Het Gezellen-Leven
UIT DE RADIO-WERELD
ZATERDAG 25 JULI 1930
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 6
GESCHIEDENIS DER ST. JOSEPH'S
GEZELLEN-VEREENIG ING.
(Vervolg).
Een speciale eervolle vermelding komt
zeker toe aan de diesviering van 1913, wijl
de Gezellen hun Vader nu eens heel apart
wilden eeren voor vier jaar zegenrijken
arbeid in hun midden.
Vandaar dien prachtigen huldigings
avond op Zondag 19 October; toen de Too-
neelclub zich zelf overtrof niet de opvoe
ring van de fraai gemonteerde operette
„Krelisboer en Ganzendonck".
Dit stuk was met opzet voor deze ge
legenheid gekozen om daarmee den vaak
uitgesproken wensch van Praeses, n.l. (wan
neer zal ik toch ook eens die Operette te
zien krijgen) te vervullen.
De Novembermaand bracht om te begin
nen het O n a f h a 11 k e 1 ij k 'b e i d s-
feest, waaraan verbonden een goed
verzorgde Optocht, waaraan met goed ge
volg werd deelgenomen door de Gezellen-
turnclub onder leiding van Meester H. v.
Brussel. Op IC, IS, 20, 23 en 24 November
vierde de Vereeniging met veel succes
haar 26e Stïohtingsfeest. „Vader Kolping"
speelde op voortreffelijke wijze het Bom.
Drama „Triomf des Kruises", terwijl de
Symphonie, onder directeur W. F. Schinck
zeer verdienstelijk de pauzen tusschen de
bedrijven aanvulde. In December d.a.v.
kwam op initiatief der K.S.A. tot stand
een „Bureau voor Rechtskundig advies
voor Kath. georganiseerden". Met dit
mooie streven ten volle instemmend, be
sloot de Raad van Bestuur dit goede werk
te steunen met een jaarlijksche donatie van
15*~*
Inderdaad, wij konden bij den aanvang
van dit jaar 1913 met reden zeggen, dat
het een waardig vervolg was op het vooraf
gegane Jubeljaar.
1914.
Het was wederom op initiatief van den E.
Praeses, dat in Januari werd opge
richt een nieuwe Onder af deeling, genaamd:
„Eucharistisch Apostolaat". Hoofddoel was,
bevordering onder alle leden van de
wekelijkscke H. Communie en verwijderd
doel, mettertijd op te richten een eigen
Retraite-club.
't Behoeft voorzeker geen betoog, dat
deze spontaan ontvangen Onderafdeeling
van nature in het Kolpingswerk pas
send van onschatbare waarde bleek
voor de godsdienstige vorming der Leerlin
gen en jonge Gezellen. Rustig schouwend
naar dit Godgevallig werk, stuiten wij vol
strekt niet op uiterlijk vertoon of schitte
ring, neen, hier voelen wij het onmiddel
lijk aan, en hebben 't Goddank reeds
ervaren welk een schatten aan geeste
lijke waarden aldus ten deel zouden vallen
aan de hciibegeerige- harten zooveler jeug
dige Kolpingszonen.
Welk een verrukkelijke sfeer! waarin
Godsdienst, Yroolijkheid en Eensgezind
heid zoo innig samengaan! Wat een vrucht
bare leerschool is deze G.A.V.E. hi den loop
der tijden geworden voor de godsdienstig,
zedelijk en maatschappelijke opvoeding der
honderden goedwillende Gezellen. Hoe
bloeit thans in onze dagen het zegenrijk
Retraitewerk! Welk een oogen- en zinnen-
weelde, die indrukwekkende generale H.H.
Communiën, tweemaal 's jaars en hoe ve
len hunner, die hun omgeving tot stichting j
en voorbeeld, trouw hun wekelijksche H.
Communie doen. Dit alles stemt tot dank
bare vreugde en doet ons bidden tot onzen
machtigen Patroon: Heilige Joseph, blijf
onze Beschermer te allen tijde!
WAAROM LID VAN EEN
ONDERAFDEELING?
III.
