3)e £eidóclre Gou/fco/nl'
I'M
't
21ste Jaargang
DINSDAG 25 MAART 193C
No. 6442
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
i' «ft |L
ONDERWIJS
Nieuw feuilleton
STADSNIEUWS
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 24)5 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS EEDRAAGT:
Gewone idvertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Madedeeliogan wordt
bet dubbele van bet tarief borekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop 10.50
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Het dienstboden-vraagstuk.
Het dienstboden-vraagstuk is een kwes
tie, die velen beroertHet vraagstuk is
niet in enkele regels saam te vatten of te
bespreken, nog veel minder op te lossen. Er
is een dienstboden-nood, en er wordt ge
klaagd over de moeilijkheden, om in goede
harmonie en wederzijdsche tevredenheid
een dienstbode te houden.
Gisterenavond vonden wij deze kwestie
aangeroerd in een artikel in „Het Handels
blad". Wij willen hier aan dat artikel het
volgende ontleenen:
„Wie het aangiftebiljet voor de Per-
soneelo Belasting moet invullen, vindt
daarop ten slotte de vraag, welke an
dere personen er in zijn huis nog wo
nen behalve de leden van zijn gezin
en zijn dienstboden. De fiscale wetge
ver rekent met dit disjunctieve „en"
de diens.boden dus reeds niet meer
tot de leden van het gezinals
hoedanig zij vroeger nochtans stellig
werden beschouwd. Schrijver dezes
herinnert zich nog zeer goed dat zijn
vader, toon men eens op een uitstapje
in België gezamenlijk aan de koffieta
fel ging zitten, een Fransche diensl-
bode (geen „gouvernante" maar een
gewone dienstbode) die al sinds ja
ren bij schrijvers grootmoeder in
dienst was, mede aan tafel noodde
mot de opmerking: „Vous étes mem-
bre de la familie" (Gij zijt lid van dc
familie). En bij een oud-oom van
schrijver dezes, bij wien de gewoonte
heerschte om 's avonds voor het naar
bed gaan een bijbellezing te houden,
zaten de dienstboden daarbij steeds,
evenals het gansche gezin, mede on
der zijn gehoor.
Nu behoeft men de verhouding der
diens'boden tot de meesters in het
oude Gezin niet te idealiseeren er
kwamen vroeger zeker ook nog al
eens wat strubbelingen met „de
booien" voor om die toch als een
gansch andere te zien dan die van
thans. Hoe ook de humeuren waren,
een dienstbode gevoelde zich eertijds
als te behooren tot het Gezin. Van dat
gevoel is tegenwoordig al heel weinig
meer over; de dienstbode van heden
gevoelt zich louter in een a r b o i d s-
verhouding, precies als een arbeider
in een onderneming en de Staat heeft
dat gevoel gesanctioneerd en aange
moedigd door, in de artike'cn betref
fende het Arbeidscontract, alle arbeids
contractanten, óók de dienstboden,
over één kam te scheren. De moderne
dienstbode is eenvoudig een arbeid
ster geworden, die haar werk toeval
lig heeft in het huis van den patroon
(er zijn natuurlijk nog een menigte ge
vallen waarin de opvatting der ver
houding nog niet zoo is, doch wij
teekenen nu de «lgemeene, 't zii wor
dende, 't zij reeds bestaande, figuur)
en ze voo't zich in hef geheel niet
meer als deel van het Gezin. En het
inwonen, dat nog over is van het
asnect der oude verhouding, is. door
de neiging tot uithniziehcid van de
moderne dienstbode, allengs aan het
verdwiinen; de fi*niur der inwonende
dienstbode zal, binnen afzienbaren
tijd, geheel tot het verleden behoo-
In het bovenstaande is dit in ieder geval
verkeerd gezien, dat de wettelijke bescher
ming van dienstbode deze uit het gezins
verband zou hebben gehaald.
De wet is hier zéker niet de zondebok!
De oorzaken, zoowel van den dienstbo
den-nood als van het betreurenswaardige
feit, dat de dienstboden, die er zijn, vaak
niet dkt geven in het gezin, wat men ver
wacht of graag zou ontvangen die oor
zaken liggen dieper.
