleven en zijn wer
ken, zij het altijd slechts eenigermate,
moge worden beloond door een zeer groo-
ten toeloop van belangstellenden; met
den wensch, dat alle bezoekers der ten
toonstelling mogen genieten van al het
schoons, en hun voordeel mogen doen met
al het nuttigs, dat hier geboden wordt;
met. den wensch eindelijk, dat deze ten
toonstelling groote voordeelen moge af
werpen voor den tuinbouw, den landbouw
en den middenstand in deze gemeente, tot
welzijn en voorspoed van de geheele
Wassenaarsche bevolking.
Met deze wensch verklaar ik de Was-
seaarsche Nijverheidstentoonstelling voor
geopend.
Hierna speelde Excelsior Het Wilhel
mus dat staande werd medegezongen,
waarna de eere-wijn werd rondgediend.
De heer Van der Stoel dankte den
Burgemeester en vervolgens namens het
uitvoerend Comité voor zijn met zooveel
gevoel en overtuiging uitgesproken rede
voering en voor de goede wenschen, geuit
voor onze Vorstin, de Koningin Wilhelmi-
na Vereeniging en de tentoonstelling.
De heer Grevers, voorzitter der Ko
ningin Wilhelmina Vereeniging zegde
daarna den Burgemeester, en den heer v.
d. Stoel voor de gehouden redevoeringen
hartelijk dank.
BURGEMEESTER WIEGMAN BIJ DE OPENINGSREDE.
gevaarlooze electrische verlichting demon
streert.
De bekende banketbakkerijen van der
Zaal en Anton te Nijenhuis ontbreken
evenmin en exposeeren met een collectie
lekkernijen om van te watertanden.
De firma Winnubst is er met een mooie
sorteering artikelen uit het schilders en
drogisterijvak en geeft een uitvoerig beeld,
wat het schildersbedrijf alzoo omvat.
De firma van der Velde exposeert de
verschillende bekende Chevrolet-modellen
en auto-benoodigdheden. De manufacturen-
handel vormt in de stand der firma Bins
haar waardige vertegenwoordigsters. De
stand van den brand stoffenhandel wordt
ingenomen door de firma de Bode. Daar
werden de voortbrengselen der Nederland-
sche mijnen naar voren gebracht.
De firma Gleic-hmann exposeert met haar
Veedol-motorolie.
De schoenenafdeeling van de firma. Theil
is eveneens zeer zeker het bezichtigen
waard, terwijl de andere gelijknamige fir
ma de Wed. Theil de rookers in alle op
zichten kan bevredigen.
De firma van Wijngaarden vult een
stand met een prachlcollectie binnen- en
buïtenlandsche fruit, waaraan alle bezoe
kers zich ongetwijfeld zullen vergasten.
Mevr. Duivenvoorden-van der Velde
toont in haar stand fraaie werkstukken
knippatronen enz. van leerlingen van haar
m ode-vakschool.
Tenslotte is er nog de bezienswaardige
afdeeling van de firma Peereboom, die di
verse aanlokkelijke artikelen op het gebied
der fotografie, optiek en parfumeriën enz.
tentoon stelt.
Zoowel de tentoonstelling op het gebied
van land- cn tuinbouw en de afdeeling
Middenstand zijn een bezoek ten volle
waard.. Iedereen, zoowel de dames als de
heeren zullen er iets van hun gading vin
den. Op elk gebied is er werkelijk het
neusje van den zalm en zal zelfs de meest
verstokte cynicus er tevreden vandaan ko
men. De Wassenaarsche Nijverheid, Land
en Tuinbouw heeft zonder eenigen twijfel
getoond met de grootste plaatsen te kun
nen wedijveren.
De officieele opening.
Te 2 uur gistermiddag had de opening
dezer tentoonstelling plaats.
De heer G. J. van der Stoel, voorzitter
van het uitvoerend comité sprak zijn wel
komstrede uit en rekende het zich een
groot genoegen als geboren en getogen
Wassenaai'der het welkom toe te roepen in
de eerste plaats aan den burgemeester
als hoofd der gemeente Wassenaar.
Spreker zeide, dat het comité het zich
een eer achtte, dat de burgemeester zich
bereid had verklaard, de tentoonstelling t.a
ductïe, zuivelprdouctén van eerste kwali
teit enz.
