DE 23STE NEDERLANDSCHE
JAARBEURS
De Slavin van het
Zwijgen
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1930
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
De vraag of een jaarbeurs behoefte
heeft aan noviteiten, of voortdurende af
wisseling in de producten der verschillen
de verkoopers het bezoek en den handel
stimuleeren, is dicutabel en dus niet een
voudig te beantwoorden. Een feit is liet
evenwel dat de journalisten die van sei
zoen tot seizoen de beurs bespreken, reik
halzend uitzien naar iets „nieuws" of wat
ze meenen daarvoor te mogen houden!
Vroeger verstrekte het Jaarbeursbestuur
een lijst van nouveauté's waarop het arti
kel keurig stond omschreven, het stand
nummer veirmeld en de firma aangeduid.
De laatste twee beurzen zijn deze opgaven,
die een welkome handleiding waren, ach
terwege gebleven, naar verluidt omdat
een collega met deze „nouveauté's" open
lijk den draak had gestoken. In ieder geval
moet thans met nog grooter nauwkeurig
heid en meer bedachtzaamheid worden
rondgesnuffeld voordat men het erop kan
wagen zijn lezers een artikel als noch nie
dagewesen, te annonceeren.
Wie deze beurs op zijn gemak rondwan
delt zal moeite hebben bij zijn eerste om
zwervingen opvallende bijzonderheden te
ontdekken. Daar staan op het Vreeburg
weer de bekende pompen die de lucht
vervullen met hun monotoon geluid. Daar
ia verder een firma die geestige reclame
poppen demonstreert en daarbij het prin
cipe dat „actie" in de etalage-kast nog al
tijd de meeste kijkers trekt, niet verwaar
loost. En daar deze fabrikant, getuige zijn
neger-drummer en de juffrouw die hope
loos met haar beenen spartelt terwijl ze
achterover in een koffer ligt, een humoris-
tischen kijk op het menschdom blijkt te
hebben, kan het wel niet anders of zijn
product moet aftrek hebben. Voorts vindt
men op het open Vreeburg-terrein nog de
talrijke handelaren in wa-schtobben die ze
lustig laten schommelen en de fabrikanten
van machinerieën in groote verscheidenheid
van vorm en afmeting.
De groote hall van het nieuwe gebouw
is ditmaal een demonstratiezaal geworden
voor automobielen, waaronder die van Ford
een ruime plaats innemen. Luxe-wagens zijn
er zoo goed als niet, maar voor de lief
hebbers van eenvoudige oarosserieën en
chassis is er een overvloed van keuze. De
voor deze groep beschikbare ruimte is
uiterst royaal, zoodat ieder onderdeel op
zijn voordeeligst uitkomt.
Achterin, in de semi-permanente hall de
FEUILLETON
Dit het Engelsch van
FRED. M. WHITE.
38)
Hij ruimde de overblijfselen van hel
ontbijt weg en bracht een uitstekend ver
zorgde, lichte lunch en wat amusements
lectuur: tijdschriften en romans; de gevan
gene kon zich niet beklagen lat Sat oris
het hem aan iets liet ontbreken en daar
hij zoolang het licht was, niets kon onder
nemen met zijn geïmproviseerd telegraaf
toestel, doodde hij, zoo goed en kwaad als
het ging, den tijd met lezen.
Noch van Satoris, noch van Mary merk
te hij iets.
Toen het donker was, schroefde hij den
schakelaar wat aan en begon het spelle
tje van den afgeloopen nacht weer en al
spoedig merkte hij tot zijn onuitsprekelijke
opluchting, dat zijn seinen beantwoord
werden. Field was dichtbijhij was dus
veilig weggekomen en had den toeleg be
grepen Hij scheen ook iemand meege
bracht te hebben die de lichtseinen ver
staan en beantwoorden kon. Practische ke
rel tochBerrington seinde de berichten
vlug door en was overtuigd da'. Field niets
achterwege zou laten om zijn voordeel te
!oen met wat hij ervaren had.
Later op den avond nadat de geheim
zinnige handlanger die ook zijn 'unch had
zuivel-toe-stellen en de groote karnkneders,
centrifuges en laboratorium-apparaten.
