21ste Jaargang
MAANDAG 4 AUGUSTUS 1930
No. 6660
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
3)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Verhaal over een Zweedschen
melkboer
Wij drukken hier af een bericht uit
Stockholm van het H. N. d.d. 31 Juli:
Een Zweedsclie melkboer, E. G. M.
Soederberg, heeft dezer dagen een
wereldrecord verbeterd, zonder het
zelf te weten, door van de Skurubrug,
een. hoogte van 34.75 M,, in het daar
onder stroomende water te springen.
Soederberg is lid van een zwcmclub
en had een weddenschap met een
vriend aangegaan, dat "lij een sprong
zou doen, zonder te weten, dat hij
daarmede een wereldrecord zou ver
beteren. Hij nam een taxi en reed
naar de brug, die een paar jaar ge
leden gebouw is en Stockholm met 't
Vermdoe-eiland over een diepen in
ham van de Oostzee verbindt. Daar
deed hij den sprong, terwijl alleen de
chauffeur er getuige van was. Afge
zien van een paar onbeteekenende
kneuzingen aan de boenen, liep hij
verder 'geen letsel op en zwom kalm
verder. Het vorige wereldrecord op
dit gebied staat ten name van Brand-
sten, een Zweedsch-Amerikaan, die in
1910 te San Francisco van een hoogte
van 91 Engelsche voet (27.75 M.) in
het water sprong. Een andere Zweed,
Loefvemark, vond te San Francisco
den dood, toen hij" van een hoogte
van 8o voet (24 M.) in het water
sprong. Tien jaar geleden bood een
Zweedsehe filmmaatschappij een som
van 60.000 kronen voor dengene, die
van de Skurubrug in het water durf
de te springen, doch er waren geen
liefhebbers voor te vinden, daar het
algemeen oordeel was, dat een der
gelijke sprong onvermijdelijk den dood
beteekende. Soederberg heeft ver
klaard, dat hij bereid is chn sprong
te herhalen, mits hij daarmede een
behoorlijk bedrag kan verdienen.
Wat 'n beklagenswaardige melkboer!
Als hij z'n toer te voren had aange
kondigd, zich als springer had laten be
kend en beroemd maken, dan was- hij
nu over heel de beschaafde wereld
gevierd als de 'he!kl van het wereld-record
springen, hij was als een triumphater be
groet en bejubeld door duizenden.
En nu? Boven het hier afgedrukte be
richt stond in een der bladen: „Waag
halzerij van een Zweedschen melkboer".
Nu heet 't waaghalzerij. En anders zou
't als een helden-daad zijn gevierd.
't Is toch mal gésteld met de decadente
beschaving!
En wij mogen er onszelf heusch wel 'ns
rekenschap van geven; anders gaan we er
gemakkelijk ook zelf met mee. Applaus en
gejuich werkt aanstekelijk, ook zelfs op
naturen, die ten onrechte of terecht mee-
nen heel nuchter te zijn.
Gymnastiek en sport kunnen heel goed
zijn daarover gaat 't niet.
Maar dat record-slaan in alle moge
lijken vormen! Die overdreven vereering
van zwemmers, boksers, trappers, renners,
fietsers, springers, vliegers, enz.!
Duizenden en duizenden ook be
schaafde lieden, menschen van „stan
ding", en die groot gaan op hun „edu
catie"! zijn als dollemannen in hun
waardeering voor sporthelden. En voor
diezelfde duizenden is gesloten, absoluut
gesloten, het levensboek, waarin beschre
ven zijn de heerlijke levens van zoo vele
geest el ijk-schoone en zedelijk-groote men
schen, die God in Zijn goedheid aan de
Avereld heeft geschonken.
Toeren van nuttelooze waaghalzerij zijn
de heldendaden in onze wereld van de
cadente beschaving.
Misschien is er wel een persoon of on
derneming, die er voordeel in ziet, om
dien Zweedschen melkboer z'n sprong te
laten herhalen. Als deze dan lukt, dan
krijgt hij veel geld en veel jubel. Als hij
dood neervalt, haalt men de schouders
voor hem op enzoekt naar een an
dere sensatie!
