WOENSDAG 28 MEI 1930
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD PAG. 5
DR
TH. DE VISSER is Dinsdag te Den Haag in verband met zijn gouden promotie
jubileum gehuldigd
VOOR ARÏIS TE AMSTERDAM is een zending tijgers aangekomen. Deze dieren, zorgvuldig
in miniatuur-kooien verpakt, worden bij Artis uitgeladen
DE BOND VAN NÈDÈRLANDSCHE'GEMEENTEN, af deeling Limburg, he?T en c.xursie
gemaakt langs de Maaskanalisatie-werken. Het gezelschap bij dc stuw te Grave
DE ZAANDAMSCHE „SCHAT"? De schatgravers te Zaandam hebben Dinsdag eenig succes
geboekt. Een zware ijzeren kist werd gevonden, die, zooals men hierboven ziel, bij ope
ning slechts cenige overblijfselen van waarschijnlijk een paar gouden, oorbelletjes bleek te
bevatten
BINNENLAND
TWEEDE KAMER.
INTERPELLATIE OVER DE
ZENDTIJD-REGELING.
De nogal talrijke radio-bclangstcllendcn
de tribunes waren vol moesten eerst
de behandeling van heb wetsontwerp tot
goedkeuring van het Protocol nopens den
chemischen en baeteriologischen oorlog
van 17 Juni 1925 ondergaan.
Over welk wetsontwerp tamelijk uitvoe
rig werd gepraat.
Het was wel merkwaardig, dal het ceni
ge pracfcische voorstel, om het ontwerp
nog wat meer dienstbaar te maken aan de
beperking van dc wreedheid van den oor
log, kwam van den Christelijk-Histori-
schen heer Tilanus, dus uit den „militairis-
tisclien" hoek. Het voorstel namelijk, om
het voorbehoud van art. 2 van het ontwerp,
dat hierop neerkomt, dat we wel chemi
sche en bacteriologische strijdmiddelen mo
gen gebruiken als de vijand dat ook doet,
alleen te doen gelden voor den chemischen
oorlog, zoodab we van het gebruik van
bacteriologische strijdmiddelen in ieder
geval zouden afzien, ook tegenover een
vijand, die zich niet zou ontzien om clio-
lera-bacillen en dergelijke gruwelijkheden
te gebruiken. Heb verheugt ons, dat dit
voorstel de instemming der Regecring
kreeg en werd overgenomen.
Tot de radio-belangstellenden behoorden
natuurlijk Pater Pcrquin en Willem
Vogt.
Do infcerpcllant kreog 1 uur spreektijd.
Geëindigd is gisteren de interpellatie
nog niet; heden zouden de discussies wor
den voortgezet.
Minister Reymcr had de volle aandacht
van de Kamer cn na zijn rede kwam vie
lib. afgevaardigde prof. v. el. Bilt hem dc
hand drukken.
Met geen woord heeft dc heer Reymcr
gezinspeeld op het vlegelachtig optreden
van de A.V.R.O.-leiders en vrienden buiten
dc Kamer. Hij achtte dat terecht beneden
zijn waardigheid.
De heer Been interpclleert.
Dc heer Boon (Lib.) dankt voor dc spoe
dige aan do ordcstclling van zijn interpel
latie. Hij herinnert aan het feit, dat in het
lïadiowctjc door aanneming van een amen- j
deniCMt-Jcekcs is opgenomen dc bepaling,
dat dc zendtijd naar „billijkheid"' (dus niet
naar evenredigheid zooals Minister Van der
Ycglc. voorgesteld had) zou worden ver
deeld.
Wat echter met die uitdrukking „naar
billijkheid" werd bedoeld, was niet duide
lijk. Ook Minister Van der Vegtc was het
niet duidelijk en men heeft het hem ook
niet duidelijk kunuen maken.
Bij die verdeeling van den zendtijd zou
de Radioraad advies uitbrengen. Deze raad
zou volgens de woorden van zijn voorzit
ter, bij de installatie, er naar streven een
verdeeling te maken, waarbij de nationale
eenheid van ons volk tot uitdrukking zou
komen, al zou er misschien wel een kleine
inbreuk moeten worden gemaakt.
