ATTENTIE 21ste Jaargang ZATERDAG 10 MEI 1930 No. 6589 3)e ÊcicbcJie VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf2415 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsbla-d is voor de Abonnó'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend Kleino advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrokkingen worden aangeboden of govrnagd, huur en verhuur, koop n verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder geïllustreerd Zondags blad. VSociale actie in eigen omgeving In het St. Alphonsu8-retraitehuis te Amersfoort volgt deze week een tachtig tal personen uit alle deelen des lands, voormannen uit de katholieke arbeiders beweging, eon socialen cursus over de en cycliek „Rerum Novarum". Sedert het verschijnen van dezo ency cliek is er veel verauderd. Voel verbeterd ook. Wij mogen dat niet ontkennen; 't ware ondankbaar. In de sociale verhoudingen is veel verbeterd; de arbeider verkeert niet moor in den vroegeren toestand van volkomen rechte loosheid en volkomen afhankelijkheid van den werkgever. Er is veel verbeterd. Maar van on kunde en blindheid voor de feiten of van gebrek aan inzicht in wat Christelijke 1 'en, Christelijke waarde-erkenning van den mensch cischen, zou het getuigen, als men zou denken, dat wij nu ook al zijn of althans bijna zijn waarheen wij als Christenen moeten streven. 't Is er nog ver vanaf! En op den eersten avond van de hier- bedoelde sociale week hield rector J. Bots een rede, waarin hij o.m. zeide: Dat, na vijf eeuwen van stelselma tige propaganda voor het ongeloof en de eigenbaat, in 39 jaar de encycliek Rerum Novarum den invloed dier pro paganda niet heeft kunnen te niet doen, behoeft ons niet te Verwonde ren. Maar wat ons wol verwonderen mag, is, dat wo zelf ons in die jaren nog niet voldoende hebben ingewerkt in de heerlijke gedachte van dezen zendbrief. Dat nu is het doel van deze reeds bijeenkomsten, zooals het het doel moet zijn van hen, die zich ge plaatst zien in de schoone, maar moeilijke positie van arbeidersleiders. Ondanks de organisaties, ondanks de beperkte wettelijke bepalingen, staan we nog steeds, ja meer zelfs dan voor 39 jaar, tegenover de machtscon centratie van het kapitaal. De woe ker, die duivol, die aan het kapitaal zijn wansmaak geeft, is nog steeds de drijfveer van het kapitaal, van het bedrijfsleven. De eenheid in het bedrijfsleven, de wederkeerigo belangstelling van den arbeider on den leider in het bedrijf, zoo schoon gedemonstreerd in de mid deleeuwen, is verbroken en de begin selen, neergelegd in de encycliek, hebben die eenheid nog niet kunnen herstellen. In deze woorden ligt vèèl waars, dat stof geeft tot ovordenken Do meuschhoid heeft behoefte aan le vensvreugde levensvreugde, die heel iete anders is clan wat wij onder genoe gens en vermaken verstaan. Die levens vreugde groeit op uit de beleving van den Godsdienst. Maar de uiterlijke omstandig heden kunnen op dien groei in meerdere of mindero mate grooten invloed uitoefe nen. En nu zijn de niterlijko omstandighe den, bestaande in de sociale verhoudingen in onze maatschappij, nog lang niet zoo gunstig voor de levensvreugde, als zij kunnen en moeten zijn. De katholieke sociale beweging, de ka tholieke politieke actio heeft daarom een belangrijke taak te vervullen in onzen Ijd. Zeker, wij moeten daarbij blijven staan jp den bodem der werkelijkheid, dus der mogelijkheden. Wij willen en mogen geen iet te verwezenlijken beloften doen, geen luahtkasteelen voorspiegelen, geen onge ronde geen onredelijke on onchristelijke - ontevredenheid kwee' Maar wij wil- m en mogen óók niet on beginselen van at recht en liefde eischen laten vervloeien in wat nu feitelijk zóó is en wat wjj, omdat het zóó is, aanvaarden als het ecnig mo gelijke en bereikbare en het uitsluitend goede. Wij moeten medewerken aan eon op bouw der maatschappij op Christelijke be ginselen. E n niemand vergete, dat hij daartoe vaak meewerken kan in eigen be perkten kring. Daden in dien kleinen kring van eigen omgeving gesteld kunnen inderdaad zijn van zeer