«lste Jaargang
DINSDAG 1 APRIL 1930
No. 6446
VOOR LEDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
OUDE-WEJERING.
H. VESSEUR
3)e £cicbelve Gou/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Rij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeehngen wordt
het dubbele van bet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
De communistische propaganda
Het gewroet van heb Communisme dringt
dieper door en beslaat breeder opper
vlakte dan velen vermoeden.
Wij wezen onlangs op enkele mededee-
lingen, bestemd voor „de secties".
Overal worden „vertrouwensmannen"
gezocht en deze doen dan het werk in de
secties en cellen.
Fabriekskranten doen daarbij goede
diensten. Fabriekskranten als „De Rubber
vreter", „De Roode Havenarbeider", „De
Roode "Werker", „De Roode Mijnfilm", „De
Roode Bliksem", „De Roode Gashouder",
„De Munitiewerker" (notabene aan de ar
tillerie-inrichtingen 1) en de orgaantjes te
gen de Nederl. Spoorwegen, Philips, Werk
spoor, de Kunstzijdefabriek, de Utrecht-
Sche Machine-fabrieken e.d. vol ophitsing
tegen directie, bedrijfschefs, enz. In „De
Tribune" wordt medegedeeld, dat in den
loop van Maart weer tal van bedrijfskran-
ten zijn verschenen.
Ook op de kinderziel wordt het ver
derf gericht.
In „De Jonge Kameraad", een kinder
bijvoegsel van het Communistisch dagblad
„De Tribune", worden de kleinen opgezet
tegen God Het aantal kinderen, dat be
reikt wordt, acht men echter te klein. Men
gaat daarom thans een breede propaganda
voeren „onder de kindeT^n op de scholen,
in de burgerlijke en sociaal-democratische
kinderorganisaties, onder de kinderen op
straat in oe bedrijven, waar arbeiders
kinderen werken'".
Een z.g. Btormplain is opgesteld, waar
op o.ni- d® volgende punten staan:
„Het stichten van twaalf schoolcelleo
over h0t geheele land; het nitgeven van
25 gchd°lkranten; het organiseeren van
alle pioniers boven de 14 jaar in de C. J.
en het organiseeren van vijf arbeiders-
Jrinde'dubs".
He, „Gelderlander" waarschuwt naar
aanleiding hiervan:
„Ouders, onderwijzers, leiders van or
ganisaties waakt, en laat geen enkel oogen-
blik uw waakzaamheid verslappen.
Het gaat om de onsterfelijke zielen
onzer kinderen".
Veelzijdige waakzaamheid ten opzichte
van de Communistische propaganda is
hoogst noodzakelijk 1
DUITSCHLAND
HET KABINET-BRUNING.
Uiteenloopende perscommentaren.
In de Berlijnsche pers worden ten aan
zien van de toekomst van het kabinet-Brü-
ning zeer uiteenloopende verwachtingen
geuit. De „Germania" is van oordeel, dat
de beslissing thans bij de partijen berust
en dat deze beslissing niet zoozeer het
lot der regeering als wel dat van den hui-
digen Rijksdag zal bezegelen. De Rijks
dag zal zich dan ook dienen af te vragen
of men door bet kabinet Brüning ten val
brengen zichzelf in de komende weken
wenscht uit te schakelen.
De „Deutsche Zeitung" acht het waar
schijnlijk, dat de sociaal-democraten het
nieuwe kabinet hnn steun onthouden. Zoo
doende zal het lot van het kabinet afhan
gen van de Duitscb-nationalen en, zoo
schrijft het blad, uil de vrees der midden
partijen voor nieuwe verkiezingen blijkt
we], dat de Duitscb-nationalen voor het
uiteindelijk resultaat niet beducht behoe
ven te zijn.
De „Lokal Anzeiger" werpt de vraag
op of het aangaat de 6ociaal-democraten
van de regeeringsveranfcwoordelijkheid te
ontslaan, en of niet de raoreele plaats aan
wezig is thans het volk zelf te laten be
slissen. De „Kreuzzeitung" en de „Deut
sche Tagerszeitung" nemen een afwachten
de houding aan.
De recbtsche „Berliner Börsenzeitung"
waarschuwt de Duitsch-nationalen, dat zij
door te slemmen voor een motie van wan
trouwen tegen het kabinet-Brüning zouden
bewijzen, dat de saneering van het land
hun niet ter harte gaat.
FRANKRIJK.
FRANKRIJK EN HET YOUNG PLAN.
Met 527 tegen 38 stemmen aangenomen.
De Fransche Kamer heeft Zaterdag
nacht om 2 uur de wet tot ratificatie der
overeenkomsten van 's-Gravenhage mét
527 tegen 38 stemmen en -21 onthoudingen
aangenomen, nadat minister-president
Tardieu de kwestie van vertioüwen had ge
steld.
