De Hanze in het Bisdom Haar!em
VRIJDAG 9 MEI 1930
JE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
ONDER LEIDING VAN DR. BECKERS
is te Steyn bij Sittard een Frankisch
graf. dateerend uit circa 500 jaar na
Christus, blootgelegd. Hier werden on
geveer 20 graven gevonden
ENGELSCHE SPORT. Miss Spurgeon
van de Women Cricket Association,
achter het wicket
Centrale Raadsvergadering te 's-Gravenhage
De Centrale Raadsvergadering van de
Hanze in het Bisdom Haarlem is gisteren
in het gebouw „Amicitia" te 's-Gravenhage
gehouden.
De bijeenkomst is geopend met»de vol
gende rede van den voorzitter, den heer
O. J. G. Struycken, nadat de heer Th.
Dresmë, voorzitter van do Haagsche af-
deeling, een welkomtswoord had gespro
ken.
Dat een organisatie, als waartoe de onze
in den loop der jaren is uitgegroeid, niet
kan volstaan met één algemeene vergade
ring per jaar, is duidelijk voor iedereen,
die b.v. slechts den vorigen Centralen Raad
te Wassenaar heeft bijgewoond.
Naast de jaarvergadering, is er in onzen
Bond plaats voor een bijeenkomst van den
Centraien Raad, die meer in het bijzonder
gewijd kan zijn aan de behandeling der
vraagstukken, die voor onze beweging van
belang zijn, en waar tevens meer tijd be
schikbaar kan worden gesteld voor de be
handeling van afdeelingsvoorstellen.
Speciaal dit voorjaar heeft het H. B. ge
meend een Centralen Raad te moeten bij
eenroepen, nu a!s gevolg van de gehouden
Diocesane Synode Z. D. H. onze Bisschop
nieuwe voorschriften heeft uitgevaardigd,
waarin het lidmaatschap der principieel®
sociale organisatie voor den Katholiek met
zooveel woorden tot plicht wordt ge
steld en waarin het verbod van het lid
maatschap der neutrale stands- en vakor
ganisaties met sancties wordt versterkt.
Ook de organisatie van den jongen mid
denstand in ons diocees vroeg dezen keer
de aandacht, nu wij met vreugde mogen
constateeren, dat er meer teekening en
meer eenheid is gekomen in de jonge mid
denstandsbeweging in het Haarlemsche en
dat een diocesaan verband van jonge mid
denstand svereenigingen is tot stand geko
men.
Onze Bondsadviseur Rector Bots zal de
beteekenis en de strekking der nieuwe Bis
schoppelijke voorschriften voor ons uiteen
zetten, terwijl Rector Timp, de adviseur
van onze afdeeling Haarlem cn de orga
nisator van den jongen middenstand in ons
diocees, zelf zal spreken over de zaak, die
hem zoo na aan het hart ligt.
Mogen de inleidingen van deze beide
sprekers van groote vrucht zijn voor de toe
komst onzer Roomsche Middenstandsbo-
weging
Sinds wij den vorigen keer in Centra
len Raad bijeen waren, verloor de Katho
lieke Kerk in ons vaderland haar Opper
hoofd, Mgr van de Wetering.
Niet licht zullen wij dezen Aartsbisschop
vergeten, die bijzonder aan den katholiek
georganiseerden middenstand zoo'n warm
hart toedroeg.
Al valt onze Haarlemsche organisatie
niet rechtstreeks onder de jurisdictie van
den nieuwen Aartsbisschop, toch stel ik u
voor om aan Mgr. Jansen, nu wij voor hot
eerst vergaderen onder Zijn Episcopaat,
telegrafisch onze eerbied en aanhankelijk
heid te betuigen.
Ik ben er van overtuigd, dat ook gij hier
op zult prijsstellen.
De dalende conjunctuur.
Op economisch gebied zijn het helaas niet
de schitterendste omstandigheden, waaron
der wij thans te zamen zijn.
De stijgende lijn van den voorspoed in
ons land is in het afgeloopen jaar in een
dalende veranderd.
De economische crisis, die in het najaar
in Amerika ontstond door de bovenmatig
vergrooto productie-capaciteit voor ver-
bruikgoederen van allerlei aard, doet ook
hier haar werking gevoelen, evenals do New
Yorksche beurscrisis ook hier te lande haar
zware schaduwen wierp.