Maar dan, wanneer we terugwandelen,
voert de weg ons langs de lichtpaleizen
van Philips en zoo min als vroeger stelde
ook ditmaal de Eindhovensche industrie
teleur. Voor het eerst op de jaarbeurs de
monstreert Philips het apparaat waarmee
het mogelijk is in uw huiskamer een gra-
mcfoonplaat op te nemen en onmiddel
lijk daarna weer te geven. Het toestel, de
Philigraaf, is een combinatie van een ra
dio-installatie en electris-che gramofoon,
die men opgesteld heeft in een geluiddicht
kamertje. De uitvinder demonstreerde ons
het proces dat al heel eenvoudig in zijn
werk gaat, maar waarvan de resultaten
werkelijk verbluffend zijn. Een aluminium
plaatje wordt op den schijf van den gra
mofoon gelegd, een speciaal voor het doel
vereischte naald in den pick-up gebracht-,
een microfoon versterker ingelascht en
men kanspreken. Natuurlijk voor den
ingeschakeld en microfoon! Is de opname
beëindigd dan wordt de stalen naald door
een houten vervangen en men kan het
zelfde plaatje aanstonds afdraaien en daar
bij de sensatie ondergaan zijn eigen stem
te hooren. De prijs van de voor dit soort
opnamen benoodigde onderdeelen die zon
der meer bij de Philips electrische gramo
foon No. 2901 in combinatie met een ont
vangtoestel voorzien van een voldoend
ruime eindla-mp b.v. Philips ontvangtoestel
len 2511 en 2601 gebruikt kunnen worden,
bedraagt slechts 65.Praktisch als
steeds zorgde Philips ervoor dat de plaat
jes zelf al buiten gewoon billijk te verkrij
gen zijn n.l. tegen 0.10 per stuk. Op deze
wijze kan men - zijn familieleden op afge
legen bezittingen de stem uit het moeder
land laten beluisteren zoo vaak ze die wil
len hooren. D.w.z. met inachtneming van
de grenzen die bij een herhaalde reproduc
tie gesteld moeten worden. Maar zelfs na
250 maal draaien is he-t geluid, naar ons
verzekerd werd, nog volmaakt scherp. Ook
de \erzending van deze gramofoonplaten
behoeft niemand hoofdbrekens te kosten
omdat Philips kartonnen enveloppes be
schikbaar stelt tegen 0.03 per stuk.
Een a-nder noviteit op radiogebied, die
bij Philips valt te bewonderen is de Phi
lips Standaard Combinatie type 2531, in
Philite uitvoering. Voordeelen zijn: le
groote geluidssterkte en prachtige geluids
kwaliteiten, o.a. door toepassing van een
I WSÊI
gebracht, hem van een overvoedig diner
had voorzien greep een rusteloos ver
langen om iets te doen Berrington aan.
Ongeduldig liep hij zijn kerker op en neer
en luisterde zoo nu en dan aan de spreek
buis of hij nog iets gewaar kon worden.
Maar het bleef doodstil in h ris en er bleef
den gevangene niets anders over dan zijn
ziel in lijdzaamheid te be/.i ten. Dat was
heel wat voor den ongedu'.digen kolonel
Geen levensteeken van Satoris; niets van
Maryniets van Field, ondanks zijn her
haalde pogingen om door de lichtseinen
weer verbinding te krijgen met de politie
bewaking buiten. He scheen of de gang
der gebeurtenissen stilstond, of iedereen
hem vergeten was. Het was in één woord
zenuwsloopendde tijd ging met tergende
langzaamheid voorbij en slotte kleedde de
gevangene zich uit en ging naar bed, maar
het duurde vele eindeiooze uren 'oor hij
den slaap kon vinden.
Den volgenden morgen begon de marte
ling opnieuwbehalve de doofstomme
knecht, die in eentonig*, regelmaat ontbijt,
lunch en diner kwam bre igen, zag hij geen
levende ziel. Satoris scheen hem vergeten
te zijn, Mary kreeg blijkbaar geen kans
om zich met hem in verbinding te stel
len en Field was natuur ijk bezig de stuk
jes van de legkaart aaneen te passen. Want
dat er verder gesponnen werd aan de ont-
knooping van het drama, daarvan was de
kolonel overtuigd. Maar het sarrende, ein-
delooze afwachten was een harde beproe
ving voor den nctieven krijgsman Hij be
greep later zelf niet hoe deze dag was
omgekomen
Eindelijk, dien avond, toen hij na een
nogal vroeg diner zat te soezen, scheen de
toovercirkel van stilte, die om de dingen
getrokken was, verbroken te zullen wor
GEMENGDE BERICHTEN
ONGELUKKEN
GASONTPLOFFING TE EINDHOVEN.