grooto betockenis, niet alleen voor hon, wien ze onmiddellijk raken. Op sociale actio in eigen omgoving mogen wij wel eens meer bedacht zijn!.. BUITENLAND VAN HET VATIC AAN EEN EIGEN PAUSELIJK ZEESCHIP? Naar aanleiding van de zeereis van den kardinaal-legaat naar het Eucharistiseli congres te Carthago wordt in Rome we derom druk het vraagstuk van oen eigen pauselijk zeeschip '»e«prokon. Dit toch i6 een cisch van een souverei- nen staat en bovendien zeer gewenscht, daar de H. Stoel, naar beweerd wordt, 600.000 lire heeft moeten betalen aan de particuliere Italiaansche stoomvaartmaat schappij Florio, om den pause'ijken legaat op passende wijze naar Tunis te vervoeren. Volgens de ,.Cornspondenza zou men na de owning van het Vaticaanscho spoor wegstation ook du vraagstuk zoo spoedig mogelijk oplossen. DU1TSCHLAND Veertien milliard per jaar voor sociale doeleinden. In de begrootingscommissie van den Rijksdag heeft minister Dietrich gisteren morgen in antwoord op critiek van com munistische zijde hel volgend staatje over gelegd ter kenschetsing van den heer- schenden economischen toestand. De mi nister noemde de uitgaven voor sociale doeleinden op de loouende begrooting als volgt: Werkloozenuitkeeringen Mk. 4200 millioen. Zicktewetuifkeeringen Mk. 3800 millicen. Oorlogsir.va'ieden Mk. 2400 mil lioen. Armenzorg Mk. 1500 millioen. Onge vallenverzekering Mk. 1100 millioen. Pen sioenlasten Mk. 1000 millioen. Totaal 14 milliard per jaar! SPANJE. DE TOESTAND IN SPANJE. Bloedige studentengevechten. Uil Madrid wordt gemeld, dat te Se ville do algemeeno staking is uitgebroken. Do politie moest tweemaal ingrijpen om betoogingen te verhinderen en de orde te herstellen. Toen do rector der universiteit te Sc- villa de colleges weer wilde openen, kwam het tot hevige gevechten tusschen repu- blikemsche en katholieke studenten, die tegen hot hijschen van de roode vlag wa ren. Talrijko studenten werden gewond. De universiteit werd opnieuw gesloten. In aansluiting op deze gevechten vorm den de republikeinsche studenten luidruch tige straatdemonstraties, waaraan door een sterke afdeeling politie een einde werd gemaakt. Hoewel uit Spanje te Perpignan aange komen reizigers zeggen, dat alles er rustig is, wordt er aan de grens oen zeer streng toezicht geoefend. Buitenlandsche bladen worden nauwkeurig doorgezien en achter gehouden w-annecr hun nieuws tenden tieus wordt geacht. FRANKRIJK. NA DE OVERSTROOMINGEN. Ernstige klachten. Minister-president Tardieu heeft twee vertegenwoordiger» ontvangen van het co mité voor de openbare inschrijving ten gunste van de slachtoffer» der overstroo mingen. Zij overhandigden bem een cheque van 46 millioen francs, zijnde de geiden, die het comité heeft ontvangen. De ..provinciaal", die zijn vaste kronie ken in dc „Temps" schrijft en die in dit geval tot oordeelen bevoegd is, daar hij Fraai Is onie sortcering gewone lage prilzen, st/ilen een schitterend ORNAtflEIT ot I GLASLAMP te koopen. - Kq kijken en U bent een ifiyt elk AALMARKT 12 V TEL. 1732 (Red.) 164 te Montaubau woont, klaagt intusschcn steen en been ovor de bu.eaucratisohe manier, waarop do steunverloening ge schiedt. De geteisterden zitten nog steed* te wachten totdat de staat klaar is met het nakijken, registreeron en visecren der ingevulde papieren Het parlement, dat tot 3 Juni op reces i», moet dan nog beraad slagen over de wijze waarop het beJrag der vrijwillige steungelden zal worden ver deeld. De eerste telourgestaldcn zoo zog de schrijver zijn stellig de edelmoedige schen kers. Hun geld was als 't ware toegesneld om de ongelukkigen te helpen. Niemand voorzag dat het rechtstreeks in do staats kas terecht zou komen. Dit i« n misbruik van vertrouwen tegenover de sclioiike s Het comité, <lnt '.c go'den had entvan ;?n, had de speciale opdracht voor de verdee ling er van zorg te dragen en het had niet het recht deze taak aan den staat over te dragen. En de &taa; hoeft, wanneer hij zich in de plaats van het comité ste't, niet het recht de hem toete-trouw 'e cel'en onder zich te houden. En wat