Het duurde lang voor de Radioraad zijn
advies gereed had. In zijn eerste advies
kwam tot uiting, dat de A.V.R.O. iets
aparts was en dat deze aanspraak liad op
iets meer dan dc andere omroepvcrecni-
gingen.
Spr. beroept zich op uitlatingen van tnr
van der Deure, waarin volgt, dat in den
Radioraad ook de orthodoxe leden, behal
ve de heer Gcrbrandt, gestemd hadden
voor een compromisvoorstel, waarbij met
de A.V.R.O. als iets aparts werd rekening
gehouden. Waarom heeft dc Minister dat
advies niet opgevolgd. Hij is er van afge
weken ten bate yan den K.R.O., de N.C.Pt.
V. cn dc V.A.R.A. en ten nadcelc van de
A.V.R.O. Waarom heeft de Minister, toen
hij tot dat besluit kwam, eerst nog niet
eens den Radioraad gehoord en dc leiders
der omrocpvereenigingen niet eens samen
geroepen?
De natie wordt eenvoudig in tweeën ge
hakt en iedere helft nog eens in tweeën.
Er is ccn verdecling gemaakt in verband
met dc christelijke coalitie, die niet meer
beslaat en daarom lusschen een humanis
tische richting en een christelijke helft.
Maar.... dc groepecring is al evenmin
geslaagd, want men kan zich toch niet
voorstellen, dat de linkerzijde, die men dan
dc humanistische noemt, tegen het gezag is
gericht?
Niets is Minister van der Vegtc cloor-
zijn geestverwanten meer kwalijk genomen,
dan het geven van zenduren op den Ilüi-
zer-zender toebedeeld aan den V.P.R.O.
Daarom heeft men het zich nu gemakke
lijk gemaakt en den Huizer-zender toebe
deeld aan den K.E.O. en dc N.C.R.V., welke
laatste dan wel meer krijgt dan haar toe
komt, maar waarin dc K.R.O. wil beruston.
Met Hilversum was het lastiger. Men zat
met dc A.V.R.O.. waaraan men een poli
tieke kleur gaf, die zij niet heeft. Dc A.V.
11.0. is steeds algemeen geweest cn zal
steeds algemeen blijven. Had de A.V.R.O.
ccn politieke kleur, dan zou zich dat uiten
in het aantal aanhangers. Maar wat is hot
feit? Dat de A.V.R.O. 210.000 abonnu's op
zijn blad heeft, waarvan 120.000 ook 1 uister-
vink zijn. Die aantallen kunnen worden
gecontroleerd. De A.V.R.O. geniet dus.een
steun gelijk aan of grootcr dan de steun,
di» dc andere omroepvereenigingen samen
hebben. Het is dus geen vrijzinnige omrocp-
vereeniging, want die zou lang zooveel
aanhangers niet hebben. Hoogstens- een
40.00O.
Men heeft van kerkelijke zijde gezegd,
dat een algemeen program onmogelijk was.
Niettemin heeft de Minister dat algcmce-
nc program vastgehouden, en nu zullen
zelfs ook de N.C.R.V. en de K.R.O. ecu al
gemeen program moeten uitzenden! Ma; r
kunnen die bijzondere omroepvereenigingen
dat krachtens haar statuten wel?
Spr. vraagt verder hoe administratieve
geschillen opgelost zullen worden, en hij
vraagt daartegen een behoorlijke bescher
ming. Indertijd toen Hilversum op dc Hui-
zerzender moest uitzenden, wilde men
10.000 meer laten betalen dan aan an
dere vereenigingen werd berekend.
Een andere vraag is, waarom dc V.P.R.O.
een bijzondere oiuroepverceniging is cn dc
N.C.R.V. een algemecnc? De V.P.R.O. heeft
toch 3-1.000 abonné's op zijn blad! Is deze
ingedeeld bij de bijzondere, omdat zij
steeds bescheiden is opgetreden?
