21ste Jaargang
DONDERDAG 15 MEI 1930
No. 6593
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
STADSNIEUWS
v
S)e £cidóclvc 0ou4cmt
)E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
franco per post12^5 per kwartaal
3et Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone ad vertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Med «dodingen wordt
het dubbele van bet tarief berokend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
botrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop n vorkoop I 0.50
V Goed gezegd
In het onvermijdelijke weet de boor zich
te schikken aldus de voorzitter van den
Katholieken Nederlandschen Bieren- cn
Tuindersbond in de buitengewone algc-
meene vergadering van genoemden bond,
gisteren te Utrecht gehouden.
En de spreker legde den nadruk op:
in het onvermijdelijke.
Zoo moeten wij allen zijn zich in het
onvermijdelijke schikken, rampen en te
genspoeden met gelatenheid en overge
ving aanvaarden, dèt is christelijk levens
gedrag. Als de boer dat betrekkelijk ge
makkelijk kan doen. omdat geen ner
veuze overprikkeling van gejaagd leven
zijn geesteskracht gebroken heeft daar
heen moeten toch klle christenen, alle
Katholieken streven. Het is de tevreden
heid, die de Katholieke leer predikt en
voorhoudt.
Die tevredenheid is een groot goed
het eenig-bereikbare goed in verschillende
levensomstandigheden
Van socialistische zijde mag men daar
uit geen verwijt tegen ons smeden, zooals
geschiedt men kan dat geestelijk goed
ons alleen benijden
En die Christelijke tevredenheid ver
slapt volstrekt niet de energie, om te ar
beiden en te strijden voor verbetering van
vorkeerde en onaangename dingen, welke
n i e t in het onvermijdelijke behoeven te
worden begrepen!
Dat toonen de boeren óók.
En dat heeft gisteren de Katholieke
Nederlandsche Boeren- en Tuindersbond
gedemonstreerd in zijn vergadering te
Utrecht, in de daar aangenomen resolutie
(zie 2de blad).
In het onvermijdelijke weet
de boer zich te schikken dat is goed en
juist gezegd van den krachtigen boeren
stand
VOLKENBOND
DE VOLKENBONDSRAAD.
Heden slotzitting.
Do zitting van den volkenbondsraad zal
waarschijnlijk reeds heden gesloten wor-
den.
De korte duur van deze zitting is hier
uit te verklaren, dat ditmaal geen enkele
politieke kwestie op de agenda stond.
In vorige jaren hadden geschillen, zoo
als het Hongaarsch-Roemeenscho optan-
tengeschil, de kwesties tusschen Polen en
Danzig en de meeningsverechillen tusschen
Duitschland en Polen over de behandeling
der minderheden in Oppcr-Silezië, steeds
veel tijd gekost.
Het is dus eerder als een goed, dan als
een kwaa-d teeken 'e beschouwen, dat dit
maal de raadszitting zoo snel kan ten
einde gebracht worden, omdat politieko
strijdvragen in het geheel ontbreken.
BRIAND EN GRANDI.
De Vlootkwestie en andere geschillen.
Sauerwein weet in do „Matin" medo te
deelen, dat men zoowel in Italiaansche als
in Engelschc kringen bevredigd is over
het eerste onderhoud tusschen Briand en
Grandi te Genèvc.
Op dit onderhoud zullen zeker verdere
besprekingen te Parijs, Genève en Rome
volgen.
Sauerwein gelooft, dat men te Genève
zal spreken over de Tripolis- en de Tunis-
kwestie, en de einde October tusschen Mus
solini en den Franschcn ambassadeur te
Rome, De Beaumarchais, gevoerde be
sprekingen zal voortzetten.
Frankrijk heeft zich bereid verklaard,
aan Italië ongeveer -10.000 vierkante Kilo
meter oase-gebied af te staan, docb Mus
solini heeft nog 80.000 vierkante Kilo
meter meer verlangd.
Wanneer men thans met geduld een
goede oplossing zou vinden, zou volgens
Sauerwein de kans groot zijn. dat men
met Italië een vriendschapverdrag zou
kunnen sluiten. Voorwaarde hiertoe zon
echter moeten zijn, dat de betrekkingen,
'ie Frankrijk onderhoudt met Joego-Slavië
naangetaet blijven.
