VRIJDAG 30 MEI 1930
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD PAG. 14
Brutale roofoverval.
In Schöneberg werd Woensdagmiddag
Küi brutale roofoverval uitgevoerd.
Terwijl een winkelierster in haar keukefi
bezig was, trad een jongeman den winkel
jinnen en opende het kasregister. Toen. de
winkelierster toeschoot, sloeg de roover
met een hamer op haar los.
Hoewel de winkelierster ernstig aan het
hoofd werd getroffen, weerde zij zich krach-
lig en riep luide om hulp.
De dader nam daarop de vlucht, doch
liep op straat in de armen van een politie
agent. Het bleek een 19-jaiige jongen te
zijn, die bij zijn ouders inwoont. De winke
lierster moest naar een ziekenhuis worden
vervoerd.
Handgranaat als wapen bij familietwist.
Xaar Berlijnsche bladen uit Sofia mel
den, heeft in het dorp Salali een boer, die
in onmin leefde mei een bloedverwant een
handgranaat in diens woning geworpen,
waardoor negen personen zwaar gewond
werden. Twee der slachtoffers zijn reeds
overleden, terwijl twee kinderen van schrik
een verstandsverbijstering kregen.
Tienmaal meer belasting.
De vissc-hersbevolking van het eiland Ré
aan de Westkust van Frankrijk is opge
schrikt door het laatste belastingbiljet. Het
bleek n.l., dat de aanslag vertiendubbeld
was en in vele gevallen meer bedroeg dan
hét inkomen. Een onderzoek heeft aan heb
licht gebracht, dab verstrooidheid of slor
digheid van den belastingambtenaar de
oorzaak is dezer onverwachte en niet ge
ringe belasting-verhooging. Hij had het cij
fer van dc belasting-opbrengst der geza
menlijke eilandbewoners bij vergissing met
tien vermenigvuldigd.
Men zou nu denken of liever: men zon
het al niet meer denken, want wie heeft
niet zijn ondervindingen met den fiscus?
enfin, een naicf inensch zou gedacht kun
nen hebben, dat nu het eenvoudigste mid
del zou zijn geweest om de vergissing van
Jen belasting-ambtenaar ongedaan te ma-
keu, een nieuw aanslagbiljet aan de vis-
schcrs van Ré te zenden.
Maar deze oplossing zou te eenvoudig
zijn geweest voojr een bureaucratischen
«eest en ook de Fransche administratie is
taai! De visschers moeten dus eerst beta
len al hebben de meesten het geld niet.
Gelukkig hebben ze wel een vak-vereeni-
ging, die liet hooge belastingbedrag heeft
kunnen voldoen en vervolgens, na heel wat
geduld te hebben getoond, het teveel be
taalde ook wel weer terug zal krijgen.
KERKNIEUWS
HONGEREND CHINA.
Eenige weken geleden kon de Priester-
Missiebond melden, dat voor C'hina
52165.48 was binnengekomen, waarvan
6446.60 in het Bisdom Haarlem. Daar
toentertijd de Penningmeester van. het
Haarlemsehc Missie-Comité in het buiten
land vertoefde, was het niet mogelijk de
allerlaatste cijfers te geven. Deze zijn nu
binnengekomen en er blijkt dat bij Prof.
Xiekcl is binnengekomen in totaal
8009.87 (i. p. v. 6446.60 gelijk vroeger
werd gepubliceerd).
Het. totaalcijfer voor Nederland be
draagt dus nu 53728.75.
Namens het Bestuur van den P.M.B.
ANT. DE WIT, Alg. Penningm.
INGEZONDEN STUKKEN
HollandDenemarken.
Onder dit opschrift werd voor eenigen
lijd een oproep gedaan in de katholieke
kranten voor het plaatsen van katholieke
Deensche kinderen van nette familie in
katholieke gezinnen gedurende de groote
vacantie vanaf 3 Juli tot ongeveer 10
A gust us.
Het doel is om kinderen, die in een
protestant land leven door liet verblijf in
een katholieke familie en katholieke om
geving een geestelijken steun le
vcrleenen.
Door eene vergissing in den omroep
werd de indruk gewekt, dal er alleen spra
ke was van jongens. Daarom veroorloof ik
mij hierbij er de aandacht op ie vestigen,
dat plaats wordt gezocht zoowel voor
meisjes als voor jongens.
