21ste Jaargang
DINSDAG 11 FEBRUARI 1930
No. 6406
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
KERKNIEUWS
STADSNIEUWS
Ste- £<2idóobe (Bou/taml'
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 oent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken da», uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per rege
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VAN HET VAT1CAAN
DE EERSTE VERJAARDAG VAN HET
LATERAANVERDRAG.
De vruchten van één jaar.
Heden is het juist een jaar geleden, drt
het verdrag van Lateranen door kardinaal
Gasparri en Mussolini werd onderteekend,
het verdrag, dat een einde heeft gemaakt
aan de 60 jarige vijandschap tusschen den
H. Steel en Italië en den Pauselijken Staat
heeft hersteld.
Dit feit wordt heden door geheel Italië
feestelijk herdacht door het uitsteken van
de vlaggen. Naar verlu'dt zou Mussolini
heden een bezoek aan den Paus brengen.
De „Osservatore Romano': bevatte gis
teren een hoofdartikel, waarin het blad
constateert, dat in het afgeloopen jaar,
trots vele geschillen en polemieken, niets
de grootschheid en de houdbaarheid van
de overeenkomst tusschen den Paus en
Italië heeft kunnen te niet deen.
Het christelijk leven heeft in Ital'ë, in
het afgeloopen jaar, zoowel in het gezin als
in de school de twee hoofdpunten van
het verzoeningsverdrag tusschen Kerk en
Staat verblijdende vorderingen ge
maakt.
Tevens vermeldt de „Osservatore Ro
mano", dat ben opzichte van de kwestie
der opvoeding van de jeugd geen mesnings-
verschillen meer tusschen het Vaticaan en
den Italiaanschen staat bestaan. De voor
waarden, waaronder de vrede is gesloten,
zijn:
De bisschoppen hebben aan de weinige
in Italië nog bestaande zuiver-katholieke
dagbladen en tijdschriften last gegeven
zich te onthouden van iedere inmenging
in politieke aange'egenheden en zich uit
sluitend bezig te houden met kwesties van
moraal, geloof en opvoeding.
A's tegenprestatie heeft de fascistische
regeering zich bereid verklaard, om wat
de fascistische jeugdgroepen betreft, reke
ning te houden met de door de kerkelijke
autoriteiten geopperde bezwaren.
BELGIE
Een Vlaamsch-nationalistisch relletje.
Zondagmiddag hebben zich, naar aan
leiding van het bezoek van prins Leopold
en prinses Astrid aan de Vlaamsche opera
te Antwerpen, waar een zangspel van.eén
Waalschen componist werd vertoond, in de
omgeving van het opera-gebouw incidenten
voorgedaan. Op het oogenblik, dat de auto
van het prinselijke paar voor het opera
gebouw stopte, werd aan den gevel der
tweede verdieping van het aan de over
zijde van denzelfden boulevard gelegen
Vlaamsch-nationale koffiehuis door de
Vlaamsch nationalistische jeugd veresniging
een spandoek u'tgehangen, met de woor
den: „Geen recht, geen land, gesn vorst
De politie trachtte van den koffiehuis
houder toegang tot de tweede verdieping
te verkrijgen, maar vond alle deuren op
slot. Nu werd de brandweer er bij gehaald.
Deze plaatste een ladder tegen den linker
kant van den gevel van het koffiehuis,
maar nauwelijks was de ladder opgesteld of
de jonge'ieden verplaatsten het doek naar
den rechterkant. De brandweerladder
werd eveneens verplaatst. Het doek ver
dween maar kwam weer onder de linker
ramen te voorschijn. Daarop werd een
slang op het dceb gericht en ging de
brandweer aan het spuiten 1 Het doek ver
dween ten derde male en verhuisde nu
naar het dak, waar het later door de
brandweer in beslag werd genomen.
Inmiddels waren de prins en de prinses
uitgestapt en het opera-gebouw binnen ge
gaan, niet echter zonder, zegt men, dat de
prins een deel van het incident had gezien
en de woorden van het doek had gelezen.
SPANJE.
DE KONING PRESIDENT?
Een draadloos telegram uit Madrid
meldt, dat de voormalige premier, graaf
Romanones de wenschelijkheid betoogd
heeft, dat Spanje een republiek zou wor
den met koning Alfonso als president voor
het leven.