Ernstige onvoorzichtigheid de oorzaak.
In* het pand Gestelschestraat 43 te Eind
hoven hielp Maandag de heer M. van Vleu
ten den heer A. van de Water bij het ver
huizen. Toen hij in de voorkamer licht wil
de ontsteken en de gaskraan was openge
draaid, ontstond plotseling een hevige ont
ploffing, die de ruiten vernielde, het pla
fond indrukte en de pannen van het dak
deed vliegen.
De heer v. V. bekwam brandwonden aan
zijn handen. Overigens deden zich geen
persoonlijke ongelukken voor.
De recherche nam de zaak in onder
zoek en het bleek, dat de vorige bewoner
een lamp van de gasleiding had verwijderd
zonder deze af te sluiten.
VERDRONKEN.
Te Schiedam is gisteren uit de Maas het
li.jk opgevischt van den 57-jarigen H. de
R. aldaar, die sedert eenige dagen werd
vermist.
den. De electrische bel van de voordeur
ging en, onmiddellijk luisterend aan de
spreekbuis, hoorde de kolonel het geluid
van Satoris stoel, die over den loer reed.
Toen volgde een vlugge kreet, die plot
seling gesmoord werd, alsof een hand ge
legd werd op den mond van dengcen, die
geschreeuw had.
Daarna was het stil, maar het duurde
niet lang of Berrington hoorde beneden
stemmen, stemmen met vreemd accent, die
iets schenen te eischen. Hei, leek,den luis
teraar dat Satoris op pleitende toon sprak
maar de bezoekers waren stroef en on
buigzaam.
Het duurde een poos voor het tot den
kolonel doordrong tot welke nationaliteit
de vreemdelingen beneden behoorden.
„Burma", riep hij uit!" „Ik dacht het al!
Ik wou alleen maar dat die kerels niet
zoo vlug praatten. Jammer dat ik die taal
niet beter geleerd heb toen ik er de gele
genheid voor had, Verdraaid, wat is dat?"
Een van de vreemdelingen had iets o-er
robijnen gezegd, dat had Berrington duide
lijk verstaan en hij herinnerde zich onmid
dellijk dat er robijnenmijnen in Burma wa
ren waarvan sommigen door blanken waren
ontdekt, Sir Charles Darryll was er ;n
vroeger jaren geweest zijn vriend, Sir
Maurice Decie, ook. Wie weet of die
robijnen niet iets te maken hadden met de
belangrijke documenten die volgens Sato
ris Sir Charles in zijn bezit moest hebben
gehad. Berrington vond dat de uren, die
hij in gevangenschap had doorgebracht,
geenszins verloren waren
Hij hoorde Satoris een norsch antwocvd
geven, een geluid dat op een klap l«pk;
toen een kreet van pijn en stilte.
Misschien gebruikten die menschen be
neden geweld. Berrington had vroeger gru-
Des avonds is uit het water aan den
Noordvestsingel opgehaald het lijkje van
den 5-jarigen A. v. d. W. van den Noord-
vest aldaar. De jongen werd sinds den
middag uit de ouderlijke woning vermist.
Maandagavond werden aan de Maas
nabij Genooi te Venlo eenige kleeren, als
hoed, jas, enz. gevonden. In de jas vond
men een Ned. paspoort ten name van A.
Hoving, 61 jaar, melkknecht te Rotterdam.
De politie is in de nabijheid in de Maas
aan het dreggen.
Te Lonneker is het 9 maanden oud
zijnde kindje van H. uit den kinderwagen
in een emmer met water gevallen en jam
merlijk verdronken.
Te Oude Niedorp is het 10-jarig zoon
tje van den heer M. in een sloot geraakt,
waaruit het later levenloos werd opge
haald.
