21ste Jaargang
DINSDAG 18 FEBRUARI 1930
JVV», F'\2
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
S)e£cicbdie@ou/fcomt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
Dit nummer bestaat uit drie bladen
frankrijk
i:et kabinet tardieu
gevallen
EEN MINDERHEID VAN VIJF
STEMMEN.
Een verrassende linksche manoeuvre.
Gisteren is plptseling het kabinet-Tar
dieu in de minderheid gebleven, met het
gevolg, dat het viel op een echt Franscho
manier. Up een onbenullig toevoegsel op
een artikel der uitgaven is Chéron in de
hinderlaag gevallen.
Het was de commissie van financiën zelf
met den begrootingsrapporteur Lamoureux
en den president Malvy, die de manoeuvre
geleid hebben.
Bij elk artikel werd gepoogd, een;gerlei
belastingontheffing in te voeren.
Bij een voorstel om aan neringdoenden
toe te staan, zoo bun vrouw in de zaak mee
werkt, een salaris voor de vrouw in minde
ring van aangifte te brengen, een voorstel,
dat volgens den minister 50, en volgens de
voorstanders 20 millioen zou kosten, kon
Chéron niets anders doen, dan zijn afwij
zende houding volhouden, daar de politie
ke manoeuvre er duimdik op lag.
Hij stelde dus voor. het artikel naar de
commissie-terug te sturen, wat dus geen
absolute afwijzing inhield.
Ongelukkigerwijze was er een aantal le
den van de regeeringsmeerderheid, die voor
de ontheffing voelden en voorstelden het
artikel alieen aan té houden, waardoor meer
zekerheid bleef bestaan om het nog in deze
begrooting te krijgen.
Toen links dit bemerkte, besloot het, zijn
manoeuvre uit te voeren.
Het debat werd zeer scherp en Chéron.
die juist in bet begin van den middag met
Tardieu geconfereerd had om op do groote
dispuutpnnten, o.a. de uitkeering aan de
oud-strijders, een gunstige oplossing te ge
ven en in de kamer een bemoedigde verkla
ring bad afgelegd, werd al spoedig den
strijd mee.
Verschillende leden van de rechterz'jde
die den storm zagen aankomen en zich vóór
het artikel hadden verklaard, zei len toen
met den minister mee te zullen gaan, maar
het was te laat.
Een tiental leden van de regeeringsmeor-
derheid geloofde niet in de crisismogelijk
heid en stemde dus tegen den minister, die
de losmaking van het artikel vroeg en daar
op de vertrouwenskwestie had gesteld, naar
bij zeide in overleg met den heer Tardieu,
die nog ziek is, en die hem ook verklaard
had, in elk geval het begrootingse ven wicht
te willen behouden.
Bij de stemming bleek de minister een
minderheid van vijf stemmen te hebben.
Deze uitslag, die wel verhoopt, doch wei-
nig verwacht werd, zelfs door links, maakte
een diepen indruk.
De regeringsmeerderheid was verbluft,
maar ook de oppositie stond er van te kij
ken. dat reeds de eerste stormloop geluktp.
De weinige aanwezige ministers verlie
ten met Chéron de kamer en de zitting werd
opgeheven
De uitslag werd onmiddellijk zeer ge
commentarieerd. In de wandelgangen wa
ren de leden van de regeeringsmeerderbeid
overtuigd, dat deze crisis, tijdens de vlont-
conferertie te Londen, en op een zoo onder
geschikt punt uitgebroken, zeer slecht zou
opvenomen worden.
De indruk is, dat zoo Tardieu niet dior
zijn ziekte weerhouden wordt, hij weer zal
terugkeeren en dat voor de radicalen de
winst niet zoo groot zal zijn, vooral nu
Chautemps Zondag j.l. den populairen Tar
dieu zoo had aangeva'len.
Het nieuws verspreide zich snel te Pa
rijs. waar de crisis zeer verschillend wordt
opgenomen. Over het algemeen werd zeer
gelaakt, dat men haar heeft laten uitbre
ken, op bet oogenblik, dat Tardieu de han
den vol <heeft met de Londensche confe
rentie.
