21ste Jaargang ZATERDAG 24 MEI 1930 No. 6601 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND UIT DE RIJNSTREEK 3)e £eicbclve Gou/tamt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen U TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden het dubbele van het wordt berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, wa'arin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop 11 vorkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder geïllustreerd Zondags blad. Jeugd en eenvoud Eenvoud, waarachtige eenvoud d.w.z.: waarachtige zelfkennis is een der meest aantrekkelijke eigensohappen in den mensch. Eigenlijk is deze eigenschap de voorwaarde, zonder welke alle andere goede kwaliteiten van den mensch niet tot vollen wasdom, volle schoonheid kun nen komen. In de opgroeiende jeugd heeft de een voud een zeer bijzondere bekoorlijkheid 't is dc lente-schoonheid in het klare mid dag-zonnelicht! Nu meene men niet al te gauw, dat die eenvoud in een jongen mensch verloren is, als hij 'ns wat voornaam en waanwijs doet. Daar is in den jongen of in het meis je het bewustzijn van den groei naar de volwassenheid, en dat bewustzijn kan in botsing komen met het andere bewustzijn, dat zij eigenlijk nog niets in de wereld be- teekenen; er ontstaat een zekero. oneven wichtigheid, een zekere verlegenheid. Env om zich dan een figuur te geven, neemt men een „air" aan. Dat is niet altijd of liever: meestal niet de hoogmoed des geestes. niet die verwaandheid, welke ons van een mede- mensch afstoot, als van iets leelijks de hoogmoed is als een geestelijke misvormd- heid inderdaad iets leelijks. Maar, als jongelieden zich te ver laten gaan, werkelijk verwaten worden, werke lijk hoogmoedig worden dan hebben ze ook als 't ware in-eens alle aantrekkelijk heid van de jeugd verloren. Verwatenheid en hoogmoed spreekt uit het volgende adres, door leerlingen van het tweede openbare gymnasium te 's-Gra- venhage aan den Minister van Waterstaat gezonden: „Den Minister van Waterstaat, ge ven met verschuldigden eerbied on- dergeteekenden te kennen, dat zij ten zeerste getroffen door de beslis sing betreffende de zendtijdverdee- ling, die indruischt tegen het gevoel van billijkheid en rechtvaardigheid van vele honderdduizenden vaderlan ders, en die de radio, in plaats van het verheven doel om dc weergever van de Nederlandsche cultuur te zijn, tot een propagandamiddel van de be- rudhto partijpolitiek heeft opgeofferd en waardoor elk Nederlander onder aandringen der partijbesturen wordt gedwongen zijn vaderlandsliefde bij het sectarisme achter te stellen Uwe Excellentie met klem verzoeken terug te komen op uw besluit en de Algemeene Vereeniging Radio Om roep in de gelegenheid te stellen een eigen zender te bouwen met een volle week zendtijd". Het zenden van zulk een adres is niet te verontschuldigen. Oók niet door het feit, dat ook blijkbaar oudere menschen, die er niets van begrij pen, zich met de verdeeling van den zend tijd bemoeien en het regeeringsbesluit be- cribiseeren. Als de jongelui, die dit adres hebben samengesteld velen zullen waarschijn lijk zonder nadenken hebben geteekend dat uit eigen beweging hebben gedaan, zonder prikkel van den kant der ouderen, dan mankeert pr nog droevig veel aan him opvoeding. Helaas, geeft het dagelijksch leven ons verscheidene dergelijke over-het-paard- getilde verwaande jongelui te zien, wier geestes-vorming bedroevend slecht ver zorgd is, onevenredig met hun opleiding in de etiquette-leer. En die dan ook weinig goeds beloven voor de toekomst! VOLKENBOND AGENDA VAN DE VOLKENBONDS VERGADERING. Briand's federatie-plan komt ter sprake. Het secretariaat-generaal van den Vol kenbond heeft de agenda voor de elfde zit ting van de Assemblee gepubliceerd, die op 10 September a.s. te Genève zal worden geopend. Naar algemeen wordt aangenomen, zal