ZATERDAG 5 JULI 193C DE LE1DSCHE COURANT DERDE BLAD PAG. IC Uit de Stad van het Vaticaan door Prof. FRANS XAVER ZIMMERMAN Rome, 29 Juni 1930. De Sint Pieter in 't voile licht Kan men lichtjes in letters veranderen, kan men vlammen omvormen tot woorden, kan men een feilen brand laten uitslaan in bruisende volzinnen? Kan men glans en flakkerenden schijn, stroomende lichten en verblindende felheid, vurige strepen en kuetterende vlammen, kan men die laten uitvloeien in klinkers en gedachten, zoodat zij in onze herinnering en in de verbeel ding van anderen weer juist eender op flikkeren, als wij ze in werkelijkheid za gen? Heeft het menschelijk oog nog een broeder in ons en kan de Sint Pieter in 't volle licht, zooals die vlammend voor ons stond, nog eenmaal in ons binnenste oplaaien Terwijl ik hier zit te schrijven, het is Zondagavond en uit de bronzen keelen der klokken hebben reeds twaalf stemmen ge klonken om het middernachtelijk uur te verkondigen, dooven daar ginds, vlak bij de plaats, waar deze letters over het pa pier glijden, de lichten van den Sint Pie ter. En het lawaai van straten en pleinen versmelt in het geluid en het rumoer van late wandelaars, die huiswaarts keeren, Over de honderdduizenden, die in den voor- of namiddag in de Basiliek van Sint Pieter zijn geweest, waar weer verschl- lende Zaligen de rijen der Heiligen werden ingeleid, zijn reeds de sterren opgestegen en nu staat daar, als een nachtfeest der natuur, de nachtelijke hemel in lichte laaie. Die gloed vloeit heen over huizen en paleizen, over tempels en kerken, over de Baden van Caracalla en het Pantheon, het weerkaatst op de Spaansche trappen en verzilvert Santa Maria Maggiore. Ook rond den Sint Pieter is het stil geworden. Soms lang na middernacht worden op de tweede verdieping van het Apostolisch pa leis, in de werkkamer van den Paus, de lampen gedoofd: even later knapt op de bovenste verdieping, in het slaapvertrek van den H. Vader het licht weer aan. De Paus begeeft zich ter ruste. Maar ook over hem staan vandaag de sterren van dezen nacht en de 7000 lichtjes, die heden aan den Dom gebrand hebben, moeten zich in zijn ziel weerkaatsen. In den glans en het licht van een Ro- meinschen vroeg-zomerschen dag was de mcigen begonnen. Talrijke scharen vrome pelgrims en touristen stroomden over het breede met zuilen omzoomde Sint Pieters plein naar den Dom, -waar groen en bloe men, tapijten en schilderijen door duizen den electriscke lampen bestraald werden: honderden kandelaars, kroonluchters en standaarden verspreidden in de zijbeuken een zee van licht. Maar ook het schip van Sint Pieter zelf straalde in een geweldigen lichtglans, toen de Paus, glimlachend ze genend, met veel praal en majesteit zijn intocht deed in de overvolle Basiliek. Voor de honderdduizenden uit Rome, die geen plaatsje hadden kunnen vinden in Sint Pieter, was heel de Zondagavond slechts een groote verwachting van den avond. De Basiliek en het plein van Sint Pieter stonden in het midden van al hun denken, daar heen richtten zich hun schre den, toen de avond eindelijk gekomen was. 