DAMES- EN HINDERHOEDEN VOOR HERFST EN jfrlNTER
L-
HAARLEMMERZTRAAT 120136
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1930
TWEEDE BLAD PAG. 8
BEZICHTIGT OE SPECIALE ETALAGES rJ
EBE
DE GROOTE MANOEUVRES in de Fransche Alpen zijn in vollen gang.
De generaals d'Alanzier, Serriquy en VaubreMeersch bespreken het
aanvals- en verdedigingsplan
UIT DE RIJNSTREEK
NIEUWKOOP.
Personalia. Mej. J. M. van den Bosch
alhier is benoemd tot tijdelijk onderwijze
res aan de R.-K. Meisjesschool te Roelof-
arendsveen.
Ontginningsbedrijf. Heden is ter uit
voering van de gesloten overeenkomst tus-
schen de gemeenten Nieuwkoop en Wasse
naar het eerste transport afvalstoffen ten
behoeve van het Gemeentelijk Ontginnings
bedrijf aangevoerd.
Gevestigd: L. van den Berg, stuca-
door en gezin uit Leiden. J. Schuit, amb
tenaar N. S. uit Hilversum. H. Bijker,
veehoudersknecht uit Leimuiden. H.
Kron, zonder beroep uit Nieuwer-Am-
stel. J. M. Splinter dienstbode uit Am
sterdam. B. N. Blok, onderwijzer, uit
Oudkarspel. A. C. van Koert, onderwij
zer, uit Beverwijk. J. G. Lunenburg,
dienstbode, uit Zoeterwoude. J. C. van
Koert, dienstbode, uit Leiden. N. A.
Wijmenga, zonder beroep, uit Voorburg.
Vertrokken: C. J. W. M. van Gils,
onderwijzer, naar Wassenaar. K. M.
Verlaan, zonder beroep, naar Weesper-
karspel. P. Hesseling, zonder beroep,
naar Utrecht. J. van Diemen, zonder
beroep naar Vreeland. A. M. van de
Loo, dienstbode, naar Noordwijk. C. de
Rijk, dienstbode naar Leiden. J. van
Wengerden en gezin, veehoudersknecht,
naar Mijdrecht. B. N. Blok, onderwijzer,
naar Noord-Scharwoude.
WOERDEN.
Bedevaart. Aan de bedevaart naar
Kevelaar die Maandagavond weer behou
den in Woerden terugkeerde, is door 70
personen uit .Woerden deelgenomen.
Halsstarrig. Een zekere' A. N. uit
Rotterdam' die zich Zondag aan overtre
ding der visscherijwet schuldig maakte,
weigerde halsstarrig aan de politie zijn
naam op te geven. Na op het bureau voor
den burgemeester te zijn geleid gaf hij
eindelijk toe. Proces-verbaal is opgemaakt.
Aanrijding. Zondag werd op Geest-
dorp een vrachtauto, toebehoorend aan den
kermisexploitant J. de R., uit Rotterdam,
aangereden door een luxe-auto, bestuurd
door M. C. De audt bekwam zoodanige scha
de, dat hij door v. V.'s sleepdienst moest
worden weggehaald. Persoonlijke ongeluk
ken hadden niet plaat-s. Proces-verbaal is
opgemaakt.
Gistermiddag had een verkeersonge
val plaats op de hoek Kruisstraat—Voor
straat, dat ernstige persoonl;jke ongeluk
ken met zich had kunnen brengen. Een
luxe-auto waarin de burgemeester van
Doetinchem was gezeten, kwam ui' de
richting Bodegraven. Deze wilde de vracht
auto van de J. uit Leerdam, die vanuit
de Kruisstraat de Voorstraat inreed, nog
passeeren, wat echter met meer mogelijk
bleek. De luxe-auto reed het trottoir nog
op maar raakte bekneld tusschen de
vrachtauto en de muiir van het nabij zijnde
winkelhuis. Een vrouw die zi-'h juist op hel
trottoir bevond, kon zich nog in veiligheid
stellen, maar was ernstig geschrokken. De
luxe-auto was ernstig beschadigd en werd
later weggesleept. Proces-evrbaal volgde.