In de periode van 'Januari tot Mei van
dit jaar bedroeg het aantal faillissementen
in Nederland 1053 tegen 1004 in de zelfde
periode van het vorige jaar. Voor 1930
wordt algemeen een toestand van depressie
verwacht.
Het meest opvallende feit was. evenals
:n andere landen, de geweldige daling van
de groothandelsprij7.cn. Daar deze daling
voor een belangrijk deel moet toegeschre
ven worden aan buitengewoon groote we
reldvoorraden, schijnt er weinig uitzicht
op snelle verbetering. In den Landbouw
is de toestand vooral treurig
Verschillende kleinhandelsprijzen van
eerste levensbehoeften gaven in eind '29
en begin '30 reeds een daling te zien.
De verwachting kan wel worden uitge
sproken, dat, tenzij de groothandelsprijzen
inmiddels weer naar boven gaan, ook de
kosten van het levensonderhoud vorder zul
len dalen, temeer daar wij naar het oordeel
van deskundigen leven in een periode van
een teruggaand algemeen prijspeil.
In dit verband is het voor do detailhan
delaren stellig geraden om zich bij het doen
van inkoopen gereserveerd te houden en
nu nog meer dan anders te waken tegen
te groote voorraden.
Ingrijpende nieuwe wetgeving.
Op het gebied der wetgeving vallen tn
de nfgeloopcn maanden voor den midden
stand belangrijke feiten te memoreeren.
Per 1 Januari werd de Arbeidswet voor
de winkels volledig van toepassing cn trad
het winkelwerktijdcnbesluit in werking.
Do organisatie is bereid en is voor oen
deel reeds doende om te streven naar
wijziging van die bepalingen, die in de
practijk tot ernstige moeilijkheden aanlei
ding blijken te geven.
Ik moge den wenscb uitspreken, dat bij
de uitvoering van het winkelwcrktijdonbc-
sluit, daar waar het noodig en mogelijk is,
onzerzijds zooveel mogelijk de wenscheüjk-
heid van overleg met do personeelsorgani
saties zal worden betracht.
De rijkswet op de winkelsluiting werd
met slechts enkele wijzigingen in de Twee
de Kamer aangenomen.
Als ook de Eerste Kamer do wet heeft
aanvaard en als het tijdstip van in wer
king treding vaststaat wat wel niet zal
zijn vóór 1 Januari 1931 zullen de vor-
eenigingen zich kunnen afvragen of er in
haar gemeente bijzondere omstandigheden
aanwezig zijn, die het gewenscht maken,
dat de gemeenteraad onder goedkeuring
van de Kroon op bepaalde punten afwij
kende bepalingen vaststelt, als waartoe do
wet de mogelijkheid opent.
Het Amsterdamsch Brood
rapport.
Mogen wjj steods met trots kunnen blij
ven neerzien op dit ons eerste organisato-
tisch instituut tot uitvoering der sociale
verzekering!
Dat de Middenstand nog steeds niet kan
bogen op een veilige positie in de maat
schappij is weer eens gebleken uit het door
een gemeentelijke commissie in Amster
dam uitgebrachte broodrapport, dat voor
stelt om onder het mom van bestrijding
der werkeloosheid en van de dwergbedrijven
ook de gezonde klein- cn middenbedrij
ven te laten wegconcurreeren door een
groot-onderneming met gemeente-geld.
De Roomsche bakkerspatroons van de
hoofdstad hebben tegen dit rapport reeds
even krachtig als waardig hun stem ver
heven.
Mocht strijd noodig zijn, dan zullen zij
den heelen georganiseerden middenstand
aan hun zijde vindon!
Het vraagstuk van de melkvoorzioning
van Amsterdam gaat, zooals «ij gejcz.en
hebben, zijn definitiove oplossing tegemoet.
Moge die oplossing een zoodanige tij.i,
dat met het algemeen belang, ook het be
lang van het gezonde particuliere bedrijf
gewaarbogrd is!
De Coöperatie
bonus".
„SL Hcmo-
De Coöperatie 8int Homobonus die
Rector Bots eens met dichterlijke visie ge
noemd heeft: bet pronkpaard van onze
beweging heeft in de afgeloopen maan
den aterk de aandacht getrokken, dit in
verband met het vraagstuk der meer of
minder beperkte toelating van leden, dat
in Sint Homobonus aanhangig was.
