21ste Jaargang
DONDERDAG 19 JUNI 1930
No. 6621
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
Het nieuwe raadhuis van Warmond
BINNENLAND
S)e £cidódie0ou^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cenfc
cent, met
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 11
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Medcdeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop n verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
Om onze zelfstandigheid
Dc tijd is voorbij, dat men een katholiek
blad leest om het.te steunen.
Over heel de linie kan een verheugende
ontwikkeling van dc katholieke pers wor
den geconstateerd.
Dc algemeene landelijke pers voldoet
aan aller rechtmatige verlangens en
wenschen. Dat staat onbetwistbaar vast!
En in velo streken van ons land staat
dc gewestelijke pers op zulk 'n peil, dat
een vergelijking met de neutrale of libe
rale courant in hetzelfde gewest mag wor
den aangelegd!
Zoodat het geen offer meer kost, om te
lezen, cn uitsluitend te lezen, een katho
liek dagblad.
Zij, die uitsluitend lezen een katholiek
blad, werken het doeltreffendst mede, om
de bestaanszekerheid van de katholieke
courant te stevigen.
Waarom een katholieke courant?
Het antwoord op deze vraag behoeft o.i.
nü toch niet meer tc worden gegeven. Wij
willen alleen even herinneren aan- een
uitspraak van dr. Schacpman Qver dc ka
tholieke school.
„Katholiek onderwijs niet uit lust tot
onverdraagzaamheid, maar uit liefde voor
zelfstandigheid" aldus Schaepman.
Ter wille van onze zelfstandig
heid, als Katholieken, is een katholieke
pers noodig. Onze zelfstandi g li e i d,
in het godsdienstige en maatschappelijke
leven, in het. particuliere en openbare
leven.
Wij lazen gisteravond in.„Het Volk":
Het congres van den Algemcenen
Typografenbond heeft hedenmorgen
met 156 tegen 54 stemmen besloten
om voor 150.000 deel te nemen in de
obligatie-leening van de N.V. „De
Arbeiderspers".
Z ij begrijpen de waarde, de beteekenis
van de pers!
DUITSCHLAND
MOLDENHAUER DIENT ZIJN
ONTSLAG IN.
Vergeefsch beroep van zijn collega's.
De rijksminister van Financiën, dr. Mol-
denhauer, heeft zich gisteren naar rijks
kanselier Brüning begeven, ten einde zijn
demissie aan tc bicden, in verband met
dc moeilijkheden, die hem bij de verwezen
lijking van het financieelo dekkingspro
gram in den weg ,worden gelegd.
Tevoren waren namelijk in den loop van
den dag d8or dc commissies van den
Rijksraad dc dekkingsontwerpen der rijks-
regeering, dus ook het voorstel in zake
heb z.g. noodoffer der vastgesalarieerden,
en het compromis-voorstel van Pruisen ver
worpen. Dc regeeringsontwerpen werden
zelfs
alle kanten van de hand gewe
zen.
Door deze verwerping was voor den rijks
minister van Financiën een nieuwe situa
tie geschapen, daar thans ook op aanvaar
ding door den Rijksdag geen kans meer
was, aldus meldt de „Tel.". De Rijksdag
kan namelijk een door den Rijksraad van
de hand gewezen wetsontwerp nog slechts
met een tweederde meerderheid aanne
men, wil het kracht van wetverkrijgen.
Het verkrijgen van een dergelijke meerder
heid in den Rijksdag is ten aanzien van
de bedoelde, clekkingsvoorstellen natuur
lijk uitgesloten.
Nadat dr. Moldenhauer zijn ontslag had
ingediend, kwam het rijkskabinet gister
avond om zes uur nog bijeen, om over de
situatie te beraadslagen. Na afloop der
zitting werd een officieel communiqué ge
publiceerd, waarin wordt gezegd, dat het
kabinet van bet beoogde aftreden van den
rijksminister van Financiën nota heeft ge
nomen, doch dat liet unaniem bij den mi
nister er op aandrong, zijn ontslagaan
vrage in te trekken, daar het zulk een de
missie op het oogenblik niet opportuun
achtte. Aangezien Dr. Moldenhauer echter
bij zijn voornemen bleef volharden, zou
rijkskanselier Brüning beden aan rijks-
president von Hindenburg hieromtrent rap
port uitbrengen.
Dc Rijksdagfractie der Duitsche volks
partij nam in haar gisteren gehouden zit
ting eveneens nota van liet voornemen van
minister Moldenhauer, om in verband met
de verwerping der dekkingsontwerpen door
den Rijksraad zijn functie onvoorwaarde
lijk neer tc leggen.