Ernstige botsing. Gistermiddag te 2
uur had een hevige botsing plaats tusschen
twee luxe-auto's ter hoogte van de Recla
mezuil even over de Snellebrug. De klap
was zoo hevig, dat deze op bet politiebu
reau gehoord werd. Een der luxe-auto s,
komende van Rotterdam, had de bocht
veel te veel naar lmiks genolnen, zoodat
aan een aanrijding niet meer te ontkomen
was. De bestuurder van de andere auto
liep een beenwonde op. De schade aan j
beide auto's toegebracht, is zeer groot. Dc
machines werden vernield. De auto, die j
de botsing veroorzaakte, was een splinter
nieuwe Lincolnwagen vervaardigd te Rol
terdam en op weg naar de Jaarbeurs tc
Utrecht om tentoongesteld te worden. Er i
was nog slechts 78 K.M. mee gereden. I
Door een deskundige werd de schade ruw I
geraamd op 4000. Proces-verbaal is op
gemaakt.
LAND- EN TUINBOUW
DE RIJKDOM DER AKKERBOUWERS i
De vermogens-achteruitgang bij 53
akkerbouwers bedroeg gemiddeld
ongeveer f 9000.—.
De akkerbouwcommissie uit- de H. M.
v. L., bestaande uit de heeren B. Bies
heuvel te Houtrakpolder, R. C. Schenk te
Groote IJpolder, G. Braat te Zevenhuizen
(Z.-H.), P. Leeuwenburgh te Numansdorp
en Ir. T. P. Huisman te 's-Gravenhage,
heeft aan het boekhoudbureau der H. M.
v. L. gegevens verzocht over de vermo
gens der akkerbouwers, bij dit bureau
aangesloten, om na te gaan of hiermede
het inzicht in de positie der akkerbou
wers bij de tegenwoordige crisis zal zijn
te verdiepen.
Het boekhoudbureau heeft hierop te
kennen gegeven, dat het wegens de strik
te geheimhouding der haar toevertrouwde
gegevens, alleen in staat is cijfers der in-
dividueele bedrijven te verstrekken, indien
de betrokkenen zulks persoonlijk goedkeu
ren, ook al worden de leden door nummers
aangegeven. Het verklaarde zich echter
wel bereid algemeene gegevens over die
akkerbouwbedrijven te verstrekken, waar
van het boekjaar 1 Mei 192930 reeds is
afgewerkt. De commissie heeft hierop aan
het boekhoudbureau een aantal vragen ge
steld en mocht hierop het hier woordelijk
volgend relaas ontvangen.
Aantal, ligging en grootte
der bedrijven.
Thans, 2 September 1930, is van 53 akker
bouwbedrijven het boekjaar 1 Mei 192930
geheel afgesloten. De meeste dezer bedrij
ven liggen óp de Z. H. eilanden, terwijl er
in de Haarlemmermeer en omgeving ook
verschillende gelegen zijn.
De bedrijven zijn als volgt over de ver
schillende grootte-klassen verdeeld:
Van 0 tot 5 H.A. 2 bedrijven.
Van 5 tot 20 13
Van 20 tot 50 27
Van 50 tot 100 10
Boven 100 H.A. 1
De gemiddelde grootte komt op 37 H.A.
en hiervan is dan 32 H.A. bouwland en 5
H.A. grasland. Alleen die bedrijven zijn
hierbij als akkerbouwbedrijven aangemerkt
en onder de 53 opgenomen, waarbij de
meerderheid der oppervlakte door bouw
land is ingenomen. De producten van dit
bouwland zijn hoofdzakelijk voor verkoop
bestemd. Dat de gemiddelde grmete der
bedrijven op 37 H.A. komt, hetgeen wellicht
boven het gemiddelde van alle in genoemde
streken liggende akkerbouwbednjven zal
zijn, schijnt niet toevallig. De kleinere boe
ren komen er niet zoo vlug toe de boekhou
ding door derden te doen bijhouden, daar
zij tegen de kosten opzien. In vele gevallen
gaan zij hier eerst toe over, indien zij zich
door den fiscus in ernstige mate benadeeld
achten. In het algemeen geldt de regel, dat
de grootste bedrijven er het eerst toe over
gaan.
Pachters en eigenboeren.
Deze 53 bedrijven beslaan in totaal 1969
H.A., waarvan 1447 H.A. pachtland, ik en
522 H.A. eigendom. Bij het gemiddelde
bedrijf van 37 H.A. wordt dit 27 H.A. in
pacht en 10 H.A."in eigendom. Het aantal
van hen, die uitsluitend pachten, bedraagt
26, het aantal van hen die uitsluitend op
eigen land boeren bedraagt 0, zoodat er
21 zijn, die gedeeltelijk eigenaar en ge
deeltelijk pachter zijn.