's Avonds om 6 uur vulde zich het breede groote plein rond de hooge zuil, die als een vermanenden vinger Gods ten hemel wijst. Vlak bij, waar bijna 2000 jaar gele den levende menschenfakkels hun licht hadden verspreid, waar onschuld en trouw aan het jonge geloof in rook en vuur moes ten vergaan, zonder dat nochtansMe nieu we leer verstikt of vernietigd werd: daar zou nu het licht van liefde en verzoening oplaaien. Honderden dienaren van het Vaticaan, de „Sanpietrini", hadden reeds dagen te voren druk werk gehad. Men moet dit keurcorps van deze voortreffelij ke romeinsche arbeiders aan het werk ge zien hebben om dit eigenaardig gilde van kerkdienaren te bewonderen! Langs de heerlijke architectonische lijnen van den Dom, waarover nog enkele late zonnestra len spelen, hebben zij groote zware kaar sen aangebracht die in een zware papieren buis steken welke weer op smalle latten bevestigd zijn: geheel symetrisch geor dend, staan ze daar langs de gevels, pi lasters en zuilen als stomme bewakers, die wachten op de geheimzinnigheden, die spoedig prachtvol onthuld zullen worden in glanzend licht. En, zooals ieder vlammetje in den Sint Pieter zuiver liturgisch licht is en geen kunstmatig gloeiende draad, zoo heeft men ook bij de belichting van den Sint Pieter iedere mechanisme uitgeschakeld en ieder werk wordt hierbij door menschen- handen verricht. Iedere kaars wordt afzonderlijk aange stoken. Als men op het Sint Pietersplein staat te kijken, ziet men die honderden Sanpietrini's op een hoogte van ongeveer vijftig meter als behendige acrobaten of snelle koorddansers, langs gevels, koepels en nissen zweven: als ratten kruipen ze langs de ijzeren haken bliksemsnel omhoog of worden door sterke handen in 'n zweef- stoeltje langs den breeren gevel getrok ken. vlug, zonder een oogenblik stil te staan, loopen ze langs de kaarsenrijen, die overal op de kapiteelen der halve-zuilen op den buitensten gevel van het voorfront zijn aangebracht. En overal ziet men ze tegelijk: ieder heeft zijn route en iedereen kent zijn taak: overal zien we ze opduiken, op den koe pel, langs de pilaren, zelfs op het hooge groote kruis, dat den Sint Pieter kroont. Overal, overal vlammen de lichten op; en terwijl de avond snel daalt, wordt hun warme geelachtige gloed telkens sterker zichtbaar achter de papieren hulzen. Alle horizontale en loodrechte lijnen van dit reuzen bouwwerk die overdag in het helle licht niet zoo sterk uitkomen spreken nu door hun met lichtjes bezette strepen met een geweldige plastische kracht. De voor gevel en de contouren der randen lichten nu alsof ze met een bloeiende griffel in den donkeren hemel geteekend zijn en als de kroon van een graalburcht, in haast boven- aardsche schoonheid, welfde zich daar die koepel van Michelangelo, een oneindig schoone boogenreeks boven de reuzen- vlakten van de lager gelegen voorbouw vau den grooten voorgevel. Dit kaarsenlicht-festijn, het eerste ge deelte der verlichting duurde tot negen uur. Toen klonk uit de klokkenkamer met korte zware slagen een signaal en nu kwam er ook beweging op alle plekken van het front tot op den koepel waarover tot nu een kalme rust lag en waarom be wogen da kaarsen hun licht verspreid had den. Nu werd ook nog door de Sanpie trini's een flakkerend fakkellicht ontsto ken: 2000 platte metalen pannen, waarin lange tot een kluwen gedraaide draden liggen die met hars en pek gevuld zijn, worden in énkele minuten tijds ontstoken door de Sanpietrini die met een fakkel in de hand langs boogen en steilen kruipen om eindelijk langs touwen neer te dalen. In de vijfhonderdduizend menschen, die op het Sint Pieterplein dit machtig schouw spel gadeslaan, is de spanning nu tot haar hoogtepunt gestegen, en als de fakkels in de balken van het groote kruis op den koepel ontstoken zijn, dan kan dat half millioen menschen zich niet langer beheer- schen bij het heerlijk genot van die onge kende schoonheid, en in talrijke enthou siaste uitroepen geven zij lucht aan hun bevrijd gemoed. Het beeld van den licht- omkransten Dom die tob nog toe daar waardig stond in haar architectonische rust, is thans heelemaal