21ste Jaargang DONDERDAG 20 MAART 1930 No. 6438 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND 3)e £cidóelie (Bou/tcml DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 oent per week f 2.50 per kwartaal By onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abunné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 oent per kwartaal, bij vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelitigen wordt bet dubbele van bet tarief berokcnd Kleine advertentiën, van ten boogsto 30 woorden, waarin betreklypgen worden aangeboden of gevraagd, huur en verbuur, koop en verkoop 10.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen V Om de ziel van het arbeidend meisje Het maandblad „Dux" (Uitgave van het R. K. Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding te 's-Gra\enhage, tevens orgaan der interdiocesane Jeugdcommissie) publi ceert in het laatste nummer (nummer 9 van de 3de Jaargang) het rapport van een enquête betreffende de toestanden onder de meisjes, die werkzaam zijn in fabrieken en ateliers. De enquête, ingesteld bij vertegenwoor- digsters van de K. J. V.-aldeelingen van arbeidende meisjes in Noord-Brabant, werpt een droevig licht op de maatschap pelijk, godsdienstige en zedelijke vorming van bedoelde meisjes! En in „De Maasbode" van gisteravond schrijft pater Damasus O. M. Cap. een ar tikel over de R. K. Meisjesbeweging, waar in ons o. m. deze verklaring trof: „Ik hoorde van een Dame, die vier weken onbekend als fabrieksmoisje had gewerkt op een onzer fabrieken, dat ze nooit, geen enkel ge sprek had gehoord over iets, wat niet met jongens enz. in verband rftondl" Dit is niet erg verheffendI.... Maar toch met alle respect voor pa ter Damasus en voor de Dame, die hem inlichtingen verstrekte men overdrijve nu toch ook weer niet. Gelukkig ziju er ook nog veel fabrieks meisjes die zich godsdienstig voorbeeldig gedragen! Wij hebben in Leiden, waar op meerdere fabrieken meisjes werken, meer malen geestelijken hooren verklaren, dat onder hun parochianen fabrieksmeisjes zijn, die den anderen meisjes tot model van een degelijk braaf leven kunnen strek ken. Die goeden hebben echter voorlichten de en steunende hulp uoodig, althans velen hunner. En, helaas, zij vormen lang niet de meerderheid! Daarom hebben allen, die invloed kun nen uitoefenen op de katholieke organisa tie van meisjes op fabrieken on ateliers, een ernstigen plicht te hervullen. Er is in Leiden vroeger op dit terrein meer gearbeid dan in de laatste jaren 't spijt ons, dat wij dit moeten constatee- ren. De door den Bisschop vereischte Con gregaties in iedere Parochies zullen ech ter, direct en indirect, ook zeer veel kun nen doen voor de belangen van de ziel van het arbeidend meisje 1 Maar hiermede is nog niet Alles gedaan, wat gedaan kan worden. VAN HET VATICAAN. DE GODSDIENSTVERVOLGING IN RUSLAND. De Paus-Mis in SL Pleter. Gisterenmorgen kwam de Paus, gedragen in de sedia gesiatoria, naar den Öt, Pieuir om aan het Pauselijk altaar een stille H Mis te celebreereu tot boete en eerherstel voor de Russische gruwelen. Een groot koor van seminaristen zong gedurende dezo H. Mis liturgische hymnen. Na de H. Mis werden gezamenlijk do psalmen 58 en 7b gebeden, gevolgd door de Litanie van alle heiligen, waarin de voor naamste Russische heiligen werden ïnge- lascbt, met een bijzondere aanroeping tot de H. Theresia van het Kindje Jesus, om wier bescherming van Rusland gebedea werd. Aan het slot werd de ,.De Profundis" gebeden voor de Russische gevallenen, waarna van de loggia der H. Veronica do zegen met de drie groote reliquiën werd gegeven. Hierna ging de H. Vader onder groot gejubel uit de basiliek naar het Vaticaan. Er waren ditmaal geen bijzondere tri bunes voor bet corps diplomatique en den Romeinschen adel opgeslagen, maar recht voor bet pauselijk altaar hadden op afzon derlijke