y)
21ste Jaargang
DONDERDAG 24 JULI 1930
No. 6651
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De aardbevingsramp rond Napels
BUITENLAND
z
S)e
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Maar we zouden het over 011
zucht hebben, welke alles achter zich laat
aansleepen. Verbluft stonden we toen on
ze zegsman verzekerde: Mijnheer U kunt
gerust schrijven dat het thuisbezorgde
pakket gemiddeld 20 tot 40 cent kost!
Weet TJ wel, dat in een groote zaak de
kleinste helft van het personeel bij den
administratie en expeditie betrokken is?
Ik geloof niet dat het Hollandsche pu
bliek in dit opzicht zoo te veranderen zou
zijn, dat de prijs van het product er voor
deel van zal kunnen hebben. De slagers
hebben het al eens beproefd. Ze bepaal
den den prijs van het pond vleesch 5 cent
lager voor hen die het aan den winkel
kwamen afhalen. Er werd zoo weinig ge
bruik van gemaakt dat de slager enkel
verlies leed. Hij kou zijn personeel niet
verminderen en moest bovendien talrijke
5 cents-stukken derven."
Tot zoover het „Vad."
Ja, als nu 'ns contant betaald werd!
Dat zou een beteekenende vooruitgang zijn
voor vele winkeliers, vooral voor kleinere,
die daardoor beter de concurrentie met de
groote zaken zouden kunnen voeren en
volhouden. En, wat verschillende branches
betreft, kunnen kleinere winkeliers in het
oeconomisch leven, in het distri'butie-pro-
ces een maatschappelijk zeer nuttige, een
door vele koopers terecht zeer gewaar
deerde, taak vervullen; zoo dat het jam
mer zou zijn, indien deze winkeliers wer
den weg-geconcurreerd door enkele kapi
taal-sterke oollega's.
Oontant betalen dat moest regel
zijn! 't Zou voor de winkeliers een groot
voordeel zijn en daardoor ook indirect
voor de koopers, omdat de prijs van de
artikelen, langzaam misschien maar zeker,
zou dalen. En dit systeem zou ook daar
door zoo nuttig zijn voor winkelers en
voor koopers, beiden, omdat er niet zou
worden gekocht, wat relatief of absoluut
boven de draagkracht ligt van de koopers.
Er kimnen geweldige theorieën worden
opgezet, om verbetering te brengen in
maatschappelijke wantoestanden. Maar de
eenvoudige theorie van contant betalen,
eenvoudig in pnactijk gebracht, zou, naar
onze besliste overtuiging, al heel wat on
gezonde plekken uit de maatschappij weg
rijden!
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Over de economische crisis
„Ons oeconomisch leven. Een onderhoud
met een der eerste kooplieden" door-
deze titels trok gisteravond een artikel in
het „Vaderland" onze aandacht.
Geen diepe beschouwing over en nog
veel minder een afdoende verklaring van
de heerschende crisis in het oeconomisch
leven werd ons in dat artikel gege
ven. Toch troffen ons in het verband van
dat artikel weer eenige zij 't dan niet
nieuwe gedachten. Wij laten- hier de be
doelde passage volgen.
„Indirect speelt toch wel onze gemak
zucht een rol. Misschien nergens laat zich
de kooper zoo verwennen als in ons land;
en de leelijkste verwenning is wel dat hij
prompte bediening eischt, terwijl hij het
tijdstip van betaling aan zich houdt. Och,
als men eens wist, hoeveel ellende daar
door wordt aangericht. Wij weten van be
trekkelijk kleine zaken met onbetaalde
klantenrekeningen tot in de duizenden.
Kon nu de winkelier ook op een dergelijke
houding van zijn grossiers rekenen, het
zou zoo erg niet zijn. Maar de grossiers
wissel komt prompt op tijd. Men kan zich
de zorg van menigen winkelier niet te
hoog aanslaan. Als ieder dus op tijd of
contant betaalde zoudeu zeker groothan
del- en detailprijs niet zoo'n hevigen af
stand tusschen zich laten. Wat heeft de
winkelier aan een bundel goede maar on
betaalde vorderingen als hij op een oogen-
blik voordeelig zou kunnen inkoopen maar
het moet laten bij gebrek aan contant
HINDENBURG IN COBLENZ. De Rijkspresident beschouwt de feestvreugde en
ziet naar de plek waar enkele uren later het vreeselijk ongeluk zou plaats
hebben
Veel grooter dan gisteren vermoed werd
Geheele steden en dorpen verwoest. Het aantal
dooden loopt in de honderden
SENSATIONEELE CIJFERS.