veranderd. Er is beweging in gekomen, 't is een flakkèfend rythme geworden, overal schittert en glanst het licht't is een spelen, en stoeien, een flikkeren en opvlammen, een jagen en sidderen, heen en weer, op en neer bewegende vlammenrijen, springende sterren en dansende stralen, zoodat de contouren beven: de Sint Pieter in 't volle licht!De Sint Pieter in 't volle licht. Tot middernacht stroomden steeds nieuwe golven kijklustigen over het Sint Pieters plein: maar men ging niet alleen bij Sint Pieter dit schoone schouwspel genieten, ook in de verte van de hoogte van den Pincio of den Janiculus was dit vlammen spel overweldigend schoon. Als men op de TJmberto-brug stond voor het Paleis van Justitie, dan zag men, over den Tiber, voorbij de Engelenburcht, die somber te gen den avond-hemel afstak, lichtend en brandend den St. Pieter! 't wa-s juist of alle gevels en koepels der bijgebouwen en ook de groote koepel in brand stonden. Als een reuzen-pyramide verhief zich daar dat wonderwerk van dit kerkgebouw stra lend en glanzend in den schijn van zijn duizenden en duizenden lichtjes: een triumf van steen en licht zonder weerga, de somberheid van het steenen bouwwerk loste zich op in het spel der duizenden zich bewegende lichtjes, die in den schoon- sten architectonischen vorm bevestigd wa ren. Hoe verder men van de stad verwijderd is, des te grooter schijnt de vorm van den koepel. Vanuit de Albaner-bergen is zij juist als een kroon die over stad en land van Rome het lot van zijn duizendjarige geschiedenis in de eeuwige verte draagt. DE INTERNATIONALE ARBEIDS-CONFERENTIE TE GENEVE EN DE KATHOLIEKEN. Genève, 30 Juni 1930. Op de Internationale Arbeidsconferen- tie, die dezer dagen in-Genève gehouden wordt, is door den heer Albert Thomas, de_ directeur van het Internationale Ar beidsbureau, een-uitvoerig verslag uitge bracht over de werkzaamheid der Inter nationale Arbeidersorganisatie. Een hoofd stuk uit dit verslag behandelt de betrekkin gen, die er bestaan tusschen het Arbeids bureau en de verschillende kerkgenoot schappen. Het is zeer belangwekkend, dat men juist dit Arbeidsbureau gedurende de laatste jaren tot het inzicht is gekomen, dat alle pogingen om te geraken tot een goede sociale wetgeving en een bescher ming der belangen der arbeiders op inter nationalen grondslag, niet het minste kans op een succes hebben kunnen, wanneer ze niet gesteund worden door de kerkgenoot schappen. De uiterste linkervleugel der socialisten is opgekomen tegen deze, al te groote waardeering van deze sociale bemoeiingen der kerkgenootschappen in dit verslag, maar niettegenstaande Albert Thomas daar op nog moet rèpliceeren blijft hij er de na druk op leggen, dat hij oprecht gelooft aan: het verlangen tot samenwerking van al degenen, die gelooven aan de mogelijk heid om de menschelijke waardigheid te be schermen." Daarenboven erkent het Verslag van het Arbeidsbureau, dat het vooral de Ka tholieken waren, die in 1929 blijk gaven dat zij bezield waren met den echt socia len geest, zooals die in de Encycliek „Re- rum Novarum" wordt beschieven. Het ver slag constateert verder, dat de leer der groote Encycliek op het gebied der so- j ciale politiek een gemeenschappelijke basis I vormt, voor al die politieke partijen, die al zijn ze zelf niet aan een bepaalde ge- I loofsbelijdenis gebonden, toch met het Ka tholicisme in nauw verband staan. Zij is het signaal om te verzamelen en zij dient als een middel ter verzoening. Thomas noemt dan drie gevallen, die voor het Katholicisme in 1919 van zeer zeer groot belang waren en waarbij kerke lijke autoriteiten of op den