FRANKRIJK
BRIAND'S FEDERATIE PLAN
De a.s. besprekingen te Genève
De „Ere Nouvelle" bericht, dat Briand bij
zijn voornemen blijft, om het vraagstuk van
de federatieve organisatie van Europa ter
sprake te brengen op de September-vergade-
rfng van den volkenbond.
Hij is voornemens, een memorandum samen
te stellen, bevattend alle punten van de ant
woorden der verschillende Europeesche regee
ringen.
Men zal dan, volgens het blad, aan de re
geeringen der Europeesche staten verzoeken,
ip beraadslaging te treden over de middelen,
waardoor het plan van Briand verwezenlijkt
zou kunnen worden.
RUSLAND
HET ZILVERGELD VERDWIJNT
Maatregelen van de regeering.
De correspondent van de Vossische Zeitung
te Moskou seint, dat het metaalgeld daar sinds
enkele weken uit het verkeer begint te verdwij
nen. Het gebrek aan zilveren munten van 10,
15 en 20 kopeken wordt sterk gevoeld. Deze
ontwikkeling heeft de Gepeoe bewogen tot het
tieffen van zeer krachtige maatregelen; een
groot aantal kassiers en bedienden van coöpe
ratieve ondernemingen zijn in hechtenis geno
men. In de woningen van enkelen werden be
dragen van 300 a 600 roebel in zilveren pas
munt in beslag genomen. De meesten zullen
worden vervolgd wegens bewuste anti-revolu
tionaire daden en wegens het ondernemen van
pogingen tot het ondermijnen van het bedrijfs
leven. Zoowel de boeren als de bevolking in
de steden spaart klein geld in verband met
het gevoel van onzekerheid ten aanzien van
den papieren roebel. Zijn koers heeft reeds
sen disagio tusschen betaling in papier en in
kleingeld, veroorzaakt.
De regeering hoopt, dat door het bekend
worden van de arrestaties en door de proces
sen tegen de hamsteraars, die zeer spoedig
zullen worden gehouden, het geldverkeer zich
weder normaal zal ontwikkelen.
VERZET IN RUSLAND TEGEN DE GRAAN-
INZAMELINGEN
Naar uit Moskou gemeld wordt, hebben de
boeren in het district Terek in het Noordelijk
deel van den Kaukasus zich tegen de ver
plichte afgifte van hun graan aan de staals-
aankoops-organisatie te weer gesteld. Zoo
heeft een groep van 14 boeren een graanop-
slagplaats van den z.g. „collectieven land
bouw", waarin het voorheen aan hen toebe-
hoorende graan was opgeborgen, in brand ge
stoken.
Het magazijn werd geheel in de asch gelegd,
waarbij acht boeren gewond werden.
BRITSCH-INDIE
DE VERZETACTIE TEGEN ENGELAND
Malaviya en Patel gearresteerd
Zaterdagochtend zijn Pandit Malaviya en
Vallabhai Patel, de huidige aanvoerders der
Indische congresbeweging, benevens vier an
dere leiders, veertig vrouwen en zes mannen
De arrestatie geschiedde in verband met een
betooging ter eere van de nagedachtenis van
Tilak, een der eerste leiders van de Indische
nationalistische beweging, die in 1920 is over
leden. De betooging vond Vrijdagavond plaats,
doch de pjoiitie hield den stoet tegen. Daarop
gingen 200 volgelingen van Gandhi op den weg
zitten, waar zij den geheelen nacht bleven ver
toeven. Zaterdagochtend om halfacht gelastte
de politie hen uiteen te gaan en toen de mani
festanten weigerden aan dit bevel te voldoen,
verrichtten de beambten charges op de menig
te. Honderd personen werden in het verloop
der relletjes gewond, terwijl in totaal 52 be-
toogers werden gearresteerd.. Een aantal ge
wonden moest naar het ziekenhuis worden
overgebracht.
Na de incidenten van Zaterdagochtend
heerschte er groote opwinding in de stad. De
fabrieksarbeiders, die een dag tevoren door
het sluiten van vier fabrieken op straat waren
gekomen, hielden optochten en velen hunner
maakten in vrachtauto's een luidruchtigen
rondrit door de stad.
Er braken opnieuw wanordelijkheden uit,
toen de gearresteerde leiders voor den presi
dent van het Gerechtshof werden gebracht.