Ook de radicalen hebben een manifest
gepnbliceerd, waarin het instellen der re
publiek wordt beple t.
De „Daily Telegraph" maakt op opvallen
de wijze melding van een dergelijk bericht
DE INSTALLATIE VAN DEN BURGEMEESTER VAN WARMOND.
Foto P. Sleglenhorst
om half twee is de nieuwe burgemeester van Warmond, de heer Ketelaar, met diens familie aan het station te
Leiden verwelkomd door de beide wethouders en den gemeente-secretaris van Warmond.
van zijn correspondent te Madrid,.waarin
mededeeling wordt gedaan van dit denk
beeld van radicale republikeinen en socia
listen tot het oprichten van een republiek
met koning Alfonso als president voor het
leven.
De „Times" meldt daarentegen uit Ma
drid, dat Graaf Romanones van meening
is, dat een reorganisatie zoowel van de
conservatieve als van de liberale partij
dringend noodzakelijk ;s voor het behoud
van de monarchie in Spanje.
MEXICO.
MEXICO'S CONFLICT MET RUSLAND.
Agenten der geheime politie hebben gis
teren een huiszoeking gehouden in het ge
bouw van het Sovjet-gezantschap te Mexi-
co-City. Alle papieren van den gezant wer
den doorzocht en een bediende werd gear
resteerd. De gezant, dr. Makar, die reeds
Zaterdag naar Vera Cruz was vertrokken
op zijn doorreis naar Sovjet-Rusland, werd
aldaar drie uur lang vastgehouden, alvorens
hij kon vertrekken. Zijn bagage, die van
het diplomat'ck zegel was voorzien, werd
opengebroken en talujke documenten wer
den in bes'ag genomen. Deze maatrege'en
staan in verband met het onderzoek naar
den op pres'dent Ortiz Rubio gepleegden
aanslag.
Naar gemeld wordt, heeft de Sovjet
gezant zich thans ingescheept aan boord
van het Fransche stoomschip „La Borde
laise".
RUSLAND
DE KERKVERVOLGING,
's Pausen protest vindt weerklank.
Het protest van den Paus tegen de kerk
vervolging in Rusland vindt in Engeland
vooral in conservatieve kringen, veel weer
klank. Verschillende conservatieve b'aden
steunen het protest en vei langen dat de
Engelsche regeer ng zal overwegen, welke
stappen gedaan kunnen worden tegen het
schrikbewind in Rusland. Ook wordt de
hoop uitgesproken, dat de Enge'sche kerk
zich bij het protest van den H. Vader zal
aans'uiten. Van andere zijde worden ech
ter bezwaren tegen esn dergelijke houding
van Engeland gehoord, waarbij politieke
overwegingen den doorslag geven.
Zondag werd te Parijs een groote pro
test-betooging gehouden van de protes-
tantsche gemeente tegen de kerkvervol
ging in Rusland.
Ongeveer 2000 personen namen aan de
betooging deel.
De voorzitter van de protestantsche ver-
eeniging in Frankrijk wees er op, dat de
anti-kerkeüjke organisatie in Rusland,
die ongeveer een millioen leden telt, zich
niet tegen een bepaalde kerk keert, maar
alle rel gie, van welken aard ook, met
bruut gewe'.d onderdrukt.
Behalve tal van protestantsche predi
kanten nam ook een vertegenwoordiger van
het opperrabbinaat van Frankrijk aan de
betooging deel.
De Fransche bladen merken als bijzon
derheid op, dat dit de eerste maal was,
dat een rabbijn in functie een christelijke
kerk betrad om daar deel te nemen aan
een plechtigheid van kerke'ijken aard.
Via Kowno wordt u t Moskou gemold,
dat men daar in politieke kringen er op
wijst, dat, wanneer het Vaticaan een der
gelijke houding ten opzichte van sovjet-
Rus'and aanneemt „het herstel der diplo
matieke betrekkingen tusschen Moskou en
Vaticaan niet mogelijk is!"
De oproep van den Paus wordt als „een
poging van het Vaticaan beschouwd om
zich in de binnenlandsche aange'egenheden
der Russische politiek te mengen".
