VRIJDAG 13 JUNI 1930 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Door Tirol naar Oberammergau 21ste Jaargang Mo. 6616 3)e ÊeidócJie Gou/fca/nt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop n verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit vier bladen Geen blaam op de Kerk Onder het opschrift: „Niet insinueeren" heeft de „Maasbode" van dezen morgen het volgend kruiskopje: „De „Standaard" geeft in een artikel over den terugkeer van koning Carol en kele data uit het leven van den nieuwen vorst, vooral enkele feiten uit de allesbe halve moreel hoogstaande, zelfs ergernis wekkende jeugdjaren en besluit dit „stich tende" relaas met de misleidende opmer king: Ziedaar enkele feiten uit het onge regelde leven van 'n Koningszoon uit den Roomsch-Katholieken tak van het Huis Hohenzollern. Alvorens zich wederom een legende gaat vormen, willen we vaststellen, dat, al waren zijn voorvaderen Katholiek, ko ning Carol nooit Katholiek geweest is. Hij is Grieksch-orthodox gedoopt. Waarom hier een verband geinsinueerd wordt tusschen de zedeloosheid van Carol en de katholiciteit van zijn voorvaderen, ontgaat ons ten eene male." Tot zoover de „Msbd.". Wij "begrijpen evenmin, waarom de „Standaard" verband tusschen het onchristelijk leven van Carol en de katholiciteit van zijn voorvaderen insinueert. Mogen wij 't beschouwen als een denk fout van het anti-rev. orgaan, ondoordacht en onbewust bij het vluchtig schrijven ge maakt? Wij willen het veronderstellen. Het bovenstaande geeft ons aanleiding, om ook nog 'ns op iets anders te wijzen. Koning Carol is nooit Katholiek ge weest. Maar zelfs al zou hij wel Katho liek z ij n geweest, dan nog zou zijn ergerniswekkend leven niet kimnen wor den gemaakt tot een verwijt aan het Ka tholicisme of een beschuldiging van de ka tholieke zedenleer. Eenvoudig daarom niet, omdat zulk 'n ergerniswekkend leven lijnrecht in strijd is met de katholieke zedenleer; omdat iemand,' die zulk een leven leidt, buiten het genaden-leven der Kerk wordt geslo ten, niet meer deelneemt in het geestelijk leven der Kerk. Deze eenvoudige waarheid wordt, he laas, maar al te dikwijls vergeten door degenen, die de katholieke Kerk willen bestrijden, met welke middelen dan ook. Men zal een vader nooit verwijten de slechte gedragingen van een zoon, als men niet eerst heeft onderzocht, of de vader die gedragingen goedkeurt en die niet tracht te keeren met alle hem ten dienste staande middelen. Wanneer het betreft de gedragingen van de leden, de kinderen der katholieke Kerk dan acht men zulk 'n onderzoek blijkbaar niet noodig! Dat onderzoek zou, indien het werd ingesteld, moeten leiden tob een loyale erkenning, dat de katholieke Kerk in deze geen schuld of blaam treft. BUITENLAND CHINA DE BURGEROORLOG. Volgens officieel e nationalistische berich- ben heeft generaal Feng Joe Siang aange boden over te loopen naar nationalistische zijde en de troepen van Sjansi (die van Jen Hsi Siang) aan te vallen in ruil voor drie millioen dollar en de vergunning om van Tsjili, Sjansi en Hona-n gebieden te maken waar zijn troepen in garnizoen zul len liggen. President Tsjang Kai Sjek heeft dit aan bod van de hand gewezen en daarbij van Feng geëischt-, dat hij eerst een aanval op Sjansi zou doen als bewijs van zijn goe de trouw. Volgens andere berichten zou Tsjajig Kai Sjek voornemens zijn af te treden, wat echter wordt tegengesproken. Het dorp In de bergen. Het passiespel der dorpelingen II. (Van onzen eigen redacteur) Waar de Kofel hoog en dreigend oprijst uit de donkere aarde, daar is het. Daar ligt Oberammergau als een groote bouwplaat door vaarejige handen in elkaar Het ligt daar stil verscholen en be waakt door de hooge bergen rondom, af gesloten van de overige wereld, stil en vredig. Maar nu, dit jaar, is die stille rust ver stoord. Uit alle deelen der wereld komt men dit dorpje bezoeken om de wereld beroemde passiespelen te komen zien. Eén dag vertoeft men er maar, één dag noo dig om het passiespel