Zeker heeft een inkoopcoöj>erat;e niet
alleen het recht, maar zelfs de plicht nm
aan haar candidaat-led' ii eischen te «stel
len op het punt van soliditeit en reëel za
ken doen.
En ook kan niet worden verlangd, dal
een coöperatie zonder meer nieuwe loden
aanneemt, als daardoor de belangen van
bestaande leden buitensporig zouden wor
den geschaad.
Maar niet ten onrechte was men van
moening, dat de regeling, die Sint Homo
bonus in December 1929 getroffen had te
veel voet gaf aan de concurrentievreea der
leden en te veel invloed toestond aan per
soonlijk belanghebbende deelhebbers ten
koste van de leiding van hot bestuur.
Gelukkig ia deze regeling op do onlangs
gehouden jaarvergadering door oen juistere
vervangen.
Temeer verheug ik mij over de richtige
oplossing van het vraagstuk, waar wij op
het oogcublik in den middenstand weer een
verblijdende opleving mogen constateeren
van de belangstelling voor de coöperatie-
gedachte.
Moge de middenstand zijn coöperaties
blijven zien, niet louter als middelen tot
persoonlijk voordeel, maar in de eerste
plaats als instituten tot handhaving cn
versterking der positie van den midden
stand als zoodanig.
Moge de middenstand zijn coöperaties
blijven zien als een onderdeel van onze ge-
heele principieele sociaal-economische be
weging!
Het H. B. rekent op do krachtige mede
werking van alle betreffende afdeelingcn,
als in de komende maanden gestreefd zal
worden naar heroprichting van de gewes
telijke Hanze-fedcraties, die in het verle
den zulk prachtig organis&ticwerk hebben
verricht.
Ik eindig mot den wensch, dat ook deze
Voorjaars-Cer.trale Baad krachtig moge
bijdragen tot de versterking van het or
ganisatieleven ouder de Roomsche Midden
standers van ona Diocees!
De voorzitter deelde, na oen opwekkend
woord van rector Bots, mede, dat het op
de vorige centrale taadsve.-gadering te
Wassenaar verworpen voorstel-Alkmaar,
inzake de behartiging van de belangen van
den kleinen middenstand oen onderwerp
van beraadslaging was geweest tusschcn
het hoofdbqstuur en de afdeeling Alkmaar.
Het resultaat dezer bespreking is, dat, hoe
wel het hoofdbestuur het voorstel niet noo
dig acht, het zicb er niet tegen zal verzet
ten, wanneer uit de vergadering een der
gelijk voorstel weer wordt gedaan.
Do kwestie der retraite lokte eenige ge
dachtewisseling uit, waaruit bleek, dat de
belangstelling voor de Hanze-rctraites ern
stig verbetering behoeft.
Onder instemming der vergadering wor
den telegrammen van hulde en aanhanke
lijkheid verzonden aan Mgr. Jansen en Mgr.
Acngenent.
Organisatie van den R. K.
Jongen Middenstand.
Vervolgens hield rector J. B. M. Timp
uit Haarlem zijn inleiding over de organi
satie van onzen R. K. Jongen MiJdcnstand.
In zijn met gloed en overtuiging uitge
sproken rede legde apr. er den nadruk op,
dat het hier gaat om net behoud der jon
gensziel in die moeilijke jaren. Wij staan
nog aan het begin van do vorming van die
ééno groote organisatie van jonge midden
standers, waarin alles, wat niet tot arbei
ders- of hoogere standen behoort, thuis
hoort en van waar zij worden ondergebracht
in hun aparte organisaties.
Evenals de arbeiders Gezellentehuizen
hebben, behoeven de jonge middenstan
ders tehuizen, althans localiteiten, waar zü
hun Roomsche vrienden vinden en onttrok
ken zijn aan de gevaren van de straat.
Spr. beval de organisatie van den B. K.
Jongen Middenstand, welke hom door den
Bisschop is opgedragen, in de warme be
langstelling der middenstanders aan. (Ap
plaus).
Op deze rede volgde een geanimeerde
ge lachtenwisacling.
In antwoord op dc gcsteldé vragen be
toogde rector Timp, dat het zijn bedoeling
niet is, in kleine plaatsen, waar weinig
middenstanders zijn, een afdeeling op te
richten.
De vakpers.
Over onze organisatie valt slechts goeds
te berichten.