Een dergelijke overeenstemming zon
echter nog geenszins beteekenen, zooals de
„Matin" met nadruk er aan toevoegt, dat
Frankrijk de Italiaansche eischcn betref-
fendo de vlootpariteit zou erkennen, aan
gezien dit de erkenning van de Italiaan
sche hegemonie over de Middellandschc
Zee zou beteekenen.
SPANJEL
Vorming van een anti-monarchistisch blok
In Spanje?
Do organisatie-commissie van de socia-
listisch-radicale partij is gisteren te Ma
drid bijeengekomen om te beraadslagen
over de voorstellen van het Republikein-
sche verbond om tot samensmelting van
beide groepen te komen. Do voorstellen
werden aangenomen. Do nieuwe bond zql
zich thans wenden tot do socialistische
partij, de vakverecnigingen van communis
tische richting en den Algemeenen Arbei
dersbond om te trachten een anti-monar
chistisch blok te vormen.
ENGELAND
DE CRISIS OP MALTA.
Wij hebben gisteren oen bericht opgeno
men omtrent het conflict tusschen de En-
golscho rcgecring en het Vaticaan in ver
band met een politieko kwestie op het
eiland Malta. Dit conflict is reeds vrij
lang aan den gang, doch tot nu toe hebben
wij er geen berichten over gepubliceerd,
omdat oen uiteenzetting van het geval van
Vaticaanscho zijde ontbrak en de voorlich
ting, welke de Engelscho pers geeft, een
zijdig en onjuist moet worden geacht. Zoo
ver is de strijd tusschen do kerkelijke en
wereldlijke overheid op Malta reeds ge
komen, dat de regeering van Malta de al-
gcmecne verkiezingen uitgesteld heeft om
dat de geestelijkheid den kiezers op straffe
van zonde verboden heeft op lord Strick
land en diens partij te stemmen, en de
bladen, welke de regecring steunen, te
lezen.
ITALIË
Een fascist bij Triest vermoord.
De Impero meldt, dat te San Dorlingo
nabij Triëst eenige individuen een restau
rant zijn binnengedrongen en den eige
naar, die voorzitter was van do plaatselijke
fascio, vermoordden. Zijn vrouw werd be
wusteloos geslagen en een der gasten werd
gewond. In verband met dezen aanval zijn
tal van lieden aangehouden.
BRITSCH-1NDIE
DE TOESTAND NOG ZEER
GESPANNEN.
Voedselweigering door gevangenen.
Na afkondiging van den staat van be
leg te Sholapur hebben zich voorloopig
geen incidenten meer voorgedaan, doch on
danks de uitgebreide veiligheidsmaatrege
len is de toestand zeer gespannen. Do ver
klaring van den onderkoning van Indië,
waarin hij do datum van de z.g. „ronde
tafelconferentie op 20 Oct. vaststelde, is
zelfs in zeer gematigde Indische kringen
te Bombay zeer koel ontvangen. Men is
van meening, dat de toestand door deze
verklaring niet opgehelderd i».
To Pesjawar is de toestand na het
luchtbombardement wederom zeer ge
spannen.
In een vergadering van journalisten te
Calcutta werd in overweging genomen do
Indische kranten weer te doen verschijnen,
wanneer Pandit Nehroe daarmee accoord
ging.
Uit Bombay meldt Reuter, dat 200 vrij
willigers een aanval deden op het zoub-
depot te Shiroda; 156 werden gearresteerd,
6 gewond in een botsing met do politie.
Uit Ahmedabad: Vele gevangenen in de
gevangenis te Sabormati, w.o. Vallabbai
Patel, willen geen voedsel tot zicb nemen.
Het uitvoerend comité van het Pan-In-
disch Congres te Allahabad beeft zicb in
comité-generaal beziggehouden met de
voortzetting van den veldtocht der civiele
ongehoorzaamheid. De overwegende meer
derheid was voor versterking van de cam
pagne. Beslissingen werden nog niet geno
men.
Dc Commissie van de Indische Handels
kamer te Bombay heeft de Britache re
geering opnieuw op den ernst van de situa
tie gewezen. De Handelskamer protesteert
opnieuw tegen de arrestatie van Gandhi
op grond van bepalingen die meer dan 100
jaar ond zijn en wijst erop, dat Gandhi's
geest, ondanks do arrestatie zal voortleven.