De geestesgesteldheid van vele dienste
boden is verkeerd zij willen vaak hun
ontspanning te veel buitenshuis zoeken.
Zij waardeeren vaak te weinig de genoe
gens en de nuttigheid van het huiselijk
leven.
Maar.... is ook, althans meermalen, de
geestesgesteldheid in de families, bij wie
de dienstbode in hnis is, niet verkeerd;
hebben ook meermalen de tegenwoordige
gezinnen niet te veel verloren van dien
ouden geest, van die eenvoudige gewoon
ten, waaraan de schrijver in „Het Han
delsblad" herinnert 1
Voor beide partijen is veel te leeren van
den goeden onden tijd!
INTERNAT. CONFERENTIES
DE TARIEVEN CONFERENTIE
GESLOTEN.
Dc tariefwapens'.ilstandsconferentio is
gisteren, na een bijeenzijn van moer dan
vijf weken gesloten.
De hande'.sconventio is reeds door c'f
regeeiingen ondeiteckcnd, n.l. België,
Duitscluand, Enceland, Estland, Fin'ani,
Frankrijk, Italië, Luxemburg, Neder
land, Oostenrijk en Zwitserland.
Dc ministers van handel van Dritsch-
land, Schmidt, van Frankrijk, Flandin, cn
van Zwitserland, Schulthcss waren per
soonlijk aanwezig, om de conventie te on
derteekenen.
Bovendien is het protocol over de toe
komstige onderhande'ingen tussch» n ie
regeerincen over collectieve tariefsverla
ging en het uit de weg ruimen van andere
belemmeringen van den internetiDnalcn
handel dcor dezo zelfde elf de'cgatirs ou-
derleekend en bovendien door Grieken-
land, Letland, Litauen cn Portugal.
In goed-ingelichte kringen neemt men
tuin, dat van deze vier delegaties ook Let
land, Litauen en Griekenland do conven
tie ondeiteckenen zullen.
In zijn slotrede legde graaf Moltke nog-
j maa's den nadruk op het uitgesproken
Eurcpcesche karakter van deze conventie.
Hij stelde het nut van persoonlijk contact
tusschen de leiders der Europeescho hen-
delspolitek in het licht en meende, dat
deze samenkomsten, aangevuld door per
soonlijke bezoeken aan andere landen een
voortreffelijk middel zijn om eikaars moei
lijkheden te leeren kennen. Hij meende ten
slot te, dal de waarde van de hande'scon-
venlic, die, zooals men weet, paB in No
vember a.s. in werking kan treden, meer
afhangt van de psychologische en pracli-
sche rem, die zij zal kunnen zijn tegen
de neiging tot vermeerdering der handels
barrières, dan van de bindende bepalin
gen, die zij inhoudt.
Aan hel slot der zitting bedankte dc
Fransche minister van Handel, Flandin,
met cenige welgekozen woorden den voor
zitter graaf Moltke. Hij beschouwde deze
conventie als een eersten steen van het
gebouw der economische samenwerking in
Europa. Wanneer eenmaal de economische
coöperatie zal zijn tot stand gekemen, zal
een ieder moeten bedenken, dat zij te Ge
neve op deze conferentie is geboren.
DE VL00TC0NFERENTIE.
Ia sommige kringen te Washington ver
luidt, dat dc Amerikaansche deiegatie op
de Londensche vlootconferentie binnen 1-1
dagen zal terugkeeren, indien voor dien
tijd geen besliste vooruitgang bereikt is.
FRANKRIJK.
DE ONTVLUCHTING VAN MADAME
HANAU.
Groote hilariteit te Parijs!