Do nieuwe Mi ldenstandskrant beteekent
zeker een versterking van de trekkracht
onzer massale beweging. Daarnaast wil ik
nog eens oproepen tot geregelde lectuur
van de „R. K. Middenstander'', die onmis
baar is voor de zoo boog noodige verster
king van de intellectueel? kracht onzer or
ganisatie.
Onze instellingen werden verrijkt met
oen collectieve automobielverzekering, die
wederom flinke voordeelen kan afwerpen
voor den georganiseerden middenstand.
Het onlangs verschenen rapport der voor-
Hcboibankcoiiitnissie heeft reeds in verschil
lende afdeelingcn Aanleiding gegeven tot
activiteit. (Jok is het voor do directio der
Ned. Middenslandsbank aanleiding gewor
den om zich af te vragen, of ook zij direct
of indirect mede sou kunnen werken aan
soort credietverleening.
De Hanze in stijgende lijn.
Onze Haarlemsche Hanze bevindt zich in
den besten welstand.
Wij zijn volop op raarsch naar herstel
van het oude peil in ledental en organisa
tiekracht!
Leek hot in het begin van dit jaar of er
een soort van besmettelijke ziekte was uit
gebroken speciaal onder de voorzitters van
de grootere nfdeelingen, deze kwaal is ge
lukkig gestuit.
Aan een oord van dank aan d<> afge
treden afdeelingsvoorzitters moge ik den
wensch tcevoegon, dat bun opvolgers voort
mogen gaan in de door hen gewezen rich
ting, tot meerdere grootmaking hunner
verenigingen.
Het aantal nfdeelingen van onzen Bond
steeg sinds den vorigen Oentralcn Raad
van 77 tot 80.
Het ledental steeg sinds Wassenaar van
6770 tot 6783 per 6 Mei j.l.
Cijfers, die tot dankbaarheid stemmen!
En gelukkig is er nog geen stilstand in de
ledenaanwas gekomen. Vooral de grootere,
maar toch ook verschillende kleinere af
deelingcn vertoonen een waren Icdcnhon-
ger. Zoo moet het gaan!
Naast de uitbreiding van het ledental
zien wij een steods opgewekter vereni
gingsleven iu de afdeelingcn.
De R .K. jonge middenstandshowegiug
moet ook den werknemendrn middenstand
omvatten. Het i* niet de bedoeling om
alleen „Hanze"-mcnschcn, zakenmidden-
standers te krijgen.
Het over.aden zijn van het adviseurschap
in kleine plaatsen onderschrijft spr., maar
dit ia geen reden om dit werk te laton lig
gen.
Wat het karakter van de organisatie be
treft; dit is bedoeld als een jeugdorganito-
t.e, \sr!kc gelijk staat met oen st.indvirg.i-
nisat.e. Hel reglement bepaalt, dat de
jonge middenstander bij huwelijk en bij
het verkrijgen van een zelfstandigen werk
kring deze organisatie moet verlaten om
over te gaan naar zijn standsorganisatie.
De jonge mnldcnstanders zijn vrij om een
vakgroep te vormen, teneinde belangstel
ling te kweeken voor de vakorganisatie.
De voorzitter spoorde ten slotte de nfdee
lingen aan tot oprichting van afdeelingcn
van den R. K. Middenstand over te gaan.
Vervolgens waren de voorstellen van de
afdeelingcn aan de orde.
Het voorstel-Krommenic, behelzende: a.
de centrale raadsvergaderingen worden pre
cies op het aangegeven uur geopend; b. do
noodzakelijke meJedeelingcn «orden in zoo
beknopt mogelijken vorm gedaan, werd, na
dat het van de toelichting was los gemaakt,
aangenomen.
Voorstellen van de afdeelin
gcn.
Do afdeeling Leiden, die voorstelde dat
in het vervolg de vourstellen der afdeelin
gcn vooraan op de agenda worden ge
plaatst, du» bet eerst behandeld worden,
cn niet, zooals tot nu toe het geval was, >p
hot laatst, stelde hiervoor het praeadvies
van het hoofdbestuur in dc plaats, waarin
de noodzakelijkheid wordt betoogd, om ook
in het voorjaar een centrale raadsvergade
ring te houden, «elke meer in het bijzon
der aan de behandeling der afdeelingsvoor-
stellen kon zijn gewijd.
