21ste Jaargang
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1930
No. 6659
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e £eiebehe 6ou/fccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oenfc
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van hefc tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Roode Katholieken
In het orgaan van den Vrijheidsbond
„De Vrijheid" werden onlangs eenige ka
tholieke leiders o.a. rector Bots uit Am
sterdam als „roode katholieken" gesig
naleerd.
't Was dwaas.
Maar onder do Katholieken zelf komt
't ook nog wel 'ns voor, dat men eigen
geloofsgenooten ,,rood" noemt, als socialis
tisch beschouwt. En waarom? Ten slotte
vaak, omdat zij opkomen' voor de maat
schappelijke rechtvaardigheid, met
kracht, terwijl anderen zich maar liever
bij het nu eenmaal zoo gegroeide neerleg
gen! Omdat zij niet twee heeren willen
dienen: God en den Mammon, en daarbij
consequent zijn, terwijl anderen het
beter vinden, om 't in de feitelijke om
standigheden op een accoordje te gooien:
Godsdienstig te zijn, maar toch ook niet
zoo erg kieschkeurig in het verdienen van
geld, dat zij dan wel voor 'n deel voor
goede doeleinden willen aanwenden!
Zeker er zijn wel Katholieken, die
met roode smetten zijn besmeurd, zooals
er ook Katholieken zijn, wier denken door
liberale beginselen is verwrongen.
Maar in de vijftig gevallen, dat een Ka
tholiek „rood" wordt genoemd, is het mis
schien wel in vijf en veertig ten eenen-
male ongemotiveerd.
Hoeveel Katholieken hebben niet, zoo
•schreef de „N. Tilb. Crt." onlangs sinds
Kerum Novarum het woord „rood" naar
hun hoofd gekregen, wanneer zij 's Pausen
sociale opvattingen propageerden? En
„rood" was nog maar 5n camouflage. Men
schold ons vrijmetselaar en socialist en
volksopruier, alsof het zoo niets was. Had
men echter toentertijd aan dergelijke dom
me uitingen van fanatieke onkunde den
kop ingedrukt, dan zaten we er thans
allicht anders en beter voor, aldus het Til-
burgsche blad.
Wij, Katholieken, staan vierkant tegen
over het socialisme.
Een Katholiek kan niet socialist zijn
Er is tusschen katholicisme en socialis
me een beginsel-verschil, dat niet slechts
aan de oppervlakte ligt, maar heel diep
is zooals de Godsdienst diep ingrijpt in
het menschelijk leven!
Maar zij, die voor socialisme aanzien,
wat geen socialisme is doch veeleer con
sequent katholicisme zij dragen er het
hunne toe bij, om dat diepe beginsel-ver
schil, dat er feitelijk bestaat, te verdoeze
len, en spelen juist' zoo den socialisten in
de kaart!
INTERNATIONAAL NIEUWS
MISLUKTE COMMUNISTENDAG.
Te Parijs kalm verloopen.
Ondanks den oproep van de communistische
partij begaven zich de Parijsche arbeiders gis
termorgen in de grootste kalmte naar de fa
brieken en werkplaatsen.
Het verkeer van trammen, autobussen, me
tro's en talrijke taxi's ging zijn gewonen gang.
Er heeft zich geen enkel incident voorgedaan.
Evenals bij vorige gelegenheden, toen com
munistische betoogingen aangekondigd werden,
heeft de regeering thans bij wijze van voor
zorg verscheidene communisten in hechtenis
laten nemen.
O.a. zijn de hoofdredacteur van de Humani-
té en een half dozijn van zijn mederedacteuren
iu hechtenis genomen. Tegen het blad zelf is
voor de honderdste maal een instructie ge
opend wegens poging tot het verwekken van
oproer.
Volgens berichten uit de provincie is ook
in de groote industriecentra, zelfs daar waar
er gestaakt wordt, alles kalm gebleven.
Geen incidenten van beteekenis
te Berlijn.
De anti-oorlogsbetoogingen, welke gisteren,
zoowel door de socialisten, als door de com
munisten, te Berlijn zijn gehouden, verliepen
zonder incidenten van beteekenis. In 't geheel
is tot 's avonds 9 uur tegen 69 personen, die
aan de betooging der communisten deelnamen,
proces-verbaal opgemaakt wegens het niet op
volgen der bevelen van de politie.
Relleltjes te Adelaide.
Naar de „Times" uit Adelaide meldt, heb
ben de communisten en werkloozen aldaar
gisteren eenige wanordelijkheden veroorzaakt,
waardoor de politie herhaaldelijk gedwongen
werd, charges uit te voeren. Een optocht,
waaraan veel vrouwen deelnamen, trok door
de stad naar de woning van den Zuid-Austra-
lischen premier. Roode vlaggen en vaandels
met opschriften, overeenkomstig de instructies
van Moskou, werden meegevoerd. De leider
der communisten en eenige andere personen
werden gearresteerd. Later in den middag
ontving de premier een deputatie van werk
loozen, wien hij beloofde, dat steun zou wor
den verleend.