te aanschouwen. Maar die ééne dag geeft dan ook een on- ANNIE RUTZ ALS MARIA gekende drukte. Oberammergau is dan een Babylon van talen, waarvan het grootste contingentnatuurlijk Amerikanen, die overal luidop loopen te miauwen en daar aan ook op afstanden te onderkennen zijn. Zelfs hier is de dollar oppermachtig. In deze onderneming, die toch feitelijk er een is, van godsdienstigen en onbaatzuchtigen aard, hebben Amerikanen weer hun geld gestoken, zij deelen dus de lakens i.e. de toegangskaarten voor de passiespelen uit. Natuurlijk is dat hun goed recht. Per slot van rekening is dit koopmanschap, een handel, die winst oplevert. Maar de winst moest zoo hoog mogelijk zijn, het moest zoo mogelijk woekerwinst worden en daarom is de uitgifte der toegangskaarten voor de passiespelen verbonden aan een logieskaart voor Oberammergau, tenmin ste wat betreft de „Hauptspieltage", waar op de vreemdelingen naar Oberammergau komen. Het overgroote deel moet logeeren bij particulieren en de prijs voor twee nach- teiï logies met drie maaltijden bedraagt met inbegrip van „bediening" ongeveer 50 Mark, waarvan eveneens het grootste deel in Amerikaansche zakken terecht komt. Zoo snijdt het mes van twee kanten en beheerscht zelfs de Amerikaansche woeker- moraal deze uit een heilige gelofte ont sproten schoonheid. Maar Oberammergau en haar bewoners zijn er niet minder interessant om. Op den avond voor den speeldag is het aan het kleine stationnetje een bijna niet te verwerken drukte. De eene speciale Passionspielzug na de andere rolt binnen en binnen weinig tijd lieerscht er op het pleintje buiten het sta tion een onbeschrijfelijke verwarring. Daar staan de dienstmannen met hun roode pet, waar de lange haren sierlijk in fraaie krullen onderuit golven. Zij bren gen de gasten naar de voor hen bestemde woningen, die echter in de meeste geval len alleen voor slaapgelegenheid zijn be stemd. Eten doen we weer ergens anders, in „Gasthof Ambronia" of in „Das Weisze Rössel", waarvoor men het juiste aantal „etensbonnen", juist genoeg voor den tijd, dien men in Oberammergau doorbrengt, meekrijgt. Overal heerscht hetzelfde Babylonische karakter. Van allerlei landen en rassen zijn er hier. Wij deelen onze met een Noor en zitten aan den disch met een fabrikantenfamilie uit Essen en een handelaar in Zuidvruchten uit Cali- fomië. De laatste is het type van een ech ten Amerikaan, ongegeneerd in kleeding en manieren en volgens beschaafde Euro- peesche zeden onbeleefd. Hij is in z?n eentje aan het reizen zon der een bepaald doei en nu toevallig in Oberammergau terecht gekomen. Hij weet nog niet eens, waarheen hij morgen zijn reis vervolgen zal. Op onzen raad zal hij dan maar eens naar Innsbrück gaan en daar wel weer verder zien. Na den maaltijd wandelt men het dorp wat door, totdat er een regendruppel valt. Binnen vijf minuten valt het water nu met emmers uit de donkere lucht en is er een onweer gaande, welks donder lang durig echoot tusschen de harde berg- iden. Spoedig ligt het dorp dan stil a-ls in dc dagen der grootste eenzaamheid, als de geschilderde heiligenbeelden, die bijna op ieder huis prijken neerzien alleen op de vreedzame Oberammergauers, als de vele religieuze voorstellingen op de huizen geschilderd of m steen uitgehou wen, en de kruisen langs de wegen het vredige leven hier schijnen te beheerschen. De volgende dag is de dag van het spel. Om acht uur in den morgen vangt het reeds aan voor vijfüuiztud nieuwsgierige bezoekers, die gewapend met kijkers het acht uur lange spel zullen gaan zien. De toeschouwers zitten in een over dekte ruimte, het tooneel is open. Rondom een open ruimte zijn daar de massieve hardsteenen gebouwen opgericht, die voor het. spel noodig zijn. Geheel links en gehee] Techts een poort, waaruit de zestig zangers en zangeressen te voorschijn treden, die celkens met den proloog-zegger, Anton Lang, ieder lijdens tafereel openen. Meer naar binnen is aan de linkerzijde naast de eene poort bet huis van