21ste Jaargang
MAANDAG 14 JULI 1930
No. 6642
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
c Êeicbclve Gou/tcmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwarta-al
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
bet dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
DE ERNSTIGE MIJNRAMP IN SILEZIE. Terwijl boven op den
toren de zwarte vlag halfstok waait, verdringen zich voor den
ingang talrijke personen, die in angstige spanning op de
reddingsbrigade wachten
Dit nummer bestaat uit 'er bladen
Geloof en wetenschap
Op de bijeenkomst te Lunteren heeft
prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine ge
sproken over „Art. 14 van het program van
beginselen en het bijzonder hooger onder
wijs."
Hij herinnerde er aan, dat art. 14 van
het program der Chr. Hist. Unie van -de
Overheid verlangt instandhouding der
openbare universiteit als „instelling tot
ontwikkeling van het wetenschappelijk ka
rakter der natie", die „de wetenschap niet
aan eenig dogma" moet binden.
Het betoog van den Chr. Hist, hoog
leeraar kwam hierop neer, dat er z.i. voor
de Chr. Hist, geen aanleiding bestaat om
art 14 te wijzigen.
Intusschen vergat hij een en ander,
zegt de „Tijd''. En het blad noemt de vol
gende punten:
lo. dat de meeste hoogleeraren aan
onze universiteiten van liberale dog
ma's uitgaan2o. dat do wetenschap
wel universeel is, maar niet neutraal
(practisch: liberaal-rationalistisch); 3o.
dat volgens de Grondwet i'eder Ne
derlander tot elke landsbediening be
noembaar is4o. dat het een eisch
van billijkheid is, het bijzonder hooger
onderwijs niet van de gelijkstelling
uit te sluiten.
Aldus meent de „Tijd te moeten opmer
ken.
Hieraan zou nog kunnen worden toege
voegd of misschien zelfs op de eerste plaats
kunnen worden opgemerkt,
dat geen dogma der Katholieke
Kerk in strijd is gebleken met vast
staande gegevens -der wetenschap
dat geen dogma de wetenschap of den
beoefenaar der wetenschap belemmert in
de vrijheid van wetenschappelijken arbeid
De dogma's zijn geen hinderpaal,
maar een lichtbaak voor hen, die de
wetenschap beoefenen.
Het geloof ons Katholiek ge
loof beperkt geenszins de universali
teit, de algemeenheid van wetenschappelijk
onderzoek, in de volledige vrijheid, welke
daarvoor wordt vereischt.
De Katholiek kan en mag fier verklaren,
dat geloof en wetenschap niet strijden,
maar harmonieeren. En niemand kan dit
tegenspreken, met de éénige kracht van
een werkelijke tegenspraak niemand kan
dit tegenspreken met een beroep op fei
ten!
BELGIE
DE GULDENSPORENDAG.
Scherpe redevoeringen der Vlamingen.
Met ongemeenen luister hebben de
Vlamingen den Guldensporendag van
1302 herdacht. Schier in elke stad en
dorp werden vergaderingen en optoch
ten gehouden, waarbij Vlaamsche lie-
derene werden gezongen en toespraken
gehouden, die niet alleen het grootsch
verleden herdachten, maar tevens een
opwekking waren tot het hardnekkig
voortzetten van den than s gevoerden
strijd tot herstel van het Vlaamsche
volksrecht. In vele plaatsen hadden de
toespraken een zeer scherp karakter,
ook van de zijde der Vlaamsche groe
pen, die anders doorgaans een gema
tigden toon aanslaan, als b.v. de afdee-
lingen van het Davidsfonds.
DE STAKING IN DE BORINAGE.
Heden zou het werk worden hervat.
In een vergadering van vertegen
woordigers der mijndirecties en mijn
werkers is overeengekomen, dat heden
ochtend het werk weer zou worden her
vat.
KONING ALBERT OVER BELGIE'S
TAALKWESTIE.
Koning Albert, die te Gent een nieuw
dok heeft ingewijd, hield daarbij een
rede, waarin hij o.m. de nationale een
heid ter sprake bracht. Het parlement,
zoo zeide hij, heeft onlangs maatrege
len genomen voor de regeling van de
taalkwestie aan de Gentsche universi
teit, waarbij zij steeds een ideaal voor
oogen had van nationale eenheid, wel
ke zich vereenigt met de eerbiediging
der verschillende culturen. Andere
maatregelen zijn bij het parlement in
gediend en zullen er toe bijdragen, dat
aan de taalkwestie die waarlijk vader
landslievende oplossing wordt gegeven,
welke door het algemeen belang wordt
vereischt.
ITALIË
ANTI-FASCISTISCHE
STROOIBILJETTEN.
Zaterdagmiddag even over twaalven,
toen de straten druk waren van arbei
ders en bedienden, die naar huis gin
gen, vloog er een vliegtuig over Mi
laan, dat strooibiljetten met anti-fas-
ctischen inhoud uitwierp.