Den onder-koning wordt dringend verzocht
de vertegenwoordigers van het Indisch
economisch leven tot een conferentie bijeen
te roepen om een inzicht in den werkelij
ke n toestand tc verkrijgen. Een politiek
van onderdrukking moet beslist van do
hand gewezen worden.
Straatgevechten te Rangoon.
Uil Rangoon wordt gemeld, dat Je ha
venarbeidersstaking aldaar een ernstig ka
rakter heeft aangenomen.
Do koelies, die de rickshaws trekken,
werden aangehouden om hen te bewegen,
zich bij o staking aan te sluiten, waarbij
do politie moest ingrijpen. De gummistok
bleek niet voldoende te zijn cn do politie
vroeg versterking door militaire troopen.
Het aantal stakers is inmiddels gegroeid
tol «-,0(1(1.
De scheepvaart ligt geheel stil.
In den afgeloopen nacht hebben stakers
getracht, een aanval te doen op een
scheepswerf, doch de politie wist dezen
aanslag af te slaan.
CHINA
WISSELENDE SUCCESSEN.
Naar uit Sjanghai wordt gemeld, heb
ben dc troepen van do oentralc regoering
van Nanking een beslissende overwinning
behaald op de opstandelingen in Zuid
China. Na een bloedig gevecht gelukte het
den Chinecschcn regceringstroepon dc stad
Soentsjau, gelegen op 100 K.M. Ion westen
van Kanton, to bezetten. Socntsjnu was oen
belangrijk steunpunt van do Zuid Chinee-
scho opstandelingen. Do rogoeringstroopen
werden geassisteerd door twee knnonncer-
bootcn.
TWEEDE KAMER.
De wijziging van de Gemeentewet.
Na de beslissing over dc benoembaar
heid van de vrouw tot Burgemeester kon
verwacht worden, dat do uitsluiting der
vrouw als Gemeente-secretaris eveneens
zou worden geweigerd. Alleen was dc
meerderheid nu grooter: 51 tegen 20 stem
men.
Een van de twee hoofdpunten van de
herziening der Gemeentewet betreft de
samenwerking tusschen Gemeenten.
Dit punt heeft gisteren het voornaamste
deel van dc discussio uitgemaakt.
De regceringBlezing heeft het ten slotte
gewonnen.
De Kamer is gisteren blijven steken in
een amendement-Marchant op art. 126,
hetwelk in de wet wii vastleggen, dat het
college van B. en W. niet alleen ter zake
van het bestuur van de huishouding der
Gemeente, doch evenzeer ter zake van
handelingen als orgaan van plaatselijk
zelfbestuur, aan den Raad verantwoorde
lijk wordt gesteld.
EERSTE KAMER.
Do Eerste Kamer heeft gisteren na
cenigo discussie de begrooting van Suri-
namo aangenomen.
DE R. K. STAATSPARTIJ.
Feestvergadering te Utrecht
Het Programma der viering van het 25-
jarig bestaan der algemeeno landelijke or
ganisatie der R. K. Staatspartij, op Za
terdag 24 Mei a.s. te Utrecht, luidt als
volgt:
10 uur: Plechtige H. Mis, opgedragen
door den zoercerw. heer W. F. A. Ovcr-
meer, lid van het Partijbestuur, secretaris
van de R. K. Rijkskieskringnrganisatie
Friesland, in do Kathedrale kerk aan de
Lange Nieuwstraat te Utrecht.
Na de H. Mis vereenigen do leden van
den Partijraad cn de genoodigden zich in
de groote zaal van het Jaarbeurs-Restau
rant (ingang door het Restaurant of aan
den Catharijnesingel), waar om 11 1/2 uur
receptie door het Partijbestuur wordt ge
houden.
12 uur: Gezamenlijke lunch in een der
zalen van het Jaarbeurs-Restaurant.
1 1/2 uur: Feestvergadering van den Par
tijraad der R. K. Staatspartij, ter herden
king van het 25-jarig bestaan der R. K.
Partij-organisatie.
Agenda:
1. Welkomstwoord en rede van den Voor
zitten van den Partijraad, Mgr. dr. W. H.
Nolens.