knielbanken plaats genomen: 20 kardinalen, loden vao bet corps diploma tique en wereldlijke autoriteiten waaronder vooral de Russische kolonie in Rome met de vorsten Wolkonsky en* Bariatinsky als ook de Russische geestelijkheid. Up een afzonderlijke plaats voor de vorsten zaten drie aartshertoginnen van Oostenrijk. Een ontzettende menigte, op wie de boele-plcchtigheid een diepen indruk mank te, vulde de basiliek tot in de uiterste hoe- ken. e In alle kerken van Rome hadden even eens gebedsoefeningen en boeteplechtighe- den plaats. Protestvergadering te Praag. Gisteravond werd te Praag door do ar beidersorganisatie der Tsjechisch Katho lieke Volkspartij een prolostvergadoriag gehuuden tegen de geloolsvervolgingeu in Rusland. Dezo vergadering had een vrij stormach tig verloop. Als spreker trad op aartsbisschop Dr. Kardoc, die evenwel voortdurend werd ge ïnterrumpeerd. Van de gaanderijen werden stinkbom men geworpen. Eenige voetzoekers brachten grooten schrik onder de aanwezigen, van wie a*s- kele van meening waren, dal er geschoten was. Het aantal inwoners. Blijkens een gepubliceerde lyst bedraagt het aantal burgers der Vaticaanscho Stad 505, waarbij nog ruim 300 personen moeten worden gevoegd, aan wie, hoewel zij in de stad wonen, niet het burgerschap van den nieuwen staat is verleend. INTERNAT. CONFERENTIES DE TARIEVEN CONFERENTIE. Een belangrijk besluit Do discussies gisternuebt in de eersie oouniii8sie van de tarielswapenstilstand- couioreiitio over de UJtzuiiueriiigslijsttn hebbcu aa miadernacht nog een geheel uii- verwachte weuaing geuouieu. Het bleek by de bespreking van de door de verschillende delegaties geweuschto uit zonderingen, uat de lysteu der uitzonderin gen zoo omvangrijk zouden worden, dat ver schillende delegaties, die geen uitzonderin gen zeil verlangden, te keunen gaven on der deze omstandigheden met er voor to kunnen instaan, dat haar parlementen de conventie zouden bekrachtigen. Het gevolg van deze discussies was, dat voorgesteld werd, arL 6, dat de uitzonde ringen toeliet, geheel te schrappen, «n plaats daarvan zou men oen redactiewijzi ging in de artikelen 2 en 3 kunnen aan brengen, welke minder ver ging dan art. 6. Het voorstel is aangenomen. Over het algemeen is de stemming veel optimistischer geworden en men noemt aan, dat de conferentie a.s. Dinsdag zal kunnen uiteengaan met een resultaat, dat heel wat beter zijn zal dan nog do laatste dagen to verwachten schoen. ENGELAND LORD BALFOUR t Zooals in een deel van-onze«vorigo op laag gemeld, is de staatsman Lord Ba'four de voormalige Britsche ecrsio minister en leider der conservatieve partij, gistermor gen op 82-jarigen leeftijd overleden. Arthur James Bal four werd den "en Juli 1848 in Schotland gebo- Hij deed in 1874 voor de eerste maal zijn in trede in het lagerhuis. In dien tijd heersch- te in Ierland een on gelooflijke politieke en sociale verwarring. Het bestuur eischte niet al leen een buitengewo nen moed, maar obven dien een zekeren tact en een dosis energie, welwillendheid en strengheid, die weini gen in den oogenschijn- lijk pblegmatiekcn Bal four vermoed hadden, die echter weldra door beide partijen werd er kend. Zijn benoeming tot der van de conservatie ven in het lagerhuis (1891—'92 en opnieuw van 1895—1902), ver bonden met het nomi nale ambt van den first lord of the Treasury, baande hem den weg tot de waardigheid van minister-president, die hem in 1902, na het aftreden van Salis bury, ten deel viel. Balfour verleende zijn steun aan de Zionistische ideeën; hij is door do beken de verklaring, welke zijn naam voert, als de stichter van het Joodschc tehuis in Palistina tc beschouwen. Toen hij in 1925 een reis daarheen maakte kwam het in Damascus tot oproerige betoogingen der Arabische bevolking, zoodat hij zich on der bescherming der politic moest stellen. SPANJE. DE UITVAART VAN DEN