De biljetten bevatten aansporingen
als de volgende: „Recht en vrijheid.
Wij eischen vrijheid en de republiek.
De belastingen zijn verdubbeld en wor
den nog steeds verhoogd. Rook niet
meer, anders steunt gij de regeering".
Politie en militie deed wat zij kon om
de biljetten op te rapen, opdat zij zoo
weinig mogelijk gelezen zouden wor
den.
Twee vlugge vliegtuigen stegen op
om het strooivliegtuig te achtervolgen,
doch dit ontsnapte over de grens.
De stoutmoedige vlieger neergestort.
In het St. Gothard-gebied stortte een
Fransch vliegtuig neer. Het toestel werd
vernield, terwijl de piloot, Giovanni
Bassancsi, gewond werd.
Tusschen de overblijfselen werd een
anti-fascistisch manifest gevonden.
Waarschijnlijk is Bassancsi dezelfde
vlieger, die naar Belga meldt ge
durende 15 minuten op groote hoogte
boven Milaan cirkelde, waar hij een
aantal antifascistische en anti-militai-
ristische manifesten uitwierp.
UITGEWEKENEN EN GRENS
SOLDATEN.
Een bloedig gevecht.
Bij een vuurgevecht tusschen solda
ten van de grenswacht en personen, die
in het geheim de Zwitsersche grens wil
den oversteken, werd een grenswacht
gedood en een gewond. Twee personen
werden gevat, de anderen wisten de
grens te passeeren.
OOSTENRIJK.
AARTSHERTOG LEOPOLD
IN DE V. S.
In voorloopige hechtenis.
Aartshertog Leopold van Oostenrijk,
die wegens het verkoopen van een dia
manten snoer van aartshertogin Maria
Theresia, waarvoor hij een provisie van
20.000 dollar kreeg, te New-York was
aangeklaagd, is op voorstel van zijn
advocaat in voorloopige hechtenis ge
nomen, teneinde het onderzoek naar de
zaak te bespoedigen, aangezien de ver
blijfsvergunning in Amerika van den
aartshertog in Augustus a.s. afloopt en
hij, wegens de ontwikkeling van den
toestand in Hongarije in verband met
de wederinvoering van het koningschap
aldaar, zoo spoedig mogelijk naar Oos
tenrijk wil terugkeeren.
DE VERHOUDING TOT ITALIË.
Een overeenkomst gesloten
Officieel wordt bekend gemaakt, dat
de Oostenrijksch-Italiaansche onder
handelingen, welke de laatste dagen te
Rome hebben plaats gehad, met het oog
op de oplossing van financieele en eco
nomische kwesties, tot een gunstig re
sultaat hebben geleid.
POLEN
POGING TOT ONTVOERING VAN
OPPOSITIELEDEN.
Volgens de Gazette Warszawska zijn
Donderdagnacht aanhangers van Pil-
sudski in de buurt van Wilna een trein
binnengedrongen, waarin verschillende
tot de oppositie behoorende parlements
leden zaten. Ze poogden deze te ont
voeren; hierbij vielen een paar schoten.
Door tusschenkomst van het spoorweg
personeel, dat voor onmiddellijk ver
trek van den trein zorgde, kon worden
verhinderd dat de aanhangers van Pil-
sudski hun plan ten uitvoer brachten.
BRITSCH-INDIE
EEN NEDERLAAG VAN DE
INDISCHE REGEERING.
Aanneming van een amendement tegen
de Londensche conferentie.
Na een zitting van 3 dagen heeft de
Britsch Indische regeering in de wet
gevende vergadering te Simla een échec
geleden door de aanneming met 60 te
gen 48 stemmen van een nationalistisch
amendement om de garantie voor de
kosten van de ronde tafel-conferentie
met 100 rupees te verminderen.
De vertegenwoordiger van de regee
ring verklaarde, dat hoewel deze uit
slag beschouwd zou kunnen worden als
een teeken van algemeene afkeuring
van het rapport van de commissie van
Simon, de Indische gedelegeerden ter
ronde tafel-conferentie toch niet van
hun plicht ontheven werden om het rap
port van Simon nauwkeurig te bestu-
dceren.
De rest van de creaieten voor de con
ferentie werd zonder stemming goedge
keurd.
Nieuwe onlusten.
Uit Calcutta wordt gemeld, dat te
Kishereganj in Bengalen, nieuwe on
lusten zijn uitgebroken, waarbij 9 Hin
does werden gedood.
Ondanks de groote politie-macht
werden winkels geplunderd en in brand
gestoken.
Ook werden politie-agenten door de
menigte aangevallen en gedood.
CHINA
VIER PROVINCIES DOOR
BANDIETEN BEZOCHT.
VOORNAAMSTE NIEUWS
3UITENLAND.
