21ste Jaargang
DONDERDAG 1 MEI 1930
No. 6581
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE RIJNSTREEK
S)e £eictoclve Gou^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooraitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of govraagd, huur en
verhuur, koop n verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
FRANKRIJK.
1 MEI TE PARIJS.
De stad in staat van verdediging gesteld.
Te Parijs zijn zulke uitgebreide maat
regelen genomen tegen elke ongewenschto
betooging, dat de communisten wel zeer
in het geheim zouden moeten hebben ge
werkt, willen ze de politie nu nog verras
sen.
Guichard, het hoofd der gerechtelijk©
politie, heeft niet meer of minder dan
35000 man politis gerequireerd, 5000 agen
ten in burger, acht vrachtauto's met draad-
looze installatie endrie vliegtuigen.
De autoriteiten zijn echter niet voorne
mens om openbare vergaderingen te ver
storen zoolang er geen ongeregeldheden
voorvallen. Maar zoodra de orde wordt
verstoord zal krachtig worden ingegrepen.
Het vorige jaar werden op den voor
avond van het Mei-feest 3000 communisten
in hechtenis genomen. Thans is Guichard
gereed om 4000 of 5000 communisten tijde
lijk „uit de circulatie" te nemen, wanneer
er maar iets verdachts wordt waargeno
men.
Behalve de vrachtauto's, die in voortdu
rende verbinding staan met de drie vlieg
tuigen, staan er in de prefectuur van po
litie veertig autobussen met republikein-
sche garde gereed om naar een of ander
bedreigd deel der stad te rijden.
Twee en twintig vreemdelingen, die zich
schuldig maakten aan opruiende propa
ganda tot het verwekken van onlusten op
1 Mei. zijn uit Frankrijk uitgewezen. Ver
der zijn 16 personen, die anti-militaristi
sche pamfletten uitdeelden, aangehouden.
ENGELAND
Verbond tusschen Labour en Liberalen?
Gemeld wordt, dat tusschen de Britsche
Labour Party en de liberale partij een
overeenkomst tot stand zou zijn gekomen
inzake parlementaire samenwerking.
De overeenkomst zou, naar een conserva
tief blad meldt, zijn gesloten namens de
Labour door Henderson en namens de Li
beralen door Lloyd George.
Ramsay Muir, voorzitter van de liberale
partij-organisatie, ontkende echter in een
redo tot de leden van de liberale club te
Glasgow ten krachtigste, dat tusschen de
liberalen en Labour een overeenkomst zou
zijn gesloten. Het is de politiek der liberale
partij, zoo zeide hij, de regeering het voor
deel van den twijfel te gunnen, wanneer
er twijfel bestaat, en haar ten volle vrij
spel te laten. Dezelfde politiek zouden wij
hebben gevolgd onder een conservatieve
regeering.
ITALIË
NA DE VL00TC0NFERENTIE.
Motto: Zoo gaat-ie goed!
Het Italiaansche kabinet heeft zijn goed
keuring gehecht aan den bouw van 29 oor
logsschepen, namelijk 1 kruiser, 2 verken
ningsvoertuigen, 4 torpedojagers en 22 duik-
booten. De kruiser zal van het z.g. Wash-
ington-standaard type zijn en 10.000 ton
meten; hij zaJ den naam „Pola" dragen.
Van alle 29 schepen zal nog in het loopen-
de jaar de kiel worden gelegd.
RUSLAND
VERMINDERING VAN HET AANTAL
KOLCHOZEN IN DE 0EKRAJINA.
Volgens een bericht van den secretaris
generaal van de communistische partij der
Oekrajina is sedert 1 Januari j.l. het aantal
collectieve boerderijen met een derde ver
minderd, terwijl de door deze boerderijen
bebouwde oppervlakte met iets meer dan
een vijfde is achteruitgegaan. Ongeveer
twee vijfde van alle boerderijen in de Oekra
jina zijn thans collectief. De boeren, die
zich van de collectieve boerderijen hebben
teruggetrokken, kregen veel minder land
terng dan zij indertijd ingebracht hebben.
Massa-knoeierijen van beambten.
Naar uit Moskou gemeld wordt, zijn in
de Russische spiritus-branderijtrust groote
verduisteringen ontdekt. Volgens een offi-
cieele mededeeling zijn in verband hiermee
969 beambten ontslagen.
AMERIKA
LIJDELIJK VERZET TE COLUMBUS.
De staat van beleg in de gevangenis
afgekondigd.
Ondanks het mislukken van den opstand
in de staatsgevangenis te Columbus in
Ohio blijven de gevangenen lijdelijk verzet
plegen, meldt de Times. Ten einde hun
weerstand te breken, is thans de staat van
beleg in de gevangenis afgekondigd. Bijna
duizend soldaten zijn in de gevangenis on
dergebracht en bebbcn de meeste bewaker»
vervangen. De troepen bestaan uit drie
afdeelingen infanterie en een afdeeling
houwitsers.