Gisteren is het lijkje van het eenige
dagen geleden vermiste vijfjarig zoontje
van de familie Kroon te IJmuiden uit het
Noordzeekanaal nabij den steiger der
Alkmaar Packet aldaar opgehaald. Ver
moedelijk is het ventje bij het spelen nabij
dezen steiger te water geraakt en verdron
ken.
2.202.50 Gramofoonpl.
3.20 Kerkdienst.
4.05 Concert.
4.35 Orkestconcert.
5.35 Kinderuurtje.
6.20 Lezing en nieuwsber.
7-00 Piano-recital door V. HelyHutchln
son.
7.207.4(? Lezing.
7.50 Koorconcert.
8.20 Concert. Orkest.
10.00 Nieuwsber. en lezing.
10.4012.20 Dansmuziek.
12.2012.25 Televisie-uitz.
„R a d i o-P a r i s", 1725 M.
10.502.20 Gramofoonpl.
3.20 Dansmuziek.
4.05 Dansmuziek.
4.35 Concert.
8.20 „Le Jeu de l'Amour et de la Mort"
van Romain Rolland.
9.50 Vioolrecital. Kwintet.
Brussel, 508.5 M.
5.20 Trio-concert.
6.55 Gramofoonpl.
8.35 Orkestconcert en zang.
Langenberg, 473 M.
7.257.50 Gramofoonpl.
7.508.50 Orkestconcert.
10.3511.15 Gramofoonpl
1230 Gramofoonpl.
1.252.50 Concert. Orkest en tenor.
5.506.50 Concert. Sopraan, cello en
piano.
8.209.15 Concert. Orkest en 2 piano's.
9.20 Concert. Orkest en viool. Daarna tob
12.20 Dansmuziek.
Kalundborg, 1153 M.
12.202.20 Orkestconcert.
3.205.20 Concert. Orkest en viool.
8.209.20 „Redaktionssekretaeren". Blij
spel in 1 bedrijf van Erik Bogh.
9.209.40 Piano-recital door F. Jensen.
9.4010.00 Liederen-voordracht.
10.2011.20 Orkestconcert.
Z e e 8 e n, 1635 M.
6.05 Lezingen.
7.207.50 Gramofoonpl.
10.2012.20 Lezingen.
12.201.15 Gramofoonpl.
2.203.20 Gramofoonpl.
3.204.50 Lezingen.
4.505.50 Concert.
5.508.50 Lezingen.
8.50 „Wien-Paris". Operettemuziek. Koor
Orkest en solisten. Daarna: Berichten en
tot 12.50 Dansmuziek.
DE KINDERVERLAMMING.
Bij een twintigjarige dienstbode in het
van Iterson-ziekenhuis te Gouda, waar de
patiënten aan kinderverlamming worden
verpleegd, is een geval van deze ziekte ge
constateerd.
Het aantal gevallen is biermede tot 3-8
gestegen.
Te Reeuwijk nabij Gouda is het tien
de geval van kinderverlamming geconsta
teerd.
KINDJE BEWUSTELOOS LANGS DEN
WEG GEVONDEN.
Aan de bekomen verwondingen
overleden.
Maaudagavond vond een voorbijganger
nabij de Piushaven te Tilburg een kindje
bewusteloos langs den weg liggen. De klei
ne bleek te zijn het vijfjarig dochtertje van
den heer B., kapitein van de „Broeder
trouw 14", welke boot in de haven ligt. Een
ijlings ontboden geneesheer constateerde
ernstige been- en rugfracluren en andere
verwondingen, vermoedelijk veroorzaakt
door een aanrijding met een zwaar bela
den wagen. Naar het gasthuis overge
bracht overleed de kleine korten tijd later.
De politie stelt een ernslig onderzoek in.
welïjke verhalen gehoord over de beest
achtige wreedheden waartoe die Burmanen
in staat waren. Hoe slecht Satoris ork
was, het had hem nooit aan zelfbeheer-
sching en moed ontbroken en hij was er
geen man naar om te schreeuwen als de
pijn niet méér dan ondragelijk was. Ze be
gonnen weer te praten, het scheen alsof
Satoris gedwongen werd iets tegen zijn zin
te doen.