het zwaartepunt der beraadslagingen ge legen zijn in de algemeene debatten, waar bij Briand's plan in zake cle stichting van een Europeesche statenfederatie ongetwij feld ter sprake zal komen. Voorts verwacht men, dat het rapport der commissie voor arbitrage en veiligheid tot een interessante discussie aanleiding zal geven, vooral ten aanzien van de kwes tie ter voorkoming van oorlogen. Dr. Cur- tius heeft in de jongste zitting van den Volkenbondsraad duidelijk doen uitkomen, welke een groot belang Duitschland aan deze aangelegenheid hecht. Vervolgens zal bij de algemeene discus sies met het oog op het bijeenroepen der voorbereidende ontwapeningscommissie begin November een debat over dc ont- wapeningskwestic zeker niet achterwege blijven. Van -de rapporten, die de 11de Assemblee zal moeten bestudeeren, noemen wij o.a. het rapport der economische organisatie van den Volkenbond in zake de douaneconferen tie; voorts dat van de raadgevende opium commissie, hetwelk wegens de speciale bij eenkomst dezer commissie medio Augustus, waaraan ook de vertegenwoordigers der niet-produceerende landen zullen deelne men ter bestudeering van het plan tot be perking der producten, van groot be lang is. Op juridisch gebied zal de Assemblée kennis moeten nemen van de resultaten der Haagsche codificatieconferentie. Voorts zal zij gevolg moeten geven aan de conclusies der juridische commissies met betrekking tot de aanpassing van het statuut van den Volkenbond aan de bepa lingen van het Kellogg-pact en in zake de toekenning aan het Internationaal Hof van de bevoegdheid als instantie van hooger beroep op te treden tegenover de uitspra ken van internationale arbitragerechtban ken. Verder zal de Assemblée zich moeten be zig houden met de verkiezing van de rech ters van het Internationaal Hof voor een nieuwe periode van negen jaar, die van 1 Januari 1931 af begint te loopen. Hierbij dringt zich de vraag op, of de Assemblée overeenkomstig de oude bepalingen van het statuut van het Hof acht permanente en vier plaatsvervangende rechters zal benoe men, dan wel zestien permanente in over eenstemming met het nieuwe statuut. De beantwoording dezer vraag hangt af van de omstandigheid, of de staten, die het pro tocol in zake het nieuwe statuut nog niet hebben geratificeerd, alsnog vóór dc ope ning der a.s. Assemblée bezwaren tegen het in werking treden van het protocol kenbaar maken. Ten slotte zal de Volkenbond gevolg moeten geven aan de conclusies der com missie van dertien, waarin ook mevrouw Kluyver zitting heeft, in zake do herzie ning van het statuut van eht personeel van het secretariaat-generaal van den Volken bond, van het Internationaal Arbeidsbu reau en van het Internationaal Hof. In de vierde commissie komen natuur lijk de jaarlijksche debatten over het Vol kenbondsbudget aan de orde. De verkiezing der drie niet-permanente leden van den Volkenbondsraad Finland, Canada en Cuba treden als zoodanig af zal dit jaar niet van spanning zijn ontbloot. Algemeen neemt men aan, dat Noorwegen de plaats van Finland zal innemen en dat Cuba door een anderen Zuid-Amerikaan- schen staat zal worden vervangen. De moei lijkheid is echter gelegen in de vraag, wie den zetel zal verkrijgen, die door het af treden van Canada vrij wordt. Hiervoor zullen zich waarschijnlijk Chjn^ en Britsch- Indië candidaat stellen. De zitting van den Volkenbond zal wor den geopend door den voorzitter van den Volkenbondsraad, Zumeta (Venezuela). „Tel." CHINA Overwinning der Nanking-troepen. Uit Nanking wordt gemeld, dat dc rc- geeringstroepen de stad Lanfeng hebben genomen. Zij maakten 20.000 gevangenen, o.w zich de aanvoerder der opstandelingen WanEsoean-Tsai bevond. Er werden zwa re verliezen geleden. BELGIE De ongewenschte Berneri. Dinsdag word do Italiaan Berneri, die aan het einde van het vorige jaar werd ge vangen genomen, in