Er is een poging gedaan om de goedge
zinde gevangenen van de raddraaiers te
scheiden. Deze laatsten bevinden zich in
de oude autogarage, de anderen zijn on
dergebracht in tenten op het gevangenis
plein. Garage en tenten zijn met prikkel
draadversperringen omringd en daarbuiten
zijn mitrailleurs opgesteld, waarvan de loo-
pen naar de gevangenen-verblijven zijn ge
richt. Ieder die te dicht bij de afsluiting
komt wordt neergeschoten. Gisteren werd
een gevangene doodelijk getroffen.
De secretaris van de nationale vereeni-
ging voor het gevangeniswezen waarschuwt
in zijn jaarrapport tegen onvermijdelijke on
lusten in andere gevangenissen, zoolang de
huidige toestand gehandhaafd blijft.
BRITSCH-INDIE
DE VERZET-ACTIE IN BR.-INDIE.
Naar thans is bekend geworden, hebben
eenige dagen geleden in Noord-West^Indië
©enige anti-Engelsche bergstammen een
aanval gedaan op Perjawar.
Ten gevolge van de herinvoering van de
persordonnantie hebben verscheiden uitge
vers van bladen besloten deze niet meer te
doen verschijnen.
Ook het orgaan van Gandhi, „Young In
dia", zal /oorloopig niet meer verschijnen.
Onbekend gebleven mannen hebben gis
teren een overval gepleegd op drie Brit
sche wachtposten voor het artillerie-depot
van Barrackpore. Na een vuurgevecht
vluchtten de aanvallers per auto.
Ghandi heeft een verklaring gepubli
ceerd, waarin hij zich aansluit bij de geluk-
wenschen voor Patel, in verband met diens
ontslagneming als president der wetgeven
de vergadering.
Een aantal vooraanstaande vrouwen uit
Goejerat heeft gisteren een brief gezonden
aan den onderkoning, waarin zij haar sym
pathie uitspreken voor do compagne van
Gandhi.
De tweede brief, welken Patel tot den
onderkoning heeft gericht in verband mot
zijn aftreden, is heden gepubliceerd. „In
al de jaren dat ik voorzitter was van de
Wetgevende Vergadering", zeide Patel,
„heb ik nooit geloofd, dat in Groot-Brit-
tannië's houding ten opzichte van de onder
worpen volken plaats was voor redelijkheid.
Het heeft nooit toegegeven uit edelmoedig
heid of omdat het de rechtvaardigheid
eener zaak erkende. Wanneer het toegaf,
dan deed bet dit slechts omdat de om
standigheden het absoluut onmogelijk
maakten anderen te handelen. „Daarom",
gaat Patel voort, „kan elke beweging, wel
ke ten doel heeft een toestand te scheppen,
waardoor het Groot-Brittannië moeilijk,
zoo niet onmogelijk wordt zich te handha
ven in mijn land, rekenen op mijn krachti-
gen steun".
Niettemin zegt Patel bereid te zijn, deel
te nemen aan de ronde-tafel-conferentie,
„niet zoozeer omdat ik geloof, dat wij onze
eischen ingewilligd zullen zien, doch om
dat in geval vau een mislukking van de
conferentie en een hieruit voortvloeiende
teleurstelling in Indië de Congre»-partij
een massabeweging zou kunnen organisee-
nen met grooter kans van slagen. Tevens
"ben ik bereid, aan de conferentie deel to
nemen, omdat ik sterk onder den indruk
ben van de oprechtheid van den onderko
ning".
Patel geeft den onderkoning een laatsten
raad, alle prestige-overwegingen op zijde te
schuiven en Gandhi uit te noodigen, mot
hem tot overeenstemming te komen.
De Kamer van Koophandel te Manches
ter heeft een telegTam ontvangen van den
bond van katoenhandelaren te Delhi, waar
in wordt verklaard, dat alle daarheen ver
zonden goederen geweigerd zullen worden,
alsmede een telegram van de veroeniging
van inlandscho handelaars t© Bombay,
waarin gedreigd wordt met een eventuecle
annuleering der contracten. De Kamer ver
klaarde in haar antwoord, zich niet te wil
len mengen in politieke aangelegenheden,
doch wees op de onschendbaarheid der
handolscontracten.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
DE STAKING.
Door den Nedcrl. Bond van Chr. Fa-
brieks- en Transportarbeiders, den Ned.
