STADSNIEUWS
De Wenteltrap
DONDERDAG 6 MAART 1930
DE LE1DSCHE COURANT
DERDE BLAD PAG. 9
DE ELECTR1CITEITSTENTOON-
STELLING STADSGEHOOR
ZAAL
DE ELECTRICITEIT AL8 WARMTE
EN KRACHT.
Lezing W. H. Drukker.
De heer W. H. Drukker, chef acquisitie
bij de Gem. Electr. Werken te Amsterdam,
hield gisteravond in den Foyer oen voor
dracht over bovengenoemd onderwerp.
Het eerste gedeelte, elcctricitcit als
warmte, schept ons de mogelijkheid om
eens in gedaohten terug te gaan tot den
tijd van het ontstaan der meeat gebruike
lijke brandstof, die in den tegenwoordige^
tijd een zoo'n voornamen plaats inneemt
bij het voeden van de vuren in onze groo
te electrische centrales de steenkool.
We zouden daartoo in gedaohten moeten
teruggaan tot het z.g. Garkoon of Steen
kolen tijd perk en het zijn de bosschen uit
dat tijdperk nu circa 350 milüoen jaar
geleden, die ons nu nog de steenkolen le
veren, welke wij uit de mijnen delven en
welke omgevormd getransformeerd, zou
den we kunnen zeggen, tot warmte oenhe
den of calorieën ons van onmisbare waar
de zijn bij de opwekking en gros van do
noodige electrische energie voor do meest
verscheidene doeleinden, waaronder warm
te en kracht een zeer voorname plaats
innemen.
Omvormen en transformeerden, dat vindt,
alvorens wij do electriciteit benutten in
den vorm of hoedanigheid zooals wij dit
wenschen, zeer vele malen plaats.
Dat omvormen geschiedde reeds in de
oortijden, circa 350 millioen jaar geleden,
toen de zon de onmetelijke wouden, waar
mede de nog slappe bodem van de vaste
landen was bedekt met haar krachtige
stralen bescheen, daarmede planten- en
boomengrooi tot do grootst mogelijko ont
wikkeling brengend, maar daarmede te
vens, hetzij indirect, de warmte-caloriëen
der zonnestralen onderbrengend in hout
cn vezel En als dan gehoele wouden ver
zadigd van opgenomen koolstof door don
aardkorst en bewegelijke lagen been ver
zonken, dan was daarmede als t waro een
enorme hoeveelheid zonnewarmte veilig
opgeborgen om to worden omgevormd tot
andore substantie om later jils ware het
ingemaakte zonnewarmte weer als warm
tebron te kunnen dienon.
Als ik u dus straks oen en ander mag
laten zien van cn vertellen over de langs
electrisohen wog vorkregen warmte, wil dan
oven bedenken, dat u ziet of bestraald
wordt, hot zij dan ook in zeer sterke mate
indirect, door do zonnestralen, die circa
350 raillioeu jaar geleden onze aarde be
schenen, overgingen tot steenkool in
onzo 'stoomketels tot stoom vervormd
daarna in turbines omgezet tot mochauisch
vermogen,' vervolgens in generatoren tot
electrische energie, vaak omhoog getrans
formeerd tot stroom van hoogo spuuning
gedistribueerd door kabels in den grond
of spoiileidingen in do Incktl daurvan
afgetakt cu omlaag getransformeerd tot
stroom van lagor, d.. w. z. bruikbare in do
huizen en fabrieken veilige spanning, om
daar in gloeilampen of elementen, als
warmte of licht tot ons weer te keeren.
Hoe ontstaat de warmte door
middel van electriciteit?
Wij kunnen dit betrekkelijk oenvoudig
opnemen. Elko wrijving of remming ver
oorzaakt warmto. Wc weten allemaal hoe
we het best onze koude handen warm-
wrijveu. Wo zien de warmte-ontwikkeling
van de rem van een spoorwagen, dc von
ken vliegen er af Een as van een machine
onvoldocndo gesmeerd wordt warm cn bij
niet tijdig ingrijpen, stijgt dc temperatuur
tot gloeihitte wc zien de vaste metalen
smolten en als vloeibaar metaal wegloo-
P°n-
Evenzoo gaat het toe bij dc electrische
verwarming.