2. Rede, uitgesproken door prof. dr. A.
H. M. J. van Rooij, hooglccraar aan de
Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam.
3. Huldiging van den heer mr. J. N. J. E.
Heerken» Thijssen, die gedurende 25 jaar,
van de oprichting van de Algemocne Par
tij-organisatie af, bestuurslid en Partij-pen
ningmeester is geweest.
4. Gelegenheid voor genoodigden om de
begroeting te beantwoorden.
5. Sluiting der vergadering.
De baldadige Delftsche studenten.
Hun optreden in «Ion
laat sten trein uit A'd a m.
Hot lid der Tweede Kamer, de heer
Brautigam, heeft aan de ministers van Wa
terstaat cn van Justitie de volgcndo vra
gen gesteld:
I. Is het den ministers bekend:
a. dat Zondagavond 11 Mei enkele tien
tallen studenten, blijkbnar onder den in
vloed van sterken drank, in den laateten
trein van Amsterdam naar Rotterdam
groot misbaar hebben gemaakt cn door
middel van de noodrem den trein tusschen
Amsterdam en Haarlem éénmaal cn tus
schen Haarlem en Leiden enkele malen
tot stilstand hebben gebracht;
b. dat deze studenten zich zeer hinder
lijk en ongepast tegenover hun mederei
zigers gedroegen en enkelen der reizigers,
di«s op het gedrag der studenten aanmer
king maakten, mishandeld zijn en letsel
hebben opgeloopen;
c. dat dezo studenten ten slotte wegens
hun wangedrag te Leiden door de politie
uit den trein zijn verwijderd;
d. dat ten gevolge van een en ander de
trein met 40 minuten vertraging tc Rot
terdam is gearriveerd, op een tijdstip,
toen trains en andere vervoermiddelen wa
ren ingerukt, waardoor een aantal reizi
gers, waaronder vrouwen en kinderen, be
halve den doorgostancn angst tijdens het
onbehoorlijk optreden der studenten, ge
dwongen word in den nacht te voet huis
waarts te guan, waarbij sommigen afstan
den van ruim 6 kilometer moesten afleg
gen t
II. Kunnen de ministers mededeolen,
waarom vorenbedoelde studenten, die
reeds te Amsterdam in opgewonden staat
verkeerden, tot vervoer zijn toegelaten en,
toen dit eenmaal was geschied, er te Haar
lem geen maatregelen zijn getroffen om
hen uit den trein te verwijderen, dan wel,
dat de verdere reis onder geleide van po
litiemacht plaats hadt
III. Kunnen do minister» mededeclen of
de justitionele macht voornemens is te
gen deze baldadige jongelieden een ver
volging in te stellen cn of tegen hen disci
plinaire maatregelen worden getroffen!
Het keuren van geluidsfilms.
Minister Ruye do Beerenbrouck heeft
in antwoord op vragen van den hoor Vos
verklaard, dat van hem geen maatregelen
zijn te wachten om do centrale commissie
voor Filmkeuring beletselen in den weg to
stellen. Bij geluidsfilms, aldus de minister,
moeten beeld cn geluid als een onafschei
delijk geheel worden beschouwd en mits
dien is zonder kennisneming van het ge
luid de Centrale commissie voor do keu
ring van films niet in staat te beoordee-
lcn voor welke categorieën van personen,
bedoeld in art. 16 der Bioscoopwet, de
films kunnen worden toegelaten.
VEERTIGJARIG JUBILEUM.
J. J. Rozler.
Zcoals wij gistern reeds gemeld hebben,
herdenkt dc heer J. J. Rozicr vandaag den
dag, van zijn 40-jarige werkzaamheid bij
N.V. Schlatmann's Confectie- en Manufac-
turcnhandcl „Dc Faam".
Zouden eerst op verzoek van den jubila
ris wegens ongesteldheid de feestclijjriie-
den worden uitgesteld, daar bovendien de
huldiging niet in dc omgeving, waarin de
jubi'aris gedurende veertig jaar is vastge
groeid, kon plaat» hebben, toch besloot
men op het luatstc oogcnbÜk den jubilaris
thuis een zij het dan ook door de omstan
digheden korte, maar toch krachtige hul-
diring te doen ondergaan.