Pilatus, aan de andere zijde het huis van Caiphas, die beide het atrium met de breede trap pen er heen en de pilaren er in te aan schouwen geven. Naast ieder van deze beide weer een poort, die beide doorzicht geven op een plein van de stad en ten slotte in het midden het sluitstuk hot hart van het tooneel. bij niet gebruik door gordijnen afgesloten en gebruikt voor den hof van Olijven, de tempel, het paleis van Herodes, Golgotha en andere plaatsen. Hier wordt dat drama van Christus' lijden en dood gespeeld, geheel en zoo nauwkeurig mogelijk volgens liet verhaal van het Nieuw© Testament, afgewisseld met de voorafbeeldingen uit het Oude Testament als levende beelden. Een orchest van vijftig man, allen even eens Oberammergauers, begeleidt het spel, dat begint met de intocht van Christus te Jerusalem. Honderden mannen, vrouwen en kinde ren drommen dan de open ruimte van heb tooneel op, temidden waarvan do mooie figuur van den vertolker der Christusrol, Alois Lang, gezeten op «en ezelin, en de schare zegenend. Zoo wordt het heele lijdensverhaal ver toond, langs het verraad van Judas, de vergadering van den Hoogen Raad, de doodsangst en gevangenneming van Chris tus, het verhoor voor Caïphas, Herodes en Pilatus naar Golgotha met alle groote en kleine daartusschen liggende momenten van het altijd grootst gebleven drama aller tijden. En eerlijk moet worden toegegeven, .dat er met een verfijning en soepelheid ge speeld wordt, die den meest geroutineer- den tooneelrot bewondering zullen a-f- Eerbied moet er zijn voor het toch waarlijk knappe spel van Judas, den dorpssmid Guido Mayr, lio© ongelooflijk dit ook moge klinken: Eerbied ook voor de eerbiedwaardige figuur en houding van Alois Lang, den Christus-vertolker en voor Annie Rutz en Johanna Preisinger, die respectievelijk als Maria en Magdalena volmaakt bij het geheel aansluiten. Wel zal degene, die zuiver en alleen met critische oogmerken dit spel gade slaat fouten weten te ontdekken, maar wie daarbij eerlijk en onbevangen toeziet, zal niet ontkomen aan den grooten indruk, die deze vertolking op hem maken kan. En iedereen zal moeten toegeven dat op het gebied van massaregie hier iets gewel digs is bereikt. Zoo althans was mijn indruk, ook na- een critische beschouwing van dit spel, dat van 8 uur tot tegen twaalven en van 2 uur tot half zes den toeschouwer geboeid houdt. En wel teekenend is het ook, in dit licht bezien, dat geen enkele maal de stilte door applaus wordt verstoord en dat er bij tusschenpoozen slechts is het geluid, dat in zakdoeken pleegt te wor den gesmoord. Geen applaus, slechts ingehouden tra nen, die meer zeggen dan een ovatie. Tusschen den middag en in den avond gaan de vreemdelingen nog eens door het dorp, waar de langharige Oberammer gauers, de pa-ssiespelers incluis, telkens goedmoedig poseeren om zich in alle stan den door de vreemdelingen te laten „ne men" en vooral Barrabas, de oude „Braii- ludwig" ontkomt niet aan de talrijke fo tografen en staat telkens in het midden punt der belangstelling. Den volgenden morgen verdringen de duizenden zich weer aan het kleine sta tionnetje om als een zwerm vogels, die zich een oogenblik in een bloeienden boom gaard verlustigd heetf, op te vliegen en zich te verspreiden, kwetterend en flad derend de wijde wereld in. F. S. ANNIE RUTZ, de vertolkster der Maria- rol BRITSCH-INDIE TOESTAND KALMER AAN DE BR.-INDISCHE GRENS. Luchtoperaties duren echter voort. Volgens berichten van de grens is de toestand over het algemeen iets kalmer, doch in verband met de aanwezigheid van vijandige stammen bij Oghi. in de streek van Hazara is de politic versterkt door een afdeeling geregelde troepen. De lucht operaties tegen de aanhangers van den hadzji van Toerangzai duren voort. Do hoofden der Afridi's hebben den toestand besproken met den hoofdcommissaris te Pesjawar. Nadat berich was onvangen omtrent een opmarsch van vijandige ele menten, is de weg van Belelichaman voor het Europeeschc verkeer gesloten, ten einde