21ste Jaargang
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
DONDERDAG 22 MEI 193(1
3)e £eictoelve GouAomt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop n verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
FRANKRIJK
BRIAND'S MEMORANDUM
Zwitsersche terughoudendheid.
In de zitting van den Zwitserschen bonds
raad, die Dinsdag gehouden werd, heeft Mot-
ta de ontvangst medegedeeld van het memo
randum van Briand over de stichting van
een Europeeschen statenbond.
Een bespreking daarvan zal echter eerst
plaats vinden, wanneer de leden het stuk be
studeerd hebben.
Men heeft intusschen den indruk, dat de
regeering sterk gereserveerd is tegenover dit
Fransche initiatief.
Bij de bestudeering van het plan zal onge
twijfeld als richtsnoer gelden, dat voor Zwit
serland slechts een verbond van heel Euro
pa, en niet een gedeeltelijke bond, in aan
merking kan komen.
Communistisch burgemeester geschorst
Naar uit Amiens gemeld wordt, is de com
munistische burgemeester van Longuau voor
een maand in zijn functie geschorst, aange
zien hij de gelden, hem toegezonden als bij
drage ter leniging van dén nood in het door
den watersnood geteisterde Zuid-Fransche ge
bied, gezonden heeft aan „Roode Hulp".
ENGELAND
HET PROBLEEM DER WERKLOOSHEID
Buitengewone bijeenkomst der Labourpartij.
Een speciale vergadering van de parlemen
taire arbeiderspartij zal hedenavond bijeen
komen, ten einde, meent men, een resolutie
te bespreken, die door den afgetreden minis
ter Mosley is ingediend, betreffende de wij
ze, waarop de regeering de kwestie der wer-
keloozen behandelt. Deze resolutie zou als
en motie van wantrouwen in de regeering
worden beschouwd.
In de wandelgangen van het Lagerhuis ont
wikkelt de toestand zich buitengewoon snel.
De eerste minister Mac Donald heeft, naar
men meent te weten, besloten te trachten een
einde te maken aan de aanvallen van den
uitersten linkervleugel der arbeiderspartij.
Waarschijnlijk zal Mac Donald een duidelijke
motie van wantrouwen eischen en aan zijn
partij mededeelen, dat, tenzij men hem deze
motie geeft en de resolutie van Mosley. wordt
ingetrokken, hij den Koning zal adviseeren 't
Parlement te ontbinden en de onmiddellijk
verkiezingen te houden.
ENGELAND EN EGYPTE
Volgens een bericht uit Cairo heeft de
Egyptische minister-president Dinsdag in het
Egyptische parlement een verklaring afgelegd
over de Engelsch-Egyptische onderhandelin
gen.
Hij deelde mede, dat ten opzichte van
Egypte overeenstemming was bereikt, behou
dens op enkele punten van ondergeschikt be
lang.
Ten opzichte van den Soedan was echter
een overeenstemming onmogelijk gebleken.
De Egyptische delegatie is echter van opvat
ting, dat in de naaste toekomst ook ten op
zichte van Soedan een overeenstemming mo
gelijk zal blijken.
Voorts wees hij er met nadruk op, dat de
onderhandelingen in een zeer vriendschappe-
lijken toon zijn gevoerd.
ITALIË
MUSSOLINI'S SABELGERINKEL
Een waarschuwing van de „Times"
De „Times" wijdt een hoofdartikel aan de
jongste redevoering van Mussolini en richt
een ernstige waarschuwing tot den Italiaan-
schen Minister-president, om de tegenstelling
met Frankrijk niet door dergelijke openbare
demonstraties te verscherpen.
De taal van den grooten leider van een mo
dernen staat, aldus schrijft het blad, behoort
in werkelijkheid niet meer in dezen tijd tKuis.
Zijn uitdrukkingen stammen uit een andere
eeuw, en de gedachte, dat andere mogendhe
den trachten Italië te isoleeren, stemt niet
overeen met de politieke werkelijkheid.
Tenslotte wijst de „Times" er op, dat sa
menwerking tusschen Italië en Frankrijk
voor het herstel van Europa noodzakelijk is,
en zegt, dat op den grondslag van de on
langs in de kamer door den Italiaanschen mi
nister van buitenlandsche zaken, Grandi, ge
houden rede een oplossing van de moeilijk
heden tusschen Italië en Frankrijk gevonden
zou kunnen worden. Italië heeft door zijn da
den een nieuwe positie in Europa veroverd,
eindigt het blad. Maar nieuwe daden, opdat
deze positie erkend zal worden, zijn niet min
der noodzakelijk.
PALESTINA
Nieuwe agitatie in Palestina
Uit Jeruzalem wordt gemeld, dat aldaar,
evenals te Telafid Haifa en in andere steden
van Palestina, groote protestbetoogingen heb
ben plaats gehad tegen het door de regeering
uitgevaardigde immigratieverbod.