Deze drie rubrieken zijn regelmatig over
de verschillende grootte-klassen verdeeld.
Er zijn pachters van groote en kleine be
drijven en zoo is het ook met de eigenaren.
Hun vermogen.
Van alle leden van het boekhoudbureau
is het gansche vermogen nauwkeurig be
kend. De 53 hier bedoelde leden zijn ge
middeld tot de kapitaalkrachtige boeren te
rekenen. Het vermogen varieert op 1 Mei
1930 van 8900 (negatief) tot 279.000 en
bedraagt gemiddeld -36.050. Intusschen ko
men er slechts 16 boven dit gemiddelde uit
en blijven er 37 meer of minder belangrijk
onder. Hiervan blijven er 25 onder een
vermogen van 20.000, terwijl het in 22 van
deze 25 gevallen nog onder 10.000 blijft,
waarbij dient te worden opgemerkt, dat bij
al deze cijfers de grondwaarde te hoog is
berekend. Schrijven wij op de grondwaarde
5000 per H.A. af, hetgeen o.i. nog wel
aan den lagen kant is, dan beteekent dit
op de 10 H.A. eigendom, welke gemiddeld
per bedTijf aanwezig i-s, een kapitaalsverlies
van 5000 en wordt het gemiddeld vermo
gen geen 36.050 doch 31.050.
Achteruitgang in vermogen in
het boekjaar 1 Mei 1929—
1 Mei 1930.
Waar het de bedoeilng is een inzicht
te verkrijgen van den invloed van de cri
sis op het vermogen der akkerbouwers,
hebben wij gemeend den invloed van een
enkele erfenis en van koerswinsten en ver
liezen op effecten te moeten wegcijferen.
Verder laten wij de achteruitgang in de
waarde van het land bij de liiervolgende
cijfers eerst buiten beschouwing, zoodat
de berekende vermogens achteruitgang uil
sluitend een gevolg is van de bedrijfsresul
taten en de grootte van het privé gebruik.
Het totaal vermogen der 53 akkerbou
wers bedroeg op 1 Mei 1929 ƒ2.121.319 of
gemiddeld per bedrijf J0.034. Op 1 Mei
1930 was dit totale vermogen teruggegaan
In! 1.910 094 hetgeen een achteruitgang
van 211 ":25 (tweehon lerd elf duizend hon-
dejd vijf en tvntig guldem beteekent, of
g-ur.iddeld r;ev landbo i.ver een achteruit
gang van ƒ3984. Het vermogen i>er 1 Mei
1930 bedroeg dus niet meer ƒ40.034, doch
gemiddeld f 36.050, als hierboven reeds is
medegedeeld. Niet alle 53 zijn echter in
vermogen achteruitgegaan, twee (pach
ters) zijn nog iets gestegen, de een met
157. de ander met 216, dus met bedra
gen die niets beteekenen. De achteruitgang
varieert, zooals vanzelf spreekt, nogal
sterk. De grootste achteruitgang bedraagt
13.600 (steeds zonder de grondwaarde-
achteruitgang). Ofschoon het achteruit loo-
pen der prijzen van oogst 1929 de strek
king heeft gehad de kapitaalkrachtigste
boeren het meest t.e treffen, zij immers wa
ren het best in staat hun producten langer
vast te houden, valt uit onze weinige cij
fers geen correlatie tusschen kapitaalkracht
en bedrijfsverliezen waar te nemen. Op 1
Mei 1929 hadden 6 der 53 landbouwers
reeds een negatief vermogen, welk negatief
vermogen in al deze gevallen in den loop
van het boekjaar is verzwaard Twee land
bouwers zagen hun klein vermogen in een
negatief veranderen, zoodat er op 1 Mei
1930 8 landbouwers waren die minder dan
niets bezaten. Al deze cijfers worden on
gunstiger als we de daling in de grondwaar
de in rekening zouden brengen. De achter
uitgang wordt dan niet gemiddeld 3984,
doch, als we een waardedaling aannemen
van slechts 500 per H.A., een bedrag van
gemiddeld 8984. Zie verder hier onder.
Heersch er een noodtoestand?