Dc kinderen zijn in den leeftijd van 12
tot 18 jaar, gezond naar ziel en lichaam.
Zij zijn bijna allen leerlingen van gymna
sium of hoogere burgerschool en kennen
daarom een weinig Duitsch.
Zij betalen zelf de reis heen en terug.
Wegens de vele voorbereidende bezig
heden gelieve men zich zoo spoedig moge
lijk aan le melden. o
Pater A. SMITZ O.M.C.
Bispegade 12 N.vkóbing F.
Denemarken.
Heer tegen den langdradigen telefo-
neerder aan een publiek station: Pardon,
,wil ik soms uw diner bij u brengen?
VORM, AARD EN OMVANG VAN HET
HEDENDAAGSCHE LANDB0UW0NDER-
WIJS IN NEDERLAND
In het „R.K. Tijdschrift voor Kerk-, School-,
Armwezen en Kinderbescherming" schrijft ir.
J. Chr. Bles l.i., te Voorhout, een artikel over
bovenstaand onderwerp, dat wij hier gaarne
ook onder de aandacht onzer lezers willen
brengen.
Tot ons genoegen mogen wij constateeren j
dat ook op het gebied van den landbouw een I
zekere drang naar meer kennis le constatee
ren valt. Wij mogen ons gelukkig prijzen met
een goed geoutilleerd landbouwonderwijs, of
schoon ook hierbij nog verschillende wenschen
overblijven. IJet aandeel dat het landbouwon- I
derwijs heeft gehad in het vooruitbrengen van
de zoo belangrijke tgk van nijverheid: de I
landbouw mag niet onderschat worden. De j
v.aardeering, die het landbouw-onderwijs on-
dervindt van de boerenstand zelf wordt steeds
grooter. Dit neemt niet weg, dat er nog vele
boeren zijn, die het nut en de noodzakelijkheid
van het landbouw-onderwijs nog niet zoodanig
aanvoelen, dat ze zich kleine offers willen ge
troosten om hun jongens goed landbouw-on
derwijs te laten genieten. Nu de landbouw
slechte tijden meemaakt is het van des te meer
belang dat de boer goed onderlegd is om zijn
bedrijf des te meer rendabel te maken. Wij
nieenen dat hel landbouw-onderwijs in ons
land zoodanig is ingericht, dal het de belang
stelling verdient van degenen, die builen den
landbouw slaan. Het is dan ook daarom dat we
een kleine uiteenzetting ervan in dit blad om
trent vorm, aard en omvang.
Als hoogste en meest wetenschappelijke
vorm kennen we de landbouwhoogeschool le
Wageningen. In het studiejaar September '28
Sept. '29 waren in totaal 409 personen inge
schreven. Hiervan warén er 69 voor den land-
melerscursus, (die ook aan de L. H. te Wage
ningen is verbonden) 20 toehoorders, zoodat
voor Nederlandsche en Koloniale landbouw,
boschbouw en tuinbouw 320 studenten over
blijven.
Op 't oogenblik wordt le Wageningen het
meest gestudeerd in de richting Koloniale
landbouw, terwijl velen, die richting Neder
landsche landbouw hebben gestudeerd, ook na
het behalen van het ingenieursdiploma ook
nog naar Indië gaari, waar volop werk voor
hen te verkrijgen valt.
Voor Nederlandschen landbouw ware
studiejaar 1928'29 ingeschreven voor
daatsstudie 1ste deel 7 personen en voor het
2de deel 12 personen, en voor ingenieursstudie
19 studenten.
Voor Koloniale landbouw waren deze cij
fers respectievelijk 22, 26 en 29.
Als vorm van landbouwonderwijs wordt als
regel ook gerekend de huidige Veeartseniikun-
dige faculteit aan de Rijksuniversiteit le
Utrecht, waar in 1928—'29 197 studenten voor
veearts studeerden; 21 candidalen slaagden er
voor het veeartsenijkundig examen.