Zoo dikwijls hoort men de vraag: „Wat
wil die of deze onderafdeeling dan?" Teks
en uitleg geven aan nooit-voldaan-zijnde
gezellen valt niet mee en daarom bezien
we ditmaal den rijkdom, die ons door de
onderafdeelingen wordt geschonken.
Het zal wel tot de zeldzaamheden be-
hooren, dat een vereeniging haar leden
gelegenheid geeft den rijkdom van Gods
gaven te ontvouwen op een wijze, gelijk de
Gezellenvereeniging dit doet. De cultu-
reele zijde van het Kolping-program wordt
zoo benut in en door de onderafdeelingen.
Opvoeden op een manier, door oud-centraal
praeses v. Adriohem op den commissarissen-
dag in Den Haag ontwikkeld, dat is een
werk, waar onze onderafdeelingen zich op
toe moeten leggen. Ja, hier moeten we be
zien de rijke verscheidenheid van gaven,
welke God zijn schepsel kan geven: gaven
naar ziel cn lichaam, gaven van geest en
vernuft, gaven van ernst en luim, gaven
van lichamelijke kracht en gezonde ont
wikkeling, gaven van geest en hart. En
dan al die gaven harmonisch gevormd tot
één geheel in dienst van vroolijkheid en
eendracht, van Godsdienst vooral en van
arbeid. Aldus: de rijkdom van Gods gaven
door de onderafdeelingen in dienst van
onze vereeniging! Wat een blijheid kan er
zijn bij het samengaan van tooneel en mu
ziek, sport en spel, wat een prachtige ziele-
cultuur gegeven worden bij onze recollec
tie-oefeningen. Neen, onze vereeniging
wordt niet groot door billéft-t, kaart en con
sumptie, maar wel door het gestadig werk
der onderafdeelingen.
Daarom moeten zij, die zoo gaarne ont
vangen en zelf niets geven, eens breken
met de gewoonte, om af te geven op onder
afdeelingen en af te breken wat dikwijls
met ontzettende moeite is tot stand geko
men. Ze weten niet wat 'n offers het kost,
eer een uitvoering, een cursus of een ver
gadering is geslaagd! We vragen geen
luidldinkende lofprijzing voor den mooien
arbeid dier stille werkers, maar waardee
ring, die zich uit in aandachtig genieten
LETTEREN EN KUNST
VEERE'S RAADHUIS.
Eindelijk! Het heeft wel veel ingehad,
eer de overheid er toe over kon gaan, het
gedenwaardig monument, het beroemde
raadhuis van Veere te doen restaureeren.
Maar dezer dagen besloot de gemeenteraad
van Veere met algemeene stemmen, dat
tot de restauratie zal worden overgegaan.
De minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen zond de plannen, volgens
welke de verbouwing zal worden uitgevoerd,
reeds in en stelt thans 90.000 disponibel,
terwijl de gemeente Veere er 10.000 bij
past. Dit stadhuis is een der mooiste over
blijfselen uit den tijd, dat Veere nog een
bloeiende handelsstad was en tot de uit
gaven voor groote bouwwerken in staat.
Die tijd waren de late middeleeuwen,
toen bouwde men het stadhuis (1170—77),
de groote kerk (1479) en de groote verdedi
gingswerken, welke in tijden van verval
door oorlogen en watersnooden zijn ten
gronde gegaan; van deze vestingwerken
is de Kampveersche toren, welke vooral
diende bij de verdediging van het Veer-
gat, dat echter in den loop der tijden ver
zand is, alleen overgebleven. Intusschen
is het stadhuis, ofschoon het op onrust
barende wijze in verval begon te geraken,
een der prachtigste monumenten gebleven
niet alleen van Veere, maar van heel Zee
land. Het weid, zooals wij reeds zeiden,
gebouwd in de jaren 14701477, door mees
ter Evert, vrijwel naar het voorbeeld van
het niiddcleeuwsch stadhuis te Middelburg,
doch kleiner en rustiger. Onder auspiciën
van Hendrik van Borsclen, die toentertijd
woonde op het slot Zandenburg, werd het
raadhuis opgetrokken met den toren, wel
ke om zijn sierlijkheid en slankheid, een
der schoonste is van ons land. De spits be
gint na den vierkanten omloop met een
achthoekigen lantaarn, waarin later het
klokkenspel aangebracht werd. De lan
taarn gaat over in een sierlijke peerspits
en daarboven draait de windwijzer, een
scheepje dat de glorie van het verleden in
de herinnering wakker houdt. De fagade
van het gebouw, welke twee hoektorentjes
flankeeren, wordt bekroond door de gees
tige slanke topgeveltjes. Een dubbele rij
van rythmisoh herhaalde dakvensters siert
het zoo typisch-middeleeusche leien dak.