FEUILLETON.
Uit bet Amorikaansch van
MARY ROBERTS RINEHART.
42)
Maar ik was zoo vervuld vau mijn onge
rustheid over Halsey, dat ik geen aandacht
schonk aan deze mcdedoeling, dio ondei
andere omstandigheden zeker inijn aan
dacht getrokken zou hebben. Ik zette mijn
hoed op en ging uit; ik had het rijtuig
uit Casanova laten halen. Warner reed mij
en ergerde zich woedend over wat hij als
een degradatie beschouwdehij voelde tel
kens met zijn linkor voet naar een pedaal
eu tastte met zijn rechterhand naar een
denkbeeldige versnellingshandlc.
Warner had iets op het hart en toen
wjj op den straatweg waren, kwam hij er
mee voor den dag.
Juffrouw Inncb, zei hij, ik heb gis
teren een gedeelte van een gesprok gehoord
dat ik niet begreep. Het was ook we niet
mijn zaak om het te begrijpen, maar ik bcb
cr toch den beelcn dag aan moeten der.
ken en ik voel me verplicht het u te vertel
len. Gistermiddag, toen u en- juffrouw Ger
trude weg waren, had ik de auto zoo goed
en zoo kwaad als het ging weer opgeknapt
en ik ging naar de villa om meneer Inncs
te vragen of hij oven wou komen kijken,
fk liep naar de woonkamer, waar juffrouw
Liddy gezegd had dat hij was en toen ik
ualverwege de bibliotheek kwam hoorde ik
hem daar tegen iemand praten. Hij scheen
De gloeidraad in ons strijkijzer wordt
aan 't gloeien gebracht door de electrische
stroom, welke er met geweld doorheen
wordt geperst en het is aan den ingenieur
of technicus, het verwarmingselement zoo
danig te berekenen en te oonstruoeren,
dat stroom en spanning gloeidraad diame
ter en lengte in een zoodanige verhouding
tot elkaar staan, dat bij de grootst moge
lijke economie dc warmte-ovordracht op
de juiBte plaats plaats vindt, zonder dat
oen te snelle verbranding van hot verwar
mingselement daarvan het gevolg kan zijn.
Dit zelfde geldt voor al onze apparaten,
in dit geval dus de apparaten voorzien
van niet zichtbare gloeidraden, m. a. w.
die werkend door warmte overdracht of
wel volgens het z.g. warm te-contact.
Geheel anders wordt de wijze van aan
brengen en isolcoren van het verwar
mingslichaam bij die electrische apparaten,
welke niet direct de warmte moeten over
dragen, dus niet zooals bij strijkijzers
waterketeltjes kookplaten reservoirs
o. m. d.g. het geval is, doch welke moeten
dienen als semie-ruimte-verwarming. Di
rect o algeheole ruimte-vorwarming is bij
electrische verwarming meestal niet aan te
bevelen, tenzij voor klemorc ruimten zoo
als scheepshutten, treincoupé's of wel voor
verwarmiug van kortstondigo duur. Voor
verwarming van grooto lokaliteiten, maar
ook voor den huiskamer of salon, wordt
het clement of gloeilichaam niet meer stijf
ingepakt, doch integendeel geheel vrij
opgehangen en aan de achterzijde voor
zien vau een parabolische reflector, welko
doqr juisten vorm en spiogolwerkiug het
mogolijk maakt de warmto-stralen precies
to brengen waar men zo hebben wil of
wenschelijk acht.
Hierin zien we ecu verkleinde naboot
sing van wat do zonnostralen bereiken in
't groot. Deze stralen doorloopen den lan
gen aetherweg, die zij niet noemenswaar
dig verwarmen, waarvan de temperatuur
is 269 gr. C-, op 4 pet. na het absolute
0-puut. En ten slotte geven zij op onzo
aarde hun weldadige warmte af.