heeft het parlement te maken met dc bedragen, die particulieren uit hun eiveu zak hebben gehaald om medeburgers te helpen? BRITSCH-INDIE DE ONRUST TE SJOLAPOER. Officieele Britsche lezing van de excesset Na de bloedige bctsinven die te Sjola- poer hebben plaats gehad, was het giste ren betrekkelijk rustig. Over deze onlus ten doen allerlei geruchten de ronde, ook wat betreft het aantal slachtoffer1- De districts-magistraat van Sjolanoer heeft evenwel oen communiqué over de gebeur tenissen uitgegeven, waarin hei volgende wordt gezegd: Do districtwmagistrant van Sjolapoer meert de bevolking van do stad te moeten iucdedcelen, dat Woensdag een menigte van eenige duizenden personen den magistraat, den hoofdcommissaris van po litie en oen k'cine politie macht heeft aan gevallen op den Ekroe-wog. De menigte wierp ongeveer 1 1/2 uur met steencn en bleek van plan te zijn tot ernstige geweld dadigheden over te gaan. Hierop gaf do distrietsmagistraat, na de menigte twee maal gewaarschuwd te hebben, aan de po litie bevel te vuren. Hierna viel de bevolking de ongewapen de politie-mannen in de stad aan: zij ver moordde or drie en verbrandden hun lij ken. Hot gerechtsgebouw werd in brand go- stoken en 's middags werd do politie op nieuw aangevallen, zoodat zij genoodzaakt was te vuren. Thans zijn er troepen aan gekomen, die in vrachtauto's door de stra ten patrouilleeren en op de belangrijke punten der stad gepos'eerd zijn, zoodat er geen vrees meer wordt gekoesterd, dat de rust verstoord zal worden. Het dragen van slokken is verboden, evenals samenscho lingen van meer dan vijf personen. Dit communiqué vermeldt echter niet, dat twee treinen met vrouwen en kin 'eren uit Sjolapoer zijn vertrokken naar Poo- na, waar zij gistermorgen zijn aangeko men. Zij voerden honden, kanarie» en kook gerei met zich, dat zij in allerijl verzameld hadden, toen hun aangeraden werd de stad te verlaten. Als reden hiervoor wordt opgegeven, dat de verblijven der Europeanen ovor het al gemeen zeer verspreid liggen, zoodat voor bewaking groote politiemacht noodig zou zijn, terwij! deze niet gemi»t kan worden als zich nieuwe wanordelijkheden mochten voordoen. Do opstootje» waren het gevolg van een reeks gebeurtenissen se lor! Maandagavond, toen het bericht van Gandhi's arrestatie» bekend werd. Dinsdag werd een hartal ge houden, de katoenweverijen waren geslo ten en er hadden grooto vergaderingen plaats, waarop extremistische leiders het woord voerden. Woensdag werd het werk in de weverijen hervat, doch in een fabriek weigerde con aantal arbeider» weer aan het werk te gaan en belette den overigen hun werkzaamheden te hervatten. Naar e?n kleine politiemacht, welke de orde tracht te te herstellen, werden steencn geworpen. Dien morgen stak een menigte van on geveer 500 rnan de drankwinkels in brand, do rebellen werden evenwel door de poli tie verspreid en de leider verzekerde later den magistraat, dat er geen verdere wan ordelijkheden zouden plaats vinden. Donderdagmorgen ovenwe! begon de me nigte do p&lmboomen om te kappen «n toen do autoriteiten het publiek wilden verspreiden on zos personen arresteerden, hadden do botsingen plaats, die in het com muniqué van den magistraat zijn besohro- ven. Behalve de reed» gemelde moorden wor den nop vijf poli tie-a gen ten vermist, Jio vermoedelijk gedood zijn. De magistraat word verwond door stokslagen. In do zie kenhuizen zijn vier opstandelingen over leden, terwijl zich nog 26 gewonden daar bevinden. Naar uit Simla wordt gemeld hebben veertig militaire vliegtuigen een betooging gehouden boven het land van den hadzji vau Turangzai, die iu de buurt van Pesha war onrust onder de grensstammcii heeft gestookt. De stammen in het land der Moh- m&ud» dio na do onlusten te Peshawar roerig waren, zijn erdoor tot rust gobraoht. CHINA. MASSASLACHTINGEN DOOR BANDIETEN. In twee weken 15.000 personen vermoord. Dc bladen to Sjanghai molden, dat ban- diëten van 23 April af een waar schrik! t, wind hebben uitgeoefend in het district Joengjang (provincie Honan), waar zij 15.