:e Jaargang DINSDAG l JULI 1930 No. 6631 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop n verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen Vs Fabrieksarbeid voor meisjes Wie den mensch hooger waardeert dan een arbeidsmiichine wie in den mensch erkent den drager van een geestelijke waardigheid en van zedelijke plichten, hij zal bij het kiezen van arbeid op mèèr let ten dan allèèn op lichamelijke geschikt heid. Lichamelijke geschiktheid is een eerste vereischte bij de keuze van een bepaalden arbeid, maar niet de eenige. Den laatsten tijd is er in de pers nogal geschreven over den fabrieksarbeid voor meisjes. Zoo is het parool uitgegeven: alle meis jes uit 'de fabrieken. Tegen dit parool is de zeereerw. heer Frenoken in de „Tijd" in verzet gekomen. Dat is niet door te voeren. Wat moeten we dan wel doen? Op de eerste plaats er voor ijveren, dat de fabrieksarbeid meer atelierarbeid wordt, aangepast aan de 'behoeften en het karakter der meisjes. Voor de fabrieken, die met meisjes moe ten wenken, zal dit geen bezwaar zijn. Vervolgens streven naar wettelijke rege ling in dezen zin: le. het meisje niet voor 17 (hoogstens 16 jaar) in de fabriek. Het meisje van 1416 jaar is physisch en psychisch niet op de fabriek berekend. 2e. absoluut alle gehuwde vrouwen uit de fabriek. 3« e-^n dusdanige beperking van den arbeid van het meisje, dat voor alle meis- jesarbeid toestemming noodig is der Ar beidsinspectie, die zal geweigerd worden, wanneer het werk eigenlijk mannenwerk is, te veel kracht of te veel regelmatige inspanning vraagt. 4e. verstrenging der bepalingen om trent gescheiden werk, toezicht enz. 5e. verplicht huishoudonderwijs voor alle fabrieksmeisjes (eventueel atelier) ge durende den werktijd, op kosten van het bedrijf, om zoodoende het loon der meis jes, hoewel zij zelf het niet volkomen in handen krijgen, te nivelleeren met het loon der mannen. Als we dit program van prof. Frencken verwezenlijken kunnen, zullen we zeer veel voor het arbeidende meisje hebben bereikt. VAN HET VATICAAN. DE JONGSTE HEILIGVERKLARINGEN De correspondent van de „Tijd" meldt uit Home over de heiligverklaringen op Zondag, den feestdag van St. Petrus en Paulus, het volgende: Ditmaal betrof het de Gelukz. Martela ren van Canada, Johannes Brébeuf en ge zellen, den Gelukz. Kard. Bellarminus en den Franciskaan Thomas da Corte. De eerste plaats bij de Heiligverklaring wordt ingenomen door de Martelaren van Canada of van Amerika, daar vijf voor hef geloof stierven in Canada en drie op 't grondgebied van 't tegenwoordige New- York. Ze zijn allen Franschen daar de mis sionarissen die in 1625 naar Amerika kwa men, om het Evangelie daar te verkondi gen, allen Fransche Jezuïeten waren. In dit tijdperk staken 330 Fransche Jezuieten den Oceaan over, van wie 26 stierven voor het geloof, gedood door de roodhuiden. Acht van deze bloedgetuigen van het Evangelie werden nu Heilig verklaard na in Juni 1925 verheven te zijn als Gelukza ligen tot de eere der altaren. Hun aanvoerder heet Johannes Brébeuf, de anderen zijn Gabriël Lallemant, Noël Chabanel, die gemarteld werden in den te- genwoordigen Staat van Ontario, Canada, terwijl Isaac Joques, Bené Goupil en Jean de la Lande stierven op de plaats ge naamd Auriesville in den Staat New-York. Van hen onderging Isaac Joques om zoo te zeggen tweemaal het martelaarschap. Een eerste maal gevangen genomen, werd hij na vele en pijnlijke folteringen door Ne- derlandsche kooplieden verlost en inge scheept naar Europa, maar keerden spoedig naar zijne missie onder de roodhuiden te rug, waar hij na een leven van veel lijden IN DE BE i UWE heerscht thans groote bedrijvigheid. De kersenpluk is in vollen gang en veel verdiensten het leven gaf voor het geloof. De tweede persoon, die heilig verklaard is in de Vaticaansche Basiliek, is do zeer bekende Gelukz. Kard. Bellarminus, diens proces van Zalig- en Heiligverklaring