Volgens de laatste berichten is het aan
tal dooden in het aardbevingsgebied rond
om Napels veel grooter dan men gisteren
kon vermoeden.
De „Popoio di Roma" maakt melding
van 600 dooden in de gemeenten Lacedo-
nië, Biscia, Rocchetta en Monteverde en
van 100 dooden in de gemeenten Montecal-
vo, Cungoli en Savignano. Te Melfi alleen
zouden 200 dooden en 400 gewonden te be
treuren zijn. Bij deze cijfers zijn echter nog
lang niet alle slachtoffers van de aardbe
ving inbegrepen. Tengevolge van den toe
stand van de straatwegen en het gebrek
aan verkeersmiddelen heeft men vele af
gelegen plaatsen, dorpen en buurtschap
pen alsmede alleenstaande boerderijen en
villa's nog niet kunnen bereiken.
Een troosteloozen aanblik biedt Ariano.
Twee kerken en de carabineri-kazerne zijn
geheel met den grond gelijk gemaakt. Van
de meeste huizen zijn nog slechts de
zijmuren blijven-staan. Onder de puinhoo-
pen der ingestorte muren zijn soms heele
gezinnen bedolven.
Volgens den correspondent van „United
Press" zijn te Benevento drie duizend be
woners levend begraven.
De geheele stad Villa Nova Albanese
is volkomen verwoest; twee- tot driedui
zend bewoners zijn begraven in de ruïnes,
heele families zijn onder de puinhoopen
bedolven. Het is onmogelijk vast te stel
len, hoeveel menschen vermist worden,
daar alle openbare gebouwen vernietigd
zijn. De dooden worden door de soldaten
opgedolven en op draagbaren weggevoerd.
Velen zijn onherkenbaar verminkt en de
lichamen der kinderen zijn totaal verplet
terd. De dooden worden, zoodra zij uit de
puinhoopen te voorschijn zijn gehaald, be
graven, terwijl de overlevenden in de kerk
rouwdiensten houden. Vele honderden zijn
reeds opgegraven en ter aarde besteld op
het kerkhof, terwijl nog hondertden lijken
op draagbaren wachten op begraving. Villa
Nova del Battista, de voorstad van Villa
Nova Albanese, bestaat niet meer.
Kam men aanvankelijk aan, dat slechts
Napels «n de onmiddellijke omgeving der
stad door de natuurkrachten waren geteis
terd, thans is het duidelijk geworden, dat
de ramp zi&h over een veel en veel groo
ter gebied heeft uitgestrekt. Rechtstreeks
getroffen zijn namelijk de provincies Cam-
pagnia, Apolia en Ba-silecate, alle gelegen
in de nabijheid van den Monte Vulture, een
sedert duizenden jaren uitgedoofden vul
kaan.
Zooals vanzelf spreekt, is de materieele
schade enorm. Hoeveel deze schade be
draagt, valt nog in de verste verte niet te
overzien, ook reeds omdat betrouwbare
berichten dienaangaande nauwelijks te ver
krijgen zijn, aangezien het telefoon- en te-
legraafverkeer gedurende langen tijd was
onderbroken. Verscheiden dorpen moeten
echter totaal zijn verwoest.
Te Rio Nero is ook het weeshuis inge
stort. Een groot aantal kinderen werd
daarbij bedolven; verscheiden weesjes wer
den op slag gedood, terwijl een aantal
andere met zware kwetsuren naar het zie
kenhuis is vervoerd. Een vrouw, die nadat
het gebouw reeds gedeeltelijk was inge
stort op heldhaftige wijze trachtte eenige
kinderen, die jammerlijk om hulp riepen
te bevrijden, werd bedolven, toen bij den
volgenden aardschok de rest van het wees
huis instortte, en bekocht haar heldenmoed
met den dood.
Te Napels werd de eerste schok des
nachts om acht minuten over een waar
genomen, enkele minuten la-ter door twee
nieuwe schokken gevolgd. Op hetzelfde
oogenblik ging ook reeds het elektrische
licht uit, met het gevolg dat de wilde pa
niekscène zich in de diepste duisternis af
speelde. Te Napels zelf zijn overigens in
tegenstelling tot de oorspronkelijke berich
ten, die van talrijke dooden en gewonden
spraken, slechts drie personen in het ge
drang om het leven gekomen, terwijl ook
het aantal der zwaargewonden slechts ge
ring blijkt te zijn. Gezien de grenzenlooze
verwarring, die in de tallooze nauwe en
bochtige steegjes onmiddellijk na de aard
beving bestond en den doodelijken angst
der verschrikte bewoners, die allen tracht
ten zoo spoedig mogelijk den zeeoever te
bereiken, mag het een wonder worden
genoemd, dat de ramp in deze volkrijke
stad niet meer slachtoffers heeft geëischt.