Het voorstel-Uutterdam om over te gaan
tot het oprichten van vacantie-oorden voor
middeustandskiiidercn werd verwezen naar
een door het hoofdbestuur in te stellen
commissie.
Ken tweede voorsteJ-Rotterdam was om
het «ederzijdsch lidmaatschap van stands-
on vakorganiantie verplicht te stellen.
Dc zaak is in vergevorderdon slaat van
behandeling; op 2 Juni sal te Utrecht een
vergadering plaats hebben van de atandsor-
ganisaties in do vakorganisaties. In prin
cipe gaat het hoofdbestuur mot hel ver
plicht »Lellon accoord.
Coöp. Inkoopvereenigingcn.
De afdeeling Amsterdam stelde vervol
gens bet volgen Je aan de orde: „De Cen
trale Hand spreke als zijn moening uit, dat
de Coöp. Inkoopvereenigingrii zich alleen
en uitsluitend dienen te beperken tot hot
inkoopen van die artikelen, welke haro le
den in verwerkten of onverwerkten toe
stand in hunno zaken verkoopen".
Het voorstel-Amsterdam werd met het
praeadvies van het Hoofdbestuur na ecoi-
ge opmerkingen door do afdeelingcn Rot
terdam, Haarlem en Gouda en na ampele
besprekingen ook van enkoio andere afdee
lingcn, «aarvan sommige dezer afdeelin-
gen op uitstel aandrongen, naar eene oom-
missie ter nadert "bevtudooring verweten.
Het Hoofdbestuur kon zich met do meer
derheid der voor dit voorstel stouuuendeii
vereenigen.
Bcndscontributies.
Daarna kwam het door Den Haag inge
diende voorstel ter sprake, aldus luidendo:
Do afd. Den Haag stelt voor, dat het be
drag der bondneontributio «orde berekend
naar het aantal loden op I Janunri 1930 in
geschreven. Bij eventueele vermeerdering
<>f vermindering van het getal leden blijft
hetzelfde bedrag aan den Bond verschul
digd.
Nadat de bondsnecrotaris eerst do toe
lichting van de afd. Den Hang cn vervol
gens het pracadv.es van het Hoofdbestuur
daaraan had toegevoegd, lichtte do heer
H. J. Borghols nament do afd. Den Haag
het voorstel nader toe.
Spr. wees er op, hoe de afd. Den Haag
steeds bij ledenwerving op het bezwaar der
te hooge contributieheffing stuit.
Waar de IIaag«che afdeeling steeds met
schade cn schande heeft moeten ondervin
den dat te hooge contributieheffing funest
op de aanneming van nieuwe leden en be
houd van de reeds aangesloten leden heeft
gewerkt.
8pr. bepleit nogmaals het ingediende'
voortrtel-Dcn Haag.
De bondspenningmeester, do hoer v. To-
tering uit Haarlem bestrijdt hierna uitvoe
rig hot Haagsche voorstel en verdedigt in
een lange rede het praeadvies van het
Hoofdbestuur.
Tenslotte moest het voorstel-Dcn Haag
wegens onvoldoende ondersteuning verval
len worden verklaard.
De nieuwe Bisschoppelijke
voorschriften.
Na behandeling dor sfdeelingsvoorstel-
len sprak de bondudvisour rector J. Mots,
een kort woord over do nieuw? bisschop
pelijke voorschriften, welke ten doel hebben
den nadruk te legt en op de beteekenis der
ei de Mtii il b i ia -• m Ie K 11 bolid
toit. Omdat het gewicht van den plicht oin
tot katholieke organisaties toe t« treden
tot verscheidene katholieke middenstan
ders nog met voldoende js doorgedrongen
is de Bisschop er toe overgegann sanctie»
te stellen op het lidmaatschap van bij niet-
katholicke organisatie» aangesloten Ka
tholieken.
Enkrle vragen werdon naar aanleiding
van het gesprokene gesteld en beantwoord.
De nandncht werd nog gevestigd op het
dr. van Beurdenfondt tot opleiding van
jonge priesters.
Do heer don Brabander uit Utrecht
bracht de groeten van den AarUdioctsancn
bond over en getuigde van de opleving in
het organisatioleveo in het algemeen.
Na dc rondvraag, waarvan verkillen
de personen gebruik maakten, werd dc ver
gadering tegen zes uur gesloten.