een herhaling der ontvoeringen van de vorige week te voorkomen. Te Bombay is een betooging door vrij willigers gehouden, georganiseerd door het Indisch congres ter herdenking van de af kondiging van den staat van beleg te Sjo- lapoer, welke de vorige maand plaats had. Er werd een stoet gevormd, waarin ook een honderdtal vrouwen meeliep. Deze op tocht was door de autoriteiten verboden en de politie vormde een cordon ten einde den deelnemers te beletten door de stad te trekken. Trots dezen maatregelen slaag den enkele kleine groepen erin het bekende Naidar-plein te bereiken, dat in de zaken wijk is gelegen. Door de politie werden te gen den stoet charges uitgevoerd, waarbij twaalf personen verwondingen opliepen. Vernomen wordt, dat de staat van beleg te Sjolapoer waarschijnlijk volgende week zal worden opgeheven en dat dc verorde ning in zake het posten alsdan van kracht zal worden. Gisteren is men begonnen met het posten van drankwinkels in sommige wijken van Bombay, welke bewoond worden door arbei ders in de katoenweverijen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Italiaansche pers en de Malta-kwestie. De toestand aan de Britsch-indische grens kalmer. BINNENLAND Ongelukken tengevolge van het onweer van gisteravond (Gem. Berichten, 3e blad, en Laatste Berichten). ..iinister Verschuur over het bedrijfsle ven en de vrouw (2de blad). JACK SHARKEY, die den strijd om 't wereldkampioenschap zwaar gewicht boksen gisteravond verloor wegens diskwalificatie. VAN HET VATÏCAAN DE KWESTIE-MALTA. De Italiaansche pers valt den H. Stoel bij. Men meldt uit Rome aan de „Hsb.": Zooals begrijpelijk is, trekken de toestan den op Malta ook de belangstelling der Italiaansche pers. In scherpe bewoordin gen protesteert zij tegen de niet bijzonder hoffelijke houding van den Britschen mi nister van buitenlandsche zaken, Hender son, ten opzichte van dc kwestio tusschen Lord Strickland en heb Vaticaan. De Italiaansche pers keurt vooral af, dat Henderson als conditio sine qua non voor verdere onderhandelingen cischte, dat het Vaticaan zijn afkeuring zou te ken nen geven over het herderlijk schrijven van het Maltezer episcopaat. De bladen verdedigen alle het stand punt van den H. Stoel, volgens hetwelk het Vaticaan alleen dan in onderhandeling zal treden met Engeland, wanneer Lord Strickland zijn ontslag indient. Eveneens keeren zich de Italiaansche bla den tegen heb voorstel van de „Morning Post", om de constitutioneele regeering tij delijk op te heffen en door een koloniale regeering te vervangen. Even krachtdadig protesteert de Ita liaansche pers tegen de verklaringen van den „Daily Herald", volgens welke de ka tholieke geestelijkheid de schuld zou dra gen van het conflict, een ongemotiveerde bewering, die geenszins verzocht wordt door de verklaring, dat van beide kanten fouten werden begaan. Terecht kon men zich gekrenkt gevoelen door de scherpe houding van de labour- partij tegenover den II. Stoel, in tegenstel ling met dc veel hoffelijker houding, die de tegenwoordige Engelsche regeering tegen over de sovjets aanneemt. Verder meenen de bladen te weten, dat het Vaticaan als antwoord op het blauw boek van Engeland een witboek over den toestand op Malta zal publiceeren, Vati- caanscho deskundigen zouden de kwestie nauwkeurig bestudeerd hebben en alle mo gelijk materiaal reeds bijeen gegaard heb ben, om een witboek te -publiceeren. FINLAND HET COMMUNISME IN FINLAND. In Finland eischen de burgerlijke par tijen oen sterkere bestrijding van hot com munisme. Talrijke afvaardigingen van anti communistische partijen zijn hier aangeko men en een delegatie va" hen heeft aan den staatspresident hun eischen tot onderdruk king van het communisme overgebracht. De regeering heeft beloofd, de communis tische bladen te zullen verbieden, als dit tob geruststelling van dc openbare meening noodig is. Ook wordt een wet ontworpen met strengere bepalingen tegen het com munisme.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1