De toestand is dientengevolge weer gespan
nen geworden en er dreigen nieuwe conflic
ten tusschen Joden en Arabieren.
Men verwacht, dat ook een verbod tot ver
koop van grond aan Joden zal worden uit
gevaardigd.
De politie te Jaffa heeft verscheidene lei
ders der communisten in hechtenis genomen
en ook veel propagandamateriaal in beslag
genomen, waarin tot een algemeene honger
staking in de gevangenissen werd aange
spoord.
Ook zijn geheime instructies gevonden om
nieuwe onlusten in Palestina te verwekken.
Het ingestelde onderzoek heeft aan het licht
gebracht, dat een en ander van Berlijn af
komstig was.
BRITSCH-INDIE
DE VERZET-ACTIE TEGEN ENGELAND
De aanval op het zoutdepot van Dharasana,
die gisteren werd ondernomen, heeft tot
de ernstigste botsing geleid, welke tot nu toe
tijdens de campagne van Gandhi is voorge
komen.
Het aantal vrijwilligers, bij dezen aanval
betrokken, moet ongeveer 2000 hebben bedra
gen.
Zij hadden van den krijgsraad van het na
tionalistische congres opdracht ontvangen, om
het programma onvoorwaardelijk uit te voe
ren, zonder acht te slaan op de gevolgen.
Voorzien van scharen, om het prikkeldraad
door te knippen, deden zij steeds opnieuw
aanvallen op de door de politie versperde
toegangen naar het zoutdepot en de omgeving
Zij werden door de politie met knuppels te
ruggeslagen.
Volgens een bericht van gistermiddag be
droeg het aantal gewonden 330 en dat der
gearresteerden ruim 200, doch waarschijnlijk
is dit aantal sedert nog toegenomen.
Ook de tweede zoon van Gandhi, Manilal,
die zich eveneens onder de gearresteerden
bevindt, werd gewond.
Een colonne van het nationale Indische
Rcode Kruis verleende de eerste hulp.
Vierhonderd man Indische troepen zijn met
den meest mogelijken spoed uit Bombay naar
Dharasana gezonden en verdere versterkingen
zullen volgen.
In Wadala zijn bij den aanval op het zout
depot 100 personen gearresteerd.
Run op een groote bank te Bombay
De mislukte aanslag op het zoutdepot te
Wadala heeft gisteren nog een eigenaardig
gevolg gehad. Op het gerucht, dat de direc
teur van een groote bank te Bombay, de heer
Gray tot degenen behoord had, die den aanval
hadden helpen afweren. ondernamen Indi
sche depothouders een run op de bank, die
tot sluitingsstijd 4 uur geduurd heeft,
ofschoon de heer Gray reeds te 12 uur een
categorische ontkenning had laten aanplak
ken. Het incident teekent wel, hoe licht ont
vlambaar de gemoederen nog altijd zijn.
Gaat het meenens worden?
Uit Simla wordt gemeld: Overwegende, dat
het geheele programma van de Congrespartij
thans uitgesproken revolutionair is en ge
richt op de vernietiging van de regeering en
de economische en sociale structuur van den
Staat, overwegen de autoriteiten of de be
weging nog langer als een niet gewelddadige
actie van burgerlijke ongehoorzaamheid be
handeld moet worden en of zij niet bestreden
moet worden met alle mogelijke middelen,
voor de toestand hopeloos in de war ge
stuurd wordt.
CHINA
DE BURGEROORLOG
De Nankingtroepen nemen Kweiseh
De Nankingtroepen hebben de versterkte
stad Kweiseh aan de grens tusschen Honan
en Kiangsoe bezet, na verscheidene weken
van feilen strijd, waarbij zij gebruik maakten
van tanks en bombardementsvliegtuigen.
Tsjang Kai-Sjek, die bij de gevechten ter
nauwernood aan den dood ontsnapte, gaf ten
slotte aan zijn eerste model-divisie, welke
door Duitsche officieren is geoefend, bevel,
een bres te maken in de muren en de stad
bij bestorming te nemen. De regeeringstroepen
maakten 6000 gevangenen, terwijl hun acht
kanonnen en talrijke machine-geweren in
handen vielen. Zij leden zware verliezen; die
der Noordelijken worden op drieduizend man
geschat.
TWEEDE KAMER.
De Wijziging van de Gemeente
wet. Einde.
De herziening van de Gemeentewet
die tachtig jaar heeft gevigeerd is gis
teren ten einde gebracht.
Tot de belangrijke aangelegenheden be
hoorde de kwestie der delegatie van uit
voeringsbevoegdheid, aan de orde gesteld
door een amendement-van der Bergh, be
doelende in sommige gevallen de uitvoe
ring van bepalingen van raadsbesluiten op
te dragen aan gemeente-ambtenaren. De
jurisprudentie is aarzelend wat de moge
lijkheid hiervan betreft. Er worden twee
systemen aanbevolen, namelijk of de be
slissing over dc overdracht in handen te
leggen van B. en W. of van den Raad.