Eon stoutmoedig vlieger wierp boven
Milaan anti-fascistische strooibiljetten uit.
Vreoselijk tramongeluk in Buenos Ayres.
(Buitoni. Berichten, 3de blad).
BINNENLAND
De uitkeeringen van de Hanzebank (3de
blad).
Verscheidene ernstige verkeersongeluk
ken (Gem. Berichten, 3de blad).
TURKIJE
DE OPSTAND IN KOERDISTAN
BEDWONGEN.
Volgens een officieel communiqué
zijn de militaire operaties tot het on
derdrukken van den opstand in Koer-
distan beëindigd. Het karakter van
deze troebelen wordt in het commu
niqué reactionnaire politiek genoemd.
Alle opstandige strijdkrachten op en
kele alleenstaande groepen na werden
uiteengedreven.
LEIDEN.
AFSCHEIDSCOLLEGE VAN PROF.
KLUIJVER.
De Amerikaansche consul-generaal
te Hankau, seint dat de provincies Hoe-
nan, Hoepeh, Kiangsi en Honan door
bandieten en communisten worden ge
teisterd en dat hij daarom de Amerika
nen in die gebieden heeft uitgenoodigd
zich naar plaatsen te begeven, van
waar zij eventueel met spoed kunnen
worden weggevoerd.
MEXICO.
DE KATHEDRAAL VAN MEXICO.
Door de regeering aan de Katholieken
teruggegeven.
Na langdurige onderhandelingen
heeft de Mexicaansche regeering beslo
ten de kathedraal van Mexico City en
het Sagrario Metropolitano, de daarbij
behoorende parochiekerk, aan de Ka
tholieken terug te geven.
Zij heeft echter besloten, de zeer
kostbare gewaden en heilige vaten, die
uit de zestiende en zeventiende eeuw
dateeren, de bibliotheek en de archie
ven niet terug te geven; wel heeft de
regeering toegezegd, deze sieraden niet
uit beide kerken weg te nemen, het pu
bliek zal deze sieraden dus slechts als
een museum-collectie te zien krijgen.
AMERIKA
EEN MILLIARD DRANK-
BESTRI JDINGSKOSTEN.
Uit Washington wordt gemeld, dat
blijkens mededeelingen van de regee
ring het drankverbod en de maatrege
len tot handhaving hiervan den Staat in
het afgeloopen jaar heeft gekost
959.872.870 dollar of 24 millioen meer
dan het jaar tevoren.
In liet academiegebouw heeft Zaterdag
middag het afscheid plaats gehad van prof.
dr. J. C. Kluyver, hooglceraar in de hoogc-
re stelkunde, de integraal- en differentiaal
rekening en/., aan de Leidsche Universiteit,
die wegens het bereiken van den 70-jarigen
leeftijd het hoogleeraarsambt moet neerleg
gen.
In de geheel met ambtgenooten, leerlin
gen, oud-leerlingen en andere belangstel
lenden gevulde collegezaal sprak allereerst
de rector-magnificus, prof. dr. N. van Wijk,
den scheidenden hoogleeraar toe, waarin
hij wees op het verlies, dat de Universiteit
door zijn heengaan lcomt to lijden. Daar
tegenover staat echter, dat prof. Kluyver,
den band met de Universiteit niet zal los
laten en dat hij voor de wetenschap behou
den blijft. Hij besloot met den wensch, dat
dit nog tal van jaren het geval mag zijn.
Namens de commissie van ambtgenooten,
leerlingen, en oud-leerl., welke zich met
het oog op het aftreden van prof. Kluyver
gevormd had, sprak hierop de voorzitter,
prof. dr. W. van Woude, mede namens do
faculteit voor wis- en natuurkunde, zijn
scheidenden ambtgenoot toe.
Hij wees op het vele en belangrijke, dat
prof. Kluyver voor de Leidsche Universiteit
voor de wetenschap en ook voor den Staat,
gedurende de vele jaren, dat hij als hoog
leeraar is werkzaam geweest, heeft ver
richt en waarop prof. Kluyver met gerecht-
vaardigden trots mag terugzien. Groot is
het aantal dergenen, die bij prof. Kluij-
ver hun opleiding hebben ontvangen. Niet
alleen muntten de colleges van prof. Ivluij-
ver uit door helderheid en duidelijkheid,
maar bovendien stond prof. Kluijver zijn
leerlingen steeds met raad en daad bij.
Voor alles, wat hij zijn leerlingen en oud
leerlingen, onder wie thans verscheidene
ambtgenooten van prof. Kluijver, voor hun
verdere leven heeft medegegeven, zullen
zij hem ook steeds erkentelijk blijven en al3
stoffelijk blijk van deze erkentelijkheid
bood hij hem namens allen zijn door den
heer Kamerlingh Onnes vervaardigd por
tret aan, alsmede een album met de namen
van hen, die daartoe hadden bijgedragen.