Het eerste kabinet-Tardie.u want men
kan er zeker van zijn, dat er, nu of later,
nog wel meer zullen volgen heeft maar
kort geleefd, van 2 November j.l. af, drie
en een halve maand.
komen, de goede verstandhouding, welke
gedurende de eerste weken zulk een be
langrijke factor was, schijnt -;en onherstel-
baren schok te hebben gekregen.
De betrekkingen .tusschen Franschcn en
Engelschen worden meer en meor bo-
heerscht door een zeker wantrouwen.
Kerst-genoemden zijn, sinds de Amori-
kaansche en Britsche memoranda bekend
geuiaakt werden, merkbaar uit hun humeur.
Zij hebben zich door het Eugelsch—Ame-
rikaansche overleg gepasseerd en gekrenkt
gevoeld en zullen thans .blijkbaar den bei
den grooten zeemogendheden doen gevoelen,
dat men hen niet ongestraft als een quan-
tité négligeable behandelen kan.
Maar afgezien van deze overwegingen
van humeurigen aard, krijgt men toch heel
sterk den indruk, dat het den Franschen
hoogen ernst is met hun aanspraken.
Vrijdag hoopte men bijna algemeen, dat
de Fransche cijfers als elastisch moeien
worden beschouwd, maar Tardieu heeft niet
geaarzeld, deze interpretatie te logenstraf
fen.
Door den feilen aanval, dien de „Daily
Herald" op Frankrijk gedaan heeft, is de
toestand nog moeilijker geworden.
Undertusschen is dal deel der openbare
meening in Engeland, dat het Britsche
vlootprogram als onvereenigbaar beschouw
de met de veiligheid van het rijk, niet z >o
heel rouwig over de koppigheid der Fran-
schen, waardoor de mogelijkheid geschapen
wordt, dat Engeland zijn cijfers zal moe'en
opvoeren om ze in overeenstemming te
brengen met de hoogere Fransche cijfeis.
In maritieme kringen poogt men dan ook
het Fransche standpunt, zonder het direct
te verdedigen, toch ©enigszins te rechtvaar
digen, terwijl men zich in radicale en la-
bourkringer. geen moeite geeft, do verbol
genheid op Frankrijk te onderdrukken.
Van deze zijde legt men voortdurend den
nadruk er op, dat Frankrijk do garanties
van Locarno en Parijs in bet geheel niet
9chijnt te tellen en dit schijnt tot op zekere
hoogte waar te zijn.
WAPENSTILSTAND DER TARIEVEN?
Maandagochtend is onder voorzitterschap
van den vrocgeren Deor.sehen mini; ter van
Buitenlandscho Zaken, graaf Mo'.tke, te Ge-
nève de conferentie geopend, die dc moge
lijkheid zal overwegen om e?n wavenshl-
stand voor de tarieven te sluiten. De con
ferentie zal drie weken duren. Alle F.uro-
peesche Staten, die bij den Volkenbond zijn
aangesloten, behalve Albanië, nemen aan
de conferentie deel.
internat. conferenties
DE VLOOTCONFERENTIE.
Een pessimistische stemming.
De stemming in conferentiekringen is
pessimistischer dan zij ooit geweest is,
schrijft de correspondent van de „Msb."
Welke schikkingen nog tot stand mochten
RUSLAND
DE GODSDIENSTVERVOLGING IN
RUSLAND.
De Sovjets wijzen iedere bemiddeling af.
Het Russische blad „Prawda" schrijft,
dat de sovjetregeering niet zal toelai-ui,
dat iemand zich in de betrekkingen tus
schen de kerk en de sovjetregeering men*t.
Dc Russische regeering zal alle pogingen
in dezen zin afwijzen en geen voorstellen
van andere mogendheden aanvaarden.