«»00 personen hebben vermoord en duizenden mcnschen gemarteld. Verscheiden plaatsen werden door hen in brand gestoken en vijfduizend men*chcn werden gevangen genomen. DE HERNIEUWDE BURGEROORLOG. Naar de Times uit Sjanghai meldt or den ernstige gevechten geleverd lang Loenghai-spoorweg nabij de grens van H >- uan-Kiangsoe, tusschen goeombineerdo Kwomintwun- en Sanjsi-troopen togen do regeeringstroepen. Vorder zijn andere noor delijke afdeelingen dc Gele Rivier ovorgo- stoken nabij Tsaotsnufoe en rukken op in do richting van Tsining. Ook in do richting van Soetsjaufoe rnarchecren de noordelij ken op, terwi.l zich langs den Peking-Han- kau spoorwog ook een grooto troepenmacht dor Kwomintsuun voortbeweegt. Gemeld wordt, dat muiterij is uitgebro ken onder dc jegceringstroepon bij Pong- poo. Dit wijst cr op, zoo wordt hier gezegd, dat cr ernstige vijandelijkheden zijn be gonnen en dat do Sjansi-trocpen daaraan oen levendig aandeel nemen. Daar de bei- do partijen haar verliezen zooveel mogelijk verzwijgen en alleen haar successen melden, is hot echter mooilijk den juistcn stand vnn zakon vast te stellen. BINNENLAND Koninklijke Besluiten. Burgemeester Benoemd is tot burgemeester van Brou- orshaven de heer C. Gast. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Krijgt de Paus een eigen zeeschip? Chinoesche bandieten hebben in twee weken 15.000 personen vermoord. BINNENLAND. Een groote brand te Rotterdam (Gom. Berichten, 3de blad). EERSTE KAMER. De Indische Bcgrooting Is nog niet afgehandeld. Minister de Graaff ging niet diep op hot gesprokene in Het uitvoerigst was dc minister over de besUiurshervorming op Sooinatra. Daarbij verdedigde hij hei vormen van groote complexen vóór dat de adatgemcenschap- pen zich voldoende hebben ontwikkeld, omdat men daarop niet kan wachten en <'r pcn schakel noodig i* tntsohon do In- landscho en de /oo belangrijke Europoc- sche wereld op Soematra. Het benoemen van niet-kolonialo figuren uit Nederland tot gouverneurs over zulke groote com plexen (door -!cn lieer Lehman aanbe\ 'en) durfde hij niet nnn. Ons bestuur i» ogesteld (anders dan liet Britsche) op nauwe aanraking met de bevolking en daarvoor moet men dio grondig kennen. VOORLICHTING MIDDENSTAND. In de goede richting! Onder leiding van den lieer F. K. J. He ngn. cli'-f der afdoeling handel «u nijver heid, it dezer dagen vanwege hot doparte 'ment vau rbeid, handel en nijverhoid mon deling overleg gopleegj mot vortogenwoor- digor» van een aantal voroenigingen op hot gebied van «Ion handeldrijvcnden midden stand. Mede was in pleno tegenwoordig de oommivsio van contact inzake midden -tandMUingelegenhedcn, van welke do chol der afdcoling handel en nijverheid voor noemd, ambtshalve voorzitter is, cn op wiei advies de bespreking plaats vond. Do bijeenkomst, welke to boscboitwon it als de oersto ooncr reeks van soortgelijke beraadslagingen, had ten «looi, aan de werkzaamheid «Ier ondorafdecling midden stand van genoemd departement meer be koudheid te geven. To dien einde zullen na tnelijk achtereenvolgens de organisatie* der bolnnghebbcn«len groepsgewijzo tot sa menspreking worden uitgenoodigd. Do hcci J. J. U. Bchmal, die met de leiding dor on derafdccling is belast, gaf een overzicht van doel en werkwijze dor beoogde voor lichting; een breedvoerige gedachten wisse ling volgde, waarbij duidelijk aan het liolit trad, «lat in onderscheiden branches veels dezelfde moeilijkheden worden ondervon den, zoodat er voor voorlichting ter zakt een uitgebreid arbeidsveld is. Do organise ties van belanghebbenden bloken con werk zaainhcid in dezo richting /.eer op prijs te zullen stellen. DRIEVOUDIG ZILVEREN JUBILEUM Zooals wij reeds hebben gemold, zullen dc hoeren G. A. v. d. Rsijdsn, J. Bink en A. Huygcns Maandag hun zilveren jubileum herdenken in dienst der Coöperatie „Ons Doel", te Leiden. Dc jubilarissen, van wie wij hierboven oen foto geven, zullen Maandagavond te 8 uur in dc bestuurskamer der Coöperatie, Haarlemmerstraat 184, gehuldigd worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1