Van IJzerwijn kreeg bij den bouw op
dracht 7 vergulde beelden te maken van
de Heeren en Vrouwen van Veere, welke
geplaatst werden in den wit-arduinen ge
vel tusschen de ramen, terwijl Andreas Kel
derman te Mechelen de tabernakelen ver
vaardigde, welke zich boven deze beelden
bevinden. Het stadhuis is altijd in eere
geweest in deze stad en de burgerij heeft
haar best gedaan het naar vermogen te
verrijken; zij versierde in 1735 den toren
met een klokkenspel van 36 klokken, wel
ke door den beroemden klokkengieter Van
Ghein zijn vervaardigd. Eenige jaren gele
den werd de toren gerestaureerd, hetgeen
aan "heb Rijk 18.000 kostte en in totaal
28.400. Intusschen was de toestand van
het overige gedeelte van het gebouw niet
erg rooskleurig; het dak was lek en de mu
ren waren aan het verzakken; in den voor
gevel kon men duidelijk scheuren waarne
men, terwijl op den zolder de balken wer
den uitgevreten en in de raadzaal een gat
in het plafond viel. Behalve dat de raads
leden van het maar 900 inwoners tellend
stadje zich te fier gevoelde om in zulk
een vertrek te vergaderen, gold toch ook
de nationale trots van de Veerenaren en
vele anderen als een ernstige reden om bij
de regeering op een spoedig herstel van
het stadhuis aan te dringen. De medewer
king ging_ echter alles behalve vlug en liet
lang op zich wachten, waaom de raad van
Veere den 30en April 1929 de Regeering
het navolgend besluit aanbood: „De Raad
van de gemeente Veere besluit aan den
Staat der Nederlanden het Stadhuis te
Veere aan te bieden onder de navolgende
voorwaarden: 1. De kosten der restauratie
en van het onderhoud koemn ten laste van
het Rijk. 2. Het Rijk staat aan de gemeente
Veere het stadhuis in eeuwigdurend bruik
leen af". Dit besluit werd den volgenden
dag ter kennis van den minister gebracht.
Omdat de zaak intusschen weer vergeten
scheen, richtte B. en W. van Veere op 30
October een schrijven aan de leden van de
Eerste en Tweede Kamer, met het doel te
verkrijgen, dat op de begrooting voor 1930
een post zou worden uitgetrokken voor de
restauratie van het stadhuis. In November
d.a.v. interpelleerde de heer Polak, lid der
Tweede Kamer, over deze kwestie. De mi
nister deelde in zijn antwoord mede, dat
hij in beginsel bereid was, mede te wer
ken, doch dat hij rog niet wist op welke
wijze. Indien de commissie voor monu
menten-zorg, welke het raadsbesluit van 29
.April behandelde, den minister tijdig ad
vies zou uitbrengen, zou de minister trach
ten een post voor de restauratie op de be
grooting te brengen. Bij de behandeling
der begrooting werd de kwestie van de
overname besproken.
en zichzelf vormen.
Dat is opvoeden volgens Kolpings actueel
program! S. M.
Kolpings-Vacantie Oord De Liebaard.
Ter voorkoming van onnooclige corres
pondentie vestigen wij er de aandacht op
dat „De Liebaard" op de volgende dagen
geheel bezet is: 27, 28 en 29 Juli, van 2
tot en met 17 Aug. en op 20 en 24 Aug.
Symphonie „Franz Schweitzer".
Gedurende den maand Augustus verval
len de repetities van deze onderafdeelin
gen op de Vrijdagavonden.
Ziekenfonds „Cornell's Musius".
Den eersten Dinsdag van Aug. zal dë
beslissing worden genomen over de wijzi
ging van het reglement dezer Instelling.
