21ste Jaargang MAANDAG 14 JULI 1930 No. 6642 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND c Êeicbclve Gou/tcmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwarta-al Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1 TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 DE ERNSTIGE MIJNRAMP IN SILEZIE. Terwijl boven op den toren de zwarte vlag halfstok waait, verdringen zich voor den ingang talrijke personen, die in angstige spanning op de reddingsbrigade wachten Dit nummer bestaat uit 'er bladen Geloof en wetenschap Op de bijeenkomst te Lunteren heeft prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine ge sproken over „Art. 14 van het program van beginselen en het bijzonder hooger onder wijs." Hij herinnerde er aan, dat art. 14 van het program der Chr. Hist. Unie van -de Overheid verlangt instandhouding der openbare universiteit als „instelling tot ontwikkeling van het wetenschappelijk ka rakter der natie", die „de wetenschap niet aan eenig dogma" moet binden. Het betoog van den Chr. Hist, hoog leeraar kwam hierop neer, dat er z.i. voor de Chr. Hist, geen aanleiding bestaat om art 14 te wijzigen. Intusschen vergat hij een en ander, zegt de „Tijd''. En het blad noemt de vol gende punten: lo. dat de meeste hoogleeraren aan onze universiteiten van liberale dog ma's uitgaan2o. dat do wetenschap wel universeel is, maar niet neutraal (practisch: liberaal-rationalistisch); 3o. dat volgens de Grondwet i'eder Ne derlander tot elke landsbediening be noembaar is4o. dat het een eisch van billijkheid is, het bijzonder hooger onderwijs niet van de gelijkstelling uit te sluiten. Aldus meent de „Tijd te moeten opmer ken. Hieraan zou nog kunnen worden toege voegd of misschien zelfs op de eerste plaats kunnen worden opgemerkt, dat geen dogma der Katholieke Kerk in strijd is gebleken met vast staande gegevens -der wetenschap dat geen dogma de wetenschap of den beoefenaar der wetenschap belemmert in de vrijheid van wetenschappelijken arbeid De dogma's zijn geen hinderpaal, maar een lichtbaak voor hen, die de wetenschap beoefenen. Het geloof ons Katholiek ge loof beperkt geenszins de universali teit, de algemeenheid van wetenschappelijk onderzoek, in de volledige vrijheid, welke daarvoor wordt vereischt. De Katholiek kan en mag fier verklaren, dat geloof en wetenschap niet strijden, maar harmonieeren. En niemand kan dit tegenspreken, met de éénige kracht van een werkelijke tegenspraak niemand kan dit tegenspreken met een beroep op fei ten! BELGIE DE GULDENSPORENDAG. Scherpe redevoeringen der Vlamingen. Met ongemeenen luister hebben de Vlamingen den Guldensporendag van 1302 herdacht. Schier in elke stad en dorp werden vergaderingen en optoch ten gehouden, waarbij Vlaamsche lie- derene werden gezongen en toespraken gehouden, die niet alleen het grootsch verleden herdachten, maar tevens een opwekking waren tot het hardnekkig voortzetten van den than s gevoerden strijd tot herstel van het Vlaamsche volksrecht. In vele plaatsen hadden de toespraken een zeer scherp karakter, ook van de zijde der Vlaamsche groe pen, die anders doorgaans een gema tigden toon aanslaan, als b.v. de afdee- lingen van het Davidsfonds. DE STAKING IN DE BORINAGE. Heden zou het werk worden hervat. In een vergadering van vertegen woordigers der mijndirecties en mijn werkers is overeengekomen, dat heden ochtend het werk weer zou worden her vat. KONING ALBERT OVER BELGIE'S TAALKWESTIE. Koning Albert, die te Gent een nieuw dok heeft ingewijd, hield daarbij een rede, waarin hij o.m. de nationale een heid ter sprake bracht. Het parlement, zoo zeide hij, heeft onlangs maatrege len genomen voor de regeling van de taalkwestie aan de Gentsche universi teit, waarbij zij steeds een ideaal voor oogen had van nationale eenheid, wel ke zich vereenigt met de eerbiediging der verschillende culturen. Andere maatregelen zijn bij het parlement in gediend en zullen er toe bijdragen, dat aan de taalkwestie die waarlijk vader landslievende oplossing wordt gegeven, welke door het algemeen belang wordt vereischt. ITALIË