Het effect, veroorzaakt door de coup de
théatre in de zaak Mme. Hanau, schijnt
nog sterker te zijn dan dat, destijds door
de vlucht van Léon Daudet teweegge
bracht. Gisteravond maakte men zich in
de theaters, restaurants, bioscopen, kof
fiehuizen en clubs vroolijk ten koste van
de autoriteiten, dc rechterlijke macht cn
de politic. Mme. Manau werd sympa'hick
door de kwajongensachtigheid waarmede
zij een langen neus trok tegen de hoogo
ambtenaren. Men bewondert trouwens ook
de moreele kracht dezer vrouw, die of
schoon verzwakt door een hongerkuur van
achttien dagen, er in slaagde uit het hos
pitaal te ontkomen cn zich vrijwillig aan
de gevangenis aan te melden om te pro'.es-
teeren tegen de gewelddadige wijze, waar
op men haar voedsel toediende.
De autoriteiten, als wi'dcn zij de be
lachelijke posite, waarin Mme. Hanau hun
heeft gebracht, nog aandikken, hebben een
enquête verordend om de mc Icplichticjcn
in het geval te ontdekken. Zij beieiden al
dus een nieuw proces voor, dat een amu
sante vaudeville belooft te worden.
Dc ernstige zijde van het gebeurde i?,
dat het nu moeilijk zal worden mevr. Ha
nau de contra-exneitise te weigeren, die
eischte onder bedreiging van voedselwei-
gering.
De gcheele pers geeft toe dat het mevT.
Hanau is gelukt de lacrer* op baar hand
te krijgen. De „Oeuvre" bcwonde:t „de
elegante eo spitsvondige ontkooping". wel
ke zij aan de comedie heeft weien te ge
ven.
M
i•v
MAANDAG HEEFT DR. BRUNO BECKER te Amsterdam zijn hooglecraar-
schap in de Oost-Europeesche Cultuurgeschiedenis aanvaard met een
inaugurale rede
BRIAND OVER DE RIJNLAND
ONTRUIMING.
In de gisteren gehouden gemeenschap
pelijke zitting der *utpiercomniissies voor
financiën cn buitenlandschc zaken, liccft
Briand, naar dc „Populaire" weet te mel
den, op een vraag van den socialistischcn
afgevaardigde Grumbach, over de ontrui
ming van het Ri.n'and, verklaard, dat
Frankrijk geen reden heeft voor en ook
geen belang bij een verlenging van den bc
zeitingsduur.
Alles duidt er op, dat dc ontruiming van
het Rijnland op bet bepaalde tijdstip zal
zijn beëindigd, tenzij zich onverwachte
omstandigheden mochten voordoen, zooals
een weivering van de kamer om het
Youngplan te ratificeeren.
Do ratificatie is de eenigo voorwaardo
voor een vasthouden aan den datum der
ontruiming.
Briand meende overigens te weten, dat
de minister van oorlog reeds de noodzake
lijke maatrege'en getroffen had, om tot
ontruiming ',c kunnen overgaan.
Franklin Bouillon, recht op dc zaak af
gaande, s clde dc vraag of het Rijnland
voor den 30slen Juli zou zijn ontruimd. Hij
kreeg van Briand kortweg ten antwoord,
dat de ontruiming tegen dien tijd zou zijn
afgeioopen.
RUSLAND
WAT GEBEURT ER MET OE K0ELAKI?
Zooals hekend is, wordt er in Rusland
een stelsel van „raskoelatsjiwanicjc" door
gevoerd, bestaande daarin, dat de welge
stelde bccren van al hun have beroofd
worden en op straat gezet. Wat gebeurt er
nu met die mannen! vragen zich dc sovjet-
bladen af. Velen hunner komen van hon
ger en koude om, maar de sterke weten
zich te redden. De „Prawda" geeft de vol
gende lezing van het lot dier in leven ge
bleven koelaki. Een groot gedeelte van dc
kce'aki, aldus de „Prawda vindt na dc
raskoelatsjiwanieje onderdak bij familie
leden in andere dori en. De koelak is in
den regel een boer, die zijn vak verstaat
en elke boer neemt hern gaarne als com
pagnon of knecht aan. Sommige koelaki
vertrekken naar een andere streek cn vin
den dnat een betrekking, ze'fs in sovjet-
instellingen, omdat er zulk een gebrek aan
energieke en betrouwbare menschen is en
de k"dak is natuurlijk in den regel iemand,
die van aanpakken weet. De wet verbiedt
wel ten strengste een koelak in dienst te
nemen, maar dc sovjet-organen weten wel
een middel te vinden om het verbod t<*
oinzei'en. Een gedeelte der koelaki wist
ondanks het nadrukkelijke verbod, lid van
kolchoz te worden; zij hebben al weer een
eigen huishouding met de noodzakelijkste
voorwerpen. De overigen vertrekken naar
Moskou. De „Prawda' bet curt natuurlijk
dat de kcelak zooveel uithoudingsvermo
gen en volharding toont te bezitten.