„Nu, jullie zult het hebben", zei hij ein
delijk. „Ik zal mijn secretaris' zeggen de
papieren beneden te brengen."
Satoris' stoel werd door de kamer be
wogen en hij bracht zijn mond aan de
spreekbuis om te fluiten, dat hoorde Ber
rington duidelijk, maar er klonk geen fluit
signaal omdat de kolonel de fluit verwij
derd had om te kunnen luisteren. Het
schoot hem door 't hoofd dat Satoris hem
misschien riep om hulp te verleenen, ter
wijl hij het tegenover zijn bezoekers deed
voorkomen dat hij een secretaris riep.
Maar hoe kon hij den kreupele te hulp ko
men, zoolang de deur gesloten was?
„Bent u daar?" vroeg Satoris in het
Fransch en zoo zacht dat Berrington het
haast niet verstaan kon. „Geeft u mij alstu
blieft antwoord kolonel, en gebruik dezelf
de taal als ik."
„Goed", antwoordde Berrington. „Is er
beneden iets aan de hand? Wat kan ik doen
om u te helpen V\
„Kom direct beneden. Doe uw schoenen
uit en sluip in mijn studeerkamer. Ik ben
in de macht van twee Burmanen, leden van
een geheim verbond, waartoe ik ook be
hoord heb. Ze zijn hier gekomen om mij te
dooden of om informaties te krijgen, die
ik weiger ze te geven."
„U schijnt te vergeten dat ik hier gevan
gen zit."
„Och ja, dat is ook zooging Satoris.
die in zijn angst daaraan niet scheen ge
dacht te hebben, voort. „Maar de deur gaaf
heel gemakkelijk van binnen open als u
maar weet hoe de geheime sluiting werkl.
Draai de kruk viermaal met kracht naar
rechts en driemaal naar links, dan gaat de
deur vanzelf open. Ik durf niet meer te
zeggen, want die kerels kijken mij zoo
kwaadaardig aan. Nog een minuut. Boven
aan de trap staat een antiek bureau. Inde
tweede lade links ligt een geladen revol
ver. Die kon misschien eens noodig zijn..."
De stem hield plotseling op m een
kreet van pijn klonk Berrington weer in
de ooren. De onde vechtlust werd in den
kolonel wakker. Hij zou weer vrij zijn, hij
had een wapen en belangrijke informaties
Met zijn hand op de deurknop volgde hij
de aapwijzingen op. Viermaal naar rechts
en driemaal naar links! Een- ruk en de
deur was open. Met de schoenen in de
eene hand en een geladen legerrevolver
in de andere, kroop hij als een kat de trap
af en keek de studeerkamer in.
Satoris lag achterover in zijn stoel, zijn
handen waren tegen zijn zij gebonden. De
twee vreemden hadden een koord om zijn
hoofd gebonden, dat een van hen steeds
strakker aantrok met behulp van een pen-
nemes, die in een lus van het koord gesto
ken was. Het gezicht van het slachtoffer
was lijkkleurig geworden, zijn nogen rolden
wild en groote zweetdroppels liepen langs
zijn wangen. Berrington kende deze folter
methode. Zijn bloed kookte, niet omdat hij
zooveel sympathie voor het mannetje in den
ziekenstoel had, maar uit verontwaardiging
over zooveel barbaarsche onmcnschelijk
heid.
'Wordt vervolgd)
De burgemeester van Utrecht, Mr. Fockema Andreae, links, met den heer
W. Graadt van Roggen (secr.-Generaal der Jaarbeurs) bezichtigen een der
inzendingen
nieuwe deteotorlamp, de Miniwatt E 424
en de Miuiwatt penthode eind-lamp met
een vermogen van 6 watt, de C 443; 2e
een verlichting der trommelschalen waar
door het afstemmen op stations nimmer
moeite geeft; 3e een netschakelaar waar
door voorkomen wordt dat steeds een ste
ker in- of uit ©en stopcontact gebracht
moet worden; 4e de mogelijkheid om met
een steker het toestel voor weergave van
electrische gramofoonmuziek te gebruiken;
5e een zeer sierlijk kastje van Philite ma
teriaal dat niet verkleurt, niet uit de
voegen kan trekken, onbrandbaar, is en
immer zijn gloed behoudt. De prijs van
deze combinatie met electro-dynamische
luidspreker 2109 bedraagt met inbegrip van
antenneveiligheid 293.25.