Wat blijft er nu over voor dc andere
omroepvereenigingen? Slechts l.G pCt. voor
twaalf uitzend vereenigingenDie zullen
worden ondergebracht, met wie zij het naast
verwant zijn.
De lieer Oud (V. D.): Stel u voor, dat
Dc Visser bij de V.A.R.A. terecht komt!
Dc lieer Boon (Lib.) voortgaande zegt,
dat de Liberale omroep in een hoekje ge
drongen is. In tijden van verkiezingen zul
len dc sociaal-democraten drie en een hal-
ven dag verkiezingspropaganda kunnen ui! -
zenden, de liberalen zullen een kwartiertje
krijgen, al zal misschien een of andere
groep zeggen: ge krijgt er van mij nog 10
minuten bij.
De Huizer-zender is de rechterzijde.
Maar op Zondag krijgt men na de preek,
lunchmuziek: Lustige Witwe, In Lausehi-
gen Nacht, Der lustige Krieg c.d.!
Spr. gaat order ha hoe het gegaan R
met dc 1071-Meter golf, die misschien voor
Nederland kan worden verkregen. Die golf
mag door ons worden gebruikt, als cr geen
bezwaren Logen in worden gebracht door
andere gebruikers van die golf, o.a. licl
Duitschc leger! Er zijn klachten van de
Duilschc legcrautoriteitcn gekomen, maar
die zijn door de Regeering uitgelokt!
Trouwens het is niet denkbaar dat 's avonds
de lcgeroefeuingen in Duitschland hinder
ondervinden van ons gebruik van die golf.
Dc Regecring heeft maar dadelijk haar
recht op die golf prijsgegeven. Waarom is
niet ingegaan op het verzoek van dc A.V.
R.O. ten aanzien van het Gleichwcllen-
systcem? Wij zonden daardoor hebben ver
kregen een verruiming van den zendtijd
met 80 pCt! Ook wijst spr. op het verzoek
tot het bouwen van een nieuwen zonder.
Dezo zendtijd-strijd is vergeleken met
den schoolstrijd, doch dat is ten onrechte,
want volgens dc Grondwet moet in iedere
gemeente voor voldoend lager onderwijs
worden gezorgd. In dien zin zal ook ten
allen tijden dc algemcenc omroep moeten
kunnen worden gehoord. Maar men wil.dit
niet; de A.V.R.O. moest hangen.
De Minister denke niet dat liet verzet
tegen zijn beslissing een stroovuurtjo is.
Ilct is een algemeen verzet, dat spontaan
overal opkomt, als uiting van verbittering.
De A.V.R.O. leeft in de harten van allen.
Verzet komt ook van christelijke zijde.
Spr. heeft honderden brieven uit zeer ge
reformeerde kringen gekregen, die pro
testeeren tegen de genomen beslissing. Het
is geen actie van een groep of partij, maar
een uiting van volksverzet, dat sterk zal
blijven.
Spr. stelt ten slotte den Minister dc vol
gende vragen:
Vragen van den heer Bcon.
1. Is de Minister van oordeel, dat dooi
de beschikking van 15 Mei 1930 in Neder
land bij eerbiediging van verschil van
inzicht en overtuiging Lusschen hen, die als
organisatie van den anderen omroep ge
bruik maken een goed geregelde natio
nale omroep in het leven is geroepen?
2. Is- de Minister niet van oordeel, dal
het gewenscht is in Nederland écu alge-
incene omroep te' krijgen niet daarnaast
i-uiin gelegenheid voor bijzondere omroep-
verccnigingen om uit to zenden?
3. Is hel juist, dat dc Minister is afge
weken van het advies van den radioraad
inzake de zendtijd verdecling en zoo ja, is j
dc Minister bereid mede te doelen, welke j
overwegingen daarbij Lot leiddraad heb
ben gestrekt?