Wij kunnen op deze vraag niet goed
antwoorden, daar wij momenteel slechts
over de gegevens van 53 akkerbouwers, ge
middeld nogal kapitaalkrachtig, beschik
ken. Wij kunnen slechts aangeven hoe naar
onze meening de toestand er bij deze 53
uitziet. Daarbij zij opgemerkt, dat het be
grip noodtoestand bij landbouwers zeer
moeilijk te omsschrijven is. Heeft een ar
beider geen kapitaal en ook geen ver
dienste, dan zal men bij hem van een nood
toestand spreken, ook a<l zou hij wellicht
bij familie onderdak en voeding kunnen
ontvangen. Bij de 8 landbouwers die op 1
Mei 1930 reed niets meer bezitten en nog
minder dan dat, is deze noodtoestand reeds
ruimschoots aanwezig, doch zij worden
door krediet, waarbij b.v. eenige naaste fa
milieleden borg zijn, op de been gehouden.
Indien, hetgeen ons momenteel wel waar
schijnlijk voorkomt, het boekjaar Mei
193031 weder zeer slecht wordt, dan is
de kans groot, dat dit aantal van 8 ver
meerderd wordt met 10 en dus stijgen zal
tot 18. Het vermogen van deze 10 bedroeg
per 1 Mei 1930 van ƒ300 tot ƒ6500. De
kans is dus niet gering, dat op 1 Mei 1931
18 van deze 53 landbouwers geen yerrtto-
g'en, alleen een negatief, het hunne kunnen
noemen.
Opgemerkt dient nog te worden dat, als
bij voorgaande de waardedaling van de
grondprijzen in rekening was gebracht al
deze cijfers nog ongunstiger zouden zijn.
Als wij deze daling op 500 per H.A. stel
len, momenteel kan dit voor verschillende
gevallen ook 1000 zijn, dan is de groot
ste vermogens-achteruitgang te constatee-
ren bij den grootsten eigenaar. Deze heeft
50 H.A. in (bezwaard.) eigendom. Dit zou
beteekenen een vermogens-verlies van
25.000 ongeacht de ook overigens reeds
te constateeren achteruitgang.
Er zouden dan niet 8 doch reeds 12 land
bouwers een negatief vermogen bezitten
en er zouden in het volgend jaar méér dan
18 zijn die in dat geval verkeeren. Indien
de daling der grondwaarde iets blijvends
wordt dan zijn de hier gegeven cijfers dus
té gunstig.
In verband met deze beschouwingen van
het boekhoudbureau meent de commissie
te mogen opmerken, dat het zeer te be
treuren is dat niet meer landbouwers van
het boekhoudbureau hunner organisatie ge
bruik maken. De hierboven staande reeds
waardevolle algemeene gegevens, zouden bij
een grooter aantal bedrijven snel in waarde
stijgen en het inzicht in den toestand waar
in de akkerbouwers verkeeren ten zeerste
kunnen verdiepen.
Intusschen ac-ht de commissie deze cijfers
reeds van voldoende belang om ze te pu-
blioeeren. Het feit dat de verliezen van
dien aard zijn, dat reéds 12 van de 53 ak
kerbouwers meer schulden dan bezittingen
hebben en dat dit aantal het volgend jaar
waarschijnlijk tot boven de 18 za-1 zijn ge
stegen, bevreemdt de commissie niet. Indien
men mocht aannemen, dat. het beeld dezer
53 bedrijven geldt voor alle akkerbouwbe-
drijyen in Noord- en Zuid-Holland, hetgeen
de commissie echter niet durft te beweren,
dan zou dit willen zeggen, dat het volgend
jaar omstreeks 40 pot. der akkerbouwer»
meer schulden dan bezittingen zullen heb
ben. Dat de ernst van den toestand niet iD
sterkere mate aan het licht treedt komt.
naar het oordeel der commissie, door de
omstandigheid, dat familieleden als kre
dietgevers of als bcfrgen optreden, zoodat
de bedrijven op gang gehouden kunnen
worden. Deze familieleden worden echter
op deze wijze bij het aanhouden der crisis
in den val meegesleept.
VRAGENBUS
Vraag: Ik heb nog geen twee maan
den een jonge hond. Ben ik nu verplicht
bij het verschijnen van een ambtenaar
van de plaatselijke belasting direct maar
2 gulden t.e betalen tegen overlegging
van een kwitantie met. potlood geschre
ven?
Antwoord: Ja, daartoe is "u ver
plicht. De zaak is volkomen in orde.
MAANDAG IS DE VIJFDE NATIONALE BEDEVAART NAAR DOKKUM ter eere van den
H. Ronifacius en Gezellen gehouden. De processie in het St. Bonifaciuspark
TE DEN HELDER heeft Maandag de beëediging plaats gehad van de nieuw benoemde
officieren der Zeemacht. Vice-Admiraal Quant neemt den eed af