Zoover hebben wij het nog niet gebracht.
Maar toch wel reeds zoover, dat bijv. do
groote St. Janskcrk te Gouda, dat is de
kathedraal met dc beroemde glazen, thans
wordt verwarmd door middel van 96 para
bolische reflectors met een gozamenüjko
capaciteit van 200 K.W.
Do roflectoren zijn daartoo in dubbel©
rijen aan de trek- of ver bindings stangen
op (i M. hoogtoboven do zitplaatsen op
gehangen en sturen do stralingswarmte,
welke voel aangenamer is dan golcidings-
warmte, zelfs over een afstand van 10 M.
naar de zitplaatsen der kqrkgangers.
Een en ander werd door voorbeelden en
lantaarnplaatjes verduidelijkt.
De electriciteit als kracht.
Thans het tweode gedeelte dc electri
citeit als kracht. Ouwillukeurig denken we
daarbij aan de reusachtige atroomopwek-
maohines zooals zij tegenwoordig worden
toegepast, mede als gevolg van dc gewel
dige vorderingen in do stroomturbine en
generatorenbouw bereikt.
Een turbo dynamo van 160.000 K.W. of
rond 200.000 P.K. heeft ronds een jaar
dienst gedaan en is dus geen sprookjo meer
doch werkelijkheid geworden. Men kan
reeds lozen vaü turbines gevoed met stoom
van een aanvangsdrang van 200 Atmosfeer
en 150 gr C. temperatuur.
Het was nog niet zoo heel gok wat men
vorige wcok in het Technisch Commerciool
weekblad „Do Installateur" van do hand
van don heer J. Moorman over den toe-
komstigen groei van de Lpidscho Centrale
kon lezen. Gcnoemdo heer rokende aldus:
In 1927 had do Centrale een machinc-
vormogen van 24.000 K.W. ~- drie jaar
daarna 36.000 K.W. m. a. w. 50 pet. toene
ming.
Wordt dio lijn doorgetrokken dan zien
wc in 1933 een vermogen van 54.000 K.W.,
in 1936 van 81.000 K.W. cn zou dat spel
letje zoo doorgaan, dan zou do Loidscbc
Centrale in hot jaar 8080 dos over 100
jaar een vermogen kunnon hobben van
24.000.000.000 K.W. ovoreenkomende met
32.500.000.000 P.K.
Laten wc het beschouwen als fantasie
wat ons nog boven het hoofd hangt
de Immer op en neer te loopen cn was bui
ten zichzelf van woede.
Wat hoorde jc hem zeggen? vroeg ik
in spanning.
Het ccrbtc wat ik hoorde was noemt
u me niet kwalijk, juffrouw, dat ik het
woordelijk herhaal, maar hij zei „die ge-
meenc schurk", voor mijn part loopt hij
naar dc hel"'. Toen hoorde ik iemand an
ders spreken, het was een vrouw cn zc zei:
„ik heb hem gewaarschuwd, maar ze dach
ten, dat ik bang zou zijn."
Een vrouw! Heb je haar ook gozien'?
Ik ben geen spion, juffrouw Inncs, zei
Warner oen tikje verontwaardigd, uiaar
ik kon cr natuurlijk niets aan doen, dat ik
hoorde wat zo verder zei. En dat was: Ik
wist direct dal er iets niet in orde was.
Een man is niet zoo maar den oenen dag
gezond en den volgenden dag dood." Ik
dacht dat ze het over Thomas had, voegde
Warner aan zijn mcdedoeling toe.
En je weet niet wie hel was I riep ik.
Warner, jij had den sleutel tot dat hee-
lc raadsel in handen cn je bebt hem niet
gebruikt
Maar daar was nu niets moer aan to
doen. Ik besloot om zoodra ik wcor thuis
was een onderzoek in tc stellen, maar cersi
liad ik nog wat anders te doen. Ik wilde
Louise Armstrong opzoeken eu probecren
uit haar te krijgen wat ze wist of vci-
moedde van Halsey's verdwijning. Maar
dat plan mislukte.