De „Iswetsijja" schrijft over hetzelfde on
derwerp en betoogt, dat de sovjet-Unie ii
economisch en politiek opzicht van de ove
rige kapitalistische wereld geheel onafhan
kelijk is. Het bla-d beweert, dat men eon
nieuwen oorlog tegen sovjet-Rusland tracht
voor te bereiden.
Gisteren werd minister Henderson in het
Engelsche Lagerhuis de vraag gesteld, of
hij zich reeds tot den Sovjet-gezant had
wend met betrekking tot de godsdienst
volgingen in Rusland. De minister ant
woordde: „Alvorens ik een dergelijk onder
werp ter sprake breng, zal ik eersi moeVn
trachten, mij van de feiten te vergewissen"
Henderson voegde hieraan toe. dat hij tut
dusver slechts een voorloopig bericht vin
den Britschen gezant te Moskou had ont-
vangen. De gezant zou hem echter binnen
kort een rapport doen toekomen.
Toen den minister nog esnige andere vra
gen* werden gesteld, verklaarde hij: „Het
spreekt vanzelf, dat ik mij niet kan binden
tot bet volgen van ©enigerlei gedragslijn,
zoolang ik dit rapport niet heb ontvan
gen".
DE ADVERTENTIEPRIJS EEDRAAGT:
Gewone idvertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Modedoelingen wordt
het dubbele van het tarief borekond
Kloine advertentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin
botiokkingcn worden aangeboden of govraagd, buur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
voornaamste nieuws
BUITENLAND.
Het Fransche kabinot-Tardleu gevallen.
Toenemend pessimisme in de kringen dar
Londsche vlootconferentie.
Spoorwegongeluk bij Glasgow. Vele ge»
wonden. (Buitenl. Berichten 2o blad).
BINNENLAND.
Bloemententoonstellingen te Sassenheim
en te Leiden.
.v» ju-Tssa-.-wrJ
DU N7EUWE EAPEL VAN TIPT ST. I'I/SADDTrTS^EPENIIÜIS TE LEIDEN.
Na de plechtigheden is de ka-ol onmiddellijk ve:sicrd. Onze phetograaf heeft toen
een photo gencmen. (Tijdens do p!ec-htighe den wee het onzen photgraef verboden, in
do kapel te pbotographeeren, daar dit met magnesium lici t moest geschieden en men
terecht meende dat zulks de plechtigheden zou storen).
bij de verdediging van de Wetsontwerpen
inzake de Winkelsluiting en Zondagsslui
ting absoluut zal vasthouden aan zijn voor
nemens ora den verkoop van tabaksfabri
katen, tijdens de gedwongen sluitingsuren
van de sigarenwinkels, in cafés cn derge
lijke gelegenheden te verbieden.
OPLOSSING VAN DE RADIO-PUZZLE.
Opmerkingen in de afdeelingen der
Eorste Kamer. Is de wijziging van
de huidige wet noodzakelijk?
Blijkens het voorloopig verslag der Eer
ste Kamer over de Postbcgrooting gaven
verscheidene leden den wensch te kennen
om te worden inge'ieht, hoe hel staat mcl
den radio-omroep. De Radioraad is blijk
baar niet tot een n eerderheidsadvies kun
nen kon en. De reden daarvan ligt, naar
deze leden meenden, in de samenstelling
van dit college.
Van andere zijde werd twijfel uitgespro
ken, of men met de bestaande radio-wet
wel tot een bevredigende oplossing zal
kunnen komen. Welke beginselen bij de
verdeoling van den zendtijd „naar billijk
heid" moc'en gelden, is niet bepaald. Men
achtte samenwerking tusschen de om
roeporganisaties uiterst gewenscht, zoo
niet- onontbeerlijk. Aan de verschillende
geestesstroomingen behoort zeker zooveel
mo'-e'ijk gelegenheid te worden gegeven,
zich te uiten, maar er zijn ongetwijfe'd
gebieden, waar geen reden is voor split -
sing. Deze splitsing heeft tot gevolg ge'd-
verspilling cn het da'en van l ot red der
uitzendingen. Men meende, dat het wel
noodig zou blijken, in de wet nadere rege
lingen te maken, waardoor de omroep-or-
eanisaties zouden worden genoopt tot sa
menwerking. Gevraagd werd naar het
standpunt dor regeering.
