21ste Jaargang
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1930
No. 6408
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE OMGEVING
Gou^cml'
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgeaonderd Zon- en Feestdagen I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Modedeelingcn wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogsto 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of govrnagd, huur cn
verhuur, koop en verkoop f 0.50
HET MOTORSCHIP DORDRECHT. Zooals men zich
zal herinneren, redde het motorschip „Dordrecht' van de
N V. Phs. van Ommerens Scheepvaartbedrijf te Rotterdam
de opvarenden van een Fransch Marinevliegtuig, dat door
niutorschade gedwongen was op zee neer te strijken. De
Fransehe autoriteiten hadden besloten, aan diegenen, die aan
de redding hebben deelgenomen, een herinnerig te schenken.
Woensdag vond de uitreiking plaats door den Franschen
consul. De Fransehe consul spelt Kay itein Boer de eere
medaille op de borst.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
De socialistische klassenstrijd.
Wij hebben gisteren gewezen op het
„betoog" van „Het Volk", dat ten doel had,
om aan te toonen, dat de „bezwaren",
welke Mgr. Aenger.ent in een ter gelegen
heid van het Volksbond-jubileum te 's-Gra-
venhage gehouden rede tegen het socialis
me heeft aangevoerd, niet gegrond zijn.
In een eerste artikel heeft „Het Volk"
twee „bezwaren" behandeld, n.l. de vijan-
d'ge of althans neutrale houding tegen
over den Godsdienst; en de eisch van af
schaffing van het privaatbezit der produc
tiemiddelen.
Wij hebben gezien, hoe niets-zeggend,
inderdaad onbeduidend, het „betoog"
was van het sociaal-democratisch orgaan,
waarmede het trachtte deze „bezwaren" te
ontzenuwen.
Het tweede art'kel van „Het Volk" is
van hetzelfde laken een pak. Dat is niet
de schuld van „Het Volk"; dat ligt aan de
feitenDe feiten zijn nu eenmaal zóó, dat
Katholicisme en Socialisme onverecnigbaar
in.
„Het Volk" vangt het^ tweede artikel
dus aan:
Het derde bezwaar, dat den bis
schop van Haarlem tegen ons ontwik
kelt, s dat wij den klassenstrijd „wil
len" terwijl zijn standpunt is, dat niet
door prediking van k'assenhaat, maar
door toenadering een harmonischer
samenwerking tusschen de klassen be
reidt moet wr-den.
Hiervan valt allereerst te zeggen,
dat het verwijt van klassenhaat-predi-
king ten eenen male misplaatst is.
„Allereerst". Hoe aandacM:g wij hel
artikel ook verder hebben doorve'ezen,
wij komen niet verder dan dit „allereerst'
Het socialisme predikt wel den klas
senstrijd. Wij winen dan de g
klassenhaat hier niet gebruiken
hoewel niemand kan ontkennen, Jat de
soc'alistische theorie van den klassenstrijd
feitelijk bij duizenden arbeiders niet
alleen kweekt haat tegen andere k 1 a s-
s e n, dus klassenhaat, maa, zelfs
haat tegen de personen, die van die an
dere klassen deel uitmaken!
In ieder geval beschouwt het socialisme
den klassenstrijd als een n o o d z a'
k e 1 ij k middel, om sociale verbeteringen
te verkrijgen. Dat erkent ,.Het Volk" in
het hier besproken artikel; dat z ou het
ook niet kunnen of willen ontkennen.
Maar dat is dan ook een van de rede
nen, waarom het socialisme voor den Ka
tholiek onaanvaardbaar is.
In Rerum Novarum verwerpt Leo XIII
de theorie van den klassenstrijd met de
volgende woorden:
„Een hoofdfout bij de behandeling van
het sociale vraagstuk is h erin gelegen, dat
men de onderlinge verhouding tusschen
de bezittende en de onvermogende, arbei
dende klasse zoo voorstelt, alsof beide iiit
hnn aard onverzoenlijk tegenover elkan
der staan, en als het ware zich genood
zaakt zien om een strijd te voeren op leven
en dood. Juist het tegendeel is waar. De
natuur heeft veeleer alles geordend tot
eendrachtig samenwerken tot onderlinge
harmonie".
De paus ontkent dus nicf, dat er feite-
I ij k dikwijls botsingen zijn voorgekomen,
maar hij veroordeelt wel de bewering van
de klassenstrijdtheorie, dat de strijd tus
schen de klassen noodzaketijk is, dat
zij uit h n n a a r d vijandig tegen elkander
staan.