Teen ik aan het huisje belde, verscheen
oen keurig meisje maar zc bleef midden in
dc deuropening staan en het was onmoge
lijk haai j-oorbij tc loopen, zonder mijn
waardigheid op het spel te zetten.
Juffrouw Armstrong is erg ziok cu
niet in staat om iemand te untvangen,
zei ze.
kunnen we moeilijk gisaen. Wat wisten we
voor 30 jaar van vliegen lange cn korte
golven bij radjo?
Maar het toekent toch zeer zeker wol,
dat er thans in het buitenland meerdere
schepen in aanbouw zjju, welke zullen
worden voorzien van electrische kracht
opwekking «n waarvan de schroeven zui
len worden aangedreven door eloctromo-
toren met een gezamenlijk vermogen van
200.009 P.K. zegge 200.000 P.K. per schip I
Kracht we zien het in do electro-
tochniek toegepast vanaf de kleine huis-
houdmotor tot de groote motor van 1500
P.K. of moor, welko do zware liftkooi in
do mijnschachten, mot een enelhoid van
12 M. por seconde, door de liftschacht
doet suizen. Gewoldige brokken gloeiend
ijzer zien we door walsen, bewogen door
olectromotoren van meerdere duizenden
P.K. sterk, vervormen en kneden als ware
het Deventer kook.
Hot zijn elect romotoren van 2000 P.K.
Bterk, die do groote molens voor het slij
pen van hout in do papiorfabrioken, in be
weging houden cn wc zien daar do cascade
omvormers, dio do stroom loveron voor de
papier-aggregaten, die door oen bijzondere
schakeling de mogolijkheid schoppen om
de groote papierbaanmotor, practisch zon
der verlies, te kunnen voorzien van stroom
bij een spanning varieerendo van enkele
Volts lot de maximale - bijv. 500 Volt,
waardoor deze motor kan voldoen aan
zeer boogc eisehen van regelbaarheid,
vanaf stilstand tot aan het hoogst ge-
wenschte toerental.
En zoo zouden wc kunnen voortgaan,
doch genoeg. Laat hot voorloopig voldoen
de zijn te erkennen, dat dc electromotor
de meest voiligo zindelijke en in dc
meeste gevallon in bedrijf do goedkoopste
is altijd gereed, weinig onderhoud
geen kuren. Men kan zeer lamgzaam loo-
pende motoren maar ook zeer snel draaien
de motoren bokomen ik noem u slechts
de stofzuigormotor, welko gaat tot circa
11.000 omwintelingen por minuut. Ook mo
toren waarbij een zeer sterke (oeren-
variatio mogelijk is. Kortom voor allo wen
schen on oischen kunnen practisch gespro
ken oloetromotoren gebouwd en geleverd
worden
Zoo'n Uocle groote motor kan u hier
vanzelfsprekend niet getoond of gedemon
streerd worden. Maar wel do kleinst o mo
tor wolkc er bestaat en welke dienstbaar
is gestold voor wel zeer practisch© doel-
oiuden n.l. om do uurwerken aan den open
baren weg kantoren en woonhuizen aan
't loopen te houden cn dat dan ook mol
buitengewoon veel accuratosso volbrengt.
Doze motor loopt 6ynchroom op do nolfre
quentie d. w. dus zoggen, dat bet anker
of rotoorendo deel 3000 omw. per mi
nuut maakt, daarbij absoluut uauwkourig
de frequentie van hel net volgend, waar
door dc verschillen in een goed geregelde
centrale b'nnen oen half prooenl blijven.
Dc momentcele fout is dus al zoor ge
ring, do tijdfout door hot tusschengesoha-
koldo overbnengwork nog veel en voel ge
ringer, m. a. w. practisph te vorwaarloozen.