Tot deze vergadering worden daarom op
geroepen niet alleen de Gehuwde leden,
maar ook de leden van dit Ziekenfonds,
die behooren tot de afd. Gezellen.
Programma's voor Zondag 27 Juli.
Huizen, 1071 M.
S.259.20 Morgenwijding NCRV.
9.50 NCRV. Dienst in de Geref. kerk
Hoogeveen.
12.1512.30 KRO. Toespraak v. Pa-stoor
Perquin.
12.301.30 KRO. Concert. KRO.-sextet.
I.302.00 KRO. Causerie over Italië.
2.002.35 KRO. Gramofoonpl.
2.354.30 KRO. Concert. Mannenkoor 8t.
Caecilia.
4.305.00 KRO. Ziekcnhalfuurtje.
5.20 NCRV. Dienst in de Ned. Herv.
kerk Veenendaal.
7.458.15 KRO. Causerie over de levens-
spanning in Brabant.
8.1510.45 KRO. Concert. Bester's Har-
moniekoips.
9.30 Nieuwsber.
10.4511.00 KRO. Epiloog.
Hilversum 1875 M.
9.00 Vara-uitzending.
10.30 VPRO. Dienst i. h. Geb. v. d. Ned.
Protestantenbond.
12.0012.30 AVRO. Volksuniversiteit.
Lezing over Polders en plassen door R.
Tolman.
12.302.00 AVRO. Concert door 't Haar
lem's klein orkest o. 1. v. A. Ni email.
2.002.30 AVRO. Boekbespreking door
A. Binnendijk.
2.303.30 AVRO. Fanfare-corps „Onder
ling genoegen" en mannenkoor „De Zaan-
kanters".
4.005.00 AVRO. Gramofoon.
17.00 VARA.-uitzendeing.
S.00 AVRO. Persber.
8.158.45 AVRO. Concert door het om
roeporkest o. 1. v. N. Treep.
8.459.15 AVRO. Kamermuziek. Hol-
landsch Instr. Kwintet.
9.159.30 AVRO. Vervolg crkestconcert.
9.3010.00 AVRO. Vervolg kamermuziek.
10.1010.35 Voordracht uit het werk van
Oscar Wilde door G. Pilger.
10.3511.00 AVRO. Vervolg orkestcon
cert.
II.0012.00 AVRO. Gramofoonpl.
Daventry, 1554.4 M.
2.50 Kerk-cantate No. 136 van Bach.
3.25 Klokgelui.
3.35 Kerkdienst.
4.50 Concert. Orkest.
6.206.40 Voorlezing.
6.508.20 Kerkdienst.
9.05 Liefdadigheidsoproep.
9.10 Nieuwsber.
9.25 Concert.
10.50 Epiloog.
P a r ij s „Radio -Pari s", 1725 M.
12.50 Gewijde 'muziek.
1.202.20 Gramofoonpl.
2.20 Gramofoonpl.
4.50 Gramofoonpl.
7.50 Poppenkast, „Radio Paris".
8.20 Concert. Orkest en solisten.
9.50 „Le Mariage de Colinette" m. m. v.
solisten.
10.20 Orkestconcert.
L a n g e n b e r g, 473 M.
7.20^—8.20 Orkestconcert.
8.20S.50 Gramofoonpl.
9.2510.20 Kath. Morgenwijding.
12.251.00 Gramofoonpl.
I.202.50 Concert. Orkest en bariton.
3.504.50 Feestconeert en toespraken.
5.456.20 Concert. Orkest en tenor.
8.20 „Der letzte Walzer". Operette in 3
bedrijven van Oskar Strauss. Daarna tot
12.20Orkestconcert.
K a 1 u n d b o r g, 1153 M.
12.201.20 Orkestconcert.
3.405.50 Orkestconcert en zang.
6.-107.10 Solistenconcert.
8.209.20 Orkestconcert.
9.2010.10 Liederen-voordracht.
10.1011.10 Orkestconcert.
II.1012.50 Dansmuziek.
Brussel, 508.5 M.
5.20 Dansmuziek.
6.20 Kinderuurtje.
6.50 Gramofoonpl.
8.35 Orgelconcert door L. Joos.
8.50 Zang door Mej. Kort.
9.00 Vervolg orgelconcert.
9.20 Symphonie-concert uit de Kurzaal
te Ostende.