Een groote menigte had zich voor het Ge
rechtshof verzameld; zij werd verscheiden ma
len door de politie uiteengedreven. Vele per
sonen liepen hierbij verwondingen op. Met uit
zondering van Malaviya en Patel weigerden
alle beschuldigden op de aanklacht te ant
woorden. Malaviya verdedigde zich krachtig,
v.aarbij hij trachtte te bewijzen, dat het optre
den van de politie dom en ergerlijk was ge
weest. Patel protesteerde tegen de toestanden
in de politiebureaus. De president van het Hof
bood den beklaagden tegen borgstelling vrij
lating aan, hetgeen zij echter weigerden. Hier
na werden hun vele faciliteiten aangeboden.
Zoowel Patel als Malaviya ontvingen in de
gevangenis een aantal bezoekers.
TURKIJE
TURKIJE EN PERZIE
Toenemende spanning
De spanning tusschen Perzië en Turkije is
de laatste dagen weer sterk toegenomen.
De Turksche ambassadeur te Teheran is plot
seling afgetreden en vervangen door den eigen
lijk voor Warschau bestemden huidigen ge
zant te Sofia, Hoesrev bei.
Terwijl tusschen Perzië en Turkije een scher
pe notawisseling plaats vindt, komen steeds
nieuwe stammen over de Perzische grens, die
door aanvallen in de flank der Turksche troe
pen de Koerden op de Ararat steunen. Ook
uit Irak komen groepen over de Turksche
grens.
CHINA
DRIEHOEKS-BURGERSTRIJD
IN CHINA
Nankings kans laag aangeslagen
Naar uit Nanking wordt gemeld, hebben de
voorloopig nog zwakke regeeringstroepen te
Tsjangsja in allerijl hun stellingen versterkt,
aangezien zij rekenen op een nieuwen aanval
der communisten. Dezen hebben een spoorbrug,
50 K.M. ten Noorden van Hankau, in de lucht
laten springen. Tsjang Kai-Sjek heeft twee
divisies naar Hankau gezonden ter versterking
van het garnizoen. De Britsche kruiser „Cum
berland" wordt gereed gehouden om in geval
van nood de buitenlanders aan boord te ne-
Het garnizoen van Hankau richt in allerijl
versterkingen op en is voorbereid op een spce-
digen aanval van de roode troepen. Bij hun
opmarsch naar Hankau maken de communisten
een omtrekkende beweging langs Tsjangsja.
De provincie Kiangsi is geheel bezet door
communistische troepen. De regeeringstroepen
bereiden de ontruiming van Wangtsjang en
Kioekiang voor.
Door generaal Feng, Wang Tsjing-wei en
de andere Noordelijke leiders is een oproep
verspreid aan de geheele natie om het roode
gevaar te onderdrukken en de regeering Tsjang
Kai-Sjek omver te werpen.
Uit Tokio wordt gemeld, dat de Japansche
regeering heeft besloten, te Nanking te protes
teeren tegen de verwoesting van het Japan
sche consulaat en van verschillende Japansche
eigendommen te Tsjangsja.
Te Tokio beoordeelt men de strategische
positie der Nanking-regeering ongunstig. Men
betwijfelt, of Tsjang Kai-Sjek de moeilijkhe
den zal kunnen overwinnen van den Kwangsi-
opstand en den strijd tegen het Noorden.
INDO-CHINA
COMMUNISTISCHE ONLUSTEN IN
INDO-CHINA
Drie dooden, tien gewonden
Is in Frankrijk zelf de „communistendag"
nogal kalm verloopen, in Indo-China is de dag
volgens een mededeeling van het Fransche mi
nisterie van Koloniën, niet zoo rustig voorbij
gegaan. In Cochin-China verzamelde zich in
de straten van Kang-Long in de provincie
Travinh een menigte betoogers, die de burger
lijke garde in het nauw bracht. Na driemaal
tevergeefs de massa te hebben aangemaand,
maakte deze van de wapenen gebruik, waar
door drie inlanders werden gedood en tien
gewond. Twintig personen werden gearresteerd
Te Vinh heeft men een poging gedaan een sta
king uit te roepen. In Annam kwam het tot
groote betoo'gingen.