Te Peking.
Volgens een bericht uit Peking zijn gisteren
bij een communistische straatbetooging 220
personen gearresteerd. Een vliegtuig wierp
communistische biljetten boven de stad uit.
Daarin werd een nieuwe communistische be
tooging tegen 10 Augustus aangekondigd.
DUITSCHLAND
NIEUW SCHANDAAL BIJ BERLIJNS
INKOOPBUREAU
De stad voor 300.000 Mark benadeeld.
Volgens het „Berl. Tageblatt" is de stad
Berlijn door het inkoopbureau, opnieuw voor
zeer groote bedragen benadeeld, welke tot dus
ver becijferd worden op 300.000 M.
Het blad, dat in dit verband scherpe critiek
oefent op de houding var t3* autoriteiten bij
de bezetting der gemeent'Oo^ es, deelt mede,
dat na het aftreden van uoor de Sklarek-
geschiedenis gecompromitteerde ambtenaren,
het bestuur over de inkoopafdeeling voor le
vensmiddelen werd opgedragen aan een amb
tenaar, Laubrinus genaamd, die eenigen tijd
geleden aan een fabriek van conserven in
Frankort a. d. Oder een bestelling deed van
ruim 300.000 mark.
De rekening voor de levering werd vooruii
betaald, de zending bleef echter achterwege.
Gebleken is, dat de fabriek kort daarop is
failliet gegaan. De stad Berlijn tracht nog uit
het faillissement een deel van haar verlies te
dekken.
"RANKRIJK
„PAN-EUROPA EEN BLUNDER"
Aldus Poincaré in de „Illustration"
Poincaré is naar zijn zomerverblijf te Cham-
pigny vertrokken, waar hij zijn oorlogsmémoi-
res wil voltooien. Vóór zijn vertrek publiceert
echter de „Illustration" een lang artikel van
den oud-premier, waarin hij zich in scherpe
bewoordingen wendt tegen de gedachte van
een Pan-Europeeschen Statenbond,
Het Fransche memorandum en het ant
woord van 27 staten verdeelt hij in 5 groepen.
Hij behandelt vervolgens het bij het plan be
trekken van de staten, die geen lid van den
Volkenbond zijn, de samenwerking tusschen
den Statenbond en den Volkenbond, het do-
mineeren van de politieke kwesties over de
economische, het ontwapeningsvraagstuk en
tenslotte de verhouding van den Statenbond
tot de overige werelddeelen.
Poincaré adviseert Briand, de rechten van
den Volkenbond in geen geval te verkleinen.
Het dient vermeden te worden, door te vage
en onbestemde onderhandelingen Frankrijk een
blunder te laten maken, waarvan geen enkel
succes het gevolg ka^, ri:u.
HET RIJNLAND-LEGER NAAR DE
ITALIAANSCHE GRENS?
Naar te Parijs verluidt zou het overgroo't
deel van het uit het Rijnland geëvacueerde
Fransche troepenefiectief naar de gebieden
nabij de Italiaansche grens worden of zijn
overgeplaatst. Ook artillerieformaties moeten
derwaarts gedirigeerd zijn.
ENGELAND
BEVORDERING VAN LANDBOUW IN
ENGELAND.
Vooral steun aan kleine boeren.
Namens den Engelschen premier heeft mi
nister Snowden de plannen der regeering uit
eengezet voor het gemakkelijker verkrijgen
van gronden door kleine landbouwers en ge
schikte werkloozen, waarbij op medewerking
der gemeenten wordt gerekend. Bovendien
krijgt de minister van Landbouw de bevoegd
heid gronden voor dat doel te koopen en te
beheeren.
Er zal een corporatie woren opgericht, die
groote boerderijen, voorzien van de beste ma
chines, zal beheeren, welke als aanschouwelijk
voorbeeld zullen dienen voor de oprichting
van model-boerderijen. Tevens zal de ontgin
ning van onbebouwde gronden worden bestu
deerd.
De critieke toestand van de graan-verbou-
wende boeren zal op de Empire-conferentie
worden behandeld, waarbij speciaal gelet zal
worden op massa-aankoopen door import-
kantoren en stabilisatie van den prijs. Zoodra
een beslising is gevallen, zal de regeering
practische maatregelen nemen voor den aan
plant van graan in Groot-Brittannië op een
economische basis. Er zal een wetsontwerp
worden ingediend tot organisatie van den af
zet van landbouwproducten e.a.
Ter beschikking van de verkoopbureau wor
den geldelijke voorschotten gesteld. Er zal
een raad voor landbouwstudie worden inge
steld.
De kwestie van dumping door buitenland-
sche land- en tuinbouwproducten zal in het
wetsontwerp betreffende de verkoopsorgani
satie worden behandeld.