R. K. SteenfabricksarbeiderBbond „HL
Stephanus" en de NedorL Ver. van Fa
brieksarbeider werd aan de burgerij van
onze gemeente de navolgende circulaire
gezonden: „Zoo is dan' de vorige week Vrij
dag de staking aan N.V. Oosthoek k
Zonen's Handel en Industrie-Mij. een feit
geworden.
We willen u zoo objectief mogelijk een
inzicht trachten te geven omtrent deze
staking. Tot 1 Januari 1930 waren de loon-
on arbeidsvoorwaarden aan deze onderno
ming contractueel vastgelegd. Na heel veel
moeite gelukte het ons in 1928 een collec
tief contract af te sluiten, hoewel reeds
aan eenige panuenfabrieken in de Rijn
streek een oontract was overeengekomen.
Het was vanzelf heel wat waard, dat er
een contract kwam, al waren de contrac
tueel© voorwaarden in menig opzicht on
bevredigend.
Het vorig jaar werd het contract opge
zegd, allereerst door de directie en daar
na door de organisatie-besturen. De bedoe
ling was een nieuwe overeenkomst aan te
gaan in voor de arbeiders gunstiger zin.
Door allerlei omstandigheden hebben
de onderhandelingen lang geduurd. Het
was in de conferenties geven en nemen,
zonder dat overeenstemming werd verkro-
gen. De geschilpunten zijn de volgende:
De arbeiders meenden allereerst recht te
hebben op loonsverhooging. In den loop
der laatste jaren was de werktijd voor do
Pannenindustrie verkort van 55 op 48 uur,
per week korter. Door intensievcn arbei-
in de maanden April—October krachtens
de arbeidswet 1919 niet minder dan 7 uren
per week korter. Door intensie van arbei
den en technische verbeteringen wisten
de arbeiders de schade, dooT den verkor
ten werktijd ontstaan, te verminderen,
doch dit gelukte niet geheel. Integendeel,
wilde men hetzelfde weekinkomen behou
den en eenige levensverruiming ontvan
gen, dan moesten de tarieven gemiddeld
met 10 pcL worden verhoogd, opdat een
volslagen valide arbeider minstens in ta-
riefwerk 27.per week zal kunnen ver
dienen. De loonen aan de Pannenfabriek
loopen zeer uiteen. Zeker zijn er wel 50
pcL der arbeiders, wier gemiddeld inko
men minder bedraagt dan f 25.cod 20
pet. verdient 26.— tot 20.50 per weck
en een evengroot percentage daarboven
tot 30.per week. Ieder uwer weet, dat
bet leven in Alpheu niet goedkoop is en
dat bijv. aan woninghuur 3.604.50 per
week moet worden uitgegeven. Trek deze
bedragen van het week-inkomen af, voeg
daarbij nog eenig belastinggeld en iqder
begrijpt, dat verbetering dringend nood
zakelijk is.
Er zijn bovendien Pannen- en Betonfa-
brieken te noemen, waar de arbeiders veel
meer verdienen. Zoo is bijv. het uurloon
aan de Betonfabriek „Do Moteoor" te
Rheden 57 cent en zonder eenige risico te
dragen er wordt altijd in uurloon ge
werkt verdienen de arbeiders ruim 27
per week. Zoo zijn er meer voorbeelden te
noemen, waaruit blijkt, dat het gevraagde
betaald lean worden. De diroctie beweerd
echter, dat het bedrijf het niet betalen
kan. Welnu lezer. Wij hebben daar slechts
dit antwoord op: Geef de organisatie-be
sturen de feiten en gegevens waaruit dit
overtuigend blijkt en aan het conflict komt
direct een einde. Doch pertinent houden
wij vol, dat nooit in de onderhandelingen
tusschen de bestuurders der vakbonden
en de directie evenmin gis bij den Rijks-
bemiddelaar een poging is gewaagd, om
aan te toonen, dat het gevraagde niet kon
worden gegeven. Ieder zal moeten toe
stemmen dat de arbeiders daarop recht
hebben en dat het zeker onverantwoorde
lijk is geweest van dp directie, om hierin
in gebreke te blijven. Daardoor is eigen
lijk de strijd ontketend. Niemand haalt
hot in zijn honfd. om bepaalde eischen te
gaan stellen als hij met groote zekerheid
weet, dat het sociaal-wenschelijke econo-
misch onmogelijk is. Do arbeiders hebben
echter de stellige overtuiging, wanneer de
directie maar wil, er een gezonde oplos
sing voor het loonverschil is to verkrijgen.
Een tweede wensch der arbeiders is een
goede rekeling bij bedrijfsstagnatie vast te
leggen. Vertraging in het bedrijf, de on
mogelijkheid om te werken door welke om
standigheden dan ook, regenverzuim en
vorst, het zijn omstandigheden, waarvan
het risico niet door den arbeider, althans
niet geheel, mag worden gedragen. Een
vasts'.aande regeling is noodzakelijk. Allo
willekeur moet volledig zijn uitgesloten.