De Fransche bladen zijn over het alge
meen over dit resultaat voldaan en prij
zen Tadieu, die zich een meester in de wel
sprekendheid heeft getoond.
De „Journée indusir." schrijft naar aan
leiding van de aanneming van de wet, dat
Frankrijk het gezonde verstand heeft laten
gelden, zonder geestdriftig voor het Young-
plan te zijn.
De „Matin" verklaart, dat, wat het
Young-plan betreft, er geen menscheüjk
werk is, dat volmaakt is, vooral niet, als
het een compromis .tusschen verschillende
stroomingen is.
De „Volomé" stelt vast, dat het tijdperk
van Versailles thans afgesloten en de tijd
gekomen is om te bereiken, dat het tijd
perk van Genève dezelfde zekerheid en de
zelfde prestaties voor het herstel zal bren
gen.
De leider der radicalen Daladier ver
klaart in „La RépubÜque", dat Frankrijk
door de ratificatie afziet van alle militaire
maatregelen, de oplossingen van het in
ternationale recht aanvaardt en de ontrui
ming van het Rijnland thans definitief is.
Ondanks de opvattingen van enkele over
spannen nationalisten zal de ontruiming
worden uitgevoerd, zonder dat er meer de
geringste mogelijkheid voor een nieuwe
bezetting is.
De „Temps" merkt op, dat de groote
meerderheid, waarmede ie kamer zich
voor het Youngplan heeft uitgesproken,
het buitenland een voldoende bewiis
den vTedelievenden wil van Fra-nt—^k le
vert.
Socialisten en Communisten slaags.
In een vergadering der Fransche socia
listische partij te Lens, waar Paul Bon
cour een rede zou houden, kwam het gis
teravond tot ernstige incidenten. De com
munisten hadden n.l. al sedert weken hun
aanhangers opgeroepen, om op de socialis
tische vergadering een tegen-demonstratie
te houden.
De communisten hadden kans gezien,
den ingang van het gebouw te bezetten
en de politie, die op een dergelijke „tac
tiek" niet was voorbereid, trachtte aan
vankelijk tevergeefs den socialisten vrijen
doorgang te verschaffen.
Spoedig kwam het tot een gevecht,
waarbij twaalf politie-agenten werden ge
wond.
Paul Boncour, die in de hitte van den
strijd van zijn vrienden gescheiden werd,
wist zich met moeite door de vechtenden
heen te slaan en het gebouw te bereiken.
POLEN
Dollarvervalschers gearresteerd te Wilna.
Uit Wilna wordt gemeld, dat de politie
aldaar er in geslaagd is, een uit een vrij
groot aantal personen bestaande bende
van dollarvervalschers, die niet alleen in
Polen maar ook in het buitenland hun werk
verrichten, op het spoor te komen.
Tot nog toe zijn vijftien personen gear
resteerd.
Bij een huiszoeking bij één hunner, te
Wilna, vond met twee duizend valsche dol
larbiljetten.
BRITSCH-INDIE
VOOR EN TEGEN GANDHI.
Gisteren heeft te Nasik een openbare
vergadering plaats gehad belegd om aan
Gandhi's campagne steun te verleenen,
meldt de Times. Ongeveer 2000 inlanders
woonden de vergadering bij, doch spoedig
bleek, dat de meerderheid uit orthodoxe
Hindoes bestond, die niet geneigd waren
Gandhi's actie' te steunen doch hun misnoe
gen over de Congresleiders te kennen ga
ven in verband met hun sympathie voor
de paria's. Een oproep voor vrijwilligers
voor Grandhi's „leger" bleef zonder resul
taat.
De vergadering ging in groote verwar
ring uiteen, meo bestookte elkaar met stee-
nen en andere voorwerpen.
In het district Ahmedabad zijn ongeveer
400 vrijwilligers gerecruteerd In plaats van
te trachten zout tp produceeren zullen zij
pogen zout als contrabande uit Dholera en
DR. FR. VAN EEDEN.
Wij rectificeeren I-ij deze een gisteren
gemaakte vergissing. Dv. Fr. van Eeden is
niet Zondag 70 jaar geworden, maar is a.s.
Donderdag 3 April 70 jaar.
Kharagoda in te voeren en dit te Ahme
dabad en naburige plaatsen te koop aan te
bieden. Er wordt op groote schaal propagan
da gevoerd en in heb geheele district van
Ahmedabad is een boycot van ambtenaren
begonnen. In de stad Bombay hebben eeni-
ge Indische kooplieden, die handel drijven
in buitenlandsche weefsels getracht een
boycot tegen manufacturen uit Manchester
te weeg te brengen r einde Gandhi's be
weging te steunen.