Na Wageningen en Utrecht volgen twee Mid
delbare Landbouwscholen n.l. te Groningen en
t3 Deventer. De eerste heeft een 2ll-, jarigen
cursus en de tweede een 3-jarigen cursus. Bei
den zijn bestemd voor hen, die zich na enkele
jaren voorbereidend, hooger, middelbaar of
meer uitgebreid lager onderwijs te hebben ge
noten voor de landbouwpraklijk wenschen te
bekwamen en wel te Groningen in het bijzon
der voor de Nederlandsche lar.dbouwpraktijk
en te Deventer in 't bijzonder voor de land-
bouwpraktijk in Nederlandsch Oost- of West-
I
j Nijmegen, Hoorn, Aalsmeer, Lisse, Naaldwijk,
Rijkstuinbouwwinterscholen en tuiabouw-
onderwijs zich goed ontwikkeld heeft. De ge-
.{•genheid om hooger, middelbaar en lager
onderwijs overeenstemmen, zijn gevestigd le:
Winterswijk, Utrecht, Schagen, Dordrecht cd
Boskoop.
R.K. Landbouwwinlerscholen zijn gevestigd
ie. Raalte, Voorhout, Hulst, Boxtel, Roosen
daal (NB.), Roermond,
i R.K. Land- en tuinbouwwinterscholen zijn
I gevestigd te: Didam en Breda.
Christelijke landbouwwinterscholen zijn ge
vestigd te Ambt-Hardenberg en Hoofddorp
(Haarlemmermeer)
De bijzondere winterscholen deelen we nog
ticuliere vereenigingen en gesubsidieerd door
het Rijk. Zij hebben evenals de Rijksland- en
tuinbouwwinterscholen ten doel het aanbren
gen der noodige theoretische vakkennis, maar
bovendien ook nog ten doel om de aankomen
de land- en tuinbouwers zedelijk en maat
schappelijk hooger te ontwikkelen. Hel vak
onderwijs komt geheel overeen met dal, het
welk aan de bovengenoemde Rijksscholen
vordt gegeven zij zijn toegankelijk voor leer
lingen van alle gezindten.
D bijzondere winterscholen deelen we nog
in; Roomsch-Katholieke en Christelijke.
Thans tellen we dus in ons land 13 Rijks-
l&ndbouwwinterscholen met ongeveer 300 leer
lingen, 6 R.K. Landbouwwinlerscholen (één
niet internaat n.l. die te Voorhout (Z H.) met
ongeveer 100 leerlingen, 2 Christelijke, Land
bouwwinterscholen met ongeveer 40 leerlingen
Verder tellen we nog 6 Rijksluinbouwwin-
tcrscholen, terwijl in 1930 te Beverwijk een
R.K. Tuinbouwwinterschool met internaat zal
geopend worden. Dan hebben we nog 1 R.K.
Land- en Tuinbouwwinterschool te Breda; ter
wijl een soortgelijke ook bestaat te Didam (G)
Op tuinbouwgebied hebben we ook nog de
Gerard Adriaan van Swietenschool te Frede-
riksoord.
Deze school werd gesticht door wijlen F. L.
A. van Swieten ter herinnering aan zijn zoon
Gerard Adriaan, wordt beheerd door de
Maatschappij van Weldadigheid en wordt ge
subsidieerd door het Rijk en die tot doel heeft
om theoretisch-practisch vakopleiding te ver
schaffen aan jongelieden, die op eenigerlei
wijze in den tuinbouw een bestaan willen zoe-
Indic
De middelbare landbouwschool te Gronin
gen had in het cursusjaar 19281929 41 leer
lingen, waarvan in de 1ste klas 10, 2de klas 14
en in de 3de klas 17 leerlingen, terwijl aan 16
leerlingen bij het eind-examen een getuig
schrift werd uitgereikt. Het leerlingenbezoek
te Deventer is aanmerkelijk grooter dan dat
te Groningen. Aan de middelbare koloniale
landbouwschool te Deventer bedroeg het aan
tal leerlingen in het begin van den cursus 329,
bij het einde 318 leerlingen. Aan 75 leerlingen
van de 3de klas werd een diploma in 29 uit- j
gereikt.
Tot het landbouwonderwijs rekenen we ook I
d« Rijkszuivelschool te Bolsward, de vakschool
voor kaasmakers te Hoorn en de cursus van de
Nederlandsche Heidemaatschappij.
Aan de Rijkszuivelschool te Bolsward wordt
theoretisch onderricht gegeven met het doel
om grondig onderlegde leiders van zuivelbe-
diijven te vormen. De school heeft een twee
jarigen cursus. Aan de school kunnen boven
dien cursussen van korten duur in onderdce-
len van de zuivelbereiding gegeven worden.