Ook dc Rijksdagfractie der sociaal-de
mocraten kwam bijeen, ten einde de situa
tie onder het oog te zien. Tegen een alge
meene verlaging der loonen werd door de
fractie krachtig verzet aangekondigd. Alge
meen was men het er over eens, dat een
program van werkverschaffing het nood
zakelijkst vereischte is. Voorts werd gewe
zen op dc noodzakelijkheid van aanzienlijke
bezuinigingen, speciaal ten opzichte van dc
legeruitgaven, de begrooling van het mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken en hoogc
pensioenen.
ENGELAND
HET LAGERHUIS BIJNA EEN ETMAAL
BIJEEN.
Heb Britsche Lagerhuis, dat Dinsdag
middag in zitting bijeengekomen was, heeft
aan één stuk doorvergaderd tot gistermid
dag half één. Om half één 's nachts vroeg
Churchill om verdaging der zitting, waar
op Snowden op ijskouden toon antword-
de: „Wij hebben thans negen uur voor de
artikelsgewijze behandeling vergaderd en
alleen tot artikel 17 afgedaan. De zitting
zal voortduren tot wij artikel 27 hebben
bereikt".
Verscheidene leden lagen tegen drie
uur 's nachts op de banken te slapen. Som
migen kwamen tegen acht uur in lichte
zomer kleeding terug. Anderen bleven den
geheelen ochtend in avondkleeding.
Het was in de vergaderzaal 's nachts zoo
zoo bedompt, dat een van de conservatieve
whips, Capt. Margeson, flauw viel. Een
van de Labour-whips, Ben Smith, ving hem
op en behoedde hem vóór een val. Een Ar
beiders-afgevaardigde, die om halfzeven
's morgens een koud stortbad nam, werd
door een sein aan zijn stemplicht herinnerd.
Hij trok een paar kleedingstukken aan en
ging barrevoets naar zijn plaats!
Telkens werd het debat door onaango-
name opmerkingen onderbroken. Om half-
nègen zeidc Churchill: „Wij worden hier
met kwaadwilligheid behandeld, de spre
kers van regeoriugszijde zitten te grijnzen
of zij heer en meester zijn en niemand an
ders recht van spreken heeft. Snowden be
handelt de oppositie met buitengewone en
zelfs onbeschaamde onverschilligheid".
Dit werd door Snowden betwist, die zei,
dat hij zijn best deed om te verbergen wat
hij van dc oppositie dacht.
Chamberlain antwoordde op levendigen
toon, dat het Lagerhuis thans niet bijeen
zou zijn, wanneer Snowden zich niet uit
zijn humeur had getoond. Snowden, aldus
de oud-minister van Buitenlandsche Za
ken, moet er zich rekenschap van geven,
dab hij het Huis wellicht kan overtuigen,
doch dat hij het niet kan dwingen. Cham
berlain eischte daarom, dat de premier
zou komen en een einde zou maken aan
dezen schandelijken toestand.
Ten slotte stemde Snowden in met de
motie tob verdaging van de debatten, waar
na de zitting om 12 uur 35 min. werd op
geheven.
ROEMENIE
BANG VOOR KAREL?
Naar dc Uj Nemzedék verneemt, zijn
sedert den terugkeer van Karei in Roeme
nië honderden gezinnen vandaar over do
Hongaarsche grenzen gevlucht. Dc men-
schen vertelden, dat zij, zoodra zij van den
terugkeer van Karei II vernamen, onmid
dellijk alles bijeenpakten en vluchtten.
Ook thans nog, wordt van de Hongaarsche
grens bericht, overschrijden heel wat meer
Roemcniëers de Hongaarsche grens dan
in normale tijden het geval is.
EGYPTE.
De KABINE sr.RISIS.
Naar uit Cairo wordt gemeld, heeft ko
ning Foead het verzoek om ontslag van het
kabinet niet aanvaard.
CRISIS IN HET DUITSCHE KABINET. Wegens het verzet tegen zijn
financieele plannen heeft dr. Moldenhauer (rechts) zijn ontslag
ingediend. Links dr. Brüning, rijkskanselier
BRITSCH-1ND1E
DE ONRUST IN IN DIE.
Bemiddelings-pogingen in Britsch-lndië.
politicus.