verband met don aan slag op den trein, waarin zich prins Um- berto bevond, vrijgelaten. Hij had zijn straf van vijf maanden wegens het hebben van een valsch paspoort, uitgezeten. Do Belgische politio zette hem over de Nederlandsche grens. Dc Nederlandsche autoriteiten waren uiet op zijn aanwezig heid gesteld, cn zetten op hun beurt hem over de grens. De Italiaan keerde naar Antwerpen terug, waar hij gisteren op nieuw gearresteerd is wegens overtreding van het verbod om in België te komen. Berneri, die door de Franschc politie gezocht wordt in verband met een antifas cistisch complot, wil liever niet over de Fransche grens gezet worden. ENGELAND DE MOEILIJKHEDEN DER LABOUR- REGEERING. In do zitting van de parlementaire frac tie der Labourpartij heeft Mosley de vol gende motie verdedigd: „De arbeiderspartij is ontevreden met de tot dusver door de regeering gevoerde werkloozenpolitiek en eischt het formulee ren cener alternatieve politiek, die meer in ovcreensteming is met het program en de beloften der partij bij de jongste verkie zingen." De motie werd ctcult» \e-worpen. W o&nsdag a.s. zaï iu' het Lagerhuis de zaak opnieuw ter sprake komen. De linkervleugel der arbeiderspartij heeft verder een motie van wantrouwen in gediend tegen den minister van Indië en den onderkoning van Indië. MacDonald heeft do behandeling van de legerbegroo- ting op de agenda voor Maandag laten zetten, ten einde de stemming over deze metie van wantrouwen zoo spoedig moge lijk te laten plaats hebben. Waarschijnlijk zal de motie door de meerderheid der arbeiderspartij met de con servatieven en liberalen verworpen wor den. DE AANSLAG OP DEN PREMIER VAN MALTA. Zooals gemeld is op den minister-presi dent van Malta lord Strickland, gistermor gen plotseling een schot gelost; hij werd niet getroffen. Reuter seint nader, dat lord Strickland, toen de aanslag op hem gepleegd werd, in gezelschap van een inspecteur van politie het gebouw van het hof van appèl binnen ging. Daar werd een zaak behandeld, die dooi de nationalisten als toetsgeval aanhangig was gemaakt, om een beslissing uit te lok ken, volgens welke alle door de regeering ingevoerde wetten ongeldig zouden zijn. Een zekere Miller, een aanhanger van de nationalistische partij, loste op 2 M. af- stands een schot op lord Strickland. De po litie greep dadelijk den aanrander. Lord Strickland, die ongedeerd bleef, kreeg een ovatie van de menigte die van de inhechtenisneming getuige was geweest, welke hulde hij glimlachend in ontvangst nam. Te La Valetta heerscht grootc opwin ding. ITALIË ITALIË EN BRIANDS PAN-EUROPA. Naar Belga uit Rome seint voert dc fas cistische pers een waren veldtocht tegen Briands plan van een Europeesch verbond door het afdrukken van alle ongunstige uit latingen ever het plan in de Europeesche bladen, die dan van commentaar voorzien worden en waarvan de beteekenis wordt overdreven. De „Osservatore Romano", het Vati- caansche blad, daarentegen komt na een uitvoerige studie tot een waardeering voor het plan in zijn geheel al heeft het blad wel eenige bezwqren tegen onderdeden. Het blad besluit met te zeggen, dat een ver deeld Europa de kiem voor een wereldoor log in zich sluit, terwijl een vereenigd Euro pa met Gods hulp den wereldvrede zal ver- KORENBOND „DE RIJNSTREEK." Feestelijke viering van het tienjarig bestaan. De „Rijnstreek" noemen, doet ons ter stond denken aan actie, aan toewijding en liefde voor den kerkzang, welke haar grond vindt in eene oprechte liefde tot God. En dat het streven en de werkzaam heid van dezen bond door de hoogste autoriteiten op kerkmuzikaal gebied ge waardeerd worden, daarvan getuigde wel dc dag van Donderdag 1,1., waarop het tienjarig bestaan van den Korenbond ge vierd werd. Niemand minder toch drfn Dr. Ceeilianus Huigens, de alom bekende, uit nemende Directeur der Kerkmuziekschool te Utrecht, dc