11.00 (338.2 M.) Gramofoonpl.
Pragramma's voor Maandag 28 Juli.
Huizen, 398 M. Na 6 uur 1071 M.
Uitsl. NCRV.-uitzendingen.
8.159.30 Morgenconcert.
10.3011.00 Ziekendienst.
12.301.45 Orgelconcert.
2.353.15 Causerie: Tuinplanten.
2.153.45 Kniples.
4.005.00- Ziekenuurt-j'e.
5.006.30 Concert.
6.30 Koersen.
6.40 Solistenconcert.
S.00 Causerie van Mr. v. d. Deure.
S.3011.00 Concert.
10-00 Persber.
Hilversum,- 1875 M.
Algemeen programma van de VARA.
8.00 Orgelconcert.
8.00 Gramofoon.
10.00
10.15 Voorlezing door M. Beversluis.
10.30 Voor de Zieken. Trio en M. Bever
sluis.
11.30 Gramofoon.
12.15 Concert door, het VARA-septet.
13.45 Gramofoon. -
14.00 Verzorging zender.
14.30 Over Nederl. schrijvers en dichters.
15.15 Kinderuurtje.
16.15 Gramofoon.
17.30 Concert door het VARA-orkest.
Opera's.
19.15 Causerie door J. de Meza over bijen.
20.00 Inl. tot de avond-uitz.
20.15 Aansl. v. h. Kurhaus te Schevenin-
gen. Residentieorkest o. 1. v. C. Schuricht.
Di Moorslag en J. de Stuers: zang. Toon
kunstkoor. Daarna persber. en gramofoon.
Daventry, 1554.4 M.
10.35 Morgenwijding.
11.05 Lezing.
12.20 Orgelspel door E. T. Cook. O. Da-
vis (tenor).
I.35 Orkestconcert.
2.202.50 Gramofoonpl.
4.20 Concert.
5.35 Kinderuurtje.
6.20 Lezing en Nieuwsber.
6.50 Verslag van cricketmatch.
7.00 Piano-recital door F. Dawson.
7.20 Lezingen.
8.05 Piano-recital door B. Heather.
S.20 „Sob Stuff" van G. McConnel.
9.20 Nieuwsber.'
9.45 Lezing.
10.00 Kamermuziek.
II.2012.20 Dansmuziek.
„R, a d i o-P a r i s", 1725 M.
12.502.20 Gramofoonpl.
4.05 Gramofoonpl.
S.20 Concert. Orkest en solisten.
Langenberg, 473 M.
7.257.50 Gramofoonpl.
7.508.50 Orkestconcert.
10.3512.15 Gramofoonpl.
12.30 Gramofoonpl.
I.252.50 Concert. Orkest en tenor.
5.506.50 Solistenconcert.
S.209.20 Orkestconcert.
9.20 Kamermuziek. Intermezzo: Das
Welt-gedicht. Na afloop tot 12.20: Orkest
concert-.
Kalundborg, 1153 M.
3.555.55 Concert. Orkest en zanger.
8.209.50 Orkestconcert.
10.3011.30 Orkestconcert.
II.202.20 ca. Feestconeert.
B'russel, 508.5 M.
5.20 Trio-concert.
6.50 Orkestconcert en zang.
8.35 Orkestconcert.
9.20 Symphonie-concert vanuit de Kurzaal
te Ostende.
HET MODERNISEEREN VAN RADIO
TOESTELLEN.
Is uw radio in orde?
Als de groote radio-tentoonstellingen in
het buitenland worden gehouden is het
radioseizoen aangebroken en leeft de bran
che weer op. Belangrijke nouveautés zijn
er niet op komst; het oude komt weer te
rug, hier en daar wat geperfectioneerd,
doch iets geheel nieuws wordt niet ver
wacht.
Wat valt er op radiogebied feitelijk nog
te verbeteren, de weergave kan gerust vol
maakt genoemd worden, al is dit nog bij
slechts weinig toestellen doorgewerkt.
Als we zoo hier en daar het oor te luiste
ren leggen valt er heel wat te verbeteren.