HET WETSONTWERP WINKEL-
SLUITING.
De verkoop van Tabaksfabrikaten in
café's. Mededce'ing van den Minis
ter van Arbeid, Handel en Nijverheid.
In een rondschrijven van den Ned. Bond
van sigarenwinheliersvereenigincen wordt
ter kennis van de leden gebracht, dat de
Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
aan den Bond heeft meegedeeld dat hij,
HET FRANSCHE KABINET-TAR Dl EU
IS GEVALLEN. Bij een stemming Maan
dagavond, aan welke stemming dc kwestie
van vertrouwen was verbondon, viol zij mot
281 tegen 286 stemmen. Het kabinet heeft
zijn ontslag aan Doumorgue aangeboden.
Hierboven Tardieu, de afgetreden premier,
die algemeen weer als kabinetsformateur
wordt genoemd.
CE N LU'.VE IJ'.TBt UW VAN TIET B'NT T/f" \T?!7T*T'C"7,E77*,V'",VTTTS te T.ei
den is Maandag plechtig geopend door Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent, bisschop van
Haarlem. Na afloop van de plechtigheden.
Ned. Roorr.sche Rcisverecniging.
Zesde jaarvergadering.
In het Victoria Hol cl te Nijmegen werd
Zondag j.l. dc zesde algemeen© jaarverga
dering gehouden van de Ned. Roomsche
Reisvcreeniging.
De vergadering, die werd bijgewoond
door afgevaardigden van 22 der 26 aange
sloten afdee'ingcn, Blond na het openings
woord van den voorzitter der afd. Nijme
gen, dc heer L. Prick, onder leiding van
den algomeenen voorzit ler, de lieer J. C. M.
Mensing uit Bussum.
In zijn openingswoord was de voorzitter
op de gunstige ontwikkeling die do ver-
ceniping vooral het laatste jaar genomon
heeft.
Uit het jaarverslag stippen wij het vol-
genrle aan:
Hot ledental der verconiging steeg in
de loop van 1029 van 5107 tot 5635, ver-
dec'd over 26 af-lcelingcn.
Het jaar 1029 is voor de reizen een gun
stig jaar geweest. Er weiden in totaal
uitgevoerd 40 buitcnlandsche, tegen 24 in
1028.
Het totaal aantal deelnemers was 1077
(in 1028 was dit getal 012) met een rcis-
aorrmen totaal van 67.805 (in 1028 ƒ41.642)
Dc deelname aan de groote reizen, 19 pet-
van het loJcntal, is al'eszins bovrodigend.
In de zes jaren van haar bestuan heeft
thans do Ncd. Roomsche Rcisverecniging
uitgevierd 106 buitenlandscho reizen met
2808 deelnemers met een rcissommentotaal
van 2:i.V013.
Een tiental reizen naar de Passiespe
len zijn uitgeschreven en daarvan zijn thans
reeJs een viertal vollcckcnd.
Het verslag besluit met een kort over
zicht van de planne voor 1930.
Bij de bestuursverkiezing werden «le
hoeren C. Koenraad, Amsterdam, en P. J.
Th. Dieges, Utrecht, herkozen, terwijl in
de plaats.van dc heer G. Pulles, Haarlem,
en mevrouw A. Walta. Evcrling, Amster
dam, gekozen werden de heeren J. dc Vos,
Maastricht en J. Walta, Amsterdam.
Aan de aftredende leiden, speciaal aan
mevr. A. Walta-Everling, die vanaf het
begin bestuurslid en sedert vijf jaren secre
taresse was werd passende hulde ge
bracht.
Na breedvoerige discussie werd ten «lot
te besloten het voor de bondskas bestemde
percentage van de reissommen ©enigszins
te verhoogeru Dit percentage werd thans
gebracht op 6 pet.