De vakschool voor kaasmakers te Hoorn
wordt door het Rijk en de Provincie gesub
sidieerd. Er wordt gedurende 2 winterhalfjaren
één middag in de week aan fabriekskaasma-
kers en boerenkaasbereiders les gegeven in de
theoretische vakkennis der kaasbereiding.
De cursus van de Nederlandsche Heidemaat
schappij is in het leven geroepen ter opleiding j
van deskundig personeel en bestaat uit twee
afdeelingen. Afdeeling A vormt aanstaande
werkbazen, boschwachters en boschbazen.
Afdeeling B is bestemd voor opleiding tot
opzichters.
Het onderwijs wordt hoofdzakelijk gegeven
door ambtenaren der Nederlandsche Heide
maatschappij en van het Slaatsboschbeheer.
De cursus duurt twee jaren; des winters ont
vangen de leerlingen theoretisch onderwijs te
Arnhem, de overige maanden van het jaar wor
den zij werkzaam gesteld op de werken van
dc Maatschappij of van het Slaatsboschbeheer.
De cursus is ook toegankelijk voor niet-aan-
staande ambtenaren der Maatschappij of van
het Slaatsboschbeheer.
Thans zullen we bespreken de Land- en
Tuinbouwwinterscholen. Dit is een vorm van
landbouw-onderwijs, die veel ingang beeft ge
vonden en zeer goede resultaten voor de land
en tuinbouw praktijk heeft opgeleverd. Deze
scholen dragen den stempel van middelbaar
vakonderwijs. Ze hebben alle tot doel om aan- j
komende land- en tuinbouwers in de gelegen-
heid le stellen op weinig kostbare wijze de
noodige theoretische kennis van hel landbouw- j
o! tuinbouwbedrijf op te doen, waarbi, reke- i
ning gehouden wordt met den aard van hel
bedrijf in de streek, waarin zij gevestigd zijn.
We onderscheiden Rijks- en bijzondere land- j
en tuinbouwwinterscholen.
Rijkslandbouwwinterscholen zijn gevestigd
te Groningen, Veendam, Leeuwarden Drag-.,
ten, Emmen, Meppel, Hengelo (O), Zutphen,
Lagere land- en tuinbouwscholen.
Deze vorm van landbouwonderwijs maakt
n 1 I goeden opgang. Voorloopig zal door het Rijk
n£h" jrarüjks subsidie verleend worden voor de
stichting van 10 lagere landbouw- en tuin
bouwscholen.
De eerste dezer soort scholen zijn opgericht
in 1921 en 1922, terwijl er nu ongeveer veer
tig zijn.
Deze scholen opgericht door plaatselijke
land- en of tuinbouworganisaties en andere,
welke in het beiang van het land- en of luin-
bouwonderwijs werkzaam zijn en gesubsidieerd
door het Rijk, hebben tot doel aankomende
land- of tuinbouwers en land- of tuinarbeiders
algemeene ontwikkeing bij te brengen. Het on
derwijs aan die scholen ,omvat de algemeen
vormende vakken der lagere scholen, alsmede
de beginselen der natuurwetenschappen, voor-
zoover die met den land- of tuinbouw in ver
band staan, de beginselen van akkerbouw,
veeteelt en zuivelbereiding of tuinbouw, daar
bij rekening houdend met den aard van h.et
bedrijf in de omgeving der school en de begin
selen der staatsinrichting en landhuishoud
kunde. Het onderwijs wordt gegeven in vier
achtereenvolgende klassen. Als regel wordt in
dc eerste klasse twee en in de overige klassen
gedurende één dag per week onderwijs gege
ven, opdat de leerlingen zoo weinig mogelijk
aan het bedrijf, waarin zij werkzaam zijn, be
hoeven te worden onttrokken.
We onderscheiden hierbij lagere landbouw
scholen, lagere tuinbouwscholen, lagere land-
er. tuinbouwscholen, die óf neutraal, óf
roomsch-katholiek óf christelijk zijn.
Lagere landbouwscholen zijn gevestigd te:
Metslawier, Heerenveen, Oldeberkoop,
Siochteren, Oldekerk, Vries, Hoogeveen, Kam
pen, Tubbergen, Lonneker, Twelle (gem.