Nieuwe aardschokken.
Het staat nog geenszins vast, dat de
ramp thans tot het verleden behoort. Te
Napels werd namelijk gisterochtend om
ruim halfzeven een nieuwe aardschok
waargenomen, die verscheiden seconden
duurde en vooraf werd gegaan door twee
hevige ontploffingen in de zwavelbronnen
van Pozzuoli.
Het schijnt, dat Napels zelf slechts op
het kantje af voor een nog veel ernstiger
catastrofe gespaard is gebleven. Deskundi
gen verklaren namelijk, dat indien de ver
ticale schokken slechts een paar seconden
langer hadden geduurd en iets sterker
waren geweest, geen gebouw te Napels
overeind zou zijn gebleven.
De in de Golf van Napels gelegen eilan
den Ischia en Capri zijn gespaard geble-
Ook in de omgeving van Melfi zijn
nieuwe aardschokken waargenomen, waar
door het aantal dooden opnieuw gestegen
is. Dfe berichten omtrent het aantal slacht
offers worden steeds ongunstiger.
(Men zie een nadere opgave van het
aantal dooden onder de rubriek Telegram
men).
Een gift des Pausen.
De Paus heeft een belangrijk bedrag
beschikbaar gesteld voor de slachtoffers.
VAN HET VATICAAN.
KARDINAAL SCAPINELLI
- Z.H. de Paus heeft kardinaal Scapinelli
benoemd bot kardinaal-ambtenaar van de
pauselijke kanselarij.
DUITSCHLAND
MOORDAANSLAG OP EEN
EX-PARTIJGENOOT.
Naar de Temps meldt is in den afgeloo-
pen nacht te Berlijn een politieke moord
aanslag gepleegd op den nationaal-socia-
list. Kohier, die vroeger lid was van de
communistische partij. Hij werd voor zijn
woning door communisten opgewacht, die
tevergeefs hadden getracht er binnen te
dringen. Toen dit hun niet gelukte losten
zij revolverschoten door de vensters, zon
der echter Kohier te treffen, die zich nabij
zijn huis verborgen had.
DE ONTVOERDE JEUGDIGE RUS.
De zaak van de ontvoering van een
jeugdigen Rus is nog steeds niet opgehel
derd. Gebleken is, dat Schmidt de gearre
steerde Rus, die den knaap zou hebben
ontvoerd, sinds geruimen tijd toenadering
tot dezen had gezocht en hem geraden
zou hebben het ouderlijke huis te verlaten
In den nacht van 3 Juli vertrok de jonge
Scharschold ook inderdaad, na eerst in de
woning van Schmidt te hebben overnacht,
via Kiel naar Rusland. Uit Kiel schreef
hij nog een korten afscheidsbrief aan zijn
ouders. Voor zijn vertrek had hij op het
Sowjet Russische consulaat een visum voor
Rusland op zijn pas laten plaatsen. Het
consulaat deelt mee dit visum niet te heb
ben kunnen weigeren, daar Schaischold
ouder is dan 16 jaar. Verzekerd wordt ech
ter, dat het consulaat den jongen man ook
aan het noodige geld en aan proviand voor
de reis zou hebben geholpen. Of dit inder
daad het geval geweest, zal uit het onder
zoek moeten blijken.
De Derutra, de Duitsch-Russische on
derneming, waar Schaischold sr. in dienst
was, deelt mee, dat men Schaischold, die
als boekhouder aan de onderneming was
verbonden, op staanden voet heeft moeten
ontslaan, omdat hij zich aan een ernstig
verzuim had schuldig gemaakt. Hij heeft
toen nog een proces gevoerd tegen de
Derutra, maar dit verloren. De jonge
Schaischold, aldus de Derutra, zou het ou
derlijke huis vrijwillig hebben verlaten,
daar hij door zijn vader slecht werd behan
deld. De Derutra meent, dat de Duitsche
consul-generaal te Petersburg van Schai
schold gemakkelijk zal kunnen vernemen,
wat dezen heeft bewogen naar Rusland te
reizen.
OOSTENRIJK.
HET HALSSNOER VAN MARIA-
THERESIA.