CHINA
WEER ZENDELINGEN ONTVOERD.
De roovers, die dezer dagen in de pro
vincie Kiangsi drie vrouwelijke Fransche
zendelingen doodden, hebben thans een
Britschen zendeling en zijn vrouw en een
Amerikaansche zendelinge ontvoerd, die te
Joeanchau, in het Westen van Kiangsi, wa
ren gestationneerd.
Drie andere zendelingen ontsnapten ter
nauwernood.
HOOGER ONDERWIJS IN CIJFERS.
Theologie en Landbouw. Wie
zich lichtelijk moeten schamen.
De vorige week is het verslag van den
staat van het onderwijs over 19261927
verschenen. Dit verslag brengt derhalve
niet de nieuwste gegevens, maar belang
wekkend zijn de cijfers niettemin.
Het aantal omschreven studenten bij het
hooger onderwijs (de katholieke seminaria
niet- meegerekend) bedroeg:
Leiden 2045
Utrecht 2332
-Groningen 1071
Amsterdam Stad 2038
Amsterdam V. U379
Nijmegen 356
Delft 1479
Wageningen 355
Yoor de universiteiten is de verdeeling
per faculteit aldus opgegeven:
Theologie 567
Rechten 1199
Geneeskunde 2846
Wis- en Natuurkunde1639
Letteren1515
Het totaal der studenten bedraagt 10055
tegen 9479 in den cursus 19251926.
Op dit totaal waren in 1926—1927 een
aantal van 1745 dames tegen 1556 één jaar
te voren.
Naar aanleiding van deze cijfers vestigt
„De Nederlander" de aandacht op tweeër
lei. Eerst op de belangstelling naar theo
logie en landbouw:
Aan de drie Rijksuniversiteiten studee-
ren 301 theologen, in Wageningen 355
landbouwstudenten. Wij zeggen dn. omdat
wel eens bezwaar gemaakt wordt tegen de
theologische faculteiten met het oog op de
kosten per student. Met dit ééne punt, is
.^et vraagstuk zeker niet opgelost, zelfs
niet gepeild. Maar wie de geldzaak hier
gewichtig acht, gelieve uit te rekenen, wat
de Landbouwhoogeschool te Wageningen
kost aan het rijk voor weinig meer studen
ten. Door de malligheid, dat de Hooge-
school te WageningeD niet onder het De
partement van Onderwijs ressorteert, kan
men in dit verslag de kosten niet nazien.
Doch het is wel iets meer dan 27 hoog-
leeraarstractementenwat alles is, dat de
theologen vergen!
Deze vergelijking gaat niet geheel op,
want buiten de drie Rijksuniversiteiten
zijn er heel wat studenten, die theologie
studeeren. Het bezwaar tegen de theologie-
faculteiten aan de Rijksuniversiteiten is
niet het gering aantal studenten, maar
wel, dat deze faculteiten uiteraard steeds
ten goede komen aan sommige kerkgenoot
schappen.
De beteckenis van dit bezwaar treft nog
meer door de volgende cijfers, welke „De
Nederlander'' tegenover elkaar stelt:
Te Leiden, Utrecht, Groningen en Am
sterdam (stad) deden 9 theologen docto
raal, aan de Vrije Universiteiten alleen 10
en in Nijmegen 5. De studenten aan de
eerstgenoemde vier moeten zich dus lich
telijk schamen.
Moeten alléén de bedoelde studenten
zich lichtelijk schamen?
Of is er óók reden tot lichtelijke schaam
te voor het Rijk, dat de kosten van de op
leiding der theologen aan de openbare
universiteiten geheel betaalt met de be
lastingpenningen. die do Nederlandsche
gemeenschap opbrengt, terwijl de Vrije
Universiteit te Amsterdam met 'n aalmoes
wordt afgescheept, en de R. K. Universi
teit te Nijmegen uit 's Rijks kas geen cent
ontvangt? ?)Tijd".
KRUISVERBOND IN HET BISDOM
HAARLEM.
Vergadering der Zuid-Hollandsche
Propagandaclub.
Zondag werd in „Amicitia" te 's-Gra
venhage onder leiding van den heer
Schalkwijk een vergadering gehouden van
het Diocesaan Kruisverbond en de Zuid-
Hollandsche Propagandaclub met be
stuursleden en propagandisten. Vertegen
woordigd waren mede de afdeelingen Rot
terdam, 's-Gravenhage, Lisse? Naarden en
Delft.
Besproken werd de quaestie van de Dr.
Ariëns-vereeniging. Het pro werd uiteen
gezet door den heer H. B. van de Sande,
het contra door den heer A. J. Koetsen-
mijter, beiden leden van het Hoofdbe
stuur.