EX-DICTATOR. De geheele Regeering volgt den lijkstoet. Het stoffelijk overschot van Primo do Rivera werd gisterochtend bij zijn aan komst te Madrid binnengehaald door den huldigen minister van Openbare Werken en door al de oud-ministers van de dicta tuur. Verder waren ook talrijke officieren aanwezig Een groote menigte had zich bij het station verzameld. Do lijkstoet werd in de wachtkamer ge plaatst welke als rouwkapel was ingericht; do vroegere adjudanten van den gestorven generaal vormden de eerewacht. De kist, staande tu6»chen de twee rijen kandelaars met flikkerende waskaarsen, was we'dra overdekt met kransen, waar onder een van koning A'fonso bijzonder opviel. Van half acht tot half negen wer den H.H. Missen voor de zielerust van den overledene opgedragen. Daarna werd hel publiek in de ge'eenheid gesteld om Pri- mo's lijkkist voorbij te trekken. Vanaf 9.30 werden opnieuw H H Missen voor den afgestorvene ge'ezen; om half elf werd de lantsic H. voor den oud-dic tator opgedragen in tegenwoordigheid van koning Alfonso zelf en van het voltallig college van ministers. Vervolgens vormde zich om 11 uur de begrafenisstoet. Do in fante Ferdinand liep als vertegenwoordi ger van den koning als ee-ste achter het affuit, waarop Primo's lijkkist, omhuld met de nationale vlag was geplaatst; ook al'© leden der regeering schreden achter Pri mo's lijk. Nadat de stoet zich had opge steld. ging het in langzaam temno naar het San Tsidro-ke'khof. Langs do hee'.e route, we'ko de lükstoet volgde, stonden manschappen van het gArnizoen van Ma drid onges'e'd. die het cerc-s-luut brach ten. Waar Primo's liik npssee"de. ontbloot te de menigte zwijgend het hoofd. RUSLAND Dat belooft wat. Uit Moskou wordt gemeld, dat daar Dinsdag ter herinnering aan do Parijsche commune een groote vergadering is ge houden, waarin leden der Komintern uan- kondigden, dat de communistische partijen in Duitschland, Frankrijk, Engeland e.a. laaiden van West-Europa op l Mei a.s, een groot offensief tegen de burgerlijke par tijen zullen inzetten. Het zal de grootste actie worden, welke het proletariaat *ot dusver heeft gevoerd. LORD BALFOUR, de gisteren overleden EngeUchc staatsman DE NIEUWE FOKKER-PRODUCTEN Op Schiphol waren Woensdag de nieuwste Fokker-producten te bezichtigen. Hierboven de l okker F VII van den Engelschen financier Major Holl, die de machine uitsluitend voor zakenreizen gebruikt AZIE NEPAL ONTWAAKT. Een modern leger zou tegen Tibet oprukken. Do vertegenwoordiger van den Taschi- Lnma te Nanking moet, volgens oen be richt van het offieieeio fibcisanscho nieuwsbureau, te ografisch bericht heb ben ontvangen, dat »'.000 man modern uit geruste troepen uit Nepal op het punt staan het Zuid-Westen van Tibet binnen te dringen. De Dalai-Lama heeft den Chi- nccschen staatsraad verzocht 3 divisies to zenden, teneinde de Tibetaansche krijgs macht te ondersteunen. Men verwacht, dat de Taichi-Lama, die zich op het mo ment in Moekden bevindt, onverwij'd naar de grens zal begeven, om het oog op den toestand to houden. CHINA DE CHAOS IN CHINA Een nieuwe regeering te Peking? De correspondent van de „Petit Pari- sien" te .Shanghai meldt, dat generaal Jen Si Sjan de bureaux der centrale regoc- ring ie Peking en die der Koeomintnng door zijn officieren heeft laten bezetten. In Chineeschc kringen wordt doze maat» regel als de inleiding voor do vestiging van een nieuwe rcgcering te Peking be schouwd. Volgens een bericht van een Japansch to'egrnnfagcntschnp zou generaal Jen zelf» reeds bij den gezant van Engc'und en den Japanschen zaakgelastigde hebben aange vraagd, welke houding zij tegen de regee ring, welke hij denkt te vormen, zullen aannemen. Mochten dezo plannen verwezenlijkt wordeu, dan zullen in China dus weer do zelfde toestanden ontstaan als ten tijde van Tsjang Tso Lin. TWEEDE KAMER. Een interpellatie over de werk