Tegen beide systemen zijn bezwaren aan
te voeren. Daarom zocht de heer van der
Bergh de oplossing hierin, dat de Raad
B. en W. moet machtigen de uitvoering
over te dragen. De overdracht kan dan
slechts geschieden, indien èn dc Raad èn
B. en \V. deze wenschen. Daar inderdaad
de beoogde uitvoeringsdelegatie, vooral in
groote gemeenten, practisch onmisbaar is
en het systeem-van der Bergh inderdaad
een goede oplossing beteekende, kon het
amendement zonder hoofdelijke stemming
worden aangenomen.
Verder is er nog over veel gesproken,
om niet langer den burgemeester doch de
Raad het hoofd van de politie te doen
zijn. Maar het is gebleven zooals het was.
O.i. had in deze de Katholieke afgevaar
digde, de heer Guit, die met een desbe
treffend socialistisch amendement mee
ging, gelijk; de bezwaren tegen een wijzi
ging van den bestaanden toestand lijken
ons meer van theoretischen dan van prac-
tischen aard.
HET KON. BEZOEK AAN AMSTERDAM
H. M. de Koningin heeft gistermiddag
per auto een rit gemaakt in de richting
van het dorp Sloten.
Z .K. H. Prins Hendrik is gistermorgen
naar Doorwerth vertrokken en gisteravond
te Amsterdam teruggekeerd.
H. M. do Koningin en Z. K. H. Prins
Hendrik hebben gisteravond een diner
aangeboden aan den commissaris der Ko
ningin, Gedeputeerde Staten en den grif
fier der Staten van Noord-Holland, zoo
mede aan burgemeester en wethouders, de
leden van den Raad en den secretaris der
gemeente Amsterdam.
Vandaag is de Koningin te 11 uur per
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een crisis in de Labourpartij naar aan
leiding van het werkloosheidsprobleem.
De Zeppelin vordert goed. (Luohtv. en
Telegrammen).
BINNENLAND.
De Nederlandsche K. L. M.-piloot Evert
van Dijk zal met Kingsford Smith den
Oceaan overvliegen. (Luchtvaart 2de blad).
rijtuig uitgereden tot het maken van een
rijtoer en het brengen van een bezoek
aan Crèche, Voreeniging Zuigelingenin-
riohting en Kinderhuis, Plantage Midden-
laan 31.
Plan. 12.25 uur keerde de Koningin ten
Paleize terug.
Vanmiddag om kwart over twee werd
wederom uitgereden voor een bezoek aan
de Nederlandsche Handelsmaatschappij in
de Vijzelstraat, welk bezoek ongeveer an
derhalf uur duurde.
Haarlemsche Margarine-fabriek gesloten.
Bevredigende regeling met
het personeel.
De margarinefabriek der firma Cohen
en Van der Laan te Haarlem is thans defi
nitief gesloten.
Daarmede is de opheffing der fabriek
een feit geworden.
Slechts eenige leden van het persoueel
zijn in dienst gehouden voor ^ïet demonteó-
ren van machines en het verrichten van
enkele andere werkzaamheden, welke noo-
dig zijn voor algeheele ontruiming en op
heffing.
De fabriek zal in openbare veiling ge
bracht worden.
Voor het personeel is een regeling ge
troffen, welke, naar men ons mededeelde,
het personeel zeer tot tevredenheid heeft
gestemd.
De ouderen, volgens dienstjaren, zijn ge
pensioneerd en hebben daarboven nog een
uitkeering in-eens gekregen.
Ook andere leden van het personeel
hebben een uitkeering ontvangen.
Voorts zijn enkele leden van het perso
neel te werk gesteld te Rotterdam en an
deren aan de fabriek in den Waardcrpol-
der.
Deze laatste blijft voorloopig nog voort
bestaan, omdat daar een speciaal fabrikaat
vervaardigd wordt.
De directie heeft zich onmiddellijk in
verbinding gesteld met de directie van an
dere Haarlemsche groote fabrieken, om
daar leden van haar personeel geplaatst
te krijgen en is daar in verschillende ge
vallen in geslaagd.
Zij is nog steeds bezig met verdere po
gingen in die richting.
De gedemonteerde machines worden
naar het nieuwe bedrijf te Rotterdam
overgebracht. Het losse materiaal zal ver
kocht worden. »Tijd".
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN AMSTERDAM. Zanghulde voor het Concertgebouw.
De jeugdige zangers en zangeressen konden slechts met moe'te in bedwang gehouden
worden
HET BlZOEK AAN HUIZE „LYDÏA" van H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
op het Roelof Hartplein te Amsterdam. De aankomst der hooge gasten