Spreker vestigde dan de aandacht op de
cuinbouwafdeeling, welke wel een sprook-
jestuin gelijkt en Wassenaar mag er trorsch
op zijn, zulke vakmenschen onder zijn in
woners te kunnen rekenen. Wat den Mid
denstand betreft, zoo heeft de grootte van
het gebouw, waarin deze afdeeling is on
dergebracht reeds verraden, dat geen te
groote woorden gesprbken maar groote da
den volbracht werden.
Spreker bracht dan naar voren, dat jam
mer genoeg vele menschen zich inbeelden,
dat, mede in verband met de gemakke
lijke communicatie met de nabijgelegen
groote steden het in Wassenaar te duur is,
hetgeen een gefingeerd idee is, waarvan men
na bezichtiging van de stads v. d. Mid
denstand wel overtuigd zal zijn. De inkoo-
pen kunnen dan ook even goed en voordee-
lig worden gedaan als daarbuiten.
Als aanleiding tot de tentoonstelling
noemde spreker het feit van den verjaar
dag van H. M. de Koningin, onze Lands
vrouwe, tezamen vallende met het 25-ja
rig jubileum der Koningin Wilhelmina
Vereeniging, waardoor dit feest een zeer
bijzonder karakter draagt.
Het deed spreker genoegen, dat de ge
heele gemeente spontaan aan deze feesten
deelname en spr hoopte dat er feest zou ge
vierd worden ter eere van het Vorsten
huis en dat God Haar moge beschermen,
wie ons land en ons volk zoo lief en zoo
dierbaar is.
Ten slotte wijdde hij een woord van dank
aan diegenen, die aan de totstandkoming
der tentoonstelling medewerkten, in de le
plaats aan den heer Smoor, dir. van de
Wassenaarsche Grondexploitatie Maat
schappij. die geheel belangeloos zijn terrei
nen ter beschikking heeft gesteld ook den
gemeenteraad betuigde hij zijn dank voor
het wijze besluit, daadwerkelijk de tot
standkoming dezer tentoonstelling te .steu
nen éénjarig jubileum.
Ten slotte feliciteerde spreker den edel
achtbare heer J. J. Wiegman met zijn l-ja
rig jubileum als burgemeester van Wasse
naar aangezien het juist ongeveer 1 jaar
geleden is dat deze zijn blijde incoms.e in
de gemeente Wassenaar als hoofd dezer ge-
geiheente Wassenaar als hoofd dezer ge
meente hield. Hij heeft zich in dat jaar tijd
bemind gemaakt bij een ieder en allen en
blijk gegeven dat de belangen der gemeen
te hem geheel ter harte gaan. Spreker ein
digde met het uitspreken van de hoop,
dat het den beminden burgemeester gege
ven moge zijn, nog lang voor zijn gezin en
voor de gemeente Wassenaar
blijven.
eén lang leve de Koningin
Als tweede aanleiding tot deze tentoon
stelling moet genoemd worden, het 15-jarig
bestaan der Koningin Wilhelmina vereeni
ging, eveneens een feit, dai, naar mijne
meening, niet onopgemerkt voorbij mag
gaan; immers deze vereeniging is het ge
weest, die gedurende 25 jaren heeft ge
zorgd, dat het feest van de Hooge Lands
vrouwe in Wassenaar waardig wordt ge
vierd die onder haar zeer talrijke leden
jong en oud, rijk en arm, pr 'testanten en
katholieken en die dus bij deze feestviering
heeft gestreefd naar eenheid, met eerbie
diging van elkanders beginselen, en daar
mede heeft gevolgd het illu-icrc voorbeeld
van de waardigste Vertegenwoordigster
van die Volkseenheid: Koningin Wilhel
mina.
Vóór ik nu overga tot de opening van
deze tentoonstelling met goede wenschen,
mijnheer de voorzitter, moge ik 'och nog
uiting geven aan enkele gevoe ens, die er
in mij omgaan.
Die gevoelens zijn helaas gemengd. Al
lereerst dringt bij mij op een gevoel van
tleursteliing over de slechte tijden, die over
het algemeen voor" de geheele bevolking
bestaan, maar die zich toch voornamelijk
uiten in een ernstige crisis in den land- en
tuinbouw.
Maar ook tegelijkertijd komt dan een
gevoel van bewondering bij mij op, dat
men, niettegenstaande deze ongun
stige toestanden, tot den moed
heeft gehad en energie deze tentoon
stelling te organiseeren en zoo hoog moge
lijk op te voerenvan bewondering, dat
men niet moedeloos met de handen in den
schoot is gaan zitten, maar deze tentoon
stelling heeft aangegrepen als een gelegen
heid meer om te trachten de bestaande
crisis te overwinnen.