In ons artikel is gisteren een fout ge
slopen. die de krachtens traditie wel
willende lezer al reeds zal hersteld hebben.
Wij wezen er op. dat pater dr. Vrijmoed
het kapitalisme veroordeelt de meeste
Katholieke schrijvers drukkeo zich anders
uit en veroordeelen n et het kapitalisme,
als zoodanig, maar het heidensch k- vita
lisme maar dat zulks geenszins wil
zeggen, dat hij niet wenschelijk en nood
zakelijk oordeelt het privaatbezit der pro
ductiemiddelen.
Er stond in dat gedeelte van ons artikel:
„Het blad „bewijst" zijn opvatting, dat
mgr. Aengenent hier een persoonlijke mee
ning geeft, door te verwijzen naar pater
dr. G. Vrijmoed O.F.M., d e „het kapita
lisme principieel in strijd met het kapita
lisme noemde"!" gelezen meet worden:
pater dr. G. Vrijmoed O.F.M., die het ka
pitalisme principieel in strijd met het Ka
tholicisme noemde"!"
VAN HET VATIC A AN
HET PAUSFEEST.
Plechtigheid in de Sixtijnsche kapel.
Men seint uit Rome d.d. gisteren aan
de Maasbode:
De achtste verjaardag van 's Pausen
kroning is met grootcn lu ster gevierd.
Gezeten op de sedia gestatoria werd
Zijne Heiligheid van ochtend naar de Six
tijnsche kapel gedragen, waar hij van zijn
troon af assisteerde bij de plechtige pon
tificale H. Mis, welke Z.Em. Kard naai
Sincero, met assistentie van een aantal ka
nunniken, de oudsten in rang, van de hoofd
basilieken, bij gelegenheid van dit Paus-
feest opdroeg.
De H. Vader droeg de kostbare rochet,
van antiek Venet aanseh kant, door de
Italiaansche regeering, den Paus bij ge e-
genheid van Zijn gouden priesterjubiló
aangeboden.
Bij de schitterende plechtigheid waren
tegenwoordig de koning van Zweden, op
een afzonderlijke tribune, drie en tw'ntig
kardinalen, het gehee'e corps diplomatique,
de Romein8che adel en het Romeinsche
patriciaat, familieleden van den Paus, de
Malthezer ridders en ongeveer twee hon
derd negentig genood'gden.
De H. Vader ontving bij gelegenheid
van den verjaardag Zijner kroning talrijke
telegrafische gelukwenschen o.a. van ko
ning Victor Emanuel en van den Duitschen
rijkspresident, von Hindenburg.
Onderscheidingen voor kardinaal Gasparri.
Gisteren werd door den Franschen ge-
zaDt, burggraaf de Fonlenay, het grootkruis
van het Fransehe legioen van eer aan den
afgetreden Paaselijken staatssecretaris,
kardinaal Gasparri overhandigd.
De Rcemeensche gezant bij den H. Stoel
overhandigde kardinaal Gasparri het groofc-
l:nt van de orde der Roemeensche Ster.
Een Indisch vorst op audiëntie bij Z. H.
De H. Vader ontving dezer dagen den
Tndischen vors* Padikara Mudalijar van
Cevlon met zijn echtgenoote.
Het vorstelijk echtpaar is zeer goed
Katholiek en doet in Indië zeer veel goed.
De vorst heeft het grootkruis van de Pau
selijke Sylvesterorde en de vorstin heeft
het kru's „pro Ecclesia et Pontifice".
De vorst overhandigde den H Vader een
kostbaar a'bum met foto's uit zijn geboor
teland en eenige boeken, waarvoor de H.
Vader een bijzondere belangstelling had.
INTERNAT. CONFERENTIES
DE VLOOTCONFERENTIE.
Het communiqué over de zitting der
eerste corr.rr.issie.