loosheid. De arbeidstoestan den in Rusland. De communist L. de Visser heeft, zooal» gemold, oen interpe'latio gehouden over de werkloosheid, welke veel tijd in be slag heeft genomen, voornamelijk doordat voor en tegenstander van „bescherming" elkaar aan 't bestrijden zijn gegaan. Do interpcllant is er niet goed afgeko men. De sociaal-democraat Kuipers hoeft het volle licht geworpen op de arbeidstoe standen in Sovjet-Rusland het ideaal van den heer L. de Visser! Op grond van het indexcijfer kwam do sociaal-dcm. spreker tot de conclusie, dat de looncn in Rusland ongeveer do helft zijn van vóór den oorlog en dat de uitkee- ring bij werkloosheid nooit hocger i« dan 50 pet# van het loon, terwijl het gemiddel de nog veel lager is. De interpcllant verklaarde ten slotte, dat al'e „burgerlijke'' partijen, inclusief de R. D. A. 1'., één front vormen tegen over do arbeiders en kwam met twee mo tie*: voor vol loon bij werkloosheid en werkverschaffing en voor invoering van den 7-urendag en de 40-urenweek. Welke dwaasheden alleen bij den mede-commu nist ondersteuning vonden en du» aan stonds van de baan waren. Ziedaar hoe resultaat. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Paus-mis In de St. Pleter. De uitvaart van Primo de Rivera. Eon nieuwe regeering in China. Een groote bicscoopbrand in Mandsjoe- rije. (Buiten!. Berichten 2o blad). BINNENLAND. De Minister van Dclensie, Dr. Deckers, zet in do Eerste Kamor zijn standpunt uit een. (1ste bind). Ernstig ongeluk bij Oosterhout. Twoe dooden. (Gem. Berichten, -'<lo blad). Treinontsporing bij Oldcnznal. Geen persoonlijke ongelukken. (Gem. Berichten, 2do blad). PROTESTEN TEGEN SOVJET- RUSLAND. In steeds meerdere steden worden pro test-vergaderingen gehouden legen do ge loofsvervolging in Sovjet-Ru aland. Zoo gisteravond te 's-Hortogcnbosch, Arnhem en Haarlem. In do Grooto Kerk te Haarlem waren ongeveer 40(H) mcntchen bijocn. Bij de distributie der kaarten waren ei twaalfhonderd toegewezen aan de Katho lieken. Ondank* dezo groote menachetuno- nigto hadden velen gccu toegangskaart kunnen krijgen. Te acht uur ving do bijeenkomst aan met hot zingen van „Wilt heden nu tre ilen", van Valerius, waarna dn. J. M. van Leeuwen een kort inleidend woord sprak. Allereerst sprak dan ds. O. J. van Paas- scn van de Ned Herv. Gemeente. Dan was liet woord aan den hoogeerw. kanunnik plebaan L. A. A. M. Westor- woudt, deken van Haarlem. Namens do Isrnëlictische Gemeente sprak dan Rabbijn S. Ph. de Vries Mzn. Dan sprak <1*. Van Leeuwen een kort slotwoord, waarna een motie word aange nomen. Prov. Staten van Zuid-Holland. Zittingop27 Mei».». De gewone zitting der Provinciale Sta ten van Zuid-Holland zal worden geopend op 27 Mei a.s. des voormiddag» elf uur, in de vergaderzaal van de Eerste Kamer. Het ligt in do bedoeling, de zitting te doen voortzetten op 17 Juni a. v. en zoo noodig de dnarop volgende dagen. De toestand In de diamant-industrie. Waarschijnlijk geen inkrim ping van werktijd te wachten. Naar het „Hbld." verneemt, zullen dc pogingen, welke in juwelicrskringcn wer den aangewend om te Amsterdam we Ier om tot inkrimping van «!e werkweek te geraken, hoogst waarschijnlijk niet tot een resultaat leiden. Do kwestie is n.l. deze, dat de alg. Juweliers vereniging uog altijd wacht op ©en antwoord van Antwerpen op de vaag, of men daar dan ook op- nii'iiw het aantal werkdagen op drie zou willen terugbrengen, riet uitblijven van dit antwoord wordt verklaarbaar, als men weet, dat te Antwerpen idechts 14 pet. werkloosheid is, zoodat men er daar wei nig voor voelt speciale maatregelen t<- gaan treffen. Te Amsterdam werkt than» pl.m. flo pet., zoodat ook hier de dringende noodzakelijkheid van beperking van hot aantal werkdagen niet algemc n onder schreven wordt. De tooetand blijft dus voorloopig onveranderd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1