Aartshertog Leopold Salvator, die te
New-York woont, en tegen wien een aan
klacht was ingediend wegens verdui
stering in verband met den verkoop van 't
historische halssnoer van zijn tante, Aarts
hertogin Maria Theresia, heeft de mede-
deeling ontvangen, dat de instructie ten
vroegste in October zal kunnen plaats
hebben, daar de twee voornaamste getui
gen, barones Eisenmenger, gevolmachtigde
van de aartshertogin, benevens de aarts
hertogin zelve, in Europa vertoeven.
De aartshertog was op eigen verzoek in
het Huis van Bewaring opgesloten tenein
de op deze wijze de zaak te bespoedigen.
Deze verwachting is echter niet in vervul
ling gegaan.
Het halssnoer, een geschenk van Napo
leon I aan keizerin Maria Louise ter gele
genheid van de geboorte van den koning
van Rome, is door Leopold Salvator en
den met den verkoop belasten Engelschen
overste Townsend aan een New-Yorksch
juwelier verkocht. Van de koopsom had
den beiden het grootste deel als „onkos
ten en commissie" in mindering gebracht
en de aarthertogin slechts een gering be-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De aardbevingsramp in Italië is veel
grooter dan vermoed werd. De stad Villa
Nova Albanese totaal verwoest; 2000 a
3000 menschen moeten levend begraven
zijn.
Nieuwe gevechten in China.
Nadere bijzonderheden omtrent de ramp
te Coblenz. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
Ernstige overstrooming in Yorkshire.
(Buitenl. Berichten, 2de blad).
drag doen toekomen.
Een Reutertelegram uit New-York meldt
dat de aartshertog op vrije voeten is ge
steld tegen het storten van een borgtocht
van 7500 dollar.
ROEMENIE
DE VERVOLGING DER JODEN.
In de Parijsche „Volonté" heeft Ber
nard Lecache, voorzitter van den interna
tionalen bond tegen het antisemitisme,
een dringenden oproep aan allen ge
plaatst om op te komen en te protesteeren
tegen do Jodenvervolgingen, welke den
laatsten tijd in verschillende deelen van
het koniilkrijk en vooral in Zevenburgen
en de Boekowina voorkomen en die steeds
erger worden.
Kort na de verkiezing, enkele maanden
geleden, van den antisemitistischen leider
Coeza in het parlement, droegen de ver
volgingen der Joden nog slechts een spo
radisch karakter. Maar sindsdien is het
steeds erger geworden, zoodat ook in de
regeeringspers thans wordt aangedrongen
op krachtige maatregolen. De heer Leca-
ohe haalt talrijke authentieke gevallen
aan van brandstichting en geweldpleging
tegen Joden.
„Dit alles is voldoende", zoo besluit hij
„om de aandacht te trekken. Ik heb niets
vermeld, dan wat authentiek is. Ik heb met
opzet nagelaten de paniekstemming en
den doodsangst te beschrijven, waarin
duizenden en duizenden Joden in Roeme
nië leven."
En de heer Lecache eindigt zijn relaas
met een dringende bede om hulp.
EGYPTE.
DE CRISIS IN EGYPTE.
Geen buitengewone zitting van
het congres.
Koning Foead heeft, naar uit Caiix
wordt gemeld, in overleg met Sidki Paslia
afwijzend beschikt op het verzoek van de
Wafdpartij, om het parlement in buiten
gewone zitting bijeen te roepen.
Verder wordt gemeld, dat men in Egyp
te met groote bezorgdheid het optreden
van de agenten der onafhankelijkheids
partij tc Londen gadeslaat, evenals do
vriendelijke wijze, waarop de pogingen de
zer agenten te Londen worden ontvangen.
Verklaard wordt, dat, indien de Engcl-
sche regecring tegenover de onafhankc-
lijkheidspartij zóo'n vriendelijke houding
blijft aannemen, dit waarschijnlijk tot het
aftreden van de tegenwoordige regeering
en den terugkeer van Nahas Pasha als
minister-president zal leiden en de gevol
gen dan niet te overzien zullen zijn aan
gezien Nahas Pasha voornemons is, vast
to houden aan de voorstellen, welker nict-
onderteokening door koning Foead tot het
tegenwoordige conflict heeft geleid.
Bovendien is het teekenend, dat de
Italiaansche regeering te Londen heeft tc
verstaan gegeven, dat zij niet zou terug
schrikken voor de zending naar Egypte van
2 of 3 oorlogsbodems, indien Engeland niet
op afdoende wijze voor de bescherming
der buitenlanders zou zorgen.