be gon onder Paus Benedictus XIV en eerst in de laatste jaren weer werd opgevat. In 1925, het Jubeljaar, werd hij Zalig ver klaard. Bekend schrijver en polemist, zal de Heilige Bellarminus wel spoedig als twee de Kerkleeraar de Sociëteit van Jezus tot sieraad strekken. De derde nieuwe Heilige is de Francis kaan Thomas da Corte, geboren op het eiland Corsica,* den 30sten October 1676. In de Orde van Franciscus getreden en priester gewijd te Rome, reisde hij steeds geheel Italië af om er te prediken door woord en voorbeeld en verrichtte ontzag gelijk veel goeds. Hij werd door Paus Leo XIII z.g. Zalig verklaard in Januari 1906. NIEUWE KARDINALEN. In het H. Consistorie van gisteren zijn door Z. H. den Paus vijf nieuwe kardina len benoemd. Het zijn Mgr. Francisco Aarchetti-Sel- vaggiani, secretaris van de H. Congrega tie der Propaganda Fide; Mgr. Leme da Silveira Cintra, Aartsbis schop van Bio de Janeiro; Mgr. Baffaele Carlo Bossi, assessor van de H. Congregatie van het Consistorie Mgr. Seraffini, secretaris van de H. Con gregatie van het Concilie Mgr. Liénart, bisschop van Bijssel. DUITSCHLAND DE RIJN WEER DUITSCH. Geestdrift bij den aftocht der Franschen. Zooals gemeld, zijn gisteren de laatste Fransche troepen uit het Rijnland vertrok ken. Pirard, de president van de hooge inter- geallieerde commissie voor de Rijnlandge bieden, generaal Guillaumat en diens staf verlieten gisteren Mainz. Een enorme menigte was getuige van het vertrek dei- laatste Franschen. Toen de trein zich in beweging zette, werd het „Deutschland, Deutschland über alles" aangeheven. Nadat de laatste Fransche bezettings troepen de stad 's middags hadden verla ten, ontstond in de straten een geweldige drukte. De huizen werden met vlaggen ge tooid en van de naburige vliegvelden kwa men vliegtuigen boven Mainz cirkelen. Toen om 5 uur de Schupo's met klinkende muziek over de Rijnbrug trokken, kende de geestdrift der menigte geen grenzen meer en telkens opnieuw daverden de „hock"-roepen, terwijl de Schupo's correct door de straten marcheerden. Gistermiddag arriveerde dr. iWirth, .de minister van Binnonlandsche Zaken, te Mainz, hartelijk verwelkomd door verte genwoordigers van rijk en stad. Naar aanleiding van de bevrijding van het Rijngebied zijn proclamties uitgevaar digd door rijkspresident von Hindenburg gemeenschappelijk met do rijksregeering, van de Pruisische en Beiersche staatsre- geering en van den Pruisischen landdag. De rijksdag besloot gisteren zijn zitting met een viering van do bevrijding, waarbij bijna alle rijksministers en de vertegen woordigers der landen aanwezig waren. In de proclamatie van von Hindenburg en van de rijksregeering wordt o.a. ge zegd, dat deze dag der bevrijding in de eerste plaats een dag van dankbaarheid moet zijn. De eerste gedachte moet hen gelden, die in den strijd voor de vrijheid van het Duitsche vaderland gevallen ^ijn en hun leven voor het vaderland hebben gegeven. De dank strekt zich ook uit tot allen, die tijdens de jaren der bezetting offers uit liefde voor het vaderland hebben gebracht en in den zwaren tijd der bezetting veel voor Duitschland hebben geleden. Steeds zullen wij met dank de vele dui zenden gedenken, die om hun trouw aan het vaderland van eigen huis en hof ver dreven zijn. Wij willen hun danken door de gelofte, ons de offers, die in dienst van het vaderland en het volk zijn gebracht, waardig te betoonen. Voorts wordt de bevolking van het Saar- gebied herdacht en gezegd, dat alles in het werk zal worden gesteld om de spoedige vereeniging van het Saargebied met het overige Duitschland mogelijk te maken. De proclamatie besluit met een oproep tot het bewaren van de eenheid. Wij wil len één zijn in den eed: „Duitschland, Duitschland boven alles". Een delegatie van de Duitsche Volkspar tij van den Pfalz lieeft Maandag op het graf van den overleden Rijksminister van Buitenlandsche Zaken dr. Stresemann