voorgrond tre dende Katholieke organisaties de katho- lieke beginselen in een meer bepaalde vorm I en meer met betrekking tot de sociale poli tiek tot uitdrukking hebben gebracht. Vooreerst de brief van Kardinaal Sbaretti aan Bisschop Liènart van Rijssel waarin de leer van de Encycliek wordt toegepast op Werkgevers- en Werknemersorganisaties en waarbij wordt vastgesteld: „Men kan aan de Christelijke arbeiders het recht niet ont zeggen zich te vereenigen in organisaties die onafhankelijk zijn van die der werkge- vers^ en ^aarin zij hun rechtvaardige eco nomische en sociale belangen kunnen be hartigen". Do valsche beschuldiging, die tegen de christelijke organisaties wel eens geuit is, als zouden zij een Marxistische en sterk socialistisch gekleurde geest aan- kweeken, wordt in dezelfde brief als totaal valsch en ongegrond verklaard. Deze be langrijke brief werd gepubliceerd in het ambtelijk orgaan van den Heiligen Stoel, de: „Acta Apostolicae Sedis" en heeft in Frankrijk en Duitschland, zelfs in Amerika zeer de aandacht getrokken. Verder spreekt het Verslag van het In ternationale Arbeidsbureau van de werk zaamheden die de Katholieken in de Ver. Staten aan den dag hebben gelegd. Het verhaalt, hoe kort na den oorlog vier Ame- rikaansche Bisschoppen een program heb ben ontworpen om te komen tot den socia len wederopbouw, en waarin zij in 't-bijzon der de fouten gebrandmerkt hebben in de I verdeeling van de opbrengst der produc tie, in het onvoldoende inkomen van de groote massa der loonarbeiders en de on rechtvaardig groote winsten van een klei ne minderheid van bevoorrechte kapitalis ten. Zij eischen o.a. dat de fabrieksarbeid van vrouwen tot op een minmum zou wor den beperkt, dat de arbeid van personen beneden de 16 jaar zou worden afgeschaft, een wettelijke regeling van het minimum loon en een omlaag drukken van de prij zen der levensmiddelen door middel van de coöperaties. In het afgeloopen jaar werden er in Noord-Amerika zes congressen gehouden, in verschillende deelen van het land, waar op verschillende sociale en economische vraagstukken volgens de katholieke sociale opvatting behandeld werden. De bovengenoemde proclamatie der vier bisschoppen en de daarin uitgedrukte ge dachten vormden de grondslag voor de be sprekingen op deze congressen. Als derde, gewichtig feit, waaruit blijkt wat de Katholieken in 1929 hebben tot stand gebracht, vermeldt het Verslag van het Arbeidsbureau de Sociale Week die gehouden is te Weenen in Juni 1929. De deelnemers hieraan hebben met algemeene stemmen en geheel in den geest van het herderlijke schrijven der Oostenrijsche Bis schoppen 1925 verklaard, dat het niet mo gelijk was om goed Katholiek te hande len en tevens onsociaal. Meermalen legt het Verslag er den na druk op, hoe zeer ook in de dagelijksche strijd voor de sociale belangen de mede werking der kerkgenootschappen noodza kelijk is. Dat zijn woorden, die men in het overwegend socialistische milieu van het Internationale Arbeidsbureau voor eenige jaren nog niet kon hooren. Ze bewijzen, dat men ook daar veel geleerd heeft. TE MAASTRICHT wordt dezer dagen de raadskelder geopend. Jan Gregoire bezig de muurschilderingen te maken KALENDER DER WEEK N.B. Als niet anders wordt aangegeven dagelijks Gloria en Credo. De gewone Pre fatie. ZONDAG 6 Juli. Vierde Zondag na Pink steren. Mis: Dominus. 2e gebed en laatste Evangelie v. d. octaafdag v. h. feest v. d. H.H. Apostelen Petrus en Paulus. (Zie eigen Mis op 6 Juli). Prefatie v. d. Allerh. Drjeëenheid. Kleur: Groen. 