Voorst), Ede, Varsseveld, Beltrum, Montfoort,
Texel, Purmerend, Alphen a. d. Rijn, Som-
melsdijk, Axel, Schoondijke, Eindhoven,
Schijndel, Sl. Anthonis, Deurne, Andel, Meers-
sen, Weert, Venray, Steenwijk, O t tol and (Z.-
H.), Gulpen, Steenwijk.
Lagere tuinbouwscholen zijn gevestigd te:
Berlicum, Paterswolde, Poeldijk, Klaaswaal,
groot aantal bijzondere cursussen als in paar
denkennis, bloemschikken, fruitverpakkiog,
pluimveeteelt, enz.
Wij kunnen constateeren, dat het landbouw
scholen, welke daarmede in karakter vsn bet
landbouwonderwijs te ontvangen is de laatste
25 jaren zeer belangrijk (vooral van het
laatste) verruimd. Het gebruik ervan is dien
overeenkomstig ook ten zeerste toegenomen,
ofschoon dit wel grooter kan zijn en gezien
de benarde tijdsomstandigheden voor boer en
tuinder ook feitelijk grooter móet zijn.
De vergrooting van het aantal cursussen is
sterk afhankelijk niet alleen van de ambilie
hiervoor bij de boeren en tuinders, maar ook
van de vermeerdering van het aantal onder
wijzers met acte land- of tuinbouw en van dat
der tuinbouw-vakonderwijzers, vooral van de
eersten. Op plattelandsgemeenten ligi voor
onderwijzers met acte land- of tuinbouw een
aardige werkkring en bron van bijverdiensten
weggelegd en in sommige streken is er gebrek
aan onderwijzers mei bedoelde aclen.
In de laatste jaren hebben in het program
ma van de scholen en cursussen geen ingrij
pende veranderingen plaats gevonden. In de
leerstof wordt vanzelfsprekend wel verwerkt
de resultaten, die de zich goed ontwikkelde
landbouwwetenschap in 't bijzonder en de we
tenschap in hel algemeen hebben gebracht,
voorzoover zulks in het kader van hel land
bouwonderwijs mogelijk was en het nieuwe als
voldoende bevestigd kon worden beschouwd.
De Nederlandsche landbouw kan geleidelijk
aan gaan oogsten, wat het onderwijs op dit ge
bied gezaaid heeft.
VOOR HUIS EN HOF
Een lagere land- en tuinbouwschool is ge
vestigd te Achterveld (Ulr.).
Als hoofd aan deze inrichtingen staat als
regel een onderwijzer met acte land- en of
tuinbouw. In 1927 werden deze inrichtingen
bezocht door 900 leerlingen. Dil getal is thans
lot ver over de 1000 gestegen.
Algemeene land- en tuinbouwcursussen. Aan
deze cursussen wordt gedurende twee achter
eenvolgende winterhalfjaren, gedurende ten
minste 6 lesuren per week, onderricht gegeven
aan jongelieden van 15 jaar en ouder in de
beginselen van de land- of tuinbouwkunde.
Het onderwijs houdt zooveel mogelijk rekening
niet de behoeften van het bedrijf in dc omge-
vind der plaatsen, waar de cursussen worden
gehouden. De leiding van deze cursussen is
opgedragen aan in de omgeving gevestigde on
derwijzers met acte land- of tuinbouwkunde
l.o., terwijl in de practische vakken aan de
tuinbouwcursussen ook onderwijs wordt gege
ven door tuinbouw-vakonderwijzers of ervaren
tuinbouwpractici. Het aantal algemeene land-
bouwcursussen bedroeg volgens 't verslag van
de Directie van Landbouw over 1929, waaruit
meerdere hier gebruikte gegevens zijn geput,
613 met 9676 deelnemers
cies verdeeld als volgt:
de provin-
Cursuss
en Dee'nemers
fn Groningen
25
426
Tr Friesland
62
871
!n Drente
36
590
In Overijsel
64
686
fn Gelderland
104
1640
In Utrecht
32
^08
In Noord-Hclland
32
•188
fn Zuid-Holland
52
556
Tn Zeeland
19
290
In Noord-Brabant
129
2221
!n Limburg
58
1200
Het aantal tuinbouw
cursussen
bedroeg vol-
gens hel genoemde verslag 277 met 5012 deel
nemers. Tenslotte bestaan naast deze alge
meene land- en tuinbouwcursussen nog een
WAT ELKE MAAND TE DOEN GEEFT.
In moes- en bloemtuin, keuken en kelder.