De heer v. d. Sande verdedigde de vol
gende stellingen:
De redding van drankzuchtigen behoort
tot den arbeid van Kruisverbond en Ma-
riavereeniging, als onderdeel der pracci-
sche drankbestrijding.
Alleen genoemde vcreenigingen (speciaal
dezer geheclonthoudersafdeelingen) kunuen
het reddingswerk naar behooren en met
vrucht verrichten.
Scheiding van reddingswerk en drank-
bestrijdingspropaganda belemmert den
bloei van Kruisverbond en Mariavereeni-
sins- j. A
De Dr. Anënsvereeniging dient te zijn
een landelijke centrale, die zich belast, met
het instandhouden van Sanatoria voor
drankzuchtigen, het verleenen van hulp
aan de plaatselijke katholieke drankbestnj-
dingsvereenigiugen bij het uitzenden van
patiënten, het inrichten van consultatie-
bureaux en alcoholvrij lokaal, met het
verschaffen van wetenschappelijke en
practische voorlichting ten behoeve van
het plaatselijk reddingswerk, enz. i
De heer v. d. Sande betoogde breedvoe
rig, dat 't reddingswerk uitsluitend door
Kruisverbond en Maria-vereeniging moet
worden verricht. In de practijk is het hem
gebleken, dat de Dr. Ariënsvereeniging et
werk van redding van drankzuchtigen niet
kan doen, daar zij steeds met vele geval
len bij Kruisverbond en Maria-vereeniging
komt, die dan aangewezen zijn, om het
werk te verrichten.
De heer A J. Koetsenmijter verdedigde
daarentegen deze stellingen.
De drankbestrijding en verder de reclas-
seering, instellingen van weldadigheid enz.
hebben alle groot belang bij een goed
reddingswerk.
Een consultatiebureau, een flinke red
dingsbrigade en een alcoholvrij lokaal kun
nen bij het- reddingswerk niet gemist wor-
den.
De drankbestrijding is van de grootste
beteekenis voor het reddingswerk.
Een van de voornaamste onderdeelen
I van het reddingswerk, waaraan alle aan
dacht moet worden geschonken, is de „na
zorg".
I Een afzonderlijke en zelfstandige ver-
eeniging (Dr. Ariënsvereeriering) is noodig
om drankzuchtigen te redden; dit zoowel
in het belang van do drankzuchtigen zelf
j als in dat van de drankbestrijding in het
I algemeen.
j Spr. zette uiteen, dat reddingswerk en
drankbestrijding twee aparte lichamen
j moeten zijn, maar dat er sleeds een nauw
I verband meet bestaan tusschen drankbe-
I strijding en St. Ariënsvereeniging. Bij het
Heden hebben wij den Heer
J. L. ZOET Czn.
op diens verzoek eervol ontslag verleend
als Agent van „De Leidsche Courant"
en tot zijn opvolger benoemd den Heer
tot wien men zich kan wenden voor het
opgeven van Abonnementen en Advertentiën
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Fransche Kamer heeft het Young
plan aangenomen.
Bij het mijnongeluk in Kentucky zijn 16
arbeiders om het leven gekomen. (Buitenl.
Berichten 2e blad).
BINNENLAND.
De Bloemententoonstelling te Aalsmeer
(2de Blad).
Te Rotterdam heeft een Madoerees twee
Javanen gedood. (Gem. Berichten, 2de
Blad).
ZOETERWOUDE.
POLITIE-JUBILEUM.
De heer B. J. Broxterman, gemeente
veldwachter te Zoeterwoude, herdenkt
heden den dag, dat hij 25 jaar geleden bij
de politie in dienst kwam.
reddingswerk moet vooral een goede na
zorg bestaan; hij gaf verschillende voor
beelden, waar goede nazorg uitstekend
heeft gewerkt.
Aan het slot van zijn uiteenzetting
bracht hij dank aan pater Ildefonsus voor
't vele, in het belang van het Roomsche
reddingswerk gedaan.
Over het gesprokene werd breedvoerig
door verschillende aanwezigen van ge
dachten gewisseld, waarna de beide inlei
ders hun meening nader uiteenzetten.
NED. R. K. BOND VAN ZIEKEN
VERPLEEGSTERS.
Het zilveren jubileum.
Op 7 Mei herdenkt bovengenoemdo
Bond zijn vijf-en-twintig-jarig bestaan. Z.
D. H. Mgr. J. D. J. Aerigenent, bisschop
van Haarlem, in wiens bisdom de Boud
zijn werkzaamheden aanving, heeft bereid
willig toegezegd om dezen feestdag met
zijn tegenwoordigheid op te luisteren.