oprichter van dezen bond, had zich bereid verklaard dit feest met zijne schola te komen opluisteren; terwijl het H. Misoffer voor de levende en over ledene leden van den Bond zou worden opgedragen door den zcereorw. heer Pas toor Beukers, President der Ned. St. Gre- gorius-vereeniging. En zoo betraden we dan op genoemden datum des morgens even voor elf uur de zoo mooie kerk van „Meerburg", zooals ze in de wandeling wordt genoemd, om getui ge van dit feest te zijn. Al aanstonds, bij 't binnentreden, viel ons de mooie altaarversiering op, sober cn eenvoudig, maar daardoor juist zoo def tig en feestelijk, zoo geheel passend bij wat wij verder op dezen dag zouden ge- nielen. Want dit feest was er Jiiet een van schetterende fanfares, maar van hoog geestelijk kunstgenot. Klokslag elf uur schrijdt Dr. Huigens met z'n jongens, allen gekleed in geeste lijk gewaad, van achter in de kerk, door het middelpad naar voren en stelt zich ter zijde van het altaar op. Zoodra de of ficiant de kerk binnentreedt om het H. Misoffer op te dragen, daarbij geassisteerd door den wcleerw. heer v. Schaik, kape laan te Oegstgeest als diaken en den wel eerw. heer Dorbeck, kapelaan der St. Jo zefkerk te Leiden, als subdiaken, heffen de zangers liet Introitus aan: „Cantate Domino Canticum novum". Ja, een nieuw lied zullen ze doen hooren, een lied van zoo sublieme schoonheid, als velen zeker niet hadden, kunnen vermoeden. En niet alleen hooren, maar ook wat we zouden zien, zou voor ons nieuw zijn, want deze uitvoering was bedoeld om de leden van den Bond cle schoonheid der kerkelijke liturgie in al z'n heerlijkheid te toonen, ten einde ze met nog meer liefde voor hun hooge taak te bezielen. Verder merken we nog op, behalve liet geestelijk Bestuur van den Korenbond, be staande uit pastoor De Ruiter van Ha- zerswoudc als president en als leden dc gastheer pastoor Meijer en pater Meckina van Groenendijk, de zeercerw. lieercn pastoor de Vetten van Oegstgeest, oud president van den Korenbond, pastoor Tholenaar van Wassenaar, president ,van den korenbond St. Willibrordus, pastoor Schiphorst van Katwijk en nog enkele an dere heeren geestelijken, terwijl ook dc edelachtb. heer burgemeester Wap cn diens echtgenoote gedurende den gchee- len dag door hun tegenwoordigheid van hun belangstelling deden blijken, bene vens enkele leden van kerkkoren uit den omtrek. Gezongen werd voorts, behalve het of ficie van den dag het eerste „Kyrie ad libitum", het „Gloria Ambrosiana", waar van men zegt, dat het de oudste melodie van het Gloria is; het „Sanctus" uit dc Missa V duplicibus en het Agnus uit de zesde mis. Vermelden we nog, dat na het Offertorium door den heer Hoogzaad een zeer goed aanpassend orgelstuk gespeeld werd uit de bundel, getiteld: „Au pied de l'Autel" van Ropart; terwijl ook na do H. Mis, toen de zangers in dezelfde volg orde de kerk verlieten, het groote orgel ^ch deed hooren. Na een gezellig koffieuurtje en een met gulle gastvrijheid aangeboden diner in de mooie pastorie van pastoor Meijer, waren wo om half drie weder present in het pa tronaatsgebouw, waar alsdan Dr. Huigens een rede zou houden over de uitvoering van het Gregoriaansch, met demonstratie door zijn leerlingen. Door den President werd, na opening met den Christelijken groet, eerst een klein overzicht gegeven van de werkzaamheden van den Bond in de afgcloopen tien jaren waaruit we aanstippen, dat in dien tijd negen zangersavonden zijn gehouden en een Gregoriusdag, terwijl de Bond, be gonnen met zes afdeelingen, er thans acht telt. Uit een en ander bleek wel hoe nut tig werk de Bond in die afgeloopen perio de heeft verricht. Daarna gaf Z.E. het woord aan Dr. Huigens. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De aanslag op den premier van Malta. Dc „Graf Zeppelin" van Pernambuco naar Rio de Janeiro vertrokken. (Tele grammen). Een godsdienstig bedrog in Roemenië. (Builenl. Berichten). BINNENLAND. Vergadering R.