1 e helft Juni.
Wat was dit voorjaar mooi, en wat heer
lijk schoonc dagen hebben April en Mei
ons gegeven! Alles baadde zich de laatste
weken in een weelde van geuren en kleu
ren, en het zijn voo-al de krachtige kleu
ren, die leven en vrooiijkheid brengen. Mei,
Juni en Juli zijn de bloemenmaandcn bij
uitnemendheid. Dan komen de bloemen
van alle kanten te voorschijn, tusschen het
gras en het groen van q o omen en heesters,
overal en telkens meer. Voor den bloemen
vriend en gelukkigen bezitter van een tuin
is 't een tijd van volop genieten. Wij willen
hier attent maken op een paar oude, maar
fraaie, ja een paar der fraaiste en keurig
ste tuinplanten: de rootle t u i n p i o e n
en de b 1 a u w e lupin e. Beide bloeien
met fraai gekleurde bloemen, die reeds
op verren afstand ons tegen schitteren,
de eene rood, de andere blauw. Elk jaar
boeien ze opnieuw door hun gloed en fris-
sche pracht. Vooral de dubbele roode
pioenroos is in vele boerentuinen een ge
liefkoosde plant, in menig stadstuintje
doen ze het niet zoo mooi. Dat ligt voor
de hand: een plant, die zulke zware bloe-
men voortbrengt, heeft ook heel wat voed
sel noodig. Voorts verlangen de pioenen
gedurende den groei steeds een voldoende
regelmatige vochtigheidsgraad van grond.
Wordt aan deze hoofdvoorwaarde voldaan,
dan komt liet er niet zoo op aan of de
planten zonnig of licht beschaduwd staan.
Dichte schaduw is evenwel nadeelig, omdat
het loof dan te ijl opschiet cn zwak blijft,
en de planten daardoor slecht zullen
bloeien. De roode pioen leent zich uitste
kend voor aanplanting langs heestergroe-
pen. maar ook als alleenstaande plant
maakt /e een uitstekend effect. De blauwe,
vee-lbladige Lupine Lupin us polyphyl-
jus) is met bloeion veel gewilliger. Zij ont
breekt nooit op het appèl. Elk jaar brengt
ze bij goede verzorging een prachtig bou
quet heerlijke blauwe, forsche bloemlros-
schen le voorschijn. ;t Is een echte zou-
plant, de bodem mag niet ie"vochtig zijn.
De Lupine is evenals de Pioenroos afkee-
rig van herhaaldelijk verplanten, men doe
het daarom alleen, als de plant achteruit
gaal, zwakker wordt, en de bloemen klei
ner en geringer in aantal worden.
De blauwe lupine wordt ruim een me
ter hoog en maakt tusschen laag en licht
struikgewas een zeer fraai effect.
In den moestuin: De vroege
erwten laten hun peulen al zien, en
't zal niet lang meer duren of we zullen
ze op de veilingen zien verschijnen. Zeker
is liet, dat we hiervoor dc lage variëteiten
gekweekt hebben," maar niet zelden over
schrijden ze, op goeden grond, de aange
geven hoogte, en daarom is het gewenseht
ze Ie beschermen voor het afwaaien van
het rijs.
Niet zelden gebeurt het, dat na een
ferme regenbui, gepaard gaande met ster
ken wind, de planten van het rijs worden
losgerukt. Sommige tuinlieden nemen hier
voor dun touw. Wordt dit voorzichtig ge
bruikt. daii is hel tc doen, doch beter is
het om hiervoor te gebruiken: dun. goed
koop katoen, omdat dit laatste veel zach
ter is. en ei- dus niet. zooveel stengels door
geknakt zullen worden.
A n d ij v i e wordt beschouwd als een
groente voor 't geheclc jaar. Eerst komt
de zomer-andijvie, welke soms een aardig
jjrijsje kan opbrengen. Een voordeel is het.
dat men ze als tusschengroenfcen kan kwee
ken. en waarvoor dus maar een klein hoek
je noodig is, om wat zaad licht uit te
strooien en dan later de jonge plantjes op
huil bestemde plaats óver te brengen, 't Is
maar zoo jammer, dat er soms zooveel
schieters bij komen. Wij zaaien altijd maar
een klein hoekje en laten er op het zaai-
bed zooveel staan als dc plaatsruimte
toe u-at, eu de overige zetten we hier of
daar op een niet te zonnig plekje. Een
vochtige zomer on een flinke voedzame
en tevens voohthoudende grond heeft ons
altijd nog de beste zomer-andijvie gegeven.