De eerste commissie van de vlootconfe-
rentie s gistermiddag m het St. James-
paleis bijeen geweest om het eerste rap
port van de commissie van deskundigen
van 6 dezer te behandelen. Het hierover
verstrekte communiqué zegt: „Dit rapport
bevat de voorstellen om de alternatieve
methodes van vlootbeperking door een
systeem van globale tonnage of door klaö-
sificatie in categorieën, zoowel als een ta
bel voor een schema van classificatie van
de tonnage over de verschillende klassen
van oorlogsschepen. Na het rapport punt
voor punt besproken te hebben, besloot de
commissie het met haar eigen opmerkingen
aan de hoofden der delegaties te laten
toekomen. De commiss'e verzond twee mo
ties over de kwestie van 'de onderzeeboo
ten, welke de vierde volledige zitting ter
onderzoek aan haar had verzonden, naar
de commissie van deskundigen voor onder
zoek en rapport. Do commissie van des
kundigen zal Donderdagmorgen h er bijeen
komen om de beste methode te zoeken
voor de behandeling van speciale sche
pen, buiten de voornaamste categorieën,
en schepen, die niet aan beperking onder
worpen zijn".
Het rapport der deskundigen is een uit
voerig document. In de categorieën^bel,
d e er deel van uitmaakt, zullen de cijfere
van de verschillende categorieën later
worden ingevuld. De categorioën zijn: slag
schepen, moederschepen voor vliegtuigen,
kruisers met 8 inch-kanonnen, kruisers met
6 inch-kanonnen, torpedojagers en onder
zeebooten. Voor Frankrijk en Italië wordt
er geen onderscheid gemaakt tusschen de
lagere kruisers en de torpedojagers, wiar-
door zij rolled'ge vrijheid van overdracht
tusschen beide categorieën hebben.
DUITSCHLAND
EEN COMMUNISTISCHE OVERVAL.
De fabrieken van Opel bezet.
Zevenhonderd communisten onder aan
voering van het communistische lid van
den Pruisischcn landdag Muller, hebben
gistermorgen de Opel-fabriek te Rüssel-
heim zonder strijd bezet. Zij hebben de
machines voor een deel stopgezet en ver
nield, maar ook gedeeltelijk intact gelaten.
Naar van officieele zijde wordt medege
deeld, zoo meldt het W. B. nog uit Rüssel-
heim, zijn Dinsdag drie communistische ar
beiders in de Opelfabrieken ontslagen om
dat zij gedurende den werktijd de andere
arbeiders aanspoorden het werk neer te
leggen. Gisterenmorgen verschenen op
vrachtauto's, motorrijwielen en te voet on
geveer 200 communisten van buiten de stad
voor de fabrieken, die zij b nnendrongon,
waarna omstreeks 400 communistische ar
beiders van Opel zich bij hen aansloten.
Onder de indringers bevonden zich do
Pruisische landdagafgevaardigde Oskar
Mü Ier en hel Hessischc landdaglid Sumpf.
Mot geweld beletten zij de arbeiders het
werk voort te zetten en mishandelden ve
len hunner, waarna zij poogden de machi
nes stop te zetten. De geheele bedrijfsnad
werd ernstig bedreigd. De niet-communis-
tiscbe voorzitter van dien raad, wiens af
zetting de betoogers e schten, werd door
oen communist met oen dolkmes aange
vallen.
Om 1 uur arriveerden 200 man Schutz-
polizei uit Darmstadt, die de fabriek om
singelden en acht leiders der betoogers
in hechtenis namen, o.w. de bel e nfgevaar-
d'gden. Do Pruisischo politie zette de
Pruisische grens in de richting Wiesbaden-
Frankfort a. d. Main af. Het fabriekster
rein b cef afgezet om bij bet uitgaan der
fabriek al'e personen die zich n et als le
den van het personeel konden legitimoe-
ren, aan een onderzoek te onderwerpen.
Naar de directie van Opel mededeelt,
hebben OOOO arbeiders niet aan de agitatie
dcc1 genomen.
Bij het uitgaan der Opelfabrieken was
de rust volkomen teruggekeerd. De arbe:-
ders verlieten in vo'mnnkte orde de fa
briek. De politie trok zich daarop terug.
SPANJE.
REPUDL1KEINSCHE AGITATIE
IN SPANJE.
Studentenrelletjes in Salamanca.
Do repubükeinsche elementen hebben
Dinsdag te Madrid een banket gehouden,
waaraan ca. 10UO ersonen deelnamen.
Verscheiden repub'iketnsche leiders o.w.
Lerroux en Salmerson hebben re-evoer a-
gen gehouden, waarin zij vei klaarden, dat
de dictatuur ter verantwoording moet -wor
den geroej-en, evenalb allen, dir baar heb
ben ingesteld, hoe hooggeplaatst zij ook
mogen zijn.