-K. Staatspartij onder pre sidium van den voorzitter mgr. Nolens. Tot voorzitter van het Dagelijksch Bestuur is gekozen mr. C. Goseling. (3de blad). Felle uitslaande brand te Zaandam. (Gem. Berichten, 3de blad). Deze begon met de mededoeling, dat liet hem een genoegen .^vas geweest 0111 dit tienjarig bestaan meüc te komen vie ren, waar hij van dc werkzaamheid van dezen Bond steeds zooveel goeds had ge hoord. Vervolgens werden verschillende puu- ten besproken, als de goede geest op het koor, het wegcijferen van het eigen ik, dan een goed stemgebruik, trefzekerheid cn daarmede gepaard gaande zuiverheid van den zang; dc uitspraak van het latijn, zoo als 't nu door het hoofdbestuur der Ned. St. Gregoriusvereeniging officieel is vast gesteld. Dan werd liet rythme behandeld cn do dynamische lijn, zeker wel liet moei lijkste gedeelte, maar waarvan dc demon straties door de leerlingen ons toch een duidelijk inzicht gaven. Te zeven uur kregen wc daarna de Ves pers met kort Lof. In plechtige processie trokken zangers en officianten op naar 't priesterkoor, waar de zangers zich via a vis in twee groepen opstelden. Nadat het Deus in adjutoriuni gezongen was, traden twee cantores, uit iedere groep een naav het midden, knielden, bogen naar elke groep als om hen uit te noodigen hunnen zang over te nemen, en hernamen daarna hun plaats tusschcn de anderen om met hen den psalm te vervolgen, welke koor 0111 koor werd gezongen. In het daarop volgende Lof werden uit gevoerd „Jesu dulcis memoria", „Coneordi laetitiae", en „Tantum ergo IV alles we der Gregoriaansch: en tot slot 't Holland - sclie liedje „Rozen met den fijnen geur", No. 30 uit de gezangen der Derde Orde. Na 't Lof gezellige bijeenkomst in het Patronaatsgebouw, waarbij aan 15 jonge zangers het diploma der St. Gregorius vereeniging door den President werd over handigd, nadat door den voorzitter der examencommissie op het nut dezer exa mens was gewezen cn op het feit, dat juist door die examens do liefhebberij bij de jongens toeneomt, wat wol daaruit blijkt, dat in do 5 jaren van haar bestaan de commissie reeds 50 diploma's mocht ge ven. Tot zoover 't verloop van het feest en nu den indruk. 'k Herinner mij uit dc rede waarmede Dr. Huigens indertijd zijn cursus opende deze woorden„eenheid van s t ij 1 moot er bestaan tusschcn altaar en koor, dan alleen krijgen wc een schoon 1 i- turgisch g o h e e 1." Welnu dio eenheid: ze was hier in dc hoogste mate. En de zang van den Priester en van Dia ken en Subdiaken en van het koor sloot zich zoo innig te zamen, als ik niet geloof 't ooit gehoord tc hebben. Daardoor werd een geheel bereikt van zoo sublieme schoonheid, dat ik 't niet onder woorden zou kunnen brengen. 't Best wordt het misschien getypeerd door do uitspraak van een fijn voelende, muzikalo niet-katholieke, die nog nooit Gregoriaansch had gehoord en ronduit ver klaarde er met een soort idéé van „nu ja. 't zal wat zijn", naar-toe te zijn gegaan; maar haar oprechte bewondering er over uitsprak, juist over die heerlijke eenheid, ook in den samenzang, welke alles naar liet altaar trok. En welken indruk een zoo uitgevoerde kerkzang op de geloovigen maakt, geloof ik, dat het beste uitkwam, niet in den algemeenen roep: „wat was dat mooi" na do kerk; maar onder het plechtig oogenblik der H. Consercratic, toen een zoodanige huiver van eerbied al len scheen te omvangen, dat dc stilte zelfs door geen zucht verstoord werd. 't Zou dan ook ondoenlijk zijn te zeggen dit of dat was 't mooiste: Wat op mij den mecsten indruk maakte was het offerto rium „Jubiate". Wie dc technische moei lijkheden van dit neumenrijko zangstuk kent, kan niet anders dan respect hebben voor een zoodanige artistieke uitvoering,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1