Verder wordt verklaard dat „de veld
tocht tegen de kerk ondanks het pretest
van den Paus zal worden voortgezet. Men
hoopt, dat het „verbond van goddeloozen"
er in zal s'agen, binnen den tijd van twee
jaar alle kerke'ijbe gemeenten in Rnsland
te doen ontb'nden".
HET 5-JAREN PLAN.
De Russische medewerker van het Alge
meen Handelsblad deelt mede, dat het cen-
traal-comité van de communistische partij
aan alle communisten, komsomollers en le
den van de vakvereenigingen een oproep
heeft gericht, waarin het op de noodzake
lijkheid wijst alle krachten te mobiiiseeren
teneinde een volled'ge mislukking van de
pjatiletka (het plan voor 5 jaar) te voorko
men. In het begin was het de bedoeling
dien oproep geheim te houden. Dat b'eek
echter onuitvoerbaar, want te veel men-
schen kenden den inhoud er van, zoodat de
Sovjet-bladen verlof kregen het stuk te pu-
bliceeren.
De Prawda (het hoofdorgaan van de
bolsjewistische partij) erker.t, dat de toe
stand zeer s'echt is. De plannen worden
niet uitgevoerd, de product'e blijft overal
beneden de voorschriften. Bijzonder slecht
staat het rret de vermindering van den
kostprijs. Waar deze vermindering wel
plaats vindt, is zij een gevolg van knoeie
rijen met de kwaliteit. Maar zelfs op deze
wijze kon de kestprijs s'echts met 4 pet.
verminderd worden, terwijl het plan als
minimum -11 pet. voorschrijft. Het centraal
comité verklaart dezen toestand as vo'gt:
de besluiten van het centraal comité wor
den niet uitgevoerd. Wel nemen de commu
nistische organisaties en de door commu
nisten belegde arbeidersvergaderingen
met algemeene stemmen resoluties aan,
waarin de politiek van de Sovjet-regeering
do eenig juiste wordt genoemd en als zoo
danig verwelkomd, maar zij doen niets om
de resoluties tce te passen: de tucht in de
fabrieken wordt niet hersteld, de produc
tiviteit van den arbeid niet verhoogd.
Zoo klaagt het centraal com'té.
Er moet iets gedaan worden teneinde
aan dezen toestand een einde te maken.
Het centraal comité eischb daarom, dat
allo communistische en komscmollers-orga-
nisaties (communistische jeugdorganisaties)
al hun leden dw'ngen actief deel te nemen
aan de op te richten „aanval-brigades",
die in de fabrieken een voorbeeld voor de
overige werklieden zouden zijn en de voor
schriften van het centraal comité stipt
zouden naleven. De communistische organi-
sat'es, die geen gehoor geven aan deze
„uitnoodiging", zullen door de leiding der
partij als straf voor deze nalatigheid tot
de orde geroepen worden en de leiding
bezit, zooals men weet, ve e middelen het
den zondaars lastig te maken.
BENOEMINGEN.
Bisdom Haarlem.
Z.D.H. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot Retor aan het gesticht de
„Gcede Herder" te Leiderdorp den
We'ecrw. heer Th. West~ee$t (kapelaan
„Voorzienigheid", Amsterdam).
Vastenavondfeest van „de Hanze".
Het Vastenavondfeest van de Hanze
belooft dit jaar iets bijzondere te worden.
De avond zal met een interessant variété
programmaworden ingezet, waarvoor ver
schillende eerste rangs artiaten zijn ge
ëngageerd. Daarna zal om circa half elf
de luisterrijke inticht p'aats hebben van
Prins Carnaval, d e dit jaar ve-gezeld zal
zijn van den bekenden Afghaanschen koning
Aman Oellah met gevolg. In verband hier-
me'e zal de groote Stadszaal geheel in
Ocsterschen stijl zijn gesierd, en wel zoo,
dat het aanzicht hiervan alleen reeds een
bezcek aan dit feest ten volle waard is.
De be'angstelling is dan ook reeds zeer
groot zoodat nog slechts een beperkt aan
tal kaarten voor introductie besch kbaar
zijn. Zie voor verdere bijzorderheden de
annonce van hedenavond in dit blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De eerste verjaardag van het verdrag
van Lateranen.
Protesten in Enge'and en Frankrijk te
gen de kerkvervolging in Rusland.
Nieuwe troebelen op de Samoa-eilanden.
(Buitenl. Berichten, 2o blad)
BINNENLAND.
