21ste Jaargang
VRIJDAG 14 MAART 1930
No. 6433
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
LAND- EN TUINBOUW
£cicbelie (EottYcmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 oent per week f 2J>0 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 i»er kwartaal
Franco per postI2J5 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent p$r kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone ad vertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden ModeJeeliugcn wordt
het dubbelo ran hot tarief berekend
Kleine advertentie», van ten hoogste .0 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verbuur, koop en verkoop 10.50
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V De Overheid en de zeden
Niet de wetten maken den mensch
goed.
Een christelijke overheid zal zich
nooit voorstellen, dat door wetten de
christelijke zeden kunnen worden ge
vormd.
En... daarom late de overheid de
vrije loop aan het doen en laten der
irenschen, zoolang althans als deze
elkanders „vrijheid" of „rechten"' niet
aantastende goeden leven goed *en de
slechten kunnen door wetten toch niet
tot deugdzame menschen worden ge
vormd. Neen, dit is onze conclusie
niet. Zóó redeneeren de liberalen,
die zich aan het oude liberale princiep
vasthouden.
Niet de wetten maken den mensch
goed. Maar: de wetten kunnen de uiter
lijke omstandigheden wijzigen, waar
onder de mensch leeft, en zóó den wil
om het goede te doen steunen cn hel
pen. En in dezen zin heeft de overheid
wel degelijk tot taak, om door haar
wetten de beoefening der christelijke
zeden te bevorderen.
Er is dezer dagen in de Tweede Ka
mer gepraat over de taak der overheid
in verband met de Zondagsheiliging
hoewel deze kwestie niet direct aan de
orde was; aan de orde zou geweest
zijn, als een wijziging van de Zondags
wet zou zijn behandeld, en niet de
Winkelsluitingswet.
Terecht is van katholieke zijde op
gemerkt, dat de overheid zich niet be
moeit met de Zondagsheiliging Maar
wèl zal zij als c h r i s t e 1 ij k e over
heid met open oog voor alle fei
telijke maatschappelijke verhoudingen
door een redelijke bevordering van
de Zondagsrust mede daardoor een
voor Zondagsheiliging gunstige „at-
mospheer" kunnen en dus willen schep
pen. Terloops zij opgemerkt, dat wij
onder „alle feitelijke maatschappelijke
verhoudingen" niet op de laatste plaats
bedoelen het feit, dat Nederland heeft
een godsdienstig gemengde bevolking.
De regeering heeft ingesteld een z.g.
„danscommissie". Niet in de verwach
ting, dat deze commissie zal komen
met voorstellen, om de menschen met
ontaarde zeden op het goede pad te
brengen! Natuurlijk niet. Maar met de
hoop, dat bedoelde commissie voorstel
len zal weten te ontwerpen, waardoor
het openbare leven zoodanig wordt ge
wijzigd, dat het immoreele dansen niet
als 't ware van alle kanten wordt op
gedrongen; waardoor in het openbare
leven niet met zulk een bruutheid als
nu de perversiteit als iets heel gewoons
wordt gepropageerd.
Ziehier, in korte trekken, met enkele
voorbeelden aangegeven de taak der
christelijke overheid in betrekking tot
de christelijke zeden.
INTERNAT. CONFERENTIES
DE VLOOTCONFERENTIE.
Italië tot een belangrijke concessie
bereid
De „Daily Herald", het orgaan der
Engelsche arbeiderspartij, meldt, dat
als gevolg van MacDonalds pogingen
Grandi te kennen heeft gegeven be
reid te zijn een zeer belangrijke con
cessie te doen als hij daardoor de con
ferentie kan redden.
De Italianen zijn blijkbaar geneigd
om onmiddellijk een verdrag van arbi
trage en verzoening met Frankrijk te
teekenen en waarschijnlijk hun cisch
inzake pariteit te wijzigen of prijs te
geven.
Thans is het wachten op het Fran-
scbe antwoord.
DU1TSCHLAND
EEN OPROEP VAN RIJKS
PRESIDENT HINDENBURG.
Een aanmaning tot samenwerking en
aaneensluiting.
Rijkspresident Hindenburg heeft gis
teren de wetten inzake het plan-Young
in het „Reichsgesetzblatt" doen afkon
digen.