Wij hebben wel eens gewoon zaad van
wintcv.-.-dijvie gc:"-.a; I. met zeer goede
uitkomsten.
In don v ruchtentuin: In dc eerste
plaats wordt hét tijd do rerlengenissen
van do Icihoomcn on allerlei kunstvormen
•in te gaan. Hei splitsen dezer takken
mag niét plaats hebben, dus waar eiken
gestel tak slechts een verlengecheut draagt
nijpen we de daarbij zittende op een paar
bladen geheel in. We behoeven ze niet
geheel weg te breken. Ziet men ook el
ders scheuten uitgroeien, welke den goe
den vorm in gevaar brengen, neem die dam
weg. Van belang kan dit zijn bij perziken.
Hoe eer men het toekomstige waterlot,
op gunstige plaatsen als bochten der tak
ken, gezeten, wegneemt, des te beter voor
de voedsel-iverdeeling. Men make evenwel
onderscheid tu&schen flinke houtscheuten
en werkelijke waterloten.
Als de vruchten gezet zijn, kunnen we
een groot deel er van aan de vormboomen
voorzien van zoogen. vruchtenzakjes. Deze
worden van papier gemaakt, dat dun is en
het water niet zoo spoedig doorlaat. Vruch
ten, welke hierin groeien, blijven vrij van
ziekte, en behouden hun mooie waas, dat
er anders gemakkelijker afgaat. Het resul
taat- loont de moeite wel.
Het is nu tevens tijd de boomen nog
eens een overbemesting te geven, want de
vruchten vragen veel voedsel voor htm
groei.
Te Leiden gevestigd.
P. van Armners, handelsreiziger, Sta
tionsweg 35a. L. Andjrusch, Merelstraat
19. CL Apcl, dienstbode, Rijnsb.weg 24.
W. Bar ting,Ma a r s m an ss te e g 14. W. T.
P. Beekman, verpleger, Koningumehof 8.
H. W. L. Benic, koopman, Nieuw Rijn 8.
A. Bosgraaf en fam., brievenbesteller,
de Laat de 'Kanterstraat 30b. Mr. J.
Bool en fam., hoofdcommies gem. secr.,
War mond er w cg 23. M. Boone, verpleeg
ster, N. Acad. Ziekenhuis. H. den Bra
ver, verpleegster, Acad. Ziekenhuis. A.
de Bruijn, Warmonderweg 39. T. Bijle-
veld, arts, Groenhovenstraat 5. G. J.
Oleton, fabr.arb., Voldersgracht 32. A. J.
de Croon, Soldaat Mil. Politie, Weddesteeg
2. C. M. en A. H. E. Diemont, Merelst-r.
:i4. C. W. Dimont van den Brand, id.
C. van Doorn en fam., verkooper, Iiooge
Morschweg 80a. M. ?L. van Eek, dienst
bode, Geercstr. 13. A. T. van der Eng
ZoeterwoudscliQ Singel 87, W. van Es
Magd. Moonsstr. 44. R. van Gelder er.
fam., kok, Roodborststr. 17. G. Geukes
verpleegster, N. Acad. Ziekenhuis. E
Goudriaan, dinstbode, L. Morschweg 3.
C. B. M. Grijsscis, Rijr.sburgerweg 134.
A. de Haan, verpleegster, van Assendelft-
hof 9. G. H. den Hceten, bankwerker.
Vtr. Veer 19. B. J. van der Horst, naai
ster, Reitzstraat 7. C'. van der Horst
onderwijzeres, Morschweg 38. A. J. Dan
sen, dienstbode, Nieuwsteeg 29. W
Klinker, dienstbode, Formosastraab 12.
5. J. Kopclman, godsdienstleeraar, Leven
daal 8. J. M. F. Kra-aijcnbrink, Huishoud
ster, Rapenburg- 104. Wed. L. Lamers—
Kooij, Maria Anna's hof 2. G. Liesveld
handelsreiziger, de Gencstetstraat 72.
E. Löclier, dienstbode, Heerengracht 35.
C. C. Meerens, Rapenburg 131. M. var.
Meerten, verpleegster, Acad. Ziekenhuis.