Drie nieuwe gevallen van Papegaaien
ziekte te Amsterdam. (Gem. Ber„ 3do blad).
OMGEVING.
De installatie van den nieuwen burge
meester van Warmond. (1ste blad).
Leidsch Universiteits-Fonds.
In de Zaterdag jl. onder voorzitterschap
van mr. dr. W. A. Mees gehouden vergade
ring van don Universiloitsraad van liet
Leidsch Universiteits-Fonds brachten do
hceren mr. A. van dc Sandc Bakhuyzen on
mr. J. C. Stoop hot financieel verslag uit
over de jaren 1927'£8 en 1928—'29.
De secretaris bracht verslag uit van de
werkzaamheid van het Fonds gedurendo
het afgeloopen jaar on deed medodeeling
van oen gift, groot 415.van loden en
oud-leden der Verooniging vau Vrouwelijke
Studenlcn te Leidon aan het Fonds.
Ter vervanging van tion uittrodendeu
werden tot leden van den Universiteits
raad gekozen do hecren: mr. A. Philips lo
's-Gravonhage, mr. G. Vissering Amster
dam, mr. G. G. van der Hooven Rotterdam,
dr. A. J. Korteweg Alkmaar, mr. 11. H.
baron de Vos van Stecnwijk 's-Gravenhago
mr. B. Ph. baron van Harinxma thoo Sloo-
ten Leeuwarden, dr. L. J. van Holk te
Utrecht, mr. E. N. van Kleffens 's Graven-
hagc, mr. C. do Kempenaer Arnhem en mr.
G. C. D. baron van Hardenbroek te Nij
megen.
Tot voorzitter van den raad werd be-
noemd mr. Vissering; tot gecommitteerden
werden gekozen mr. Vissering en mr. Van
Kleffens; tot curatoren van den bijzondo
ren leerstoel in do algcmccno volkenkunde
jhr. mr. F. C. U. van Doorn en jhr. mr. G.
A. H. Miehiels van Kessenich, van den bij
zonderen leerstoel in do nieuwere Fransche
letterkunde mr. Ph. B. Libourcl - n dr. I'.
C. Molhuysen.
Medegedeeld werd, dat prof. dr. J. van
der Hoeve na 8 Februari als secretaris zal
optreden.
Jhr. mr. A. Roëll dankte den aftreden-
den voorzitter.
Jeugdige avonturiers.
Gisteravond meldden zich drie jongens
van 16 jaar bij de politie alhier om onder
dak. Zij vertelden afkomst'g te zijn uit
Amsterdam en waren van plan de wijdo
wereld in té gaan, terwijl hun ouders van
niets wisten. De jeugdige avonturiers zijn
op transport gesteld naar hun woonplaats.
Treinvertraging.
Gistermorgen ondervond het treinver
keer LeidenDen Haag aanzienlijk ver
traging door een wisse'defect onder Voor
schoten. De eerste fcre'n uit Leiden kwam
o.m. ruim een half uur te laat te Den Haag
Handelsregister K. v. K.
Nieuwe inschrijving: 5481. Anton C. Roo-
zen, Sassenheim, Hoofdstraat 110, Blocm-
bollenkweckerij en handel. E.: A. C. lloo-
zen, Sassenheim.
Opheffing: 4729. Firma A. van 't R:ct,
Leiden, Middelstegracht 147, Timmerman
en aannemer.
Bij de laa-teie examens van „L.I.T.E.H."
slaagden voor handelscorrespondentie:
Duitsch: H Batte'jee, OeTstgcewt.
Enge'sch: mej. E. Anholt, A. van der
"Drift, J. Langevcld, Leiden; J. Bckooy,
Oegstgeest, W. Jansen, Voorschoten, mej.
P. Noteboom, Noord wijk aan Zee, J.
Schmohl, Sassenheim.
Prof. dr. Sollier uit Parijs heeft heden
middag in de collegezaal van het labora
torium van prof. van Calcar een voordracht
gehouden over do Psychopathologie en de
intoxicatie door opium en zijn derivaten
en zijn practische consequenties.
Prof. dr. G. J. Hcc.ing, hoog'eeraar al
hier, die in Amerika een serie voordrach
ten heeft gehouden, wordt dezer dagen
hier ter stede terug verwacht.