De rijkspresident maakte tevens het
volgende bekend
Tijdens den strijd over aanneming
of verwerping van het plan-Young heb
ik van bonden, verecnigingen cn par
ticuliere personen vele honderden brie
ven ontvangen, welke spraken van be
zorgdheid voor de toekomst van ons
vaderland en waarin met nadruk erop
werd aangedrongen het tot stand ko
men van het plan-Young te voorkomen
door mijn onderteekening te weigeren.
Na zeer uitvoerig cn diepgaand over
leg en onderzoek en niet zonder be
zwaren, heb ik vastberaden mijn naam
onder het plan-Young gezet. Na het
aanhooren van voor- en tegenstanders
van het plan cn zorgvuldige afweging
van het voor en tegen, heb ik de over
tuiging gekregen, dat, niettegenstaan
de de zware lasten, welke het Nieuwe
Plan het Duitsche volk gedurende tal
rijke jaren oplegt, en niettegenstaande
de groote bezwaren, we!ke tegen ver
schillende bepalingen ervan kunnen
worden ingebracht, het plan-Young in
vergelijking met het plan-Dawes een
verbetering cn verlichting van lasten
beteekent en tevens in economisch en
politiek opzicht een stap vooruit is op
den moeilijken weg van de bevrijding
en het herstel van Duitschland.
In het besef van mijn verantwoorde
lijkheid voor Duitschland en zijn toe
komst kon ik niet besluiten tot verwer
ping, daar de gevolgen daarvan voor
het Duitsche bedrijf kunnen en de Duit
sche financiën onafzienbaar /.ouden
zijn en een zware cn gevaarlijke crisis
voor ons vaderland zouden brengen.
De parlementaire strijd van de
Young-wetten is met de afkondiging ten
einde. Daarmede moet ook ten einde
zijn de strijd in het Duitsche volk om
deze aangelegenheid die zooveel nieu
we tegenstellingen heeft uitgelokt en
die de altijd door mij smartelijk onder
vonden verdeeldheid 'n ons zwaarbe
proefd vaderland aanzienlijk heeft ver
groot.
Daarom doe ik een ernstig beroep
cp alle Duitsche mannen en vrouwen
zich hun plichten ten opzichte vat. het
vaderland en de toekomst der natie be
wust te zijn en nu eindelijk hetgeen
scheidt en verdeelt te vergeten en sa
men te werken voor onze toekomst,
opdat er weer een vrij, gezond cn sterk
Duitsch volk komc.
DE COMMUNISTISCHE AGITATIE
Het persbureau van het politie-pre-
sidium te Dresden meldt:
Het was aan de politieke afdeeling
politie bekend, dat de communistische
Antifa (anti-fascistische werkloozen)
een z.g. roode loge, blijkbaar een ge
heime organisatie, had opgericht.
De leden van deze roode loge die
voor het eerst bij de gebeurtenissen op
6 Maart is opgetreden, en die ook he
den, ter gelegenheid van den commu-
nistischen hongeroptocht naar Dres
den weer in actie zou treden, hadden
oa. tot taak het vormen bij optochten
en manifestaties van z.g. rolcomman-
do's, welke de politie speciale moeilijk
heden in den weg moeten leggen af
zonderlijke agenten moeten wegdrin
gen, overvallen en mishandelen.
De politie is er in geslaagd dezen
geheimen bond bij een vergadering, in
een klein café in het centrum der stad,
tc verrassen cn de deelnemers aan
deze vergadering, 33 in getal, die het
program voor den hongeroptocht be
spraken te arresteeren en naar het
hoofdbureau van politie over te bren
gen.
SPANJE.
DE TOESTAND IN SPANJE.
Dc bedreiging met een nieuw dicta
torschap is op het oogenbiik in Spanje
weer voorbij verneemt de Manchester
Guardian uit Hendaye. Het gezag van
Generaal Bcrcnguer is opnieuw beves
tigd in Barcelona, welke stad, door het
feit, dat ze de bakermat van de staats
greep is geweest, velen tot zich had
getrokken, die dachten een herhaling
van de gebeurtenissen tc zullen zien.