De trots van Wassenaar.
En dan paren zich aan deze gevoelens
nog een gevoel van trots, dat in ons dorp
Wassenaar zij het aan een groote stad
grenzend, maar toch altijd een plattelands
gemeente een dergelijke prachtige ten
toonstelling is tot stand gekomen. Een ge
voel van dankbaareid eindelijk, als hoofd
dezer gemeente, op de allereerste plaats
jegens het volijverige tentoonstellingsbe-
stuur, dat het zoovelen in Wassenaar heeft
weten op te stuwen tot zulk nu:tig, degelijk
en grootsch werk. Op de tweede plaat-s
jegens de tuinbouwvereenigingen en de in
zenders van die branche, dat zij op zoo'n
aantrekkelijke, heerlijke manier wede" eens
onder de aandacht van het publiek hebben
gebracht al het schoons en edels, wat er
schuilt en leeft in den tuinbouw.
Voort-s jegens de inzenders van de land-
Een woord van den oud
burgemeester.
Vervolgens meende de oud-burgemees
ter Jhr. B. Ph. S. A. Storm van 's-Graven-
sande op dezen merkwaardigen dag ook
een enkel woord te mogen spreken on be
gon op geestige wijze de aandacht erop te
vestigen, dat de heeren van de pers, hem
in het algemeen zeer moeilijk kunnen ver
staan, en dat men van hem ge-wend was,
dat hij „van den eenen tak op den anderen
springt" met zijn gedachten.
Spreker zeide, met genoegen te consta-
teerén, dat hij in de 18 jaar, dat hij Bur
gemeester van Wassenaar was, hij het vuur
niet heeft uitge-bluscht en dat het hem
pleizier deed te zien, dat hij Wassenaar
heeft verlaten in een toestand van jeugdige
energiedrang, moed en kracht tot groot-
sche daden. Hij bracht naar voren, tot die
pessimisten te behooren, die aan het wel
slagen der tentoonstelling hadden getwij
feld, die bang waren voor onweer, slecht
weer, regen en andere ellende. Spreker
zeide, dat men het verdiend heeft, dat de
tentoonstelling voor de Wassenaarsche
Burgerij een groot succes wordt-, door de
wijze waarop men deze zaak heeft voorbe
reid en sprak de blijde hoop uit, dat- men
de zaak tot een goed einde zal brengen,
begunstigd door even goed en mooi weer
als waarmede de opening vandaag werd
begunstigd.
Spreker vestigde daarna de aandacht op
het feit, dat wanneer men 18 jaar een ambt
I waarneemt, men op ouderen leeftijd een
beetje „zwaar op de hand" wordt-, en
meent, dat men moeilijk te vervangen is.
Dat eigen „ik" is iets, waar de meeste
menschen moeilijk overheen kunnen ko
men.
Datzelfde groote „ik" is spr. echter weer
geheel te boven gekomen, omdat hij heeft
gezien, dat in zijn plaats een man is geko
men die niet alleen bekwaam is, om dat
ambt waar te nemen, maar die tevens
blijk geeft geheel met zijn gemeente mee
te leven.
Een eigenaardige uitlating.
Spreker zeide, al vond hij liet- mis
schien een beetje eigenaardig uitgedrukt,
dat bij de manier waarop de tegenwoordi
ge burgemeesters tot stand komen, wel
een zeer gunstige keuze was gedaan, en
men heeft dan ook wel gevoeld, dat deze
opvolger in den t-ijd van 1 jaar aller har
ten heeft gewonnen, dat van spreker ook
(gelach). Wanneer spreker had geweten,
wat hij nu weet, had hij zonder twijfel den
heer Wiegman als zijn opvolger voorge
steld.
Vervolgens richtte spreker zich tot d©
Koningin Wilhelmina Vereeniging waar
van hij niet- alleen Eere-Voorzitter, maar
ook dikwijls Voorzit ter in functie is ge
weest. De vereeniging heeft er gedurende
25 jaren van haar bestaan altijdvnaar ge
streefd, op de haar eigen pleizierige wijze
het Koninginnefeest te vieren. Die K. W.
V. komt een woord van dank en hulde toe.
Spreker kan niet anders dan de K. W. V.
feliciteeren met een enkel woord van
zichzelf en uit zijn hart.