RUSLAND
VEERTIEN BOEREN IN RUSLAND
GEFUSILLEERD.
Weer godsdienstvervolging.
Volgens de bladen te Riga, heeft de Ogpoe
veertien Letlandscbe boeren in de Russische
provincie Smolensk doen fusilleeren, terwijl
dertig anderen naar het beruchte gevangen
kamp van Solovetski zijn gezonden. Hun eeni
ge misdaad bestond hierin, dat zij een gods
dienstoefening hadden bijgewoond, welke ge
leid werd door 'n priester, die zich in weerwil
van de bepalingen op het verblijf van priesters
naar het betreffende dorp had begeven. Bo
vendien hadden de boeren den priester gedu
rende zijn verblijf onderdak en voedsel ver
schaft. De gezinnen van de slachtoffers zijn in
groote ellende achtergebleven, daar al hun
bezittingen verbeurd zijn verklaard.
CHINA
DE ROODE TERREUR.
Tsjangtsja heroverd?
Volgens berichten uit Nanking heeft het
ministerie van Marine officieel medegedeeld,
dat het een radiobericht heeft ontvangen van
den kanonneerboot „Yungtsjong", volgens het
welk het er na een beschieting der stellingen
der roode troepen, in geslaagd is Vrijdag
Tsjangtsja op de communisten te veroveren.
Volgens latere berichten zijn de communis
ten in de richting van Hankau afgetrokken.
Verscheiden woningen van buitenlanders op
het eiland voor de stad Tsjangtsa zijn geplun
derd. Driehonderd rijke kooplieden uit de stad
worden gevangengehouden voor het verkrijgen
van losgeld en 700.000 dollar worden door de
rooden geëischt van de kamer van koophan
del, terwijl van alle inwoners twee maanden
huur als oorlogsschatting wordt gevraagd.
Volgens vluchtelingen, die te Hankau zijn
Dit nummer bestaat uit vijf bladen
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De communistendag van gisteren is mis
lukt.
Nieuwe uiting van godsdienstvervolging
in Rusland.
BINNENLAND.
De huldiging van Kingsford Smith en
Stannage te Amsterdam. (Luchtvaart).
aangekomen, trokken de rooden in gewone
burgerkleeren de stad binnen, waarna zij wer
den gevolgd door de voorhoede van de com
munistische legers, die onmiddellijk begon te
plunderen, te moorden en te brandstichten.
Hun eerste bezigheid was alle eigendommen
der regeering en der buitenlanders in de stad
te vernielen, op alle muren werden leuzen en
oproepen aangeplakt, waaronder een aanbod
voor een belooning van 200 dollar voor elkeD
buitenlander, die hun in handen zou worden
geleverd.
De krachtige wind verspreidde de vlammen
van de in brand gestoken huizen snel, waar
door een groot gedeelte van de stad in brand
geraakte.
De winkelsluiting op 15 Augustus e.k.
De hoofdbesturen van den Ned. R.K. Midden
standsbond; gevestigd te Utrecht, en den Ne-
derl. R.K. Bond van Handels-, Kantoor- en
Winkelbedienden „St. Franciscus v. Assisië", te
Amsterdam, doen opnieuw een gezamenlijk
beroep op H.H. Winkeliers, om, voor zoover
ze Katholiek zijn, hun zaken overeenkomstig
de wenschen hunner Kerkelijke Overheid, op
Vrijdag, 15 Augustus, den feestdag van O. L.
Vr. ten Hemel-opneming, welke als Zondag is
te vieren, te sluiten, en de niet-katholieke win
keliers, om het katholieke personeel dien dag
in de gelegenheid te stellen hun plicht te kun
nen nakomen om dien dag als Zondag te vie
ren.
Genoemde besturen doen daartoe eveneens
een dringend beroep op de Roomsche man
nen, maar vooral ook op de vrouwen, om dien
dag niet enkel „n iet-ex tra" te besteden
aan het doen van inkoopen, maar zooals het
Katholieken betaamt, in het geheel geen in
koopen te doen.
Waar de R. K. Winkeliers het offer weten
te brengen, om aan het verlangen van de Ker
kelijke Overheid te voldoen, spreken genoem
de besturen het vertrouwen uit, dat zulks door
hun geloofsgenooten ook op prijs wordt ge
steld, wat niet het geval is, wanneer ze dien
dag de gesloten zaken voorbijgaan en de ge
opende winkels ingaan om hun inkoopen te
doen.
VRIJDAGMIDDAG IS KINGSFORD SMITH op Schiphol ontvangen. Het gezelschap voor het
toestel. Van links naar rechts: Van Dijk en Kingsford Smith
DE ONTVANGST VAN KINGSFORD SMITH. Na de aankomst had een huldiging plaats.
Van links naar rechts: Van Dijk, Kingsford Smith en Stannage