Generaal Bercnguer vond in den per
soon van Generaal Mola, het hoofd van
de politie te Madrid, een energiek me
dewerker, die al heel spoedig verdach
te personen uit hun post ontzette en
een eind maakte aan Ganeraal Mar
tinez Anidos „onbeschaamd intenties".
Anido wilde een sterke actie, om den
Koning te verdedigen, cn was woedend
op Generaal Bercnguer, die hij van
slapheid beschuldigde, omdat hij San
chez Guerra had toegestaan, ongestraft
tc vertrekken, na den vorst tc hebben
becritiseerd.
Generaal Bercnguer is er thans in
geslaagd, zich in Barcelona cn in het
overige land de algemeenc achting te
verwerven. Het volk is zelfs ernstig
over verkiezingen gaan praten. De
vrienden van Generaal Bercnguer zeg
gen, dat hij z'n berekeningen grondt
op de hoop, dat de onrust onder het
volk zal zijn bedaard tegen den tijd,
dat dc verkiezingen zullen worden ge
houden.
BRITSCH-INDIE
DE „MARTELARENMARSCH".
Relletje» te Borr.bay.
Naar Reuter uit Ahmedahad meldt, bc*
itaan de tochtgcnootcu vau Gandhi uit 70
vrijwilliger» en oen voorhoede van 10 stu*
I denten van de nationale universiteit van
I Gandhi.
Indien Gandhi en zijn vrijwilliger» wor
den gearresteerd, zal de voorhced<- zijn
program uitvoeren; ander» zal hij zelf zijn
(ocht onder het voeren van propaganda
voortzetten.
Gandhi ateldo zich aan het hoofd \an
de processie; de anderen volgden m rijen
van drie. Op verscheidene planum werden
den mnhatma bloemen, noten cn cacao
aangeboden.
Aanvankelijk verliet» alle» rustig, doch
volgens oen later bericht kreeg de betoo-
ging, we ke naar aanleiding van Gandhi's
tocht te Bombay ia gehouden, later een
wanordelijk karakter. De ruiten van het
bureau der „Time» of India", alamede de
étalage» van winkel» in lrvenamiddelen
vrerden ingeworiwm. Honderden opgescho-
t«n jongen» trokken naar de goinecnte'ijke
bureaux, waar zij do versieringen, aange
bracht voor het banket, dat de burgemees
ter hedenavond aan den gouverneur van
Bombay aanbiedt, wilden vernielen. De
politie kon echter tijdig mgrij|>en en do
menigte uiteenjagen. Hierbij werden ver
scheiden jongen» zoodanig gawund, dat zij
naar het ziekenhui» moc»ten worden over
gebracht.
RUSLAND
DE GELOOFSVERVOLGING.
De atheïsten worden van bovenaf
geremd.
De correspondent van dc ..Dailv
Herald" tc Moskou mcldl dat dc wij
zing van de Sovjetpolitiek in dc dor
pen, welke gevolgd is op het manifest
van Stalin, vergezeld is gegaan van een
wijziging in dc houding der communis
ten aanzien van dc kerk Direct na het
uitvaardigen van dit manifest, meldt
de correspondent, zijn dc plaatselijke
autoriteiten begonnen met het aan ban
den leggen van de militaire atheïsten.
Te Kolomna, een kleine industriestad
op honderd mijl afstand van Moskou,
die de correspondent pas heeft bezocht,
heeft de actie der autoriteiten zichtbaar
resultaat gehad. Eén der directe resul
taten is geweest, dat dc communisten
het verwijderen van de kerkklokken,
die waren weggevoerd om het metaal
voor industrieelc doeleinden tc ge
bruiken, hebben gestaakt.
Soldaten weigeren tegen de boeren
op te treden.
Volgens berichten uit Mo'kou heb
ben troepen in Zuid-Rusland de ge
hoorzaamheid ge.weigerd, toen hun
bevolen werd op te treden tegen dc
boeren, die wegens hun verzet tegen de
communistische maatregelen van hun
boerderijen verdreven en naar Noord-
Rusland verbannen worden.
Deze troepen zijn daarop terugge
trokken en vervangen door troepen
van de jeugdorganisaties, die de bevo
len maatregelen ten uitvoer brachten.