ANTI-FASCISTISCHE STROOIBILJETTEN. Zaterdagmiddag even over twaalven, toen de straten druk waren van arbei ders en bedienden, die naar huis gin gen, vloog er een vliegtuig over Mi laan, dat strooibiljetten met anti-fas- ctischen inhoud uitwierp. De biljetten bevatten aansporingen als de volgende: „Recht en vrijheid. Wij eischen vrijheid en de republiek. De belastingen zijn verdubbeld en wor den nog steeds verhoogd. Rook niet meer, anders steunt gij de regeering". Politie en militie deed wat zij kon om de biljetten op te rapen, opdat zij zoo weinig mogelijk gelezen zouden wor den. Twee vlugge vliegtuigen stegen op om het strooivliegtuig te achtervolgen, doch dit ontsnapte over de grens. De stoutmoedige vlieger neergestort. In het St. Gothard-gebied stortte een Fransch vliegtuig neer. Het toestel werd vernield, terwijl de piloot, Giovanni Bassancsi, gewond werd. Tusschen de overblijfselen werd een anti-fascistisch manifest gevonden. Waarschijnlijk is Bassancsi dezelfde vlieger, die naar Belga meldt ge durende 15 minuten op groote hoogte boven Milaan cirkelde, waar hij een aantal antifascistische en anti-militai- ristische manifesten uitwierp. UITGEWEKENEN EN GRENS SOLDATEN. Een bloedig gevecht. Bij een vuurgevecht tusschen solda ten van de grenswacht en personen, die in het geheim de Zwitsersche grens wil den oversteken, werd een grenswacht gedood en een gewond. Twee personen werden gevat, de anderen wisten de grens te passeeren. OOSTENRIJK. AARTSHERTOG LEOPOLD IN DE V. S. In voorloopige hechtenis. Aartshertog Leopold van Oostenrijk, die wegens het verkoopen van een dia manten snoer van aartshertogin Maria Theresia, waarvoor hij een provisie van 20.000 dollar kreeg, te New-York was aangeklaagd, is op voorstel van zijn advocaat in voorloopige hechtenis ge nomen, teneinde het onderzoek naar de zaak te bespoedigen, aangezien de ver blijfsvergunning in Amerika van den aartshertog in Augustus a.s. afloopt en hij, wegens de ontwikkeling van den toestand in Hongarije in verband met de wederinvoering van het koningschap aldaar, zoo spoedig mogelijk naar Oos tenrijk wil terugkeeren. DE VERHOUDING TOT ITALIË. Een overeenkomst gesloten Officieel wordt bekend gemaakt, dat de Oostenrijksch-Italiaansche onder handelingen, welke de laatste dagen te Rome hebben plaats gehad, met het oog op de oplossing van financieele en eco nomische kwesties, tot een gunstig re sultaat hebben geleid. POLEN POGING TOT ONTVOERING VAN OPPOSITIELEDEN. Volgens de Gazette Warszawska zijn Donderdagnacht aanhangers van Pil- sudski in de buurt van Wilna een trein binnengedrongen, waarin verschillende tot de oppositie behoorende parlements leden zaten. Ze poogden deze te ont voeren; hierbij vielen een paar schoten. Door tusschenkomst van het spoorweg personeel, dat voor onmiddellijk ver trek van den trein zorgde, kon worden verhinderd dat de aanhangers van Pil- sudski hun plan ten uitvoer brachten. BRITSCH-INDIE EEN NEDERLAAG VAN DE INDISCHE REGEERING. Aanneming van een amendement tegen de Londensche conferentie. Na een zitting van 3 dagen heeft de Britsch Indische regeering in de wet gevende vergadering te Simla een échec geleden door de aanneming met 60 te gen 48 stemmen van een nationalistisch amendement om de garantie voor de kosten van de ronde tafel-conferentie met 100 rupees te verminderen. De vertegenwoordiger van de regee ring verklaarde, dat hoewel deze uit slag beschouwd zou kunnen worden als een teeken van algemeene afkeuring van het rapport van de commissie van Simon, de Indische gedelegeerden ter ronde tafel-conferentie toch niet van hun plicht ontheven werden om het rap port van Simon nauwkeurig te bestu- dceren. De rest van de creaieten voor de con ferentie werd zonder stemming goedge keurd. Nieuwe onlusten. Uit Calcutta wordt gemeld, dat te Kishereganj in Bengalen, nieuwe on lusten zijn uitgebroken, waarbij 9 Hin does werden gedood. Ondanks de groote politie-macht werden winkels geplunderd en in brand gestoken. Ook werden politie-agenten door de menigte aangevallen en gedood. CHINA VIER PROVINCIES DOOR