een krans met wit-blauwe linten gelegd. Ook liet Partijbestuur van de Duitsche Volkspartij heeft zijn vroegeren leider he den door het leggen van een krans op .zijn graf gehuldigd. RUSLAND STALIN, DE DICTATOR. Uit Moskou wordt gemeld, dat iu de de batten over het verslag van Stalin op den communistiscben partijdag, alle redenaars zich op het algemeen standpunt der partij stelden, wezen op de juistheid van dit standpunt en mededeelingen deden over de gevolgen der economische en cultureele ontwikkeling. Dit bericht is in al zijn kortheid van een vergaande beteekenis. Het jaarverslag, dat Stalin over zijn politiek heeft voorgedragen en dat niet minder dan 8 uren in beslag nam, is zonder critiek van eenige beteeke nis aanvaard. Het is blijkbaar Stalin ge lukt reeds voor den aanvang van het partij congres iedere oppositie den mond te snoe ren. Daartoe moet hij het uitstel van het congres hebben benut. Fier kon hij dan ook verkondigen dat op den 16en partijdag voor het eerst- geen oppositie het gewaagd heeft een geformuleerd tegenprogram ook maar op te stellen. Stalin's verslag behelsde de rechtvaar- ding van zijn koers gedurende het laatste jaar. Er bestond ongetwijfeld kritiek van de zijde van invloedrijke partijgenooten. Het is niet alles pais en vrêe op den bolsjewistischen Olymp. Doch voor het oog van de massa en de buitenwereld is de eenheid bewaard en de wil van den dicta tor blijft de eenige wet. TURKIJE KOERDEN-INVASIE IN TURKIJE. Aanvankelijke successen. Zondagmorgen hebben ongeregeldheden plaats gehad in het oostelijk gedeelte van Turksch-Koerdistan. Koerden, die eenigen tijd geleden uit Turkije naar Perzië ver dreven waren, zijn weer in Turkije binnen gevallen. Ten gevolge van den geringen omvang der grenstroepen hadden de aan vallers aanvankelijk succes. Een paar hon derd Turksche Koerden hebben zich bij hen aangesloten. Versterkingen zijn naar de betrokken gebieden gezonden, terwijl vlieg tuigen bomaanvallen hebben uitgevoerd op de dorpen der Koerden. Do regeering vertrouwt, dat zij de situatie weer in han den zal krijgen en het wordt slechts een 'kwestie van tijd geacht, voordat de oproe rige beweging is onderdrukt. De Turksche regeering neemt maatregelen om te voor komen, dat de invallers weer naar Perzië de wijk nemen en heeft in verband daar mede samenwerking met Perzië gevraagd. In Zuid-Koerdistan blijft het kalm. BRITSCH-INDIE INDIE'S VERZET TEGEN ENGELAND. Boycotweek te Bombay. Zondag is te Bombay een boycotweek begonnen, welke gericht is tegen buiten landsche goederen en de Engelsche in het bijzonder. De briefenveloppen worden o.a. voorzien met boycotsluitzegels. Zondag a.a wordt een historische optocht gehouden, waarbij ook de waarde van de Indische kunst en van de Indische goede ren door zinnebeeldige voorstellingen zal worden afgebeeld. Een telegram van gisteren uit Simla meldt dat het comité van actie van het Alindisch Congres tot een onwettig lichaam is verklaard. Pandit Motilal Nehrü,< de president van het Congres, is te Allahabad in hechtenis» genomen. CHINA EEN VREDESCONFERENTIE TE MOEKDEN? Tusschen de Noordelijken en Zuidelijken. Volgens een bericht uit Japansche bron te Nanking heeft de gouverneur van Mandsjoerijo Tsjang Hsu-liang aan het hoofd der nationalistische regeering Tsjang Kai-sjek telegrafisch voorgesteld om te Moekden een vredesconferentie bijeen te roepen. Zoowel de legers der nationalisten als die der Noordelijken zijn na de jong ste zware gevechten physiek zoowel als fi nancieel uitgeput. MEXICO. COMMUNISTEN-ACTIE IN MEXICO. Een bloedige botsing met de politie. Er heeft een ernstige botsing plaats ge had in de straten van Matamoras (in den staat Coah-Uila) toen de communisten, in weerwil van het politieverbod, in stoet door do stad wilden trekken. Twintig commu nisten en politie-mannen werden gedood, acht gewond. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Heiligverklaringen op Zondag j.l. Geestdrift onder de bevolking van het Rijnland over de ontruiming. Een vredesconferentie te Moekdeni Spoorwegongeluk bij Leningrad; ver scheidene dooden en gewonden. (Buitenl. Berichten. DE FRIESCHE LANDDAG. Te Leeuwarden werd gisteren de 44ste Friesche landdag van den Bond van R. K. vereenigingen in Friesland gehouden, die ditmaal een bijzonder karakter droeg, doordat tevens gehuldigd werd de heer A. C. A. v. uuren bij gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als lid van de Tweede Kamer. Het gemeenschappelijk zingen van het „Aan U, o Koning der eeuwen", was do eigenlijke opening van den 44sten Land dag, waarop volgde do officieele opening door den voorzitter mr. A. W. Koch. In deze openingsrede werd naast een welkom aan sprekers en officieele genoo- digden, afgevaardigden, kiezers en kieze ressen, speciaal de heer v. Vuuren en diens echtgenoote verwelkomd. Rede van Baron v. Wijnbergen. Nu hield mr. A. Baron v. Wijnbergen, die telken jare op de Friesche Landdagen als spreker optreedt, z'n politieke rede. Deze rede begon met een herinnering aan het Pauselijk woord, waarbij gewezen werd op de Russische Communistische Kerkvervolging. Met de vrede in 1918 is do oorlog niet opgehouden. Er heerscht daar in het Oosten van Europa een hefti ge oorlog rechtstreeks tegen God. Dit pauselijk woord ia allerwcgo gevolgd door gloeiende protesten tegen Rusland en de Russische kerkvervolging. Toch zullen die protesten weinig helpen, als ze blijven bij woorden tegen Rusland alleen en te gelijk daarbij hier yi Nederland men de handen vrij geeft aan hen dio God uit de samenleving willen bannen. En dit gebeurt door hen, aldus spr., die in woord en geschrift aansturen op een andere dan een principieel christelijke samenwerking in do politiek. De geschiedenis der katholieke politiek in de laatste vijf en twintig jaren heeft duidelijk aangetoond dat alleen dan een gezonde politiek volgens de Christelijke Beginselen mogelijk is als weer hersteld wordt de samenwerking tusschen de ver schillende reohtsche partijen. Een pleidooi tot die samenwerking was het geheele be toog van den heer v. Wijnbergen in het eerste deel van zijn rede. Groot, spr. or- kende het, zijn de moeilijkheden die een herstel van die samenwerking in den weg staan, en die moeilijkheden zijn bij de bei de andere christelijke partijen veel groo- ter dan bij ons. Maar, als dat zoo is, dan mooten ook de Katholieken wat meer doen, de hand wat verder toesteken, om dio samenwer king te herstellen. Moge toch ingezien worden de groote gevaren, die allerwege zich op doen, moge toch ingezien worden, dat samenwerking met hen, die God buiten ons openbaar «$- ven willen houden, onvermijdelijk moet voeren tob toestanden, die diep, diep be treurenswaardig zijn. O zeker, er zijn gunstige teekenen. Lang niet algemeen stuurt men aan op die sa menwerking, een groot deel der onzen ziet nog een principieelo christelijke poli tiek alleen mogelijk in een herstelde sa menwerking tusschen de christelijke par tijen. Op het jongste lustrum der Katholieke Staatspartij waren uitgenoodigd de beide andere christelijke partijen on zij namen dio uitnoodiging dankbaar aan. Zij heb ben op die lustrumvergadering woorden gesproken, die hoopvol stemmen, die het uitzicht op een hernieuwde samenwerking verbreeden. Maar trots die gunstigo voorteckenen, zorgelijk blijft toch de politieke toestand van het oogenblik, zeer zorgelijk. Na aldus de algemeene politieke toe stand bezien te hebben, kwam de spreker in het tweede deel van z'n redo tot de re geering in meer engeren zin. Niettegen staande het feit, dat do gezamenlijke christelijke partijen meer dan 51 zetels bij de jongste verkiezing innamen, is het toch niet mogelijk geweest een Christelijk mi nisterie te vormen, en kwam er een extra parlementair kabinet tot stand.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1