Dinsdagavond werd te Bombay grootc
belangstelling gewekt door een bericht dat
in het geheim onderhandelingen met
Gandhi waren begonnen. Dit bericht komt
hierop neer, dat de politicus Sir Prabhas-
hanker Pattani, die buiten de partijen
staat, eenige dagen geleden verlof heeft
gevraagd voor een onderhoud met Gandhi
in de gevangenis teneinde vast te stellen,
welke mogelijkheden er bestaan voor een
compromis. Hij heeft geen officieele op
dracht, doch de correspondent van de
„Daily Herald" te Bombay heeft reden om
te gelooven, dab zoowel de regeering van
Indië als de regeering van Bombay eenige
beteekenis aan zijn bezoek aan Gandhi
hechten. Zij meenen n.l., dat de beweging
van civiele ongehoorzaamheid aan het ver
zwakken is en dat haar leider bereid ge
vonden zou kunnen worden, de beweging
af te gelasten in ruil voor een edelmoedig
gebaar der regeering, o.m. een algemeene
amnestie voor politieke gevangenen.
De correspondent zegt, dat dit optimis
me naar hij vreest wat te voorbarig is, doch
wel heeft hij reden te gelooven dat Sir
Prabhashanker Pattani zich onlangs tot de
Indische regeering heeft gewend betref
fende de verbittering, die in Indië heers-cht
over de strenge toepassing van de jongste
ordinanties van den onderkoning. De Ma-
haradja van Bikanir heeft vertoogen in
denzelfden geest tot den onderkoning ge
richt.
Uit het dorp Goejerat wordt gemeld, dat
een campagne tot het weigeren van de be
taling van de grondbelastingen is begon
nen.
De Britsch-Indische regeering meldt, dat
van de oproerige Afridisbammen tachtig
personeü zijn gedood en meer dan honderd
gewond bij de jongste bombardementen
door vliegtuigen. De toestand in de Noord
westelijke provincie is thans gestabiliseerd.
Koninklijke Besluiten.
No tariaat.
Bij Kon. besl. is benoemd tot notaris
binnen het arrond. Zwolle, ter standplaats
Genemuiden J. J. Hospers, eand.-notaris
te Capelle.
Koningin en Prinses.
Behouden aankomst
te Bergen.
Volgens een te 's-Gravenhage ontvangen
telegram, zijn H. ,M. de Koningin en Prin
ses Juliana en haar reisgezelschap te Ber
gen aangekomen.
De Koninklijke familie naar
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Do commissaris der Koningin in Zee
land heeft te Hulst meegedeeld, dat het
in het voornemen van de Koningin, den
Prins en dc Prinses ligt, 16 Augustus een
bezoek aan Oostelijk Zeeuwsch-Vlaande
ren te brengen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Duitsche minister van financiën
dient zijn ontslag in.
Bemiddeilngs-pogingen in Britsch-lndië.
BINNENLAND.
Brand in een sigarenfabriek te Valkens-
waard (Gein. Berichten, 3de blad).
Doodelijk ongeluk op een onbewaakten
overweg bij Hattem (Gem. Berichten, 3de
blad).
OMGEVING.
De gemeenteraad van Katwijk heeft op
nieuw besloten tot den bouw van een
nieuw Raadhuis (2de blad).
Op de Kagermeren zijn gisteren bij een
motorboot-ontploffing drie personen ern
stig gewond, w. o. twee behocrend tot het
p.evolg van den Duitschen ex-keizer (2de
blad).
R. K. WERKLIEDENVERBOND.
Meer dan 160.000 leden!
Naar de „Volkskrant" verneemt, bedroeg
het ledental van het R. K. Werklieden
verbond op 1 April j.i. 160.083.
Over 't eerste kwartaal van dit jaar
ging het Verbond met 5124 leden vooruit!
Het nieuwe Raadhuis van jWarmond,
reeds eenigen tijd in gebruik, zal in 't be
gin van Juli, officieel worden „geopend".
Zooals men op de photo ziet, is het
Raadhuis anders dan andere Raadhuizen.
De oorzaak hiervan is, dat dc gemeente
raad een bestaande villa aankocht en deze
tot Raadhuis transformeerde.
Het gebouw, dat uitwendig niet door
schoonheid uitblinkt, doch inwendig zeer
gerieflijk en practisch is ingericht ligt
te midden van lommerrijk geboomte aan
den Hecrenweg, tegenover het bij ieder
welbekende „Ooievaarsnest".
Een breede oprij voert aan weerszijden
op naar den hoofdingang, die door voor-
uitspringede steenen bloem-bakken oen
monumentaal aanzien heeft gekregen. Bo
ven de deur prijkt in glas-en-lood 't wapen
van Warmond, geschenk van den oud-bur-
gerreester, den heer Schölvinck.