1 Nemen wij in tijd van beproeving onze toevlucht tot God. Alleen hebben wij onze beproevingen in het tijdelijke. Dan ons oog gericht op God, ons Heil, de toevlucht van armen en beproefden (Introitus, Alle luja-vers; Communio). Dan gedacht aan onze toekomstige glorie (Epistel) en.... aan Christus' woord: „De leerling is niet meer dan dc Meester". Is Christus langs den weg van het lijden Zijn glorie ingegaan, dan ook wij, Christenen. Ook in het geestelijke hebben wij onze •beproevingen, nJ. de bekoringen. Het ge nadeleven onzer ziel wordt belaagd van alle kanten. Maar al stonden alle machten der hel tegen ons op, wij vreezen niet. God is de verdediger en beschermer van ons genadeleven, als wij op Hem vertrouwon. Een heerlijk voorbeeld van beloond ver trouwen geeft ons het H. Evangelie. Bid den wij, dat wij de gevaren mogen zien, opdat onze ziel niet omkome door den geestelijken dood der doodzonde en de duivel hoonend kan zeggen: „Ik heb hem overwonnen" (Offertorium). MAANDAG 7 Juli. Gedenkdag der wij ding van de eigen Parochiekerk. Mis: Ter- ribilis 2e gebed (alleen in stille H.H. Mis sen) v. d. H.H. Cyrillus en Methodius, Bis schoppen en Belijders. Kleur: Wit. Het huis Gods past heiligheid. In een zijner brieven zegt de Apostel: „Gij zijt de tempel, het huis van God". Waarlijk! God woont in ons met Zijne heiligmakende genade. Ook ons dus past heiligheid! DINSDAG 8 Juli. Mis v. d. H. Eilsabeth, Koningin, Weduwe: Cognovi. 2e gebed v. h. Kerkwijdingsoctaaf; 3e Concede (ter eere van Maria). Kleur: Wit. Eilsabeth, dochter van Peter III, koning van Arragon en van Constantia, trad in het huwelijk met Dionysius, koning van Portugal. Haren vrijen tijd besteedde zij aan oefeningen van godsvrucht en goede werken en geheel in het bijzonder was zij een moeder voor de armen, welke zij van het noodige voorzag. Door hare goedheid, zachtheid en gene genheid voor den koning wist zij dezen weer terug te brengen op het goede pad. Door hare liefde was zij wonderbaar in het bijleggen van twisten tusschen de vorsten. WOENSDAG 9 Juli. Feestdag van de H.H. Martelaren van Gorcum. Mis: In- tret. 2e gebed v. b. Kerkwijdingsoctaaf. Kleur: Rood. Den 9en Juli 1572 hebben te Brielle onze glorievolle bloedgetuigen, de heilige Mar telaren van C-orcum hun leven gegeven voor de waarheid van Christus' wezenlijke tegenwoordigheid in het Allerheiligste Sa crament des Altaars en het oppergezag van den Paus. Bidden wij op dezen dag geheel in het bijzonder, dat het bloed onzer negentien vaderlandsche geloofshelden moge verwer- ven den terugkeer onzer afgedwaalde Ne- derlandsche broeders en zusters tot de ééne ware Kerk van Christus, waarvan de Martelaren zulk een heerlijk sieraad zijn. DONDERDAG 10 Juli. Mis v. d. H.H. zeven Broeders en Gezellen, Martelaren: Laudate. 2e gebed v. k. Kerkwijdings- octaaf; 3e Concede. Kleur: Rood. Vandaag viert de H. Kerk den glorievol- len marteldood van de zeven zonen van oen aanzienlijk Romeinsche dame: Felici- tas. Voor den Prefect der stad gebracht sprak zij tot hare kinderen: „Ziet den he mel, waar Jcsus met Zijne Heiligen u wacht. Volhardt in Jesus' liefde en strijdt edelmoedig voor uwe zielen". De zeven zonen hebben zich zulk een moeder waardig getoond. Allen ondergin gen zij den marteldood voor Jesus Chris tus. Janvier, Felix en Philippus werden met knotsen doodgeslagen. Sylvanus met het hoofd naar beneden in een afgrond geworpen, de drie jongsten Alexander, Vi- talis en Martialis onthoofd. FeJicitas zelve, die om hare fiere, edele woorden tot hare kinderen van do dienaren kaakslagen ontving, legde vier maanden later blij haar hoofd onder den bijl van den beul. VRIJDAG 11 Juli. Mis v. d. vijfden dag onder het Kerkwijdingsoctaaf. Mis: Terri- bilis (als op Maandag). 