BRITSCHINDIE
GANDHI IN OPENLIJKEN
OPSTAND?
Verslagen zijner redevoeringen
gecensureerd.
De „Observer" bevestigt in eon bericht
uit Bombay, dat do vorslagcn van de rode-
veeringen, die Gandhi op verschillende
plaatsen houdt, door dc censuur worden
gekeurd en evcn:uecl gewijzigd.
Dc toenemende actie van Gandhi recht
vaardigt echter een dcrgelijken maatregel,
schrijft het blad.
In zijn te Horsad gehouden redo vor-
k'rarde Gandhi o.a., dat hij dag cn nacht
ervoor bidt, dat het Britscho bewind over
Indië verstoord zal worden.
Hij verklaarde zich ervan overtuigd, dat
liet zi ndo was, nog langer hot bestaans
recht der Britsche heerschappij te erken
nen
Volgens Er.gelsche persberichten zou
Gandtii thans openlijk den opstand predi
ken en dezen een nationa'en plicht noe
men. Tot zijn lnaUtcn ademtocht, ver
klaarde hij, znl hij nie's vuriger wcnsclien
dan tic vernietiging van het bestaande re
gime. docb hij wcnschtc niet, dat den ver
tegenwoordigers cn leden der huidige re-
geerirg ecnig leed zou overkomen.
Ook van andere zijde wordt gemeld, dat
Gandhi zijn actie van lijdelijk verzet meer
en meer verlaat en overgaat tot het pre
diken van den opstand.
De Britsche autoriteiten zouden dan
rok de arrestatie van Gandhi ernstig over
wegen.
Oe doelrr.alhheid onzer onderwijv
organisatie.
Reeds eenigen tijd is bij het hoofdbe
stuur der Ne I. Maatschappij voor Nijver
heid en Handel do vraag aan dc orde of
het algemeen vormend onderwi n hier te
'ande wel voldoende nuttig rendement op
levert evenredig aan dc kosten. Men heeft
zich daarbij afvevraavd, of de resultaten
van het onderwijs voldoen aan de eischen,
die de maatschappij moet stellen wat er
hapert aan de aanpassing tusschen lager
en voortgezet onderwijs cn of er in het
algemeen wel voldoende organisatie en
centrale leiding in ons onderwijs bestaat.
Het hoofdbestuur heeft, naar wij verne
men, in zijn voorlaatste vergadering bcslo
ten, het vraagstuk van de doelmatigheid
onzer 'onderwijsorganisatie in studie te
scveo aan een kleine daarvoor in te stel
len ccmmissie. De studie zal, althans voor-
uoopig, beperkt blijven tot het algemeen
vormend lager cn middc'baar (voorberei
lend hoogcr) onderwijs en het vraagstuk
der aaneensluiting. A's voorzitter dezer
commissie, die dezer dagen door den voor
zitter der maatschappij gelnstallerd werd,
i» aangc e^ten de heer pref. ir. D. Dre*-
'en, oud-hoogleeraar aan dc Techntsrne
Hocgcschool to Dc'ft, «hans diiecteur van
de N.V. Machinefabriek Jaffa v.h. Louis
Smulders cn Co. te Utrecht.