•1. Is de Minister niet van oordeel, dal
in het gevolgde systeem dc bijzondere o:n-
reepvcrecnigingen met uitzondering van
den A .P.ll.O. tezamen een zendtijd heb- i
ben gekregen, welke geenszins in overeen- j
stemming is met dc cultureel© of gods
dienstige^ behoeften, die zij ineenen te be
lt Is do Minister niet overtuigd, dut zend-
verruiming voor Nederland hoogst gc-
wenscht is cn is hij bereid le trachten de
golf van 1071 M. blijvend Voor Nederland
te verkrijgen?
7. Is het juist, dat in het advies van den
Radioraad niet geadviseerd is over hel al
of niet toelaten van het verzoek van de
A.V.R.O. om machtiging tot het bouwen
van ccn zender voor een exclusicvcn golf
of een oucffe commune al of niet met toe
passing van het Glcichwellensysteem?
3. Is: dc Minister bereid aan de A.V.R.O.
het bouwen van ccn Gleichwellcnsystecm
toe te staan, waardoor do zcndtijdgelegen-
heid met 50 pCt. zou worden verruimd of
voor zooverre hiertegen gegronde bezwa
ren mochten bestaan aan dc A.V.R.O. toe
te staan den bouw van een zender, inge
richt voor uitzending op 298 M. cn 1875 M.
c.q. ook voor 1071 M.ï
9. Hoe meent dc Minister tc moeten wa
ken tegen administratief onrecht bij ge
schillen gerezen bij de uitvoering van het
Radiorcglcment on van dc Ministerieel';
beschikking van 15 Mei 1930?
De Minister aan het wcorcl.
De M i n i s t c r van W a t e. r-
staa t, de heer 11 c y in c r, dankt de Ka
mer voor het toestaan van deze interpella
tie, omdat hij thans in dc gelegenheid R,
mededeeliug te doen van «le gronden,
waarop hij zijn beschikking heeft genomen.
Hier is het dc cenige plaats, waar ccn
Minister zich kan verantwoorden.
Uitgangspunt voor een objectief oordeel
zal moeten zijn art. 3 van dc Telegraaf- en
dc Tclefoónwct. Het is toch oen feit, dat
zonder stemming, door dc Kamer is be
sloten, dat do beschikbare zendtijd, den
Radioraad gehoord, naar b i 11 ij k h c i d
zal woren verdeeld over dc omroeporga
nisaties, die daarvoor in aanmerking ko
men.
Spr. heeft aan dc totstandkoming van
deze wet niet medegewerkt, doch deze ver
plichtte hem zoo spoedig mogelijk lot den
■algémecnen maatregel van bestuur tc ko
men om een einde tc maken aan dc ver
schillen, die op radio-gebied zich voorde
den. lie; 'sprak van zelf, dat, na do to!-
standkoniing van bedoeld Radio-reglement,
spr. verplicht was den zendtijd naar billijk
heid te verdeden. Dit was- echter ccn puzzle
gelijk prof. Kranenburg in dc Eerste Ka
mer zeide.
De heer Oud (V. D.): Maar zóó wilde
de heer Kranenburg haar niet oplossen.
De heer 11 c y m e r, Minister
v a n NV aterstaat, zegt verder, dat liet
hier een zeer delicale kwestie gold. Zijn
beslissing mocht zich in groote belangstel
ling verheugen. Spr. had met groote be
langstelling kennis genomen van dc advie
zen van den Radioraad en van hetgeen in
de radio-bladen was geschreven. Natuur
lijk meest spr. zelfstandig beslisvcn, daar
hij eigen verantwoordelijkheid had tc dra-
Nu heeft Nederland te zijner beschik
king een korte golf van 298 M. en ccn lange
van 1875 M. Alleen mag voorloopig's avonds
nog gebruik worden gemaakt van dc 1071
M. golf, die voor den zakclijken omroep
was gereserveerd. Daarmee had spr. dus
rekening tc houden cii het komt erop neer,
dat wij hier hebben *2 stations, waar alle
organisaties moeten worden ondergebracht.
Do verdecling naar billijkheid is het ne
teligste punt in de regeling, maar de Sta-