AMERIKA
DE ECONOMISCHE CRISIS IN AMERIKA
Loonsverlaging van 20 pet. voor
16.000 arbeiders.
Na onderhandelingen, die 4 maanden duur
den, is tusschen den bond van arbeiders in de
Amerikaansche kousenindustrie en de groote
ondernemers een nieuwe tariefovereenkomst
gesloten, waarbij de loonen voor 16.000 arbei
ders bij 45 toonaangevende ondernemingen met
20 pet. worden verlaagd.
In de overeenkomst zijn ook bepalingen op-
nomen voor de beslissing van conflicten door
een scheidsgerecht en de invoering van een
particuliere verzekering tegen de werkloosheid.
De nieuwe overeenkomst is tot stand geko
men onder den druk van den slechten econo-
mischen toestand en de toenemende werkloos
heid, waarbij de concurrentie van de niet ge
organiseerde arbeiders zich eveneens scherp
deed gpvoelen.
KOPEREN JUBILE TRANSFORT ARBEIDERSBOND
„ST. BONIFACIUS" TE LEIDEN
De een zijn dood is een anders brood!
Het halve vaderland zit treurend en
pruilend achter de beregende ruiten van
een of ander buiten-pensionnetje maar
voor de feestviering van dc R.K. Trans-
portarbcidersbond ter gelegenheid van het
koperen jubileum der afdeeling, was het
uitgelezen weer. Vergaderen in een zaal
tijdens de „hondsdagen" is meestentijds
weinig aanlokkelijk, maar op een kille
regenachtige Zondagavond is het een
ware uitkomst. De tooneelzaal van het
St. Antonius-Patronaat liep dan ook vol,
en alle beschikbare stoelen moesten wor
den aangerukt om de gasten een zit
plaats te bezorgen.
De toch reeds vriendelijke zaal was ter
eere van het jubileum met bloemen hier
en daar versierd. En de pianist, dc heer
Neuteboom, bracht reeds dadelijk een
vroolijke en opgewekte stemming door het
spelen van „Wenn ich die blonde Inge"
en meer dergelijke gevoelvolle nationale
liederen.
Zoo heerschte er een echte feeststem
ming. Een stemming, die niet zonder
grond, feestelijk was, want St. Bonifacius
is een der pittigste vakorganisaties van
den R.K. Volksbond, een afdeeling die
gestaag in bloei en ledental toeneemt.
Bovendien waren cr gisterenavond drie
jubilarissen te huldigen, te weten de voor
zitter, de heer J. van Leeuwen; de secre
taris, de heer Steenbergen, en de pen
ningmeester, de heer Th. v. d. Voort, die
gedrieën vanaf de oprichting de afdee-
ing hadden bestuurd. en met succes.
De voorzitter van de feestvierende af
deeling, de heer Van Leeuwen, sprak het
welkomst-woord.. De feestvergadering is
dit jaar vroeger dan men gewend is, zeidc
spr., en wel om reden van de viering van
het 12 y. -jarig bestaan.
In gedachten ging spr. terug naar de
oprichtingsvergadering, toen een „bond
van fabrieks-, haven- en transportarbei
ders in het leven werd geroepen. Voor
den nieuwen bond gaven zich 23 leden op,
maar nog niet opgericht zijnde, kwam er
tegenspoed! De mobilisatie werd afgekon
digd en het ledental daalde tot 14.
Hulde bracht de voorzitter aan den
tocnmaligen secr.-pcnningini., den heer v.
Dam, die den voorzitter met moeitevollen
arbeid ter zijde heeft gestaan oim de afd.
in het leven te' houden. En niet alleen
dat, de afd. breidde zich ook uit, waar
door het Hoofdbestuur op het idee kwam
de bond te splitsen in een voor fabrieks-,
en een voor transport-arbeiders.
Daar was in 't eerst heel wat op tegen!
Want alles wat met werken was bereikt,
zou nu worden uiteengerukt. De Bond
van Transport-arbeiders begon haar
tweede leven met.9 leden.
Thans door de samenwerking van be
stuur en leden mag de afdeeling zich ver
heugen in een getal van honderd leden.
(Applaus).
Er is echter nog veel voor de organisa
tie te doen. Zoovelen zijn verkeerd geor
ganiseerd of staan buiten de organisatie.