Blijft de Ktroom du», iutact, dan blijft ook
Jmmor zonder eenig mankcereu hot uur
werk loopen en nauwkeurig zonder eenigo
rectificatie do Lijd aangeven.
De kleine motor, Jio toch zulk ecu voor-
uaaan werk verricht, verbruikt circa 2.5
Walt, overeenkomende met het 300sle deel
van I P.K. en geeft bij oen huushoudtariof
van 4 cent per K.W.U. u voor dit bedrag
gedurende 17 dagen nauwkeurig de juiste
lijd.
Hot is wel eigenaardig Lc bodenkeu,
dat uw stopcontact u builen licht, kracht
cn warmte ook nog levert do juiste tijd.
Een demonstratie-uurwerk voorzien van
bovengenoemd© motor werd daarna ge
toond.
HET VOLKSLIED IN DE
MIDDELEEUWEN.
Lezing van dr. K. P. Bcrnet Kompers.
Op uitnoodiginjf van dc Litteraire Faculteit
van Leidschc Studenten heeft gisteravond in
het Klein-auditorium der Universiteit, de
heer K. P. Bernct Kempers, musicoloog te
Den Haag, ccn lezing gehouden over ,,Het
volkslied in de middeleeuwen".
Ik geloofde cr geen woord van.
En mevrouw Armstrong - is dio ook
ziek?
Zij is bij juffrouw Louis© en kan niet
gestoord worden.
Zog baar, dat juffrouw luucs or is,
voor iets dat van buitengewoon bolancr Ts.
Dat heeft geon zin, juffrouw "mies.
Mijn orders zijn boel nadrukkelijk.
Op dat oogenblik hoorde ik zware voot-
stappen op dc trap. Achter dc schouders
van het meisje zag ik ©en bekende grijze
haardos opduiken cu even daarna stond
ik togenovor dokter Steward.
Zijn gezioht stond ernstig en cr wan
iet? goforceerd in zijn gewone vriendelijk
heid.
U beut juist degoeu die ik hebben
moot, zoi hij. Stuurt uw rijtuig nuai
huis en laat mij u terugbrongen. Wat is
dat toch met uw neef?
Hij is verdwenen, dokter, cn cr is al
le reden om aan tc nomen, dat hij ont
voerd ia of.... Ik kon den zin niet cindi-
gen.
Do dokter hielp mij zonder iels U zoggen
in zijn rijtuigje. Een poos prak hij uir
toen draaide hij zich plotseling om cn keek
mij aan.
Vertol mc cr au een alles van, ver
zocht hij.
Eu u deukt dat Louixc weet, waar hij
is of wat er met hem gebeurd is, zei hij,
toen ik klaar was. Ik denk niet ik her.
cr zeker van. Zc vroeg mij of er al ie"-,
omtrent hem bekend was. Zij wil watier
niet bij zich hebben cu ik moest liaar be
loven om u op te zoeken en u op het hart
te drukken, dat u uw nasporingen naar uw
neef niet moest opgeven cn dat hij in 1c-
ven is.
i Nu, zei ik, als zc dat weet, weet
(JIT DE RADIO-WERELD
Programma's voor Vrijdag 7 Maart.
Hilversum. (Tot 6 uur: 29S M
Na 6 uur 1071 M.)
10.30—11.00 N. O. R. V. Zickcndicnri.
ii.3o12.00 k. ij. o. Godsdien
uurtje.
12.161.16 K. R. O. Concert door K. R.
O.-Trio.
1.15—2.00 K. R. O. Gramofoonmuziok.
2.00—3.00 K. O. 1uqi li onm isiek.
4.005.00 X. C. R. V. Liederen-uurtje.
5.006.30 N. C. R. V. Concert, door* In
strumentaal Kwintet.
6.306.40 K. R. O. Beursberichten.
C.407.00 K. R. O. Tuinbouw halfuurtje.
7.007.30 K. R. O. Cursus Schriftverbe
tering.