2c gebed v. d. H. Pius I, Paus en Martelaar; 3e Concede. Kleur: Wit. ZATERDAG 12 Juli. Mis v. d. Joannes Gualbertus, Belijder: Os Justi. 2e gebed v. h. Kerkwijdingsoctaaf; 3e v. d. H.H. Na- bor en Felix, Martelaren; 4e voor den Paus. Kleur: Wit. De H. Joannes Gualbertus beoefende eerst den krijgsdienst te Florence. Later werd hij tot hoogo heiligheid geroepen als belooning voor zijn vergevingsgezindheid (grootmoedig vergaf hij om wille van den gekruisten Verlosser den moordenaar van zijn broer). Hij trad in het klooster en stierf als Abt der Camalduensen in Val- lumbrosa (Italië). VOOR NIET-GECONSACREERDE KERKEN. ZONDAG. Als in bovenstaande kalender. N.B. Op de verdere dagen Gloria, geen Credo, de gowone Prefatie. MAANDAG. Mis v. d. H.H. Cyrillus en Methodius, Bisschoppen en Belijders: Sa- cerdotes. 2e gebed v. d. II. Willibaldus. (Zie in het Feesteigen v. h. Bisdom). Kleur: Wit. DINSDAG. Mis v. d. H. Elisabeth, Ko ningin, Weduwe: Cognovi. 2e gebed A Ounctis (om de voorbede der Heiligen); 3e naar keuze v. d. priester. Kleur: Wit. WOENSDAG. Mis v. d. H.H. Martelaren van Gorcum: Intret. Kleur: Rood. DONDERDAG. Mis als boven, maar 2e gobed A Cunctis; 3o naar keuze v. d. pries ter. Kleur: Rood. VRIJDAG. Mis v. d. H. Pius I, Paus en Martelaar: Statuit. 2e en 3e gebed ah gisteren. ZATERDAG. Mis v. d. H. Joannes Gual bertus: Os Justi. 2o gebed v. d. H.H. Na- bor en Felix; 3o voor don Paus. Kleur: Wit. IN DE KERKEN DER E.E. P.P. FRANCISCANEN. Alles als in de kalender voor niot-gecon- sacreordo kerken, behalve: WOENSDAG. Mis v. d. H.H. Nicolaas en tien Gezellen, Martelaren van Coroum: Emisi. Credo. Kleur: Rood. DONDERDAG. Mis v. d. H. Veronica Giuliani, Maagd, Dilexisti. 2c gebed v. d. zeven H.H. Broeders; 3e v. h. octaaf v. d. H.H. Martelaren van Corcum. Credo. Kleur: Wit. ZATERDAG. 2e gebed v. h. octaaf v. d. H.H. Martelaren van Gorcum; 3e v. d. H.H. Nabor en Felix; 4e voor don Paus. Credo. Amsterdam. ALB. M. KOK, Pr. Rome. Agentia Fides meldt ons: Z. E. Kardinaal van Rossum heeft benoemd tot algemeen Secretaris van het St. Petrus Liefdewerk Mgr. Mario Zanin. Hij volgt Mgr. P. Coffano op die aan het Staats secretariaat benoemd is. Mgr. Zanin is ge boren in heb diocees Feltre (Noord-Italië) en is 40 jaar oud. Doctor in de Theologie en Vice Rector van het groot seminarie in Feltre en sinds eenige jaren directeur van de Persdienst voor de Voortplanting des Geloofs in Italië. De schitterende eigenschappen van de zen nieuwen titularis voor deze belangrijke post, zijn gedistingeerdheid en buitenge wone beminnelijkheid, zullen veel bijdra gen tot den bloei van het Si. Petrus Lief dewerk, het werk zoo aangenaam aan den H. Vader en wat zooveel goed nog kan doen voor de missies. Chesterfield Inlet, Canada. Agentia Fides meldt ons: Mgr. Turquelil O.M.I. apost. Pref. van de Hudson Baai, is ein delijk in het gelukkig bezit van een schip voor zijn eskimo-missie. Het schip „St. Theresia" genoemd zal het eerste van dien naam zijn dat in de vaart is. De vlag van de kleine Theresia draagt het in top. Het schip van de kleine heilige van Li- sieux zal aan de ami3 Eskimo's brengen de weldaad van het Evangelie, van het doopsel en het vormsel. Aan de missiona rissen in de groote witte stilte brengt het den troost van het bezoek van hun prefect, voorraden voor het jaar, brieven van hun familieleden. TE HEEL (L.) wordt een kapel gebouwd, die de aandacht trekt om haar bouwtrant. Van binnen geheel modern, wordt het uitwendige in Romaansche stijl opgetrokken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 5