En toch is het een feit, dat wij elkanders
steun harder noodig hebben dan eenige
jaren terug. Wij kunnen óns organisatie
leven niet beter vergelijken dan met %én
groot gezin, waarvan Christus het hoofd
is. Dat gezin probeert men weg te trap
pen, en onze taak is het juist: alles te
herstellen in Christus.
Een gebeurtenis is er, die spr. zeer ter
harte gaat. De secretaris, de heer Steen
bergen, gaat door verandering van werk
kring den Bond. verlaten. Hartelijk dank
bracht spr. hem voor de prachtige samen
werking en ook dankte spr. mej. Steenber
gen, die haar man zoo dikwijls in den hui-
selijken kring moest missen in het belang
der organisatie. (Applaus).
Na den voorzitter voerde het woord de
heer v. Dam, die namens den R. K. Volks
bond de Transportarbeiders gcluk-
wenschte met dit jubileum. Deze geluk-
wensch van het Volksbond-bestuur is wel
gemeend, want de Transportarbeiders vor
men een van de grootste afdeelingen, die
zich onder de schutse van St. Willibrord
hebben gesteld. Ten tweede bestond er
tusschen de twee besturen altijd een pléi-
z.ierigc samenwerking. En tenslotte ligt de
Transportarbeidersbond spr. persoonlijk
zeer na aan het hart, omdat hij deze afd.
heeft helpen oprichten en de kinderziek
ten ervan heeft meegemaakt. Daarom doet.
het spreker des te meer pleizier, zoo'n
groot getal leden hier aanwezig te zien en
de lieer van Dam hoopte, dat de bon<J in
lengte van dagen moge voortgaan met
groeien.
Vervolgens sprak de heer v. d. Veer,
voorzitter van het feest-comité. Spr. zeide,
dat er alle reden voor de afd. was om
feest te vieren om daarna weer met
frisschen moed en ijver verder te gaan. Er
is veel bereikt, maar er had nog veel meer
gedaan kunnen worden, als meerderen met
de organisatie hadden medegewerkt.
Drie leden viereu tegelijk met de afdee
ling hun jubileum als bestuurslid, het zijn
onze vrienden v. Leeuwen, Steenbergen en
v. d. Veer. Deze heeren dankte spr. voor
alle moeiten, die zij zich hebben getroost
en voor de liefde die zij de afd. hebben
toegedragen. Daardoor hebben zii in 't
belang van de transportarbeiders en voor
de geheele arbeidersbeweging veel tot
stand gebracht.
Spontaan is door de leden voor ieder
con geschenk bijeengebracht niet als
loon (want dat is niet mogelijk) maar als
een klein blijk van waardeering.
Mogen onze jubilarissen, besloot spr.,
nog met vele jaren als bestuurslid geze
gend zijn en nog lang getuige zijn van den
bloei der afdeeling (Applaus).
Het tooneelscherm werd nu opgehaald
en de geschenken aan de drie jubilarissen
aangeboden. De voorzitter ontving een
leunstoel en een boekenkastje, do secretaris
een pendule met coupes en de penning
meester vier stoelen en twee fauteuils.
Aan de echtgenoot en van de drie be
stuursleden werden bloemen aangeboden.
De voorzitter, ook namens zijn mede
bestuurders sprekend, dankte voor de hul
diging en voor de prachtige geschenken.
Het was alles te veel lof cn te veel eer.
Maar het bestuür zal in de komende jaren
weer zijn beste krachten aan de afd. ge
ven
Na deze huldiging begon het feest! Het
trio „Naar ieders Genoegens" was door
het bestuur aangezocht de leden te verma
ken met liedjes en voordrachten. En het
moet gezegd: het drietal deed zijn naam
eer aan. Vooral om het knappe dienst
meisje Antje met een baard in en aan
haar keel is geschaterd. Een gezellige
afwisseling bracht het vroolijke rad, waar
mede smakelijke prijzen als koek, paling,
wijn en taart werden verloot.
Tot slot had een verloting plaats van
twee kanarie-kooien, en daarna ging ieder
naar zijn eigen kooi. Het was intusschen
voor men 't wist over -"ht
geworden.