AFGHANISTAN
Massa-executies te Kaboel7
Volgens een bericht uit Kaboel zou
den 57 aanhangers van Hibib Oellah,
die, zooals bekend, door Nadir Khan
van den Afghaanschen troon is ver
jaagd en ter dood is gebracht, op bevel
van Nadir Khan zijn terechtgesteld.
PRINSES JULIANA.
Geen voornemen om een reis naar
Indié Ie maken.
Naar wij uit beste bron vernemen,
zijn alle geruchten, als zou Prinses
Juliana eerlang een reis naar Ncdcr-
landsch-lndic ondernemen, volkomen
uit dc lucht gegrepen.
Koninklijke besluiten.
Notariaat.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot nota-
ria binnen het arrondissement:
Amsterdam, ter standplaat Amsterdam
(Nieuwendam): G. T. Graafland, candi
dal t-notaris to Loosduinen;
Haarlem, ter standpoints de gemeente
Aalsmeer: II Bax, notaris te G< nomuidf/.
Eug. de By. t
In den ouderdom van bijna vijf on veer
tig jaren i» Haarlem overleden de heer
Eng. C. M. H de By, redacteur van do
„Nieuwe Haarlem»rhe Courant". Mei ijver
en nauwgezetheid beeft hij steed» zijn jour-
nali»tieken arbeid verricht cn bij zijn col
lega's was hij zeer gezien.
Groep Vciüngvereenigingen uit den
Ned. Tuinbouwraad.
De jaarvergadering van de Groep Vei-
lingvereenijringen zal gehouden worden op
Denderdag 30 April n.». v.m. te half elf in
het Jaarbeursgebouw te Utrecht» De pun
ten van behande'ing zijn: Openingsrede
door den voorzitter. Jaarverslag, rekening
cn verantwoording met rapport der verifi
catie- commissie. Behandeling der begr o
ting voor 1920. Behandeling der verschil
lende voorstellen.
Hel bestuur stelt voor de bijdrage der
aangesloten verecnHngen in dc kolen
der in 1930 te voeren ree'arne, evenals vo-
rig jaar te bepalen op 1 '20 pet. van den
omzrt waardoor een bedrag van bijna
f 70.000 wnrdi verkregen, welk bedrag het
bestuur noodig oordeelt »m de reclame
op dezelfde d«"r'matige wijze te voeren.
Verder stelt het beat uur voor, dat de
uitvoer van groenten, fruit rn aardappelen
krachtig wordt gesteund door voorafgaan
de controle on dringt er dan tevens bij do
aangegoten vereen i vin gen met klem op
aan. al die maatrege'en te nemen, welke
het invoeren der controle door het U.C.B.
en het gebruiken van dat merk van het
Uitvoer controle bureau kunnen bevordo-
ren. In de toelichting zegt het bestuur o.m.
lat, ofschoon het U.C.B. nu r«*eds fl jaar
bestaat cn in dien ti;d zijn be»taan»re« Ir
niet alleen, doch zijn bcstaansnoodzakelijk
heid bewezen heel:, een aantal vei'ingver-
eenifingen nog altijd passief blijven zij ne.
men niet daadwerkclijL deel aan zijn werk
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Is Italië tot een concessie bereid ter
Vlootconferentio?
Een oproep van president Hindenburg.
Nog steed» wa»»ende rivieren in Zuid-
Frankrijk (Buiteul Berichten, ir blad).
LEIDEN.
Overdracht nieuwe kliniek voor huid- en
geslachtsziekten in het nieuw Academi»rh
Ziekenhuis. (3d© blad).
Te Bergen (N.-H.) i» overleden prof. dr.
J. A. Kortcweg, oud-hoogleeraar in de
Zielkunde aan de Leidsche Universiteit.
(Iste blad)
zaamheid. De aandacht dient daarom ge
vc»tjg,| op dc geweldige beteekenis, die de
contiole op hot produrl voor den afzet van
«lat product heeft. Alleen een aan alle
eischen voldoend product, kan r voor tor-
gen, dat «le Xcdrrlandsehe tuinbouw njn
positie op de wrrrl liuark'. lutn behouden
en uitbreiden. Noo.ltg i„ daarom .1;»»
vci'.ingvereonigingeu in haar voorwaarden
de be|MÜng opnemen, dat de producten
die hiervoor in aanmerking komen, moe
t«n worden aangevoerd volgen» de ei»rhei|
van het U.C.B. en voorzien van het U. t'.