Lerroux zeide, dat men Berenguer moet
vragen of hij verantwoordelijk is voor de
catastrofe in Marokko en indien d't het
geval is, moet hij geen minuut langer aan
het bewind blijven, in het tegenovergestel
de geval, meet men den schuldige straffen,
welke ook zijn positie moge zijn.
Te Salamanca hebben studenten giste
ren bctoogingen gehouden, die al spoe-d g
een heftig karakter aannamen. Do gendar
mes moesten herhaaldelijk charges uitvoe
ren. Detachementen gendarmes patrouil-
leeren door de straten der stad.
ENGELAND
DE GODSDIENSTVERVOLGING
IN RUSLAND.
Protest der Ang icaansche Bisschoppen.
Na een krachtige rede en een verklaring
van den aartsbisschop van Canterbury en
den bisschop van Lenden, namen de bis
schoppen der Anglicaansche Kerk g sieren
eenstemmig een resolutie aan waarin zij
met verontwaardiging protestecren tegen
de godsdienstvervolging in Rusland en hun
levendige deelneming betuigen aan de ver
volgden.
Ook vragen zij daarin, gezamenlijk voor
hen te b'dden en spreken de overtuiging
uit, dat, indien de sovjetregeering bevre
digende relaties met Groot-Brittannië
wenscht te onderhouden, zij de beginselen
van ware menschelijke beschaving moet
in acht nemen.
Volgens een nader Reuter-telegram uit
Londen zeide de aartsb'sschop van Can
terbury in zijn rede over de vervolging in
Rusland o.a. nog, dat hij zich, indien er
geen wezenlijke verbetering komt ver
plicht zou achten, de aangelegenheid aan
het parlement voor te leggen niei als een
politieke kwest e maar als een zaak, die
de eer betreft van een christelijk volk en
do eischen der algemeene beschaving.
Verklaring van kardinaal Bourne.
Sprekende over de godsdienstvervol
ging in Rusland, zeide kardinaal Bourne,
dat de sovjetautorite ten vast besloten
zijn, ieder land op dezelfde wijze te be
werken als Rusland zelf. Indien men Ie
beweging niet kan tegenhouden, zullen de
gevolgen niet alleen voor Rusland maar
voor de geheele wereld verschrikkelijk
zijn.
AAN
ONZE POSTABONNé'S
Postabonné's, die de Lcid-
sche Courant dei\ avond van
den verschijndag (ook Za
terdag) niet ontvangen, ge
lieven hiervan aan de di
rectie mededecling te doen
DE DIRECTIE
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De viering van den achtsten verjaardag
van 's Pausen kroning.
Zevenhonderd communisten hebban gis
teren de fabrieken van Opel te Rüsselheim
bezet
Protest der Anglicaansche bisschoppen
tegen de Russische Kerkvervolging.
OMGEVING.
Het Laboratorium v. Bloembollenonder-
zoek te Lisse is hedenmiddag officieel ge
opend.
LEIDEN.
DE HEER M. ZONDEROP, die vandaag
12"/2 jaar aan deze courant als redacteur
werkzaam is.
RIJNSBURG.
Bloemenhart'el. - Het was gisteren
weer iets vlugger in den handel en 'lc aan
voer blijft nog steeds zeer groot. Betaald
werd thans: William Pitt 8.20—9.00, Wil
liam Copland 5.50—7.80, Bartigon 8.50
10, Farncombc Sanders 8.40—9.80, Gele
Prns 6.80-8, Couronne d'Or 5.00
7.60, Flamingo f 5.20 —6.60, Rose Gris de
lin 3.50—1.60, Murillo 5—8.80, Cra-
moisie Brillant 2.803.80, La Reine 3
4.50, La Reine Max. 4.805.40, Prins
van Oostenrijk 5.20G.50, Herman Schle-
gel 4.60—5.40, Ibis 5 007, Mac Kin-
ley 4.60—5.60, Prosperity 4.80 5.80,
Narc'ssen Ornatus 11.30, van Sion
1.40—2, Golden Spur 33.80, Hyacin
then 10.2012.20.
VOORSCHOTEN.
Ondertrouwd: O. Zwaan 29 j. en
P. Waasdorp 24 j. O. de Best 26 j. cn
M. de Weijer 25 j.
Getrouwd: Jah. van Boheemen cn
G. A. van der Krogt.