7.30 V. P. R. O.-uitzouding.
Huizen, 1875 M.
10.UO—10.15 Morgenwijding.
12.152.00 Concert door A. V. IJ. O.-Trio
2.052.45 Uitzending voor scholen.
2.45—3.00 Gramofoonmuziok.
3.001.00 Maak-hot-zelf 1 cursus.
4.305.00 Gramofoonmuziek.
Ö.005.30 Lezing door Jac. Wolloiuan
ovor: Do Openbare School en Volksonder
wijs. Afgewisseld door Kinderkoorzang.
5.306.00 Gramofoonmuziok.
6.00 Tijdsein.
6.01 Vorvolg Gramofoonmuziek.
0.45—7.15 Spaansch: Boginnors.
7.157.45 Lezing door 11. Braam over:
Hot Binnenaanvaringsreglement.
8X)19.30 Concort door hot Omroepor
kest.
8.303.45 Optreden van Tholen en Van
Lier.
8.45 Vervolg Orkestconcert.
9.10 Tholen en Van Lier.
9.20 Vervolg Orkestconcert
9.35. „Aïda". Opera in 1 bedrijven \i\u
Dc groote historische prestatie van dc
middeleeuwen op het gebied der muziek is
dc ontdekking cn de ontwikkeling van de
meerstemmigheid geweest, aldus begon spr.
Deze kwam echter uit den aard der /aak
oerst na vele ecuwen lot werkelijke resul
taten, naust haar beschikten de middeleeuwen
over twee constante muzikulc waarden; dc
werkmuziek (het z.g. Grcgoriaunsch) en dc
volksmuziek. Aan deze beide zoekt dc meer
stemmigheid voortdurend steun in haar tas
tende pogingen; liet Grcgoriaunsch en hel
Volkslied zijn de stamouders der Europee-
sche muziek.
De kerkmuziek was met hol Christendom
uit het Oosten ingevoerd, ze was van Semie-
tisoh-Byzautijnsch-antiekcn oorsprong en in
veel opzichten verschillend van de inhecm-
schc muziek.
Van deze inheeinsche muziek was liet ge-
heelo middcleeuwsche leven doortrokken, di
samenleving maakte van haar gebruil. als
signaal in de klokken cn klokkenspelen, in
dc zangen vau nachtwacht en torenwuohlcr,
in dc fanfares der trompet- of hoornblazers
aan dc poorten en op dc wallen.
Resten van oud-hcidensche rau/iol, leven
voort in vele gebruiken, die niet uilecn het
Christendom, inaar ook de middeleeuwen
overleefd hebben, Ook bij alleduugschc bezig
heden werd gozongen: bij den arbeid, bij hel
wiegen, bij bruiloften, op marsch, bij het dan
sen.
Hoe zijn dc mclodieöii daarvan bewaard
gebleven? Zelden, doordal zij zich tot op
heden in den volksmond gohandhuafd heb
ben, zelden doordal zij nog in dc middel
eeuwen ter wille van zichzelf werden geno
teerd. Veelvuldiger door niecistemmigc be
werking met bijbehoorenden text of verwer
king in groote kerkelijke composities. Zeer
talrijk door contra-fucla
Onder contrafactum oi parodie verslaat
men ccn nieuwen text, die bij een hesluundu
melodie wordt vervaardigd. Ter vervanging
van dc zondig geachte oorspronkelijke lex ton
dichtten vrome zielen geestelijke lex!> n t>ij
de populaire wijzen en deden, zij wal zij kon
den om de verspreiding daarvan in dc hand
te werken. Zoo zijn ons In geestelijk gewand
vele honderden volksliederen bewaard geble
ven cn dc moderne philologie heeft daarbij
G. Vcrdi (GrainofoonplaU'u). Xa hot derate
bedrijf: Persberichten. Na afloop: Gramo
foonmuziok.
I.00 's nachts Sluiting.
Davontrjr, 1554.4 Ai.
10.35 Morgenwijding.
II.05 Lezing.