't Lijkt bijna 'n sprookje, dit fcuilletoa.
waarin ons de geschiedenis verleid wordt
van een urm koemc'.kstertje, een meisje
van hoogen zielenadel, dat trouwt met 'n
rijken baron. Het heeft evenwel heel wat
voeten in de aarde, eer t zoover komt,
want ze is daartoe maar niet zoo dadelijk
te inden, hoe vreemd dit moge lijken,
Hoe deze twee hoogstaande menschen el
kaar toch „krijgen" vindt men aan het slot
van dit verhaal, dat ongetwijfeld bij onzo
lezeressen en lezers in den smaak zal val
len.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De tarievenconferentie te Genèvo ge
ëindigd.
Volgens sommige berichten zou Gandhi
in openlijken opsiand zijn tegen het Brit
sche bewind.
BINNENLAND.
De bouw van de grootste sluis ter we
reld te IJmuidcn, (2de blad).
„HET SCHOONSTE ALLER BOEKEN".
Voordracht van Prof. P. G. Groenen.
Op uilnoodiging van de R.K. Studenten-
vcrccniging „Sanctus Auguslinus" hield gis
teravond de zeercerw. hooggel. heer prol
P G. Groenen, hooglceraar aan het Groot
seminarie tc Warmond cn moderator van dc
Unie van R.K. Studcntcnverecnigingcn -n Ne
derland gisteravond in het „Eigen Hui» een
interessante voordracht over bovengenoemd
onderwerp.
De voorzitter van St. Auguslinus, de heer
Fianlc, leidde den spreker in met dc raede-
deeling, dat het bestuur verheugd was. dat
de oud-moderator der vereeniging weer eens
het woord zou voeren en toen prol. Groenen
het woord zou nemen, werd hij met hel lied
van „Onze Groenen" verwelkomd.
Prof. Groenen zeide. dat het hem zeer aan
genaam was te mogen spreken over zijn vak.
over het Boek, dat hem zoo lief en dierbaar
ia en wat helaas voor zoovelen, ook onder dc
studenten, een gesloten boek is.
Spr. wilde zich beperken tot een algemcc-
nen blik. ccn haastig voortgaan in het Schoo-
ne van het Schoone, van de pol/ie der poö-
ziefin die van het Goddelijk Woord den
Bijbel.
De Bijbel is dat bock der boeken, die briel
des Almachtigen, geschreven aan Zijn schep
selen, die immer gevende bron. weeruit een
ieder van alle tijden en van alle geslachten
komt putten, maar die toch onuitputbaar is.
die boom des levens, die twaalf vruchten
draagt, gevend, elke maand zijn vrucht, en
vier bledercn dienen tol gezondheid en tot
kracht der volkeren.
Maar de H- Schrift is niet alleen de grond,
die geelt het levend-makend water, maar ook
de bron. wier kristal-heldere gave ccn lust
ib voor het oog. Om zijn inhoud ia de Bijbel
met recht het Boek der Boeken, maar ook om
den vorm. waarin die inhoud is gekleed slaat
de Bijbel aan de spits van alle boeken, die
ooit ter wereld zijn geschreven, ia dc Bijbel
onr zijn rijkdom van dichterlijken schoonhe
den in waarheid bet mooiste bock der gc
heele wereldliteratuur. Men noemt het schoo
ne de glans der waarheid, doch waar zal
die beter, waar treffender gevonden worden
den juist in den Bijbel?
Wij lezen de klassieken om onzen aestbe-
tivchen zin, ons schoonhcidigavoel te ontwik
kelen en inderdaad bevatten zij vele schoon
heden. maar zijn die voorstellingsvormen,
naar de kunst zoo volmaakt, zijn zij niet de
schitterende en flikkerende dekmantel voor
het inwendige leege en holle, voor het gebrek
oan diepe en ware ideeïn? Het zedelijk ga-
halte, och het is dikwerf zoo gering, je ont
breekt dikwijls geheel; het kwaad
meest brute zinnelijkheid wordt er dikwerf in
d« meest helle en verlokkende kleuren ge
schilderd. Neen. dit toch kunnen wc ..het
schoone" niet noemen. Het kwaad ia nimmer
schoon en kan het ook nooit worden; modder
blijft modder, ook al wordt het op zilveren
schalen opgediend.