BANDIETEN BEZOCHT. VOORNAAMSTE NIEUWS 3UITENLAND. Eon stoutmoedig vlieger wierp boven Milaan anti-fascistische strooibiljetten uit. Vreoselijk tramongeluk in Buenos Ayres. (Buitoni. Berichten, 3de blad). BINNENLAND De uitkeeringen van de Hanzebank (3de blad). Verscheidene ernstige verkeersongeluk ken (Gem. Berichten, 3de blad). TURKIJE DE OPSTAND IN KOERDISTAN BEDWONGEN. Volgens een officieel communiqué zijn de militaire operaties tot het on derdrukken van den opstand in Koer- distan beëindigd. Het karakter van deze troebelen wordt in het commu niqué reactionnaire politiek genoemd. Alle opstandige strijdkrachten op en kele alleenstaande groepen na werden uiteengedreven. LEIDEN. AFSCHEIDSCOLLEGE VAN PROF. KLUIJVER. De Amerikaansche consul-generaal te Hankau, seint dat de provincies Hoe- nan, Hoepeh, Kiangsi en Honan door bandieten en communisten worden ge teisterd en dat hij daarom de Amerika nen in die gebieden heeft uitgenoodigd zich naar plaatsen te begeven, van waar zij eventueel met spoed kunnen worden weggevoerd. MEXICO. DE KATHEDRAAL VAN MEXICO. Door de regeering aan de Katholieken teruggegeven. Na langdurige onderhandelingen heeft de Mexicaansche regeering beslo ten de kathedraal van Mexico City en het Sagrario Metropolitano, de daarbij behoorende parochiekerk, aan de Ka tholieken terug te geven. Zij heeft echter besloten, de zeer kostbare gewaden en heilige vaten, die uit de zestiende en zeventiende eeuw dateeren, de bibliotheek en de archie ven niet terug te geven; wel heeft de regeering toegezegd, deze sieraden niet uit beide kerken weg te nemen, het pu bliek zal deze sieraden dus slechts als een museum-collectie te zien krijgen. AMERIKA EEN MILLIARD DRANK- BESTRI JDINGSKOSTEN. Uit Washington wordt gemeld, dat blijkens mededeelingen van de regee ring het drankverbod en de maatrege len tot handhaving hiervan den Staat in het afgeloopen jaar heeft gekost 959.872.870 dollar of 24 millioen meer dan het jaar tevoren. In liet academiegebouw heeft Zaterdag middag het afscheid plaats gehad van prof. dr. J. C. Kluyver, hooglceraar in de hoogc- re stelkunde, de integraal- en differentiaal rekening en/., aan de Leidsche Universiteit, die wegens het bereiken van den 70-jarigen leeftijd het hoogleeraarsambt moet neerleg gen. In de geheel met ambtgenooten, leerlin gen, oud-leerlingen en andere belangstel lenden gevulde collegezaal sprak allereerst de rector-magnificus, prof. dr. N. van Wijk, den scheidenden hoogleeraar toe, waarin hij wees op het verlies, dat de Universiteit door zijn heengaan lcomt to lijden. Daar tegenover staat echter, dat prof. Kluyver, den band met de Universiteit niet zal los laten en dat hij voor de wetenschap behou den blijft. Hij besloot met den wensch, dat dit nog tal van jaren het geval mag zijn. Namens de commissie van ambtgenooten, leerlingen, en oud-leerl., welke zich met het oog op het aftreden van prof. Kluyver gevormd had, sprak hierop de voorzitter, prof. dr. W. van Woude, mede namens do faculteit voor wis- en natuurkunde, zijn scheidenden ambtgenoot toe. Hij wees op het vele en belangrijke, dat prof. Kluyver voor de Leidsche Universiteit voor de wetenschap en ook voor den Staat, gedurende de vele jaren, dat hij als hoog leeraar is werkzaam geweest, heeft ver richt en waarop prof. Kluyver met gerecht- vaardigden trots mag terugzien. Groot is het aantal dergenen, die bij prof. Kluij- ver hun opleiding hebben ontvangen. Niet alleen muntten de colleges van prof. Ivluij- ver uit door helderheid en duidelijkheid, maar bovendien stond prof. Kluijver zijn leerlingen steeds met raad en daad bij. Voor alles, wat hij zijn leerlingen en oud leerlingen, onder wie thans verscheidene ambtgenooten van prof. Kluijver, voor hun verdere leven heeft medegegeven, zullen zij hem ook steeds erkentelijk blijven en al3 stoffelijk blijk van deze erkentelijkheid bood hij hem namens allen zijn door den heer Kamerlingh Onnes vervaardigd por tret aan, alsmede een album met de namen van hen, die daartoe hadden bijgedragen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1