B. merk. Tevens dringt het bestuur er op
aan, dat het eenmalige fu»t iu het gr
heelo land gelijk zij, zoowel in maat als ut
prij».
Dan vleit het bestuur voor, dal het ge-
machtig t worue om hij de togerting er op
aan t«- dringen, dat de vracht tarieven aan
merkelijk verlaagd worden, mede omdat
de/c tarieven, ook in verhouding tot «|e
waarde dozer producten veel te hong njn
en een ernstige belcmmoring voor den al
zet voirnen. Ten bewijze wordt bij het voor
stel oen «Laatje gevoegd waarop vermeld
do tarieven der l)uit«ehe Spoorwegen wel
ke aanzienlijk Inge» njn.
Gok stelt het bestuur voor, er bij «le re
geering op aan te dringen, «lat ten aan
zien van de keuring»wrrk/aamhrden voor
uitvoer, w.lk. tot nu l«.e door d«n 1».
worden verricht, de vcLinKvarernigingen
zooveel moge'ijk worden ingeschakeld en
dat rnet uatne aan de veiüngveréenigingen
wordt opge Iragen de keuring rn de afgtf
te der «rrtifiraien, welk* «l«M>r het hul
t--nland bij den invoer van groenten, fruit
en aardappelen wordep geeoehl. under
toezicht en mantwoord«dijkhei«l van den
l'lanten/h--ktckundigen Dienst
De v« i ingvereeni - ing „D. Looaduinscbfl
Groent en vei mg" »te|t voor het Centraal
Bureau op la dragen om na te gnnn, welke
middelen kutiiieu worden aangewend om
het verplicht veilen roovce] mogelijk in al
le anuvrs'oteii vrüingvereenigingeii door
gevoerd te krijgen.
Hot be»tuur verklaart met dit voorstel
geheel mee te gaan en zal in «leze steed,
paraat zi;n teneinde «le algeheele doorvar
ring van het verplicht veilen met de «laar
toe dicn»'i'*e uuddr'en te bevorderen.
I)e veiling Groningen stelt voor, dat
aan het hoofdbestuur worde opge iragen
zoo mogelijk maatregelen te treffen, welke
er tc kunii n h elen, dal aan de ongemo
tiveerde uitbreiding \an d« groenteteelt,
we k<> iel» over hel gchee'c land vertoont,
cenigo beperking wordt gesteld.
In het pra«a«ivies zegt het bestuur oir
«lat door meerdere tuiubouwcon*ulcnten
tot voorzichtigheid is gemaand. Wrl i*
«loor eettip»' Commissarissen der Konln
ging cn, al of niet onder hun invloed, door
verscheidene burgemeester» op onverant
woordelijke wij/c in htin distrirt propa
gnndn g« ninakt tot hel gaan beoefenen
va.i den tuinbouw cn in het hijzonder van
«Ie g'aseull uur. Het Centraal Bureau heef'
niet nagc'atcn daartegen onmiddellijk
krachtig tc prote»teceren omdat zulk»
niet Ander dan t ,t teleurstelling kan lei
den, He' Centraal Bun au bepaald zJeh
tot het gev-n van «Ie gevraagde inlichting.
Voorstri liidcrium, dc alg. vergadering
rt O
Bu
op om, gezn
«le moeilijkheden in n tuinbouw, overleg
te plegen met de luinhouwproducenlm in
binnen- en buitenland, teneinde te komen
lot betere levensvoorwaarden der bedrijven
hetzij door teelt beperking, productierege
ling, betere distributie, hetzij «loor verhoo-
ging van koopkracht «Ier economisch zwak
ke bevolking in het buitenland met behulp
van «len Volkenbond, of andere wettige
middelen, die ten dienste staan.
liet he«tuur acht re-i dergelijk voorstel
onuitvoerbaar, daar teeltbcpcrking enz. ge
noemd in het voorstel zeker niet »c berri
ken zal zijn. Internationaal in ieder geval
niet. Bovendien acht het bestuur derge
lijke maatregelen gevaarlijk, omdat van te
voren van g«»on enkel product bij benade
ring te berrk'-.-en is, hoe groot de produc
tie zijn zal. Alle» liangt van de weersom
standigheden af.