Er zijn toestellen die hopeloos verouderd
zijn en waarvan nu letterlijk niets meer te
gebruiken is, zoodat tot- de aanschaffing
van een nieuw toestel moet worden overge
gaan. Echter vallen er ook heel wat toe
stellen met betrekkelijk weinig kosten te
verbeteren, zoowel wat betreft de selecti
viteit, kwantiteit als kwaliteit. Verder nog
de wijziging van accu- op wisselstroomvoe
ding Avaartoe ook al meer en meer ivordt
De zelfgebouwde toestellen zijn het ge
makkelijkst te moderniseeren, met fabrieks
toestellen gaat dat lastiger. In het laatste
geval is de aanschaffing van een nieuw
toestel nog het beste. Indien de accu en de
lampen reeds een paar jaren oud zijn en
dus vernieuwing noodig is, is het tijdstip
voor overgang op wisselstroomvoeding het
gunstigst. Men zou dan toch vervallen in
de kosten voor nieuw en neemt men voor
den zelfden prijs lieArer de benoodigde on
der deelen voor Avisselstroomvoeding, t.w.
een gloeistroomtransformator en de drie
wisselstroomlampen. Men kan niet zonder
meer de wisselstroomlampen in het appa
raat zetten en de transformator aansluiten
inplaats van den accu; dit zou een gewel
dige bromtoon opleveren. Om te beginnen
verbreekt men de verbindingen tusschen
„aarde" en „min(-) accu, tusschen rooster-
lekweerstand en ,,plus(-j-)" accu, tusschen
plus(-j-) roosterspanning en min(accu,
tusschen min(plaatspanningsapparaat
en min(accu en tusschen onderkant roo-
sterspoel detoctorlamp en min accu.
De vaste condensator die bij accuvoeding
tusschen I.P. van den len L.F. transfor
mator en aarde zit wordt thans ge
zet tusschen I.P. en de midden-aftakking
van den gloeistroomtransformator.
Alle andere bovengenoemde punten be
halve „aarde" worden ook aan de midden
aftakking gelegd. Verder wordt er tus
schen „aarde" en de middenaftakking een
vasten condensator van 2000 c.M. gezet en
„aarde" verbonden met 11/2 volt nega
tieve roosterspanning. Als hoogfrequent-
lamp wordt een schermroosterlamp geno
men waarvoor de volgende wijzigingen
noodig zijn. De verbindingen die thans aan
de plaatpen van de H.F. lamp bevestigd
zit wordt los genomen en verbonden met
de top aansluiting van de schermrooster
lamp. Tusschen de plaatpen en O.P. van
den laagfrequenttransforiuator wordt ver-
Niet alleen Radio-toestellen,
maar ook ÉEFECTE
LUÏDSFSeKÉRS
worden doir or
tegen billijke pi
H.V.O,C.yiare1B4-TEL
(Reel.)
volgens een nieuwe verbinding gemaakt.
De gloeidraadweerstanden Avorden verwij
derd, eveneens de accuschakelaar.
De Avissclstroomlampen bezitten 5 pen
nen in de lampvoet of 4 met een 5e aan
sluiting op de huls van de lamp. Ingeval
er 5 pennen zijn wordt de middelste pen
verbonden met de middenaftakking \-an
den gloeistroomtransformator, anders met
4 geschiedt dit met de aansluiting op de
huls. De benoodigde lampenserie bestaat
uit de volgende lampen: Philips E 442, E
415 en B 443, of de Engclsche Cossor MSG
410, H.F. 410, PT 415. Voor een 4-lamps
Avisselstroomtoestel (H.F., Dek, 2 L.F.):
Philips E 442, E 415, E 415 en B 405 of de
Engelsche cossor: MSG 410. MHF 410 MLF
410, MXP. Deze laatste serie is speciaal
aangepast en beA^at een speciaal wissel-
stroomdetectorlamp en laagfrequentvei-
sterkingslamp alsmede de indirect verhitte
eindlamp welke laatste agsoluut noodza
kelijk is om in een 4-lampstoestel volkomen
brouiA'rijheid te verkrijgen. Alleen de En
gelsche Cossorfabriek maakt deze eind-
lamp.
Men zal na ombouAV oen schitterend
toestel hebben, terwijl de onkosten nog geen
35 bedragen.
jW. P.
Op aanvraag stellen wij* tegen vergoe-
ding van 0.15 portikosten gratis een
werkteekening op ware grootte met hand
leiding beschikbaar.
DE RADIOLAMP ALS LAAG-
FREQUENTVERSTERKER.
Laagfrequentversterking is het verster
ken xan reeds hoorbare signalen, dus na
dat gelijkrichting heeft plaatsgevonden.
Indien de signalen van een 1-lampstoe-
stel (detector) niet voldoende krachtig zijn,
dan is laagfrequentversterking noodig. In-
plaats van de telefoon wordt de primaire
Avikkeling van een laagfrequenttransforma
tor aangesloten, Avelke de detectorlamp met
de L. F.-versterkerlamp koppelt. Deze
primaire wikkeling A\Tordt dus aangegoten
tusschen de plaat van de detectorlamp en
de detector-aftakking van het plaatspan-
ning-apparaat. De secundaire Avikkeling
wordt A'er bond en tusschen het rooster van
de versterkerlamp en den gloeidraad.
De gelijkgerichte stroompjes in den
plaatskring van de detectorlamp gaan. door
de primaire Avikkeling van den L. F.-trans-
formator en induceeren stroompjes van veel
hoogere spanning in de secundaire wikke
ling, die ze op het rooster Aran de verster
kerlamp brengt. In den plaatkring van
deze lamp ontstaan dan vrij krachtige
stroompjes. Nog krachtiger wordt het ge
luid indien een 2e transformator en ver-
sterkerlamp Avordt toegeA'oegd Deze twee
de versterker wordt weer aan de eerste
gekoppeld op dezelfde wijze. Wat betreft
de te gebruiken lampen moeten deze aan
gepast zijn aan de L.F .-transformatoren.
De inwendige Aveerstand van de voorgaan
de lamp moet zich aanpassen bij den weer
stand der primaire Avikkeling van den L.F.-
transformator. De lampen moeten een dus
danige versterking geven dat de versterkte
stroompjes een getrouwe reproductie zijn
van de oorspronkelijk toegevoerde, alle-n
krachtiger. De karakteristiek van de lamp
moet dus steil zijn, want lioe steiler hoe
grooter de annodestroomvariaties bij be
paalde roosterspanningvariaties. Van de
karakteristiek benutten we het gedeelte
dat nagenoeg recht is. Doen we dat niet,
dan is de annodestroomvariatie niet even
redig. Dit is wel de voornaamste oorzaak
Aran de slechte muzïekweergave van de
meeste radiotoestellen. Ook moet dit rech
te gedeelte van de karakteristiek geheel
of grootendeels op de linkerhelft van de
grafische voorstelling liggen, d.w.z., dat het
rooster niet of slechts weinig positief mag
Avorden tijdens de werking. Is dit wel het
geval dan treden er roosterstroomen op
die tijdens de positieve helft van de roos-
terspanningswisseling een deel van den
anodestroom vernietigen, zoodat de anode-
stroom niet evenredig verandert aan de
roosterspanningen en de weergave onzui
ver wordt.
Door het aanbrengen van een rooster-
spanningbatterij tusschen het rooster en,
den gloeidraad kunnen we het rooster de
noodige negatieve spanning geven. De
grootte van deze spanning is bij elke lamp
aangegeven of kan zelf bepaald worden
aan de hand van de karakteristiek. Hoe
grooter de negatieve roosterspanning is hoe
kleiner de anodestroom. Waar de anode
spanning belangrijk zakt bij grootere
stroomafname is het gewenscht vooral niet
te weinig roosterspaning te geven, daar de
anodespanning anders mogelijk te weinig
is voor een goede werking. Men kan de
roosterspanning ook zeer goed op het ge
hoor instellen. Het gebruik van een droge
roosterspanningbatterij van ca. 15 Volt en
per 11/2 Volt aftakbaar is het beste. Auto
matische negatieve roosterspanning is al
leen goed indien hiervoor een aparte ge-
lijkrichterlamp gebruikt wordt en deze niet
aan het plaatspanning-apparaat onttrok
ken wordt. W. P.