Zoo kwam <>ra half twaalf hedenmorgen
de volledige directie, van „De Faam" ten
huize van den jubilaris, Meidoornstraat 10,
aan het ziekbed van den jubilaris.
Hier sprak een der firmanten, de heer
G. Schlatmann, den 40-jarige jubilaris toe,
zeggend, dat dc directie het zeer onprettig
gevonden zou hebben, als zij door de om
standighedon dezen dag na 10-jnrigcn trou
wen dienst zoo maar had moeten laten
voorbijgaan.
Gaarne had zij op de mantcllcamer van
de zaak op dc Vischraarkt een grootache
huldiging gezien, dat zou, aldus spr., ook
voor ons een feestdag zijn geweest. De om
standigheden hebben er niet toe geleid,
aanvaard dus hier onze hulde. En dan
moed houden in deze ziekte, opdat gij nog
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De crisis op het eiland Malta.
De toestand in Britsch-lndië nog zeer
gespannen.
Een tocht met een reuzenvliegtuig over
Duitschland. (Luchtvaart, 2o blad). v
BINNENLAND.
Resolutio aangenomen op de gisteren te
Utrecht gehouden bijeenkomst van den
Kath. Nederl. Boeren- en Tuindersbond.
(2de blad).
LEIDEN.
Onderhandelingen tusschen de gemeen
te en do Leidsche Duinwatermaatschappij.
(Isto blad).
OMGEVING.
Vlceschvergiftiging in Nieuw-Vennep,
Hillegom en Haarlem. (1ste blad).
V
lang met blijheid op dezen dag moogt tc
rugzion. Spr. wonsrhte den jubilaris van
daag ecu zoo protig mogeüjkcn dag inct
zijn kinderen, die nu mogen hooren, dat hij
is geweest een oprechte, trouwe en ver
knochte man en die aan zulk een vader,
die met zoo'n trouw cn plichtsbetrachting
heeft gearbeid veertig jaren lang, een
voorbeeld kunnen nemen.
Spr. bood ten slotte een enveloppe
met inhoud aan.
Namens hot dauiespersonecl bood dc
heer A. Schlatmann met een kort woord
een divan met kleed aan.
Daarna verschen de burgemeester van
Leiden, mr. A. van dc Sande Bakhuyzcn ten
huize van den jubilaris. Deze sprak ook
den jubilaris toe en zei do gaarne hierheen
gekomen te zijn, toen hij hoorde dat dc
jubilaris ziek was. Kr> al moet nu, aldus de
burgemeester, de huldiging in zulke om
standigheden geschieden, toch is do vreug
de niet ininder. Niet alleen uw gnweten,
maar ook uw directie ii er van overtuigd,
dat go trouw en goed gediend hebt. Dubbel
aangenaam is het imj hior te komen, om
dat ik u namens H. M. de Koningin kan
overhandigen de bronzen medaille verbon
den aan do Orde van Oranje Nassau.
Dc burgemeester overhandigde dan het
uiterlijk teeken daarvan en het desbetref
fendo besluit. Daarna onderhield de burgc
meester zich nog even met de jubilaris en
diens familie cn werd door den heer R.
Schlatmann namens jubilaris cn familie den
burgemeester dank gebracht.
Velo bloemstukken cn cadeaux werden
intusschcn aangedragen, zoodat ondanks
do omstandigheden deze dag den jubila
ris toch nog tot een blijden dag kon worden
gemaakt.
Instelling Jeugdraad Hartebrug-Parochie.
Door den zecreerw. heer 'Pastoor J. A.
Heiling waren Woensdagavond do bestu
ren van het Meisjes- en Jongcnspatronaat
der parochie tot oen bijeenkomst uitgenoo-
digd, om te geraken tot de instelling van
den Porochialen Jeugdraad.
De zenrcerw. voorzitter zette doel
en werkwijze van dezo nieuw o instelling
uiteen, waarna een korte gedachtcnwisse-
ling volgde.
Ten slotte worden do heer N. B. M. Vree
burg tot vecrctnris en mcj. G. Walenkamp
tot penningmccsteresse gekozen.
Bij de Arbeidsbeurs alhier stonden op
14 Mei 492 werkzoekrnon ingeschreven,
terwijl op denzelfden datum van 1980 dit
aantal 354 bedroeg.