Voorts willen we het aantal vacanticda-
gen brengen van 2 op 3 tegen een vergoe
ding van 4.25 per dag. Algemeen loeft
onder de arbeiders de drang, om na inge
spannen arbeid een week vacantie te
genieten, zooals dit in een groot aantal
ondernemingen is doorgevoerd. De organi
saties doen in de onderneming van den
heer Oosthoek slechts eon zeer bescheiden
stap in deze richting. Ook de z.g. familie
dagen (huwelijk, bevalling en sterfgeval)
wenschen zij vergoed te zien met 4.25
per dag, wat zeker billijk kan worden gcT
noemd. Tenslotte is daar nog het geschil
punt over de uitbetaling der chr. feestda
gen. Het vorig jaar werd voor deze feest
dagen 2.25 per dag vergoed. De directie
bood nu 2.50 aan. De organisaties vra
gen een vergoeding van 3.40 per dag
(het uurloon is 40 cent). O. i. moeten de
arbeiders geen schade hebben, wanneer
een feestdag aanbreekt, vooral nu de loo-
BAKKERIJTENT00N-
STELLING TE UTRECHT
Van 30 April tot 8 Mei
wordt in het Jaarbeurs
gebouw te Utrecht de in
ternat. tentoonstelling
van Banketbakkerij, Ko
kerij en aanverwante
vakken gehouden. Een
prachtige inzending van
den hotelhoudersbond
„Horecaf". Een met zorg
en uitgezochten smaak
gedekte tafel
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Italië gaat 29 oorlogsschepen op stapel
zetten.
Lijdelijk verzet en de staat van beleg in
de gevangenis te Columbus in Ohio.
Ernstige overstroomingen in Spanje.
(Buiteulandsche Berichten).
BINNENLANL
Boven Waalhaven is een Pander-vlieg
tuig neergestort Inzittenden wonder boven
wonder ongedeerd. (Luchtvaart 2e blad).
Door een lek in een gas-reservoir in een
chemische fabriek te Helmond zijn twee
arbeiders gedood en de directeur zwaar
vergiftigd. (Laatste Berichten).
De crisis in den landbouw. De instel
ling van een commissie (3de blad).
Een volkscredietbank van het R. K.
Werkliedenverbond (3de blad).
Moedermoord te Soest. (Gom. Berichten,
3e blad).
OMGEVING.
De staking te Alphen aan den Rijn.
Hoe zij is ontstaan. (Rijnstreek, lsto blad).
PROF. DR. J. C. KLUYVER
hoogleeraar in do hoogcre stelkunde enz.
aan de Leidsche Universiteit, die morgen
Vrijdag, 70 Jaar wordt en derhalve aan
het eind van dezen acadcmischen cursus
moet aftreden.
nen zeor matig genoemd worden.
Ziehier, lezer, waar het in dezen strijd
om ganL Op duidolijko wijze hebben wo u
ingelicht. Naar onze innige overtuiging heb
ben wij hier een strijd om recht. Steun
ons hierbij, moreel en financieel, wanneer
zulks gevraagd wordL De ongeorganiseer
de arbeiders moeten worden geholpen door
don vrijwillig geinden steun. Het gaat hier
om de idee der vakbeweging: ernstig over
leg en medezeggenschap in do loon- en
arbeidsvoorwaarden tot zijn recht te l'vten
komen. Rustig en vastberaden zijn de ar
beiders den strijd ingaan, welke hun is
opgelegd. Ruslig en vastberaden willen zij
volharden, totdat recht en gerechtvaardig
heid geschiedde".
Voorts kunnen we omtrent het ver
loop der staking mededeelcn, dat door de
firma Oosthoek ren achttal arbeiders per
aangcteckcnd schrijven zijn ontslagen. De
stakers zullen met toestemming van den
Burgemeester met een lijst circuleeren, tot
ondersteuning van de ongeorganiseerde
arbeiders.
De toestand wordt iets scherper en gis
teren werden degenen, die goederen voor
de firma vervoerden, daarin zooveel mo
gelijk belet.
Veilingen.
Ingaande heden zullen de groentenvei-
lingen weder driemaal per week plaats
hebben en wel op Maandag. Woensdag en
Vrijdag, terwijl de eierenveiling als voor
heen op Donderdag wordt gehouden.
„Herwonnen Levenskracht". De ten
toonstelling van „Herwonnen Levens
kracht" in het Patronaatsgebouw aan '>c
Paradijslaan mag zich in een druk bezoek
verheugen, heden de laatste avond zal te
vens de aan de tentoonstelling verbonden
verloting plaata vinden.