Een toestel dat er al heel eenvoudig uit
ziet, lager van afmetingen is dan de be
kende en evenals de vorige combinatie
voor gelijkstroom werd gebouwd (3 lamps)
is de Populaire Combinatie waarvan de
prijs voor No. 2534 met luidspreker No.
2016 en antenneveiligheid op 15S.25 werd
bepaald. Ook deze apparaten zijn buiten
gewoon selectief en zoo laag van aanschaf-
fingskosten dat vrijwel iedereen nu in staat
is zich de weelde van een radio-apparaat
te verzekeren.
„Maak van uw huiskamer uw eigen thea
ter" is de leuze van de Mij. Cinetone, wier
kantoren op het Damrak gevestigd zijn en
die het publiek op de eerste verdieping
ongemeen weet te boeien door een demon
stratie met de Vrij Amateur Projectors voor
zwijgende en sprekende films. De Cine
Tone, is, zoo zegt het prospectus, het tot
werkelijkheid geworden sprookje! Zij be
staat uit een gesynchroniseerde electrische
gramofoon met pick up en De Vry 16 m.M.
projector, en vormt in combinatie met een
radiotoestel of gramofoonversterker en
goede luidspreker een volmaakte klank-
filminstallatie die ook in de kleinste huis
kamer gemakkelijk een plaatsje op tafel
vindt. We hebben haar geluid gehoord en
kunnen niet anders zeggen dan dat de
weergave zeer goed en de bijbehoorende
beelden eveneens zeer scherp zijn. Geen
wonder dat. het publiek zich voor het don
ker gemaakte vertrek verdringt, waar deze
miniatuur geluidsfilm wordt af-gedraaid.
UIT DE RADIO-WERELD
Huizen, 298 M, Na 6 uur 1071 M.
(K. R. O.-progra-mma).
8.009.15 Gramofoonpl.
11.3012.00 Godsdienstig halfuurtje.
12.001.30 Concert. K.R.O.-trio.
I.302.00 Gramofoonpl.
(Uitsl. N.C.RV.-Uitzending.
10.0010.30 Zang door dameskoortje.
2.002.45 Gramofoonpl.
10.3011.00 Ziekendienst.
2.453.45 Cursus fraaie handwerken.
4.005.00 Ziekenuurtje.
5.006.30 Concert.
6.306.40 Koersen.
6.406.45 Gramofoonpl.
6.457.00 Knipcursus.
7.008.00 Orgelconcert door A. B. Cor
nells.
8.009.00 Concert. „Zaandams Muziek
korps".
9.009.30 J. Lens: „In de breedte of in
de diepte". (Het leerplan van de lagere
school).
9.3011.00 Vervolg concert.
10.00 c.a. Persber.
Hilversum, 1875 M.
(Uitsl. AVRO-uitzending).
5.019.45 Gramofoonpl.
10.0110.15 Morgenwijding.
10.3012.00 Concert door de Huiskapel
van Theater Tuschinski te Amsterdam.
12.15—2.00 Concert. AVRO-Kwintet. Mien
BouwmeesterVerheydt (zang).
2.002.30 Gramofoonpl.
3.003.30 Gramofoonpl.
3.304.00 Voor de dames
4.005.00 Ziekenuurtje.
5.005.30 Gramofoonpl.
5.306.45 Concert door het Orkest van
het Rembrandt-Theater te Amsterdam.
6.457.15 Sportpraatje door H. Hollan
der.
7.157.45 Radio-Volks Universiteit
Prof. Dr. G. Minderhoud: „De industriali-
seering van het landbouwbedrijf".
8.01S.45 Concert. AVRO-orkest.
8.459.20 Kamermuziek. Haydn-kwartet.
9.2010.30 Vervolg Orkestconcert.
10.30 Persber.
10.4512.00 Gramofoonpl.
Daventry, 1554.4 M.
10.35 Morgenwijding.
II.05—11.20 Lezing.
12.20 Concert.
1.2C Orgelspel door R. Foort