.J. van der Molen, dienstbode, Oegstgeestcr
laan 31. P- J- H. Nouwen, Rijksklerk, K
Koppcnhinksteeg IS. R. Peul, verpleeg
ster, X. Acacl. Ziekenhuis. L. D. Raar
dienstbode, Oude Rijn 112. Raden Tjo
kroadniodjo Socw-ardi, Rapenburg 101.
A. Renkema, verpleegster, X. Acacl. Zieken
huis. C. M. Roelof sen, verpleegster, An
na Kliniek Meezenstraat 2. J. M. P
Rubbens, Oegstgeesterlaan 16. A. C. v
Schaik, dienstbode, GroenhovensLraal 24
A. Schelling, verpleegster, Acad. Zieken
huis. L. A. Sieburgli. Bveestraat 56a.
L. Siemans, onderwijzer, Witte Rozenslraa
4a. D. Snijder, dienstbode, Witte Singe-
«o. J. Tc kamp, 1.1. machinist N.S.. Rijn
zichtstr. 10. M. A. Thïjseling, dienstbode
Zoeterwoudsche Singel 48f. M. van Toorr
Trompstraat 4. B. H. Vermast, J. dt
Witt&tr. 9. A. Visser. Hooge Rijndijl
119. J. A. van der Voorst, los-werkman
Parkstraat 34a. A. van Waaiering#
stuedoor, Oude Best 59a. A. van der Wal
le, los-werkman, W. Havenstraat 10. E
Waltenspühl, dienstbode, Rijnsburgerwej
154.D. J. de Zwart. K. M. Invalidenhuis
Uit Leiden vertrokken.
T. J. F. Assendelft, Haarlem, Kruis
tochtstraat 16. G. von Bonin, Amerika
S. Bos, Beverwijk, Wijk aan Duin
Munnikenweg 35. O. van DelftBoom
Katwijk a. d. Rijn, Commandeurslaan 8
M. Br a keiBoot. Santpoort, Molen
straat-. A. M. C. Bosman, Ter Aar, bi,
ouders. P. N. Brouwer, Voorschoten
Leidscheweg 240. W. H. Cornelius
IJmuidcn Oost, Wijk aan Zeeweg 92.
Wed. J. van Gilst—Verberg, Kortgene
Torend ijk. A. van Helden, Rotterdam
Marinierskazerne. W. J. de Heij, Alpher
a. d. Rijn, Hoornstraat 5. G. ter Huizen
Gouda, Crabethstraat 66. E. C. df
Jager, Oegstgeest. Hooge Morschweg 89
C. W. J. Jansen, Antwerpen, Hotel Quins
G-. ,io Jonge, Delft. Gasthuis. A
Tonk, Heemstede, Crei jen esterkade 1.
L. KarstensKcij, Den Haag, Eschkamp
laan 6S. IT. J. van Klaveren, Hellen
doorn, Nieuwstad 2S2a. T. Laven
Utrecht, Sluisstraat. 13. A. J. L&get, Bo'
clegraven, Spoorstraat 18. J. van dei
Molen, Groningen, Oostersingel 234. H
van der Pool, Den Haag, Laan van Mèer-
rlervoort 104. E. M. Prins, Alphen a. -d
Rijn, C'. de Vlamingstraat 17. O. J
van de Rest. Ginneken, Boschlaan 32.
W. Ritmeester, Valkenburg Z.-H., Valken
burgscheweg 200. S. P. de- Roode
Oegstgeest, Do Kempenaerstraat. 66. V
H. Roosp, Den Haag, Jan van Baanstraa
6. W. H. van SchaikWarmerdam
Voorburg, Van Heurn-traat 27. A- H
Schalke, Den Haag, Tan Steenstraat. 120
E. Schrijver, Zwammerdam, Oud Bode
graven 111. Wed. S. M. SieragLug-
igheid, Den Haag, De Vliegerstraat 4S.
W. van Slingerland, Leiderdorp, Van der
Doesstraat 40. L. van Sparrentak, Mid
delburg, Lange St. Pietersraa F 53
T. de Tombe, Den Haag. Rijswijkscheweg
329. Wed. J. S. van IJldenPoeliejoe
Den Haag, Vrijslaathof IS. W. Veen
baas, Jorwerd (Fr.) W. E. F. Winc-kel.
Den Haag, Van Beverninckstraat 122.