11.20 Gramofoonmuziek.
12.20 Concert.
12.50 Orgelconcert door L. H. Warner.
I.202.20 Gramofoonmuziok.
2.50 Uitzending voor scholen.
4.06 Concert voor soholen.
4.50 Orkcstconcort.
5.35 Kinderuurtje.
6.20 Lezing en nieuwsberichten.
7.00 Piano-recital door E. Isaacs.
7.20—7.40 Lezing.
7.45 Lezing.
8.05 Zang door R. Ohignell (bariton).
8.20 Concert.
9.20 Nieuwsberichten.
0.35 Vorvolg concort.
10.35 Nieuwsberichten en lezing.
II.00 Vorrassing.
11.1512.20 Dansmuziek.
12.2012.50 Proofuitzendiiig Televisie.
„R a d i o - P a r i s", 1725 M.
12AO2,20 Gramofoonmuziok.
•1.05 Orkcstconcort on soli.
6.55 Gramofoonmuziek.
8.20 Causcrio mot muzikale illustratie.
9.05 Concert. Orkesten solisten.
Kalundborg, 1153 M.
11.20—1.20 Orkcstconcort.
2.004.00 Orkestconecrt eu voordracht.
7.36—8.20 Ooncert, Zang- en Instrumcu
taal Trio.
:>.()510.30 Orkostcoucort on /anger.
10.3011.50 Dansmuziek.
Brussel, 508.' M.
5.20 Trio-concert.
6.60 Gramofoonmuziek.
8.36 Concert.
grootcndceL don oorspronktlijkon text terug
kunnen vinden.
Het volkslied het begrip omvat veel
mevr dau wat het spraakgebruik er than*
onder verstaat en dat men boter nationale
hymne noemen kon - wordt niet door het
gehoele volk gezamenlijk geschapen, muur
ontslaat onder hel volk uit ccn volksche men
taliteit. Onder „volk" verstaan wij in dit ver
band uilen, die een gemeenzaam bclung heb
ben. Het volkslied wordt geschapen door een
enkeling, nagezongen door allen, dm daarin
icU dat ook hen beweegt, uitgesproken vin
den. Bij dit nazingen wijzigt zich langzamer
hand do nielodio en hel rhylhme, deze wor
den aan hel natuurlijke muziekbesei der een-
voudigstcn aangepast. Dit is liet uandcel der
massa aan hel tot stand komen van hc! volks
lied.
Wut dc melodische eigenaardigheid van
het volkslied aangaat, wordt opgemerkt, dal
bal naast do z.g, kerktoonsoorten ook het aan
de kerkmuziek vreemde majeur en mineur
kent.
Het muzikaal meest interessante duvl van
het volkslied ia zijn rbytbniu. De ufwisseling
van /.ware ca lichte maatdcclon wordt gere
geld door den text, du tijdduur dar notan
echter door dc nadrukkelijko voordracht cn
cca muzikaal instinct, dat, behalve In de
dansliederen, aan ccn soepele afwisseling
van maatsoorten (veel voorkomende volgorde
4 4, 3/2, 6/4, 4/4) dc voorkeur geeft hoven ccn
vooildurondc herhaling van dezelfde maal.
Dc zeer nadrukkelijke voordracht die zich
dus niet door accenlueering maar door vei-
lenging van duur uit heeft dus dooi eau
practfjk van vele eeuwen geleid lot verhou
dingen, die weer wiskundig meetbaar werden
cn dus in notenschrift konden worden vast
gelegd cn waarvan het ontstaan logisch kan
worden verklaard.
In dc genoteerde melodieën der middel
eeuwen is dus ook de puintesicm van «cn
natuurlijk geroeide voordruch! vastgelegd cn
deze leert ons, alduv eindigde spr., (lil ccn
onbelemmerde ontwikkeling ook op het ge
bied der kun-,i niet nu.i liet grillige cn wille
keurige. muur nuar het innurlijk wetmatig'
liet evenwichtige, wiskundig logische leidt.
zo ook meer. Zij is een wreed en ondank
baar kind.