Binnentredend komt men in een ruime
vestibule, die op zijn beurt toegang geeft
tot dc hal voor het publiek.
Rechts van den ingang bevindt zich de
kamer van den burgemeester, met zeer
veel smaak in moderne stijl gestoffeerd en
gemeubileerd. Langs de wand hangt een
mooi schilderij van een zeilwedstrijd op het
Kagermeer en verschillende teekeningen
en schetsen van oud-Warmond. Links van
den ingang is de kamer van den secre
taris, eveneens geriefelijk ingericht.
Achter dc burgemeesterskamer is de se
cretarie gelegen, een ruim, hei-verlicht ver
trek, met twee loketten uitkomend op de
hal.
De inrichting van de secretarie is zeer
practisch; de bureaux en dc kasten voor
archief en registratuur zijn alle van staal
vervaardigd. Zeer doelmatig is ook, dat
een der bureaux door een eenvoudige hand
greep, tevens als schrijfmachine-tafel kan
dienst dien. De lampen zijn van 'n contruc-
tie, waardoor het invallen van scherp licht
wordt voorkomen. Langs de wand hangt
o.a. het portret van de Konigin op 18-jari-
gen leeftijd, dat vroeger in de oude Raads
zaal hing.
In de secretarie bevindt zich ook de deur
van de kluis, waar de voornaamste stukken
worden bewaard.
De trap opgaande komt men eerst in
dc kamer van B. en W., tegelijk te ge
bruiken als commisiekamer, degelijk ge
meubileerd. Op deze verdieping ligt ook
de Raadszaal, sober, maar stemmig cn
deftig. In het midden staat de groene ta
fel voor de beraadslagingen, met daarom
heen de met leer bcklecde stoelen der
vroede vaderen. De stoel van den voorzit
ter wordt bekroond met het in hout ge
sneden wapen van Warmond, met dc 2
jaar geleden ter gelegenheid van het 300-
jarig bestaan der heerlijkheid toegekende
attributen van de beide, het schild dragen
de, leeuwen en de kroon.
Do vloer is, evenals in de burgciuecsters-
en secrctaris-kamer, een parkeetvloer en
met 'n effen groen tapijt belegd. Ook do gor
dijnen zijn in dezelfde kleur gehouden.
Dc wanden zijn behangen cn van do
vloer gescheiden door ccn lambrizcering.
Twee bronzen kronen een dubbele
kroon boven de vergadertafel, een enkele
boven dc perstafel zorgen rijkelijk voor
verlichting.
Bij de Raadszaal bevindt zich dc garde
robe voor dc leden cn daarnaast de ka
mer voor den gemeente-opzichter met tee
kentafel en kadasterkast. Langs de wanden
de verschillende stratenplannen.
De tweede verdieping van liet gebouw
is eveneens zeer practisch in gebruik ge
nomen, door een opbergkamer van mate
riaal voor openbare werken, door een
druk-kamer waar dc gemeentestukken
worden gecyclostyleerd door het archief,
dat twee vertrekken in beslag neemt en
waar alle rekeningen, ingekomen en uit
gaande stukken, staats- en provinciale
bladen keurig in kasten zijn opgeborgen.
Het gcheele gebouw is voorzien van cen
trale verwarming cn van huistelefoon, met
nachtelijke doorverbinding.
Achter aan het Raadhuis aangebouwd
ligt liet politiebureau, uit één vertrek be
staande. Het politiebureau is geheel afge
scheiden van het Raadhuis, maar telefo
nisch en door electr. schollen er mee ve1 -
bonden.
In den tuin is nieuw gebouwd het huis
voor den bode, niet aansluitend twee, vol
gens de nieuwste voorschriften ingerichte
cellen en het brandspuitenhuis, dat behal
vc een groote plaatsruimte, ook ten prac-
tischc gelegenheid biedt voor het opbergen
van oliepakken, slangen enz. Het brand
spuitenhuis heeft een apart hek aan de
Burgemeester Nederburghlaan.
De kosten van het nieuwe Raadhuis be
dragen ongeveer ƒ54.000, waarin dc bouw
van bode- en brandspuitenhuis is inbegre
pen. Het huis werd indertijd voor 20.000
van mej. Sanders aangekocht.
Aannemers van het werk waren dc her
ren M. Kool en Witscnburg te Warmond.
Architect de heer Rcitsma te Monster.