Zij is heel ernstig /iek. U noch ik
kunnen haar billijk beoordcelen zoolang wij
niet alles wéton. Zij cn haar moe -r zien
or uit al-* geesten. Het is ook geen kleiuig-
beid wat zc lu-bben meegcuuiokl in du
laatste j>aar weken: die twee plotselinge
sterfgevallen eu do onder.ank- van Kuik
Het is anders oen mysterieuze gc&chiedcnri
de insluipingen op Sunnysid<- n Hal-ey'a
verdwijning nu weer. En als die raadselen
worden opgelost, zal Louiso Armstrong he
slachtoffer zijn, Uar heb ik /oo'n voorue
voel van.
Al pratend waren wij bij dc spoorbaan
gekomen en toen ik ergent* een groepje
mannen aan den kant van den weg zag
staan, vermooddo ik dat dat dc plek wa-
waar de auto was gevonden.
Bclialvo wat versplinterd hout waren cr
geon sporen van het ongeluk meer te zien.
Dc auto was al vvoggc-locpL
Waar ia de gooderojriuytcti waarmee
dc auto in botsing is geween' - vrocir et-
dok ter aan een van dc mannen.
Die is gisteravond uit den tn-in ge
rangeerd en vanmorgen weggehaald.
Wij konden vorder niets te weien komen.
De dokter wees mij liet huis waar dc oud»
dam»- met haar dochter, die de boteing
hadden gehoord, woonden. Daarop red» n
wc langzaam naar Sunny-ide. Mijn cavalier
zette inij aan hel hek af en ik wandeldo
langzaam naar hot huis.
In mijn afwezigheid waren twe nieuw»
detective» gearriveerd cn ik voelde mij
door hun aanwozighcid een klein bcetj»; op
gelucht. Jatnicson wa» nog dcacf bezig
uict nasporingen naai Hal ».v en -i»- reek
werd in alle richting doorzocht.
Mijn dionstbodcnsUf wa« o iniddaiz
al weer wrinmdcrd. Toon ik thuiskwuid
wachtte Lidy mo al op min dc tnededeoUlig
dat do nieuw» koukonuicid met bagage c,.
al vertrokk'-u n» Hot bleek mij dat lil'
mand d" nczook t» r ha»l binn» ngclatcn diu
Warner in «Ie bibliotheek gehoord had:
misschien had do verdwenen k« «.k» imi-i
dut gedaan. Ik draaide in olk uevnl nog
maar steeds in een cirkel rond.
HOOFDSTUK XXBil.
„Wie is Nina Carrington?"
Vim dagen lung, van Zaterdag tot Din*
dag, leefden wij in martelenden angsi
Eten konden we haa*». niet. De kranten w.,
ren natuurlijk van bet gebeurd» op d»-
hoogto cn v.o vv»-rdon bestormd door jour
nalisten. De heel streek was duorzooh;
overal waa navraag gedaan, maar zonde
Jamiesoii hud de h iding vau liet ondci
/ook cn iodcron avond held»- hij on» op
ICiiar nat wa4. steeds hotaolfdo; ..Geei
nieuws vandaag. Hebben <-»-n nieuw -pooi
.Morgen umschicn meer geluk."
En met een wno gevoel hingen wij dui
den hoorn wcor op »-n wachtten man
weer.wachten.
Er gebeurde natuurlijk wol li»een er
ander, maar hel ruuukte m dc gegeven otn
ktandigheden weinig indruk »;p on-Dokte:
Stewart kreeg uil hc ziekenhuis in de stat
telefonisch bericht dat de toestand vat
jufrouw Wat son l.ecl «-rottig *a Kr we,
den door een adv-oc-n! stappen gedaan m
do huur vau Sunnyside'ontbonden te krij
gen. Loui" wa builen gevaar, maar n
erg ziek en